PRZEWLEKŁE
NIEDOKRWIENIE
KOŃCZYN DOLNYCH

ANATOMIA UKŁADU TĘTNICZEGO
KOŃCZYN DOLNYCH

Arteria iliaca
communis

Arteria iliaca externa

Arteria profunda

Arteria femoralis

Arteria poplitea

Arteria tibialis
anterior

Arteria fibularis

Arteria tibialis
posterior

Arteria dorsalis pedis

PRZYCZYNY PRZEWLEKŁEJ NIEDROZNOŚCI
TĘTNIC KOŃCZYN DOLNYCH



MIAŻDŻYCA 98%



CHOROBA BURGERA 1,3%



PRZEBYTE OSTR NIEDOKRWIENIE KD 0,6%

PRZEROST WŁOKNISTO-MIĘŚNIOWY

I ZESPOŁY UCISKOWE 0,1%

MIAŻDŻYCA JAKO NAJCZĘSTSZA PRZYCZYNA
PRZEWLEKŁEGO NIEDOKRWIENIA KOŃCZYN
DOLNYCH

Naczynie
zdrowe

Gromadzenie się
lipidów w makrofagach,
tworzenie komórek
piankowatych

Uszkodzenie śródbłonka i
przenikanie lipoprotein i
monocytów przez miejsce
uszkodzenia

MIAŻDŻYCA JAKO NAJCZĘSTSZA PRZYCZYNA
PRZEWLEKŁEGO NIEDOKRWIENIA KOŃCZYN
DOLNYCH

Dalsze przenikanie
lipoprotein i proliferacja
komórek mięśni gładkich

Tworzenie się
płytki
miażdżycowej

Zmiany prowadzące do
całkowitego zamknięcia
światła naczynia w
procesie trombogenezy

CZYNNIKI RYZYKA ZACHOROWANIA NA
STWARDNIENIE TĘTNIC KOŃCZYN DOLNYCH



Wiek chorych – wzrost zachorowalności
wraz z wiekiem



Płeć męska



Cukrzyca 2-4 razy częściej



Palenie tytoniu



Nadciśnienie tętnicze



Hiperlipidemia - 2 razy częściej u chorych z
poziomem cholesterolu powyżej 270 mg/dl

Ryzyko rozwoju PAD

CZĘSTOŚĆ ZACHOROWAŃ

Mężczyźni

chorują

4 razy częściej

niż kobiety

CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE
Z NIEDOKRWIENIEM KOŃCZYN



Nadciśnienie tętnicze 40%



Choroba wieńcowa 25%



Miażdżyca tętnic

zaopatrujących mózg 10-15%

PODZIAŁ NIEDOKRWIENIA ZE WZGLĘDU
NA UMIEJSCOWIENIE

1.

Niedrożność końcowego odcinka
aorty brzusznej i/lub tętnic
biodrowych

2.

Niedrożność tętnicy udowej i
podkolanowej

3.

Niedrożność obwodowa

4.

Niedrożność wielopoziomowa

OCENA STOPNIA NIEDOKRWIENIA KOŃCZYN
wg SKALI FONTAINE`A

I.

Przebieg bezobjawowy lub
skąpoobjawowy

•

mrowienie

•

drętwienie

•

ziębnięcie kończyn

II.

Bóle wysiłkowe przejawiające się
chromaniem przestankowym

a.

bóle po przejściu dystansu powyżej 200
metrów

b.

bóle po przejściu dystansu do 200 metrów

OCENA STOPNIA NIEDOKRWIENIA KOŃCZYN
wg SKALI FONTAINE`A

III.

Bóle spoczynkowe (bóle bez wysiłku
często w nocy)

IV.

Zmiany martwicze kończyn (wyraz
krańcowego niedokrwienia)

Skala Rutherforda



0 - bez objawów



1 - chromanie łagodne



2- chromie umiarkowane



3 - chromanie ciężkie



4 - spoczynkowy ból niedokr.



5 - niewielki ubytek tkanki



6- owrzodzenia lub martwica





NIEDROŻNOŚĆ AORTALNO-BIODROWA
ZESPÓŁ LERICHE’A

10-30%



Łatwe męczenie się kończyn podczas
chodzenia tzw. wysokie chromanie
przestankowe (odczuwane w obrębie
pośladków i ud)



