Marketing Usług
Medycznych
Na zmiany zachodzące w ochronie zdrowia wpływają
czynniki z zakresu demografii, gospodarki,
uwarunkowań politycznych oraz zmiany w
prawodawstwie. Do najbardziej znaczących
czynników należą:
zwiększenie oczekiwań ze strony pacjentów,
większa możliwość wyboru jednostek medycznych, spośród
placówek publicznych i prywatnych,
poprawa poziomu życia,
wydłużenie długości życia, zwiększające zapotrzebowanie na
usługi medyczne,
wzrost znaczenie procesów zarządzania jednostkami
medycznymi,
zwiększenie się konkurencji na rynku usług medycznych.
Podstawy budowy planu
marketingowego podmiotów
rynku usług medycznych
Fazy budowy strategii marketingowej
Podstawą rozwoju każdego przedsiębiorstwa
jest marketing strategiczny. Jest to proces
polegający na:
strategicznej analizie otoczenia, konkurencji,
czynników kształtujących jednostki biznesu,
przewidywaniu przyszłych trendów w obszarach
biznesu atrakcyjnych dla firm, udział w określaniu
celów i tworzeniu firmy,
wybór celów strategicznych dla każdego produktu,
ustalenie celów marketingowych, ich rozwijanie,
wdrażanie i zarządzanie pozycjonowaniem różnych
strategii dla zaspokojenia potrzeb rynku.
Strategie marketingowe z
reguły ujęte są w trzech
wymiarach:
własnej pozycji na rynku w
porównaniu z konkurencją,
stanu, w jakim znajdują się produkty
w swoim cyklu życia,
oczekiwanego rozwoju gospodarczego
w bliższej i dalszej przyszłości
Pierwszym etapem budowy strategii
marketingowej
jest
przeprowadzenie badań
marketingowych umożliwiających
analizę bieżącej sytuacji rynkowej
własnej firmy oraz konkurencji na
rynku.
Badania marketingowe dzielą się
na pierwotne i wtórne.
Wyniki badań pierwotnych uzyskiwane są
bezpośrednio z rynku w wyniku takich działań, jak
ankietowanie, obserwacja oraz eksperymentowanie.
Badania pierwotne dostarczają bliższych informacji,
lecz są bardziej czasochłonne i droższe. Tego typu
badania mogą być wykorzystywane przez firmy
zajmujące się świadczeniem usług medycznych
Badania wtórne przeprowadza się przez analizę
roczników statystycznych oraz materiałów prasowych.
Badania wtórne są mniej dokładne, lecz
przeprowadzane są szybciej i są mniej kosztowne.
Z powodu konieczności bezpośredniego kontaktu
pacjenta z lekarzem bardzo dobrym sposobem jest
przeprowadzenie ankiet wśród pacjentów
odwiedzających daną placówkę medyczną.
Zakres pytań uzależniony jest od rodzaju informacji,
jakie chcemy uzyskać. Pytania powinny być tak
skonstruowane, aby nie stanowiły zbyt dużej trudności
dla wypełniającego, a także nie zabierały wiele czasu.
Pacjent powinien oddać ankietę w recepcji, gdy ustala
termin kolejnej wizyty, lub wrzucić do specjalnie
przygotowanej do tego skrzynki, znajdującej się w
widocznym miejscu. Ten sposób przeprowadzenia
badań nie jest kosztowny i ma tę zaletę, że można go
powtarzać co pewien okres.
Zbieraniem i analizą danych pochodzących z rynku medycznego
zajmuje się epidemiologia.
Na podstawie danych publikowanych w czasopismach
specjalistycznych oraz rocznikach statystycznych możliwe
jest podjęcie właściwej decyzji marketingowej i wybór
odpowiedniej strategii marketingowej.
Do takich decyzji można zaliczyć otwarcie gabinetu
kardiologicznego w związku ze stale rosnącą liczbą zachorowań
na serce.
Z danych epidemiologicznych często korzystają producenci leków
i szczepionek, dla których liczba zachorowań na daną chorobę
stanowi informację o znaczeniu strategicznym, określającą
wielkość danego rynku.
