Dlaczego edukacja
medialna?
Wychowanie do mediów
1. Potrzeba: przemiany
technologiczno-kulturowe
2. Konkretne zadania społeczne
Jak technologia zmienia
kulturę
• Nowe odkrycia i wynalazki
techniczne
• Przemiany społeczne i kulturowe
• Nowe technologie komunikacji i ich
dominacja nowy typ kultury
• Zmiana w postrzeganiu świata
(przemiany antropologiczne)
Technologia
komunikacji
Kultura
Człowiek
Zmienia
środowisk
o
człowieka
Środowisko wpływa
na jego życie i
rozwój. Określone
umiejętności zyskują
na znaczeniu
Jest twórcą
technologii
Rozwój technologii komunikacji
i efekt opóźnienia kulturowego
• I etap – nowa technologia
– Fascynacja nowością
– Lęk przed nowym
– Niepewność jutra
• II etap – adaptacja kulturowa
– Rozumienie szans i zagrożeń
– Akceptacja, afirmacja
– Edukacja
Media to
zagrożenie,
manipulacja
Media to nośniki
ideologii
Brak umiejętności
wykorzystania –
wykluczenie
społeczne
Media to tylko
narzędzia, które
mogą nam się
bardzo przydać
Korzystanie z nich to
ważny element
naszego życia i
rozwoju
Trzeba uczyć się z
nich korzystać
Komputer w każdej
szkole!
Współczesna zmiana technologiczna:
media drukowane
media audiowizualne
multimedia
Jak zmienia się kultura, jak zmienia się
człowiek?
Jak go mamy kształtować (edukacja)?
Wzrost znaczenia
obrazu. Współudział
w przekazie
Znaczenie
komunikatywności jako
element sukcesu –
alfabetyzm funkcjonalny
Dokonywanie
świadomych wyborów –
nadmiar opcji do wyboru
Społeczeństwo wiedzy.
Znaczenie rozumienia i
selekcji przekazów.
Umiejętności informacyjne –
nadmiar informacji
Niezmienność
naszych wartości,
zmiana w
sposobie ich
wyrażania
Co się
zmienia, a
co pozostaje
niezmiene?
Przemiany
ilościowe i
jakościowe
Nowy typ kultury i sposób
uczestnictwa
• Kultura druku – warunkiem uczestnictwa
umiejętności czytania i pisania
• Kultura telewizyjna, multimedialna –
alfabetyzacja obejmuje również
– Słuchanie
– Patrzenie
– Rozumienie przekazów (świadomość,
krytycyzm)
– Dokonywanie wyborów (selektywność)
– Odbiór i tworzenie przekazów
Nowa technologia komunikacji.
Budzenie świadomości
odbiorczej
• Mass media
• Bierny odbiorca, niski
stopień interakcji
• Nieduża liczba
nadawców
• Centralizacja mediów
– tradycyjne radio i
telewizja „dla
wszystkich”, wiodące
dzienniki krajowe
• „Nowe media”
• Interaktywność –
możliwość wyrażania
opinii, głosowania,
wybierania
• Wiele nadawców
• Rozproszenie,
decentralizacja np.
internet, formatowanie
stacji, rozwój prasy
specjalistycznej i
regionalnej
Jak zmienia się człowiek –
odbiorca pod wpływem nowych
technologii komunikacyjnych?
Media – konieczna zmiana
nastawienia
• Odbiorca wykształcony – większe wyzwanie
dla mediów. Lepszy jest odbiorca bierny
• Na dłuższą metę i tak nie będziemy mogli
ignorować odbiorcy Internet,
dziennikarstwo obywatelskie, rozwój
szkolnictwa wyższego w Polsce
• Edukacja medialna jako element strategii
rozwoju mediów i rynku
• Większe możliwości formatowania przekazu
Edukacja medialna
Nowa wizja piśmienności –
nowoczesna
retoryka
Nowa wizja edukacji – decentralizacja,
doświadczanie świata, rozwiązywanie
problemów, edukacja połączona z rozrywką
– edutainment, wielokierunkowość – opcje
do wyboru
Media literacy
Edukacja oparta na kulturze druku
– przekaz wiedzy, dyscyplina,
logika, centralizacja,
jednokierunkowość: nauczający,
nauczani
Edukacja medialna:
• Nie jest:
– Szkoleniem z zakresu dziennikarstwa
– Wiedzą o mediach
• Nie powinna być
– Jednym z wielu przedmiotów szkolnych do wyboru
• Jest i może być
– Kształtowaniem podstawowych umiejętności w
społeczeństwie informacyjnym
– Ruchem społecznym rodziców i nauczycieli
– Nową wizją
• reformy edukacji
• strategii mediów
Media i szkoła
• Upadek autorytetu szkoły jako
centrum przekazu wiedzy
• Edukacja równoległa – uczniowie
więcej czasu spędzają na odbiorze
mediów niż nauce szkolnej
• Zmiana charakteru instytucji jako
efekt zmiany technologicznej
• Konieczność nowej wizji szkoły
Media i edukacja. Trzy typy
relacji
• Edukacja przez media
– media
edukacyjne
• Media w edukacji
– technologia
kształcenia, media w nauczaniu
• Wychowanie do mediów
–
kształtowanie umiejętności
odbiorczych, budzenie twórczości
medialnej
Do tej pory
koncentrowan
o się na tych
dwóch
aspektach
Zaniedbanie
właściwej edukacji
medialnej
Priorytet umiejętności
• Do tej pory
– Przekaz wiedzy o mediach
– Konferencje naukowe
– Debaty nt. zagrożeń medialnych
• Zaniedbania
– Praktyka społeczna
– Warsztaty edukacyjne, programy
społeczne
Jak kształtować człowieka
(edukacja)?
