Dlaczego edukacja

medialna?

Dr Piotr Drzewiecki

Instytut Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

w Warszawie

Wychowanie do mediów

1. Potrzeba: przemiany

technologiczno-kulturowe

2. Konkretne zadania społeczne

Jak technologia zmienia

kulturę

• Nowe odkrycia i wynalazki

techniczne

• Przemiany społeczne i kulturowe
• Nowe technologie komunikacji i ich

dominacja  nowy typ kultury

• Zmiana w postrzeganiu świata

(przemiany antropologiczne)

Technologia
komunikacji

Kultura

Człowiek

Zmienia
środowisk
o
człowieka

Środowisko wpływa
na jego życie i
rozwój. Określone
umiejętności zyskują
na znaczeniu

Jest twórcą
technologii

Rozwój technologii komunikacji

i efekt opóźnienia kulturowego

• I etap – nowa technologia

– Fascynacja nowością
– Lęk przed nowym
– Niepewność jutra

• II etap – adaptacja kulturowa

– Rozumienie szans i zagrożeń
– Akceptacja, afirmacja
– Edukacja

Media to
zagrożenie,
manipulacja

Media to nośniki
ideologii

Brak umiejętności
wykorzystania –
wykluczenie
społeczne

Media to tylko
narzędzia, które
mogą nam się
bardzo przydać

Korzystanie z nich to
ważny element
naszego życia i
rozwoju

Trzeba uczyć się z
nich korzystać

Komputer w każdej
szkole!

Współczesna zmiana technologiczna:

media drukowane 

media audiowizualne 

multimedia

Jak zmienia się kultura, jak zmienia się

człowiek?

Jak go mamy kształtować (edukacja)?

Wzrost znaczenia
obrazu. Współudział
w przekazie

Znaczenie
komunikatywności jako
element sukcesu –
alfabetyzm funkcjonalny

Dokonywanie
świadomych wyborów –
nadmiar opcji do wyboru

Społeczeństwo wiedzy.
Znaczenie rozumienia i
selekcji przekazów.
Umiejętności informacyjne –
nadmiar informacji

Niezmienność
naszych wartości,
zmiana w
sposobie ich
wyrażania

Co się
zmienia, a
co pozostaje
niezmiene?

Przemiany
ilościowe i
jakościowe

Nowy typ kultury i sposób

uczestnictwa

• Kultura druku – warunkiem uczestnictwa

umiejętności czytania i pisania

• Kultura telewizyjna, multimedialna –

alfabetyzacja obejmuje również

– Słuchanie
– Patrzenie
– Rozumienie przekazów (świadomość,

krytycyzm)

– Dokonywanie wyborów (selektywność)
– Odbiór i tworzenie przekazów

Nowa technologia komunikacji.

Budzenie świadomości

odbiorczej

• Mass media

• Bierny odbiorca, niski

stopień interakcji

• Nieduża liczba

nadawców

• Centralizacja mediów

– tradycyjne radio i

telewizja „dla

wszystkich”, wiodące

dzienniki krajowe

• „Nowe media”

• Interaktywność –

możliwość wyrażania

opinii, głosowania,

wybierania

• Wiele nadawców

• Rozproszenie,

decentralizacja np.

internet, formatowanie

stacji, rozwój prasy

specjalistycznej i

regionalnej

Jak zmienia się człowiek –
odbiorca pod wpływem nowych
technologii komunikacyjnych?

Odbiorca jako
element rynku mediów

nadawca

odbiorca

Badania
opinii,
decyzja o
doborze
przekazów

Formatowanie
medium

Przekaz, oferta
programowa

Decyzja
odbiorcy, co
oglądam

Udział w ankietach.
Badania
telemetryczne

EDUKACJA
MEDIALNA.
Odbiorca bardziej
świadomy,
wykształcony

Bierność
odbiorcz
a:
oglądam
to, co mi
pokazują

Większe
wyzwanie dla
mediów

większy stopień
rozwoju rynku
mediów

aktywn
y

REKLAMA

DECYZJE
ZAKUPOWE

Powiązanie edukacja medialna – edukacja konsumencka

Media – konieczna zmiana

nastawienia

• Odbiorca wykształcony – większe wyzwanie

dla mediów. Lepszy jest odbiorca bierny

• Na dłuższą metę i tak nie będziemy mogli

ignorować odbiorcy  Internet,

dziennikarstwo obywatelskie, rozwój
szkolnictwa wyższego w Polsce

• Edukacja medialna jako element strategii

rozwoju mediów i rynku

• Większe możliwości formatowania przekazu

Edukacja medialna

Nowa wizja piśmienności –

nowoczesna

retoryka

Nowa wizja edukacji – decentralizacja,

doświadczanie świata, rozwiązywanie

problemów, edukacja połączona z rozrywką

– edutainment, wielokierunkowość – opcje

do wyboru

Media literacy

Edukacja oparta na kulturze druku
– przekaz wiedzy, dyscyplina,
logika, centralizacja,
jednokierunkowość: nauczający,
nauczani

Edukacja medialna:

• Nie jest:

– Szkoleniem z zakresu dziennikarstwa

– Wiedzą o mediach

• Nie powinna być

– Jednym z wielu przedmiotów szkolnych do wyboru

• Jest i może być

– Kształtowaniem podstawowych umiejętności w

społeczeństwie informacyjnym

– Ruchem społecznym rodziców i nauczycieli

– Nową wizją

• reformy edukacji

• strategii mediów

Media i szkoła

• Upadek autorytetu szkoły jako

centrum przekazu wiedzy

• Edukacja równoległa – uczniowie

więcej czasu spędzają na odbiorze
mediów niż nauce szkolnej

• Zmiana charakteru instytucji jako

efekt zmiany technologicznej

• Konieczność nowej wizji szkoły

Media i edukacja. Trzy typy

relacji

• Edukacja przez media

– media

edukacyjne

• Media w edukacji

– technologia

kształcenia, media w nauczaniu

• Wychowanie do mediów

–

kształtowanie umiejętności
odbiorczych, budzenie twórczości
medialnej

Do tej pory
koncentrowan
o się na tych
dwóch
aspektach

Zaniedbanie
właściwej edukacji
medialnej

Priorytet umiejętności

• Do tej pory

– Przekaz wiedzy o mediach
– Konferencje naukowe
– Debaty nt. zagrożeń medialnych

• Zaniedbania

– Praktyka społeczna
– Warsztaty edukacyjne, programy

społeczne

Jak kształtować człowieka

(edukacja)?

• Konieczność adaptacji do nowych warunków

kulturowych:

– Przekaz wiedzy – nadmiar, ważniejsze umiejętności

poszukiwania rozwiązań i odpowiedzi

– Kształtowanie umiejętności – wiedzieć jak i gdzie

szukać. WIĘKSZE ZNACZENIE UMIEJĘTNOŚCI

• Nowe formy wyrażania

– Wartości – komunikowanie siebie innym

• Wspólne zadanie – różne podmioty społeczne

2. Konkretne zadania

społeczne

Edukacja medialna – zadanie

społeczne

• Rodzina – podstawowe środowisko

wychowawcze i miejsce odbioru

mediów, gł. przekaz wartości.

Samowychowanie do mediów,

wychowanie do mediów w rodzinie

• Szkoła – częściowo przejmuje

zadanie wychowawcze rodziny, gł.

przekaz wiedzy i umiejętności.

Edukacja medialna w szkole

Edukacja medialna – zadanie

społeczne

• Organizacje społeczne – wsparcie

rodziny i szkoły.

Edukacyjno-medialne

programy społeczne

• Państwo –

prawo medialne i organizacja

mediów

.

Animacja działań organizacji

społecznych – Krajowa Rada Radiofonii i

Telewizji

• Media – edukacja medialna jako element

strategii public relations, kształtowanie

własnego odbiorcy

• Badania naukowe

Jak budować edukację

medialną w Polsce?

1. Rodzina,
samowychowani
e do mediów

2. Szkoła. Edukacja
medialna

5a. Krajowa Rada
Radiofonii i Telewizji
– animator działań

3. Organizacje
społeczne

4. Media

5b. MEN

5. PAŃSTWO

Praktyka społeczna

Szkolnictwo

Zasada
współdziałania. Co
możemy zrobić dla
siebie wzajemnie?

Badania
naukowe,
doradztwo,
szkolenia

Rynek
usług i
produktów

Konkrety

• Nowoczesny program nauczania edukacji

medialnej w szkole (priorytet umiejętności,

odrębny przedmiot)

• Programy społeczne tj. np. Cała Polska

czyta dzieciom

• Edukacja medialna jako element promocji

wizerunku mediów prywatnych w Polsce.

Media publiczne – element misyjny

• KRRiT – krajowy animator działań,

organizacja tygodnia edukacji medialnej,

budzenie świadomości problemu

Pomysły na programy

społeczne w zakresie edukacji

medialnej

• Wytyczne Komisji Europejskiej (12.2007)
• Polityka UE w zakresie wychowania do

mediów:

1. Edukacja medialna odnośnie

komunikatów komercyjnych (

reklama

)

2. Edukacja medialna w stosunku do dzieł

europejskich (

kinematografia

europejska

)

3. Edukacja medialna odnośnie

usług on-

line

Instytut Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa

UKSW. Jak możemy pomóc i co robimy?

• Kształcenie nauczycieli wychowania do

mediów

• Nowe programy nauczania edukacji

medialnej –

MediaAKTYWNI

• Szkolenia, projekty edukacyjne -

warsztaty

• Badania naukowe
• Współpraca międzynarodowa (Kanada,

USA, Europa)

MediaAKTYWNI. Jak ja chcę pomóc w

rozwoju edukacji medialnej?

• Pakiet projektów edukacyjnych dla szkół i

nie tylko

• MediaAKTYWNI12+ dla gimnazjalistów

• Projekt badawczy „Metody aktywizujące w

edukacji medialnej”

• Trzyletni program nauczania

– Sztuka komunikacji

– Moje media

– Społeczeństwo informacyjne

• Plany

– MediaAKTYWNI16+ (liceum)

– MediaAKTYWNI50+ (dla dorosłych) – „Funkcja

edukacji medialnej w aktywizacji zawodowej

dorosłych”

Przesłanie końcowe. Czas

zmiany

• Zmienia się technologia mediów, a w ślad

za nią kultura i człowiek

• Problem do rozwiązania: odbiorca

pozostaje sam sobie

• Wychowanie do mediów. Powinniśmy

konsekwentnie zmienić:

– Nastawienie społeczne
– Model edukacji
– Strategię rozwoju mediów
– Prawo

Dziękuje za uwagę

Zapraszam do serwisu

http://presscafe.yoyo.pl