Drugim etapem budowania strategii
marketingowej
jest określenie typu
strategii na podstawie informacji
uzyskanych w wyniku badań.
Należy dokonać wyboru strategii
najkorzystniejszej dla firmy
opracowując trzy możliwe warianty –
pesymistyczny, realistyczny i
optymistyczny.
Strategie marketingowe powinny być
powiązane ze strategiami
rozwojowymi firmy.
Rozróżniamy następujące typy strategii marketingowych:
Defensywne – aby zapobiec utracie istniejących klientów.
Rozwojowe – dla zaoferowania szerszego zakresu
towarów i usług istniejących klientom.
Ofensywne – dla znalezienia nowych klientów dla
produktów istniejących lub dla nowych produktów.
Niskie ryzyko
Wysokie ryzyko
Towar produkowany
Towar nowy
Niskie
ryzyk
o
rynek
istnieją
cy
rozszerzenie rynku
istniejącego za pomocą
towarów produkowanych
opracowanie nowych
towarów dla
istniejących rynków
Wysokie
ryzyk
o
rynek
nowy
sprzedaż produkowanych
towarów na nowych
rynkach
opracowanie nowych
towarów do sprzedaży
na nowych rynkach
Matryca Ansoffa
Przegląd dostępnych dla danej firmy typów
strategii
Strategie defensywne polegają na
obronie pozycji rynkowej przez
umacnianie jej lub na wycofywaniu
się z rynku i wykorzystywaniu
wszystkich szans, jakie jeszcze
istnieją
Strategie defensywne możemy
podzielić na:
strategię „lidera” w branży – polegającą na tym, że firma
zmierza do monopolizacji firmy,
strategię „niszy” – opierająca się na działaniu w coraz to
bardziej ograniczonej branży, gdzie popyt będzie utrzymywał
się na określonym poziomie lub będzie malał w stopniu
umożliwiającym zwrot kapitału,
strategię „żniw” – polegającą na maksymalizacji dochodów
firmy przez ograniczanie produkcji do najważniejszych
wyrobów danej firmy,
strategię „szybkiego rozinwestowania” – charakteryzującą
się tym, że firma sprzedaje swoje udziały na rynku, gdy
produkty przez nią oferowane znajdują się w fazie
schyłkowej.
Strategie rozwojowe są opracowywane
dla zaoferowania większego zakresu
usług istniejącym klientom. Za takie
działanie można uznać otwarcie apteki
w budynku przychodni lekarskiej,
wykonywanie zastrzyków w domu
pacjenta itp.
Strategie ofensywne
wykorzystywane są przez firmy,
które zapewniły już sobie dogodną
pozycję na rynku lub przez firmy
mające znaczną przewagę
technologiczną nad konkurencją.
Strategie alternatywne
Każde przedsiębiorstwo powinno w
swoich planach określić obecne i
przyszłe rynki oraz produkty, które chce
na tych rynkach umieścić. W celu
ułatwienia tej decyzji należy posłużyć się
jedną z czterech strategii
alternatywnych.
Do strategii alternatywnych można
zaliczyć :
strategię penetracji rynku
– polegającą na zwiększeniu
sprzedaży towarów lub usług wśród obecnych
nabywców, a także na poszukiwaniu nowych klientów,
strategię rozwoju rynku
– zakładającą rozwój firmy przez
rozpoczęcie działalności poza dotychczasowymi rynkami,
strategię rozwoju produktu
– wykorzystującą nowe
właściwości, zróżnicowanie jakości oraz dodatkowe
modele oferowanego już produktu,
strategię dywersyfikacji
– najbardziej ekspansywną ze
strategii, gdy firma wchodzi na inne rynki i oferuje nowe
produkty.
Marketing - Mix
Każdą z wymienionych strategii można przygotować
korzystając z elementów mieszanki marketingowej
(marketing-mix), będącej kombinacją czterech
zmiennych kontrolowanych przez firmę zmierzającą
do realizacji wybranych celów strategicznych.
Podstawowe elementy marketingu-mix to:
produkt, cena, dystrybucja, promocja,
a w przypadku usług (również usług
medycznych) zakres ten jest poszerzony o:
ludzi, procesy oraz obsługę klienta.