• Konieczność adaptacji do nowych warunków
kulturowych:
– Przekaz wiedzy – nadmiar, ważniejsze umiejętności
poszukiwania rozwiązań i odpowiedzi
– Kształtowanie umiejętności – wiedzieć jak i gdzie
szukać. WIĘKSZE ZNACZENIE UMIEJĘTNOŚCI
• Nowe formy wyrażania
– Wartości – komunikowanie siebie innym
• Wspólne zadanie – różne podmioty społeczne
2. Konkretne zadania
społeczne
Edukacja medialna – zadanie
społeczne
• Rodzina – podstawowe środowisko
wychowawcze i miejsce odbioru
mediów, gł. przekaz wartości.
Samowychowanie do mediów,
wychowanie do mediów w rodzinie
• Szkoła – częściowo przejmuje
zadanie wychowawcze rodziny, gł.
przekaz wiedzy i umiejętności.
Edukacja medialna w szkole
Edukacja medialna – zadanie
społeczne
• Organizacje społeczne – wsparcie
rodziny i szkoły.
Edukacyjno-medialne
programy społeczne
• Państwo –
prawo medialne i organizacja
mediów
.
Animacja działań organizacji
społecznych – Krajowa Rada Radiofonii i
Telewizji
• Media – edukacja medialna jako element
strategii public relations, kształtowanie
własnego odbiorcy
• Badania naukowe
Konkrety
• Nowoczesny program nauczania edukacji
medialnej w szkole (priorytet umiejętności,
odrębny przedmiot)
• Programy społeczne tj. np. Cała Polska
czyta dzieciom
• Edukacja medialna jako element promocji
wizerunku mediów prywatnych w Polsce.
Media publiczne – element misyjny
• KRRiT – krajowy animator działań,
organizacja tygodnia edukacji medialnej,
budzenie świadomości problemu
Pomysły na programy
społeczne w zakresie edukacji
medialnej
• Wytyczne Komisji Europejskiej (12.2007)
• Polityka UE w zakresie wychowania do
mediów:
1. Edukacja medialna odnośnie
komunikatów komercyjnych (
reklama
)
2. Edukacja medialna w stosunku do dzieł
europejskich (
kinematografia
europejska
)
3. Edukacja medialna odnośnie
usług on-
line
Instytut Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa
UKSW. Jak możemy pomóc i co robimy?
• Kształcenie nauczycieli wychowania do
mediów
• Nowe programy nauczania edukacji
medialnej –
MediaAKTYWNI
• Szkolenia, projekty edukacyjne -
warsztaty
• Badania naukowe
• Współpraca międzynarodowa (Kanada,
USA, Europa)
MediaAKTYWNI. Jak ja chcę pomóc w
rozwoju edukacji medialnej?
• Pakiet projektów edukacyjnych dla szkół i
nie tylko
• MediaAKTYWNI12+ dla gimnazjalistów
• Projekt badawczy „Metody aktywizujące w
edukacji medialnej”
• Trzyletni program nauczania
– Sztuka komunikacji
– Moje media
– Społeczeństwo informacyjne
• Plany
– MediaAKTYWNI16+ (liceum)
– MediaAKTYWNI50+ (dla dorosłych) – „Funkcja
edukacji medialnej w aktywizacji zawodowej
dorosłych”
Przesłanie końcowe. Czas
zmiany
• Zmienia się technologia mediów, a w ślad
za nią kultura i człowiek
• Problem do rozwiązania: odbiorca
pozostaje sam sobie
• Wychowanie do mediów. Powinniśmy
konsekwentnie zmienić:
– Nastawienie społeczne
– Model edukacji
– Strategię rozwoju mediów
– Prawo
Dziękuje za uwagę