Zarys Fizjologii
Zarys Fizjologii
Układu Krążenia
Układu Krążenia
cz. III
cz. III
Instytut Dietetyki
Instytut Dietetyki
PWSZ w Nysie
PWSZ w Nysie
Czynność elektryczna serca
Polaryzacja błony komórkowej jest
wynikiem różnicy przezbłonowego
gradientu ładunków elektrycznych,
określana jest jako –
potencjał spoczynkowego ok. – 90 mV.
Jest utrzymywana dzięki aktywnemu
transportowi jonów sodu i potasu
wbrew gradientowi ich stężeń.
Czynność elektryczna
serca
Syncytium fizjologiczne -
ścisłe przyleganie błony komórkowej
sąsiadujących komórek poprzez tzw.
„wstawki” - złącza niskooporowe,
umożliwia rozprzestrzenianie się
potencjału
czynnościowego wywołującego skurcz
m. sercowego w określonej kolejności,
od przedsionków do komór.
Czynność elektryczna serca
Potencjał czynnościowy
generowany jest
automatycznie w komórkach węzła
zatokowo-przedsionkowego
i rozprzestrzeniając się na komórki serca
zmienia przepuszczalność błony dla jonów
Na
+
,
które wnikając do wnętrza komórki,
zmniejszają ujemny potencjał do wartości
ok. – 65 mV / potencjał progowy.
Czynność elektryczna serca
Przekroczenie potencjału progowego
„otwiera”
kanały sodowe i powoduje gwałtownego
napływu jonów sodu do wnętrza komórki,
w wyniku czego następuje całkowita
depolaryzacja błony komórkowej, następuje
Depolaryzacja,
Przy wartości ok. 40 mV, otwierają się kanały wapniowe.
Czynność elektryczna
serca
Pobudzenie komórek mięśnia sercowego
rozpoczyna depolaryzacja błony komórkowej
„rozrusznika”,
komórek węzła zatokowo-przedsionkowego,
z częstością 90-120/ min.,
- Depolaryzacji (rozładowanie elektryczne)
- Repolaryzacji (ponowne naładowanie)
Czynność elektryczna serca
Węzeł przedsionkowo-komorowy to
jedyne
elektryczne połączenie pomiędzy
mięśniem
przedsionków i komór
przewodzący potencjał czynnościowy do
mięśnia komór.
Modulatory pracy serca
Nerw błędny – X, część
przywspółczulna,
- wyzwala tzw. „napięcie wagalne”
Zmniejsza częstotliwość pobudzeń węzła
zatokowo-przedsionkowego
do ok.72 / min.
Silna stymulacja nerwu błędnego może całkowicie
zablokować
pracę „rozrusznika” wywołując asystolię!
Modulatory pracy serca
Jądro grzbietowe nerwu błędnego
- X
umiejscowione w rdzeniu przedłużonym, moduluje
pracę
m. sercowego poprzez przywspółczulne komórki
zazwojowe,
bezpośrednio pobudzając
Neuron cholinergiczny
- uwalniający acetylocholinę
Modulatory pracy serca
Acetylocholina –
transmitter działa hamująco na węzeł
zatokowo-przedsionkowy
przedsionkowo-komorowy.
U człowieka
wpływ układu współczulnego „adrenergicznego” na
serce,
wykazuje stałą przewagę nad układem przywspółczulnym
„cholinergicznym”.
Modulatory pracy serca
Ośrodek rdzeniowy – współczulny:
- pień współczulny,
- zwoje współczulne szyjne:
górny,
środkowy
dolny
- włókna przedzwojowe rogów bocznych
rdzenia kręgowego th-1do th-5,
Przewodzą impulsy do serca poprzez zazwojowe neurony
adrenergiczne,
uwalniające noradrenalinę,
Modulatory pracy serca
Noradrenalia -
transmitter działający pobudzająco na m
serca.
największa ilość włókien zazwojowych odchodzi ze zwoju
gwiaździstego (szyjno-piersiowego).
Pobudza receptory:
α
α
-
naczyń wieńcowych
β
β
1
1
-
-
mięśnia sercowego.
Przyspieszenie akcji serca, rozszerzenie naczyń wieńcowych i
obkurczenie
obwodowych.
Modulatory pracy serca
Autonomiczna / wegetatywna
część układu nerwowego, moduluje czynność narządów
wewnętrznych w tym funkcję układu sercowo-
naczyniowego
Układ współczulny i przywspółczulny
to końcowa wspólna drogę stymulująca m. sercowy, która
podlega kontroli:
- receptorów układu sercowo-
naczyniowego
- kory mózgu i podwzgórza.
Modulatory pracy serca
Receptory układu sercowo-naczyniowego:
Baroreceptory -
łuk aorty i zatoka tętnicy
szyjnej wewnętrznej - zmiany ciśnienia
tętniczego
Mechanoreceptory -
przedsionki, tętnice -
zmiany napięcia / rozciągnięcie ściany
Efekt Bainbridge‘a - przyspieszenie pracy serca w wyniku
szybkiego wypełnienia krwią zbiornika żylnego dużego.
Chemoreceptory -
ściany naczyń m.in.
wieńcowych -
zmiany stężenia związków
chemicznych.
Baroreceptory
Wykrywają zmiany / wzrost ciśnienia
tętniczego - aktywne w przedziale
50 - 160 mm. Hg
Informacja przekazywana do OUN przez n. X i IX
Pobudzenie podwzgórza (CUN)
wydzielanie ADH,
zatrzymanie, utrata H
2
O,
odczucie pragnienia.
Mechanoreceptory
Wykrywają zmiany objętości -
receptory niskociśnieniowe
Zmiana pozycji ciała pozioma pionowa,
wywołuje przemieszczenie krwi z klatki
piersiowej do kończyn dolnych, które
może być odbierane jako zmniejszenie
objętości
krwi krążącej.
Regulacja objętości krwi
+
Regulacja ciśnienia tętniczego
Pozwala utrzymać odpowiedni
przepływ krwi
i utlenowanie w tkankach i narządach.
Ośrodek krążeniowy
Umiejscowiony w tworze siatkowatym
rdzenia
przedłużonego i podwzgórza
-
reguluje rytm serca działanie tropowe +/–
poprzez zmianę aktywność włókien dosercowych
współczulnych, nerwu X – Błędnego.
poprzez zmianę aktywność włókien dosercowych
przywspółczulnych
,
ośrodki rdzeniowe.
Ośrodek naczynioruchowy
Umiejscowiony w tworze siatkowatym
rdzenia
przedłużonego, wyróżniamy w nim części:
- presyjną, zwiększa impulsację we włóknach
naczyniozwężających
- depresyjną, hamuje strefę presyjną,
Wpływa na układ krążenia poprzez ośrodki zwężenie lub
rozszerzenie naczyń