Przygotowanie strategii marketingowej na bazie
elementów marketingu-mix kończy drugi etap
konstruowania strategii marketingowej.
Zakładając, że zapewnione są środki na
realizację odpowiedniej strategii,
następnym – a zarazem
ostatnim –
etapem jest podjęcie decyzji o
wdrożeniu danej strategii w życie.
Działanie takie powinno być dokładnie
połączone z założeniami planu
marketingowego.
Usługa medyczna jako
produkt marketingowy
Produktem
nazywamy wszystko to, co można
zaoferować na rynku w celu zaspokojenia potrzeb
lub pragnienia. Jest to każdy przedmiot wymiany
rynkowej, którego podstawą sukcesu rynkowego jest
zdolność do zaspokajania potrzeb lub korzyści dla
klienta – nabywcy.
Produkty znajdujące się w obrocie rynkowym można
podzielić na dwie główne kategorie: towary i usługi.
USŁUGI MEDYCZNE
Usługi medyczne należą do tej drugiej kategorii,
charakteryzującej się czterema podstawowymi cechami
odróżniającymi usługi od towarów. Do cech usług
medycznych zalicza się:
-
niematerialność – brak związków z wytwarzaniem dóbr
-
różnorodność – brak ujednolicenia, rozmaitość
-
nietrwałość – brak możliwości magazynowania
-
nierozdzielczość – brak przejęcia praw własności przez
nabycie usług, tak jak to występuje w nabywaniu
towarów
W obrębie usług medycznych przedstawiona powyżej
charakterystyka nie w pełni pokrywa się z praktyką:
W przypadku porad medycznych
udzielanych
osobom chorym np. na zwykłe przeziębienie lub
pacjentom przychodzącym na wizytę kontrolną po
pobycie w szpitalu
mamy do czynienia z
niematerialnymi usługami o dużej różnorodności.
Materialność usług medycznych występuje np. w
przypadku usług protetycznych, polegających na
wytworzeniu określonego towaru, tj. protezy zębowej.
Jak widać usługi medyczne mogą mieć różne
kombinacje wyżej wymienionych czterech cech.
klasyfikacja Lovelocka
Odrębnością, która odróżnia usługi
medyczne od innych usług, jest
bezpośredni kontakt z klientem-pacjentem
.
Usługi medyczne są tym rodzajem usług, gdzie
obecność klienta-pacjenta jest konieczna. To z
kolei ma duże znaczenie dla firmy świadczącej
usługi tego rodzaju, determinując jej czas pracy,
który powinien być dogodny dla pacjenta.
Typy relacji zachodzące między firmą
usługową a jej klientami
.
Usługi medyczne są typem usług
świadczonych w sposób ciągły, 24
godziny na dobę (dyżury).
klasyfikacja Lovelocka
Możliwość zindywidualizowania usług i samodzielność
personelu
W obrębie usług medycznych istnieje chyba największe
zindywidualizowanie związane z dużą liczbą
specjalności medycznych, często o bardzo zawężonym
zakresie. Można także powiedzieć o małym
zindywidualizowaniu w przypadku Podstawowej Opieki
Zdrowotnej, do zadań której należy profilaktyka i
promocja zdrowia. Samodzielność personelu jest różna
w zależności od faktu, czy są to usługi specjalistyczne,
gdzie samodzielność jest duża, czy z zakresu
medycyny podstawowej, gdzie jest ograniczona.
klasyfikacja Lovelocka
Charakter popytu i podaży.
Popyt na usługi medyczne o charakterze
podstawowym jest zaspokajany bez większych
opóźnień. Dla procedur specjalistycznych
możliwe są dłuższe terminy oczekiwań (taka
sytuacja występuje nie tylko w Polsce, lecz także
w krajach UE, np. w Wielkiej Brytanii lub Szwecji),
oczywiście poza przypadkami nagłymi. Podobna
jest sytuacja z podażą usług medycznych.
klasyfikacja Lovelocka
Sposób świadczenia usług.
