Zarys Fizjologii

Zarys Fizjologii

Układu Krążenia

Układu Krążenia

cz. III

cz. III

Instytut Dietetyki

Instytut Dietetyki

PWSZ w Nysie

PWSZ w Nysie

Czynność elektryczna serca

Polaryzacja błony komórkowej jest 

wynikiem różnicy przezbłonowego 

gradientu ładunków  elektrycznych, 

określana jest jako –

potencjał spoczynkowego ok. – 90 mV. 

Jest utrzymywana dzięki aktywnemu

transportowi jonów sodu i potasu

wbrew gradientowi ich stężeń.

Czynność elektryczna 

serca

Syncytium fizjologiczne -

ścisłe przyleganie błony komórkowej

sąsiadujących komórek poprzez tzw.

„wstawki” - złącza niskooporowe,

umożliwia rozprzestrzenianie się 

potencjału

czynnościowego wywołującego skurcz

m. sercowego w określonej kolejności,

od przedsionków do komór.  

Czynność elektryczna serca

Potencjał czynnościowy

 

generowany jest

automatycznie w komórkach węzła

zatokowo-przedsionkowego

i rozprzestrzeniając się na komórki serca

zmienia przepuszczalność błony dla jonów 

Na

+

 ,

które wnikając do wnętrza komórki,

zmniejszają ujemny potencjał do wartości

ok. – 65 mV / potencjał progowy.

Czynność elektryczna serca

Przekroczenie potencjału progowego 

„otwiera”

kanały sodowe i powoduje gwałtownego

napływu jonów sodu do wnętrza komórki,

w wyniku czego następuje całkowita

depolaryzacja błony komórkowej, następuje

Depolaryzacja,

Przy wartości ok. 40 mV, otwierają się kanały wapniowe.

Czynność elektryczna 

serca

Pobudzenie komórek mięśnia sercowego

rozpoczyna depolaryzacja błony komórkowej

„rozrusznika”,

komórek węzła zatokowo-przedsionkowego,

z częstością 90-120/ min.,

- Depolaryzacji (rozładowanie elektryczne)

- Repolaryzacji (ponowne naładowanie)

Czynność elektryczna serca

Węzeł przedsionkowo-komorowy to 

jedyne

elektryczne połączenie pomiędzy 

mięśniem

przedsionków i komór

przewodzący potencjał czynnościowy do

mięśnia komór.

Modulatory pracy serca

Nerw błędny – X, część 
przywspółczulna, 
- wyzwala tzw. „napięcie wagalne”

Zmniejsza częstotliwość pobudzeń węzła
zatokowo-przedsionkowego

do ok.72 / min.

Silna stymulacja nerwu błędnego może całkowicie 

zablokować

pracę „rozrusznika” wywołując asystolię!

Modulatory pracy serca

Jądro grzbietowe nerwu błędnego 
- X

 

umiejscowione w rdzeniu przedłużonym, moduluje 
pracę
m. sercowego poprzez przywspółczulne komórki  
zazwojowe,
bezpośrednio pobudzając

Neuron cholinergiczny
- uwalniający acetylocholinę

Modulatory pracy serca

Acetylocholina –

transmitter działa hamująco na węzeł

zatokowo-przedsionkowy
przedsionkowo-komorowy.

 

U człowieka
wpływ układu współczulnego „adrenergicznego” na 

serce,

wykazuje stałą przewagę nad układem przywspółczulnym

„cholinergicznym”.

Modulatory pracy serca

Ośrodek rdzeniowy – współczulny:

 

- pień współczulny, 
- zwoje współczulne szyjne:
górny,
środkowy
dolny
- włókna przedzwojowe rogów bocznych 

rdzenia kręgowego th-1do th-5, 

Przewodzą impulsy do serca poprzez zazwojowe neurony 

adrenergiczne,

uwalniające noradrenalinę,

Modulatory pracy serca

Noradrenalia - 

transmitter działający pobudzająco na m 

serca.

największa ilość włókien zazwojowych odchodzi ze zwoju 

gwiaździstego (szyjno-piersiowego).

Pobudza receptory:

α

α

 

-

 

naczyń wieńcowych

β

β

1 

1 

-

-

 

mięśnia sercowego. 

Przyspieszenie akcji serca, rozszerzenie naczyń wieńcowych i 

obkurczenie

obwodowych.

Modulatory pracy serca

Autonomiczna / wegetatywna

część układu nerwowego, moduluje czynność narządów
wewnętrznych w tym funkcję układu sercowo-

naczyniowego

 

Układ współczulny i przywspółczulny

to końcowa wspólna drogę stymulująca m. sercowy, która
podlega kontroli:

- receptorów układu sercowo-
naczyniowego
- kory mózgu i podwzgórza.

Modulatory pracy serca

Receptory układu sercowo-naczyniowego:

Baroreceptory -

 

łuk aorty i zatoka tętnicy 

szyjnej  wewnętrznej - zmiany ciśnienia 

tętniczego

Mechanoreceptory -

 

przedsionki, tętnice - 

zmiany napięcia / rozciągnięcie ściany 

Efekt Bainbridge‘a - przyspieszenie pracy serca w wyniku 

szybkiego wypełnienia krwią zbiornika żylnego dużego.

Chemoreceptory -

 

ściany naczyń m.in. 

wieńcowych - 

zmiany stężenia związków 

chemicznych.

Baroreceptory

Wykrywają zmiany / wzrost ciśnienia 

tętniczego  - aktywne w przedziale 
50 - 160 mm. Hg

Informacja przekazywana do OUN przez n. X i IX

Pobudzenie podwzgórza (CUN) 
   wydzielanie ADH,
   zatrzymanie, utrata H

2

O,

   odczucie pragnienia.

Mechanoreceptory

Wykrywają zmiany objętości - 
receptory niskociśnieniowe 

Zmiana  pozycji ciała  pozioma  pionowa,
wywołuje przemieszczenie krwi z klatki 
piersiowej do kończyn dolnych, które 
może być odbierane jako zmniejszenie 
objętości 

krwi krążącej.

Regulacja objętości krwi 

                                   +

Regulacja ciśnienia tętniczego

 

Pozwala utrzymać odpowiedni 
przepływ krwi
i utlenowanie w tkankach i narządach.

Ośrodek krążeniowy

Umiejscowiony w tworze siatkowatym 

rdzenia

przedłużonego i podwzgórza

- 

reguluje rytm serca działanie tropowe +/–

poprzez zmianę aktywność włókien dosercowych 
współczulnych, nerwu X – Błędnego.
poprzez zmianę aktywność włókien dosercowych 
przywspółczulnych

, 

ośrodki rdzeniowe.

 

Ośrodek naczynioruchowy

Umiejscowiony w tworze siatkowatym 

rdzenia

przedłużonego, wyróżniamy w nim części: 

- presyjną, zwiększa impulsację we włóknach 
naczyniozwężających
- depresyjną, hamuje strefę presyjną,

Wpływa na układ krążenia poprzez ośrodki zwężenie lub 

rozszerzenie naczyń