Magdalena Surdyka
Magdalena Szara
Rozwój zrównoważony
Jest to proces, którego głównym celem jest
zaspokojenie potrzeb obecnego oraz
przyszłego pokolenia.
Rozwój zrównoważony
Oparty jest na kryteriach ekologicznych.
Nie powoduje szkód w środowisku.
Uwzględnia uwarunkowania przyrodnicze
i chroni podstawowe procesy ekologiczne.
Cele:
Dążenie do zachowania równowagi ekologicznej
w ekosystemach.
Zapewnienie dobrobytu obecnym i przyszłym
pokoleniom.
Zrównoważenie podstawowych elementów
systemu kształtującego przyszłość społeczności
ludzkiej na Ziemi.
Zapewnienie równowagi między zyskami i
kosztami rozwoju w perspektywie przyszłych
pokoleń.
Stymulowanie rozwoju, przeciwdziałanie
niekorzystnym zjawiskom.
Etapy realizacji
1992 r. - Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro
Opracowany został jeden z najważniejszych dokumentów,
związanych ze zrównoważonym rozwojem: "Agenda 21„.
Dokument ten zawiera plan działania na XXI w. dla Narodów
Zjednoczonych. Określono w nim 27 generalnych zasad
globalnego zrównoważonego rozwoju.
Agenda 21 podzielona została na 4 sekcje:
- sfery ekonomicznej i społecznej,
- sfery zasobów naturalnych, ich racjonalnego wykorzystywania i
ochrony,
- roli głównych grup społecznych, realizatorów rozwoju
zrównoważonego,
- sfery instrumentów realizacji rozwoju zrównoważonego
2000 r. – Szczyt Milenijny ONZ
Milenijne cele rozwoju:
- Wyeliminowanie skrajnego ubóstwa i głodu
- Zapewnienie powszechnego nauczania na poziomie
podstawowym
- Promowanie równości płci i awansu społecznego
kobiet
- Ograniczenie umieralności dzieci
- Poprawienie opieki zdrowotnej nad matkami
- Ograniczenie rozprzestrzeniania się HIV/AIDS,
malarii i innych chorób
- Stosowanie zrównoważonych metod
gospodarowania zasobami naturalnymi
- Stworzenie globalnego partnerskiego porozumienia
na rzecz rozwoju
W 2002 r. - Światowy Szczyt Ziemi w Johannesburgu.
Poświęcony głównie problemom wody.
Zbadano rezultaty poprzedniej konferencji i okazało się, że nie są
one optymistyczne. Przyjęto więc nowy plan działania,
najważniejsze jego cele to:
- zmniejszenie o połowę liczby osób żyjących poniżej granicy
ubóstwa
- zmniejszenie o połowę liczby osób bez dostępu do wody
pitnej i urządzeń sanitarnych
- poprawę warunków życia ludzi mieszkających w slumsach.
- zmniejszenie o dwie trzecie wskaźnika śmiertelności wśród
niemowląt i dzieci oraz o trzy czwarte wskaźnika śmiertelności
matek przy porodzie
- zahamowanie tempa wymierania rzadkich gatunków
zwierząt i roślin
- odnowienie zasobów ryb w morzach i oceanach,
przetrzebionych nadmiernymi połowami
- zaprzestanie produkcji i stosowania środków chemicznych
szkodliwych dla ludzi i środowiska
Na zgromadzeniu tym ustanowiono, że lata 2005-2014 Dekadą
Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju. Jej zadaniem jest
propagowanie zrównoważonych zachowań, inspirowanie
krytycznego i twórczego myślenia, pozwalającego znaleźć
rozwiązanie problemów uniemożliwiających trwały rozwój.
2012 r. – Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro, „Rio
+20”
Główne tematy:
- Przechodzenie do modelu bardziej zielonych
gospodarek z myślą o ograniczeniu obszarów biedy
na świecie
- Ochronę oceanów przed ich nadmierną
eksploatacją, niszczeniem podwodnych
ekosystemów i skutkami zmian klimatycznych
- Kształtowanie bardziej przyjaznych i sprawniej
funkcjonujących organizmów miejskich
- Wykorzystywanie na szerszą skalę źródeł energii
odnawialnych, umożliwiających wzrost gospodarczy
przy jednoczesnym zmniejszeniu emisji dwutlenku
węgla i zanieczyszczeń
Prognozowanie zmian w
środowisku
Podstawowym aktem prawnym regulującym ocenę
oddziaływania na środowisko w prawie polskim jest ustawa z 3
października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i
jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska
oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199,
poz. 1227).
Procedura oceny oddziaływania na środowisko przeprowadzana
jest, gdy przedsięwzięcie może zawsze znacząco albo
potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. O tym, która
inwestycja może zostać zakwalifikowana do jednej z
powyższych kategorii decyduje Rozporządzenie Ministra
Środowiska z dnia 26 sierpnia 2010 r. w sprawie rodzajów
przedsięwzięć, które mogą być realizowane jako projekty
wspólnych wdrożeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Polska strategia rozwoju
zrównoważonego do roku
2025
Podstawowe cele:
- wzrostu dobrobytu polskich rodzin (zaspokojenie potrzeb
materialnych i życie w zdrowym środowisku, zarówno
ukształtowanym przez przyrodę, jak i wytworzonym przez
człowieka)
- poczucia bezpieczeństwa (socjalnego, zdrowotnego,
terytorialnego i ekologicznego)
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Polski musi obejmować
co najmniej dwa etapy realizacyjne:
Etap I - okres wzajemnego równoważenia przebiegu oraz
społeczno-gospodarczych i środowiskowych skutków
procesów rozwoju kraju, przy jednoczesnym zachowaniu
zdolności gospodarki do dynamicznego wzrostu,
umożliwiającego Polsce dołączenie w możliwie krótkim
czasie do grona krajów wysokorozwiniętych
Etap II - okres podtrzymywania uzyskanej równowagi
pomiędzy kluczowymi komponentami procesów rozwoju, a w
szczególności zrównoważenia rozwoju gospodarczego,
rozwoju społecznego i szeroko pojętej sfery ochrony
środowiska, przy zachowaniu zdolności gospodarki do
zaspokajania tradycyjnych i pojawiających się w przyszłości
potrzeb społecznych, w odniesieniu do jak najszerszych grup
obywateli, w zgodzie z zasadami równości i sprawiedliwości
społecznej.
Proekologiczne działanie
gospodarcze
Regulacje prawne i
administracyjne
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w Artykule 5 określa,
że:
"Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i
nienaruszalności swego terytorium, zapewnia wolności i
prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo
obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia
ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego
rozwoju".
Pojęcie zrównoważonego rozwoju zdefiniowano w ustawie o
ochronie i kształtowaniu środowiska z dnia 31 stycznia 1980
roku (Dz.U. 94.49.196, z późn. zm.). W artykule 3.3a
stwierdza się, że: rozwój zrównoważony, to taki rozwój
społeczno-gospodarczy, w którym w celu równoważenia
szans dostępu do środowiska poszczególnych społeczeństw
lub ich obywateli - zarówno współczesnego, jak i przyszłych
pokoleń - następuje proces integrowania działań
politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem
równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych
procesów przyrodniczych.
Polityka ekologiczna
państwa