Różne są sposoby świadczenia usług
medycznych. Niektóre mogą być
świadczone w domu pacjenta. Jednak w
większości przypadków pacjent udaje
się po poradę do poradni lub jest
hospitalizowany, gdy wymaga tego jego
stan zdrowia.
klasyfikacja Lovelocka
Kolejnym etapem charakterystyki usługi
medycznej jako produktu jest graficzne
przedstawienie poszczególnych elementów
usługi, układających się koncentrycznie wokół
istoty (rdzenia) produktu (ryc.)
Produkt
poszerzon
y
Produkt
rzeczywisty
Rdzeń
produktu
Ryc. Struktura produktu
Istotą produktu (rdzeniem) w przypadku usług
medycznych jest porada, jaką pacjent może
uzyskać od lekarza, pielęgniarki lub rehabilitanta.
Następny element to produkt rzeczywisty
. Jest to
usługa podstawowa plus minimum związanych z nią
oczekiwań.
Pacjent, decydując o wyborze danego lekarza, bierze pod
uwagę nie tylko jego fachowość, lecz także okres
oczekiwania na wizytę. W przypadku wyboru szpitala
brane są pod uwagę takie kryteria, jak czas oczekiwania
na zabieg diagnostyczny lub leczniczy
Rdzeń produktu i produkt rzeczywisty
Kolejnym elementem jest produkt poszerzony,
będący ofertą znacznie przewyższającą
oczekiwania nabywców
W przypadku świadczeń medycznych nie tylko czas
oczekiwania na wizytę lub zabieg, lecz także łatwość
dojazdu do przychodni lub szpitala, możliwość
zaparkowania w pobliżu, estetyka wnętrza poradni,
pokoju szpitalnego, jego standard, możliwość wyboru
pokoju jednoosobowego lub wieloosobowego, dostęp
do telefonu, radia, telewizora, możliwość wyboru
posiłków (gdy nie ma przeciwwskazań dietetycznych) itp.
ma istotne znaczenie.
Do produktu poszerzonego zaliczamy także takie elementy,
jak gwarancja, rękojmia lub kredyt. Tego typu elementy
występują w przypadku wykonywania usług materialnych,
np. wykonanie protezy zębowej lub dobór aparatu
słuchowego.
Koncepcja produktu
całkowitego
Według koncepcji produktu całkowitego
istnieje
czwarty element
–
produkt potencjalny.
Są to wszystkie cechy i korzyści, jakie otrzyma
klient po zakupie danego produktu
.
Usługa zaspokaja całą gamę oczekiwań i
dostarcza satysfakcji z uzyskanych korzyści.
Ludzie nabywają usługi, aby za ich pomocą
rozwiązać swoje problemy. Wartość usługi
zależy od stopnia rozwiązania problemów.
Wzbogacenie produktu umożliwia firmie jego
zróżnicowanie, a dla klienta oznacza
dodatkowe korzyści.
Do każdego z elementów struktury produktu (oprócz
jego rdzenia) dodaje się różnego rodzaju wartości
dodatkowe, będące z reguły zabiegami
psychologicznymi, które odbierane są przez klienta jako
bardzo realne. Duże znaczenie klienci przywiązują do
marki danego produktu. To zjawisko występuje także na
rynku usług medycznych. Wyznacznikiem wysokiej
jakości usług medycznych na rynku amerykańskim jest
na przykład sieć szpitali Mayo Clinic w USA.
Odpowiedni wizerunek marki firmy usługowej ma
charakter znaku towarowego, którym pacjenci
kierują się przy wyborze danej poradni lub
szpitala.
Daną markę można zróżnicować przez dodanie
wartości do istoty produktu (rdzenia),
stanowiącego około 70% kosztów usługi, a
mającego zaledwie 30% wpływu na decyzję
klienta-pacjenta.
Pozostałe elementy produktu stanowią tylko 30%
ceny usługi, lecz mają aż 70% wpływu na decyzję.
Aby zdobyć jak najwięcej klientów, należy położyć
szczególny nacisk na otoczenie produktu –
dostępność do usług, terminy realizacji itp.
Instrumenty marketingu-
mix
na rynku usług
medycznych
Współczesny marketing jest metodą
prowadzenia biznesu, którego celem
jest nie tylko korzystna sprzedaż,
lecz także opanowanie jak
największej części rynku.