Niewyczuwalne tętno na tętnicach udowych



Zblednięcie kończyn dolnych



Zaburzenia sfery seksualnej m.in.
niemożność utrzymania wzwodu prącia



Zaniki mięśni obu kończyn dolnych

NIEDROŻNOŚĆ TĘTNICY UDOWEJ
I PODKOLANOWEJ

60-70%



Zmiany rozpoczynają się w kanale
przywodzicieli



Stopniowo pojawiają się cechy
charakterystyczne dla niedokrwienia



Przebieg często etapowy



Dystans chromania 300-500m



Zamknięcie tętnicy głębokiej uda powoduje
bóle spoczynkowe i zmiany troficzne



Tętno wyczuwalne tylko w okolicy pachwiny

NIEDROŻNOŚĆ OBWODOWA

10%



Występuje najczęściej u ludzi
młodych



Charakteryzuje się uczuciem zimna,
mrowienia i bólem stopy



Tętno jest wyczuwalne na tętnicy
udowej i podkolanowej



Często współistnieje z cukrzycą,
prowadzi do tzw. stopy cukrzycowej

NIEDROŻNOŚĆ WIELOPOZIOMOWA

10-20%



Stwierdza się zmiany w różnych
odcinkach tętnic



Jest wyrazem daleko posuniętych
zmian niedokrwiennych



Prowadzi do zmian martwiczych
kończyny

BADANIE PODMIOTOWE



chromanie przestankowe



ziębniecie



drętwienie



bóle spoczynkowe

BADANIE PRZEDMIOTOWE



Oglądanie



zabarwienie skóry



owrzodzenie



Badanie tętna



na tętnicy udowej



na tętnicy podkolanowej



na tętnicy piszczelowej tylnej



na tętnicy piszczelowej przedniej

Różnicowanie



Uciśnięcie korzeni nerwowych



Zespół ciasnoty kanału kręgowego



Zapalenie stawów



Torbiel Bakera



Choroby żył z chromaniem żylnym



Zespól ciasnoty przedziałów
powięziowych

ZAPOBIEGANIE



Zakaz palenia tytoniu



Leczenie nadciśnienia tętniczego, cukrzycy



Stosowanie diety ubogocholesterolowej



Walka z nadwagą



Codzienne spacery do 5 km



Unikanie otarć i skaleczeń



Walka z grzybicą i stanami zapalnymi

LECZENIE ZACHOWAWCZE
GŁÓWNIE GRUPA I i IIa wg FONTAINE`A



Leki przeciwpłytkowe

(kwas acetylosalicylowy, ticlopidyna,

clopidogrel)



Cilostazol 2 x 100mg



Pentoxyfilny - rekomendacja FAD



Buflomedil - rekomendacja FAD



Prostaglandyny



Dextran



Leki przeciwbólowe okresowo

DZIAŁANIE BUFLOMEDILU

działanie
wazodilatacyj
ne

wzrost przepływu
obocznego

zwiększenie
przepływu w
dużych naczyniach

działanie
α-

adrenolityczne

ROZKURCZA KOMÓRKI MIĘŚNIOWE ZWIERACZY
PRZEDWŁOŚNICZKOWYCH.

DZIAŁANIE PENTOXYFILINY 3 x 400mg

PENTOXYFILINA

SZTYWNY
ERYTROCYT

ELASTYCZNY
ERYTROCYT

EWRETEEY
KKJKJ

W rezultacie powoduje wzrost utlenowania

tkanek, wzrost plastyczności erytrocytów,

efekt przeciwzakrzepowy, fibrynolityczny,

działa przeciwagregacyjnie oraz obniża

lepkość krwi.

LECZENIE OPERACYJNE

Operacje naprawcze tętnic są wskazane

w stopniu IIb (z dystansem chromania
przestankowego poniżej 200 metrów),

III i IV wg Fontaine`a.
Kwalifikacja powinna uwzględniać wiele

czynników takich jak:

wiek

,

stan ogólny

,

choroby współistniejące

,

tryb życia

oraz

charakter wykonywanej pracy

.

ZABIEGI OPERACYJNE

- pomostowanie lub
przeszczepy

- przezskórna plastyka

LECZENIE OPERACYJNE
NIEDROŻNOŚCI AORTALNO-UDOWEJ

Najczęściej
wszczepianie
poliestrowej protezy w
kształcie litery ”Y”.

Ponad 80% takich
przeszczepów jest
drożnych po upływie 5
lat, a ponad 20% po
upływie 20 lat.

LECZENIE OPERACYJNE
NIEDROŻNOŚCI USYTUOWANYCH PONIŻEJ
WIĘZADŁA PACHWINOWEGO – BLOK UDOWY

Polega na wszczepieniu
pomostów omijających
zwężony odcinek
tętnicy.

Wykorzystuje się do
tego celu protezy z
tworzyw sztucznych,
jak i protezy naturalne
z własnej żyły
odpiszczelowej.

LECZENIE OPERACYJNE
NIEDROŻNOŚCI USYTUOWANYCH PONIŻEJ
WIĘZADŁA PACHWINOWEGO – BLOK UDOWY

70-80% przeszczepów z
wykorzystaniem własnej żyły
odpiszczelowej pozostaje
drożnych po 5 latach.

Przy wykorzystaniu
przeszczepów z materiałów
sztucznych po 5 latach tylko
40% z nich zachowuje
drożność.

LECZENIE OPERACYJNE
NIEDROŻNOŚCI TĘTNIC KOŃCZYN



ANGIOPLASTYKI



łaty



stenty



SYMPATEKTOMIE LĘDŹWIOWE



AMPUTACJE