W literaturze fachowej elementy te
nazywa się także mieszanką
marketingową.
Wyróżnia się cztery główne elementy
marketingu-mix
(w nomenklaturze
angielskiej 4 P). Są to:
produkt (product),
cena (price),
promocja (promotion),
dystrybucja (placement).
W przypadku usług listę czterech
podstawowych elementów należy poszerzyć
o dodatkowe trzy; są to:
ludzie,
procesy,
obsługa klienta.
Korzyści - POZ
W strategii marketingowej usług medycznych
należy uwypuklić korzyści, jakie uzyska pacjent
nabywając tę usługę. Innego rodzaju korzyści
występują w podstawowej opiece zdrowotnej,
mającej na celu profilaktykę zdrowotną oraz
promocję zdrowia. Zapewnia to system wizyt
kontrolnych. Częstotliwość wizyt oraz dostęp do
lekarza są cechami warunkującymi przystąpienie
do danej praktyki podstawowej opieki
zdrowotnej
Korzyści - specjalistyka
Główną korzyścią opieki
specjalistycznej jest fachowość
świadczonych usług, gwarantująca
dobrze wykonany zabieg
diagnostyczny lub leczniczy.
Usługi medyczne są tym
rodzajem usług, gdzie bardzo
trudna jest ocena jakości przed
nabyciem (zakupem).
Przy podejmowaniu decyzji o zapisie do danej
ubezpieczalni czy praktyki lekarskiej pacjenci
często polegają na opinii osób trzecich, które już
skorzystały z tej usługi, a znacznie mniejsze
znaczenie przywiązują do reklamy.
Gdy pierwsze zetknięcie się z lekarzem,
stomatologiem lub innym przedstawicielem
świadczeniodawców usług medycznych spełni
oczekiwania pacjenta, pozostaje on z reguły
bardzo lojalny wobec usługodawcy, będąc
jednocześnie żywą reklamą danego ośrodka.
Drugim elementem wchodzącym w skład
marketingu-mix jest
cena
, która zależy od
wielu czynników.
Z ekonomicznego punktu widzenia działalność każdej
firmy ma na celu maksymalizację zysku. Cenę należy tak
ustalić, aby zapewnić największy zysk w chwili obecnej,
to znaczy, aby klienci płacili tyle, ile są w stanie zapłacić.
Podejście do ceny od strony finansowo-księgowej może
ograniczyć możliwości osiągania trwałych zysków
w dłuższej perspektywie czasowej.
Zatem cena powinna być na tyle wysoka, aby pokryła
koszt i przyniosła maksymalny dochód, ale równocześnie
tak niska, aby skłoniła do powtórnego zakupu.
Cena jest bardzo elastycznym
instrumentem strategii; można ją
zmieniać w zależności od przyjętej
polityki cenowej i od możliwości rynku,
na którym dana firma działa.
Jednym z celów może być przetrwanie firmy
na rynku. W sytuacji, gdy niekorzystne
warunki rynkowe nie pozwalają na zyski,
kwestią najistotniejszą jest przetrwanie
firmy.
Pozostałe elementy polityki cenowej to
maksymalny zysk bieżący, maksymalne
zwiększenie sprzedaży oraz prestiż.
Cena jest także wypadkową popytu, a
usługi medyczne zaliczane są do tego typu
usług, gdzie popyt jest nieelastyczny.
Oznacza to, że podwyższenie cen
powoduje nieznaczną zmianę popytu.
PROMOCJA
Następna część składowa mieszanki marketingowej to
promocja, będąca najbardziej niewymiernym i
nieprzewidywalnym działaniem marketingowym.
Szczególnie trudno przewidzieć efekty działań
promocyjnych w usługach medycznych, gdzie
znacznie ważniejsze od materiałów reklamowych
jest rekomendacja innych pacjentów
korzystających z usług tej samej placówki.
Im więcej zadowolonych pacjentów, tym mniejsze
wydatki na cele promocyjne, a zaoszczędzoną kwotę
można przeznaczyć na rozwój firmy lub na nagrody dla
pracowników.
DYSTRYBUCJA
- lokalizacja placówki oraz sposób dotarcia
do pacjenta.
W niektórych przypadkach lokalizacja nie ma
znaczenia (np. domowe wizyty lekarskie, zastrzyki w
domu pacjenta).
Gdy zachodzi potrzeba udania się po poradę do
przychodni lub szpitala, element lokalizacji nabiera
dużego znaczenia. Łatwość dojazdu, zaparkowania,
wszystko to jest brane pod uwagę przez pacjenta przy
wyborze danej placówki.
Drugim z elementów dystrybucji jest sposób dotarcia
do klienta-pacjenta. W usługach medycznych
konieczny jest kontakt bezpośredni.
Uzupełnieniem mieszanki
marketingowej dla usług są
trzy dodatkowe elementy:
ludzie, procesy oraz obsługa
klienta.
LUDZIE
Termin ludzie oznacza pracowników, od których
zaangażowania zależy powodzenie całego
przedsięwzięcia, a to uzależnione jest od doboru,
przeszkolenia, motywacji oraz kierowania
pracownikami.
Specyfika usług medycznych narzuca wysoki
profesjonalizm zatrudnionych osób. Dotyczy to nie
tylko lekarzy, lecz także całego personelu
pomocniczego. Wszyscy powinni zgodnie działać w
celu zaspokojenia oczekiwań i potrzeb pacjentów,
mając na uwadze fakt, iż bez pacjentów nie byłoby
miejsc pracy.
LUDZIE
Bardzo ważnym punktem
w strukturze każdej placówki
medycznej jest rejestracja, będąca
pierwszym miejscem, gdzie
dochodzi do kontaktu z pacjentem.
Osoba zatrudniona na tym stanowisku
powinna mieć umiejętność
nawiązywania i podtrzymywania
kontaktów z pacjentami
PROCESY
Jest to cykl zdarzeń, w wyniku których klient otrzymuje
dobro materialne lub usługę spełniające jego oczekiwania.
W usługach medycznych procesy są różne pod względem
złożoności i różnorodności. Praca lekarza rodzinnego jest
złożona i różnorodna. Lekarz w swojej praktyce spotyka
się z wieloma różnymi przypadkami zachorowań,
wymagającymi zastosowania różnych metod leczenia.
Praca lekarza specjalisty jest mniej złożona i mniej
różnorodna, ponieważ trafiają do niego pacjenci
„wyselekcjonowani” przez lekarza rodzinnego. Specjalista
z reguły stosuje podobne metody leczenia tego samego
schorzenia u swoich pacjentów.
OBSŁUGA KLIENTA
Ściśle powiązana z kwalifikacjami
zatrudnionych pracowników.
Klient wydaje sąd nie tylko na podstawie
technicznej jakości wykonanej usługi, lecz
także na podstawie jakości wykonalnej.
W branży medycznej oznacza to, że nie tylko
określona procedura medyczna została
wykonana prawidłowo i zakończyła się
sukcesem, lecz także fakt zainteresowania
pacjentem i wzbudzenia jego zaufania.
Struktura planu
marketingowego
Planem marketingowym nazywamy wszystkie
decyzje dotyczące celów, środków oraz
warunków zawiązanych z realizacją strategii
marketingowej firmy.
Warunkiem utworzenia planu marketingowego jest
opracowanie strategii marketingowej, według której
firma będzie działać w najbliższej przyszłości.
Plan marketingowy określa, kto i za co jest
odpowiedzialny, a także sposób postępowania,
w celu osiągnięcia celów przyjętych w strategii
marketingowej.
Proces planowania marketingowego składa się z
czterech faz:
Faza 1. Strategiczna:
- misja,
- cele firmy.
Faza 2. Przegląd sytuacji rynkowej:
- analiza sytuacji,
- analiza SWOT,
- podstawowe założenia.
Faza 3. Sformułowanie strategii marketingowej:
- cele i strategie marketingowe,
- oszacowanie przewidywanych wyników,
- opracowanie wariantów marketingu-mix.
Faza 4. Alokacja środków i kontrola efektów:
- programy marketingowe,
- obserwacja, kontrola, weryfikacja.
Misja
– jest to deklaracja celów działalności
firmy, zawierająca spis obecnych oraz
przyszłych działań związanych z danym
produktem. Określa także relację z każdym z
głównych rynków, na których działa firma.
Według F.R. Dawida istnieje dziewięć
elementów misji:
klienci (kim są?),
produkt,
lokalizacja (gdzie firma działa?),
technologia,
ekonomiczne cele firmy,
filozofia (podstawowe przekonania, wartości,
aspiracje firmy),
koncepcja firmy,
publiczny wizerunek firmy,
personel (jego stosunek do firmy).
Cele firmy – należy rozróżnić klika
głównych zakresów działań firmy, dla
których należy określić cele:
pozycji na rynku,
wprowadzenia innowacji,
realizacji zadań nałożonych na
kadrę kierowniczą,
wydajności pracy,
pracy i postawy personelu,
odpowiedzialności wobec otoczenia.
Dla placówek medycznych
mogą być stworzone
następujące cele:
zapewnienie najwyższego poziomu świadczonych
usług
stworzenie przyjaznego dla pacjentów otoczenia
stworzenie pozytywnego wizerunku danej
placówki, a następnie utrzymanie go
zróżnicowanie usług, wprowadzenie nowych
stworzenie dobrych warunków pracy dla
personelu.
Analiza sytuacji – na którą
składają się:
analiza otoczenia – politycznego, ekonomicznego,
społecznego itp.
analiza konkurencji – główni konkurenci, ich cele,
zachowanie na rynku, jakość usług, pozycja rynkowa
analiza rynku – jego wielkość, tendencje rozwojowe,
zachowania klientów, ich potrzeby
analiza wewnętrzna – cele własnej firmy, jakość
oferowanych usług, pozycja rynkowa, strategia
marketingu-mix.
Analiza SWOT
Analiza SWOT – głównym celem jest określenie
tendencji, sił oraz warunków, jakie mogą mieć wpływ
na wybór oraz realizację strategii marketingowej.
Analiza pozwala na scharakteryzowanie warunków
otoczenia firmy oraz obszarów jej działania.
Analiza sytuacji umożliwia ocenę pozycji firmy i
jej głównych produktów na kluczowych dla niej
rynkach, a także daje szansę dokonania
porównania z produktami konkurencyjnym.
Najważniejszym elementem tej analizy jest
zestawienie mocnych oraz słabych stron firmy z jej
możliwościami i zagrożeniami.
Podstawowe założenia planu
marketingowego określają, co firma chce
osiągnąć na rynku. Jest to ściśle
powiązane z wyznaczeniem celów oraz
ustaleniem strategii marketingowej.
Cele i strategie
marketingowe:
cele marketingowe
– to co firma
zamierza osiągnąć za pomocą
działań marketingowych
strategie marketingowe
– metody i
środki niezbędne do osiągnięcia
celów.
Oszacowanie przewidywanych wyników –
działania pozwalające w przybliżeniu na ocenę
realizacji zaplanowanych celów.
Z reguły należy przygotować trzy warianty
wydarzeń: optymistyczny, realistyczny i
pesymistyczny, mając dla każdego
opracowany plan postępowania.
Programy marketingowe – powinny
wyraźnie określać niezbędne środki
potrzebne na realizację wybranej strategii,
jej ramy czasowe, a także stwarzać
warunki umożliwiające integrację działań
zespołu marketingowego.
Obserwacja, kontrola, weryfikacja –
umożliwia ocenę osiągalności celów
marketingowych i wprowadzenie działań
korygujących. Proces kontroli powinien
obejmować:
ustalenie standardów postępowania,
ustalenia czasowe wprowadzenia planów
działania,
badanie realizacji,
podjęcie działań korygujących w przypadku
odstępstw od standardów postępowania.
System kontroli powinien być łatwy i
elastyczny.
Makroekonomiczne
uwarunkowania
rozwoju rynku usług
medycznych
Celem każdego państwa jest nie tylko rozwój
ekonomiczny, lecz także zdrowe i sprawne
społeczeństwo warunkujące ten rozwój, a także
pozycję i rolę danego kraju w gospodarce
światowej.
To z kolei wymaga przeznaczenia pewnego
procentowego udziału Produktu Krajowego Brutto
(PKB), GDP) na zaspokojenie potrzeb zdrowotnych
społeczeństwa.
Regułą jest, że im większy PKB tym większe sumy
przeznaczone są na ochronę zdrowia.
Wydatki na ochronę zdrowia jako procent
PKB
Kraj
1960
r.
1970
r.
1980
r.
1985
r.
1990
r.
1991
r.
Niemcy
4,7
5,5
7,9
8,7
8,3
8,5
Wielka
Brytania
3,9
4,5
5,8
6,0
6,2
6,6
Kanada
5,5
7,2
7,4
8,5
9,5
10,0
USA
5,2
7,4
9,2
10,5
12,2
13,2
Ryc. Wydatki na ochronę zdrowia jako % PKB
0
2
4
6
8
10
12
14
1960 r. 1970 r. 1980 r. 1985 r. 1990 r. 1991 r.
Niemcy
Wielka Brytania
Kanada
USA
W krajach europejskich (Niemcy, Wielka
Brytania) od ponad trzydziestu lat następuje
stałe zwiększanie nakładów na ochronę zdrowia.
W przypadku Niemiec na przełomie lat
osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych odnotowano
nieznaczne zmniejszenie wydatków, związane ze
zjednoczeniem Niemiec.
Z przytoczonych przykładów widać, że
nakłady na
ochronę zdrowia silnie powiązane są z sytuacją
ekonomiczną danego państwa i nie są wolne od
wpływów politycznych.
Kondycja zdrowotna społeczeństwa jest powiązana z poziomem i
dostępnością usług medycznych.
Przez długie lata podejmowano bardzo mało działań o charakterze
profilaktycznym, skupiając się na leczeniu chorób, a nie na
zapobieganiu im. Świadomość społeczna na ten temat także była
mała.
W krajach Europy Zachodniej ponad trzydzieści lat temu
postanowiono położyć nacisk na profilaktykę i promocję zdrowia.
Oprócz tego każdy jest konsumentem wielu różnego rodzaju dóbr
i usług, a to z kolei stymuluje wzrost gospodarczy kraju. Wśród
tych usług coraz większe znaczenie odgrywają usługi medyczne
umożliwiające utrzymanie sprawności fizycznej i psychicznej przez
długi okres.
Dla producentów farmaceutyków i sprzętu
medycznego osoby starsze często są grupą, na
którą nastawione są kampanie reklamowo-
promocyjne.
Są to przedsięwzięcia podejmowane przez przedstawicieli
czwartej grupy uczestników rynku usług medycznych, tzw.
dostawców.
Oprócz tego podobne działania podejmowane są przez
innych usługodawców, np. usługi ortopedyczne z zakresu
profilaktyki i leczenia osteoporozy, rozwój ośrodków
medycznych nastawionych na świadczenia usług osobom
starszym, emerytom, takich jak hostele dla seniorów,
zapewniające całodobowy nadzór pielęgniarek i w razie
potrzeby lekarzy.
Innym czynnikiem demograficznym,
stymulującym rynek usług medycznych, jest
przyrost naturalny, który w większości krajów
wysoko rozwiniętych ma od kilku lat tendencję
zniżkową.
Związane z tym są usługi ginekologiczno-
położnicze, zapewniające profesjonalną opiekę
nad kobietą w ciąży, powstawanie szkół rodzenia,
rozwój usług z zakresu pediatrii, gwarantujących
specjalistyczną opiekę nad nowo narodzonym
dzieckiem.
Istotne dla każdej działalności gospodarczej są
czynniki kulturowe oraz otoczenie polityczne.
Te pierwsze odnoszą się do podstawowych przekonań,
wartości i zachowań, w jakich ludzie zostali wychowani
i będą wychowywać własne dzieci. Podstawowe
wartości są mało podatne na zmiany.
Do otoczenia politycznego zaliczamy instytucje
rządowe i system prawny, mający silny wpływ na
decyzje marketingowe. Najlepszym tego przykładem
jest Ustawa o Powszechnym Ubezpieczeniu
Zdrowotnym, zmieniająca strukturę rynku usług
medycznych oraz warunkująca rozwój tego sektora w
celu zaspokojenia oczekiwań oraz potrzeb pacjentów.