Czynniki mogące w

najbliższych

latach

poprawić stan

zdrowotości

społeczeństwa

polskiego

Czynniki mogące w najbliższych latach

poprawić zdrowotność społeczeństwa

polskiego

Autorzy: Ross Małgorzata

Siedlecki Łukasz

Zdrowotność

:

Stan zdrowia danej populacji, np. ludności państwa, grupy

wiekowej lub zawodowej; ocena wg mierników rozwoju

fizycznego, zapadalności na choroby i wskaźnika

umieralności.

Światowa Organizacja Zdrowia

podała w latach 90-tych,

że na stan zdrowia społeczeństwa w

danym kraju wpływa:

-

system służby zdrowia (10%),

-

zniszczone środowisko naturalne i

choroby genetyczne (30%),

- zaś przedewszystkim - niezdrowy

tryb życia (60%).

W ramach tych 60% Światowa Organizacja Zdrowia

wymienia kilka najważniejszych czynników:

- niewłasciwe odżywianie (martwa, nadmiernie

przetworzona i konserwowana żywność);

- nadmiar stresu i nieumiejętność radzenia sobie z

nim;

- siedzący tryb życia, czyli brak ruchu lub jego

zmiejszona ilość;

- wszystkie używki takie jak: papierosy, alkochol,

narkotyki;

- smog elektromagnetyczny (promieniowane

wszystkich urządzeń działających na prąd

elektryczny).

Łącznie ze smogiem elektromagnetycznym daje to

85% przyczyn chorób cywilizacyjnych.

Najwięcej nowych przypadków zachorowań

stanowią przypadki, które możemy

zaklasyfikować do chorób

cywilizacyjnych,do których możemy także

zaliczyć nowotwory,

które razem z ch. ukł. krążenia wikłają

śmiertelność w Polsce

Do chorób cywilizacyjnych zaliczyć można

64 choroby, m. in.:

nerwicę, depresję, alergie, choroby

skórne, astmę, nawracające infekcje,

reumatoidalne, zapalenia stawów,

przewlekłe zapalenie wątroby,

wrzodziejące zapalenie jelita grubego,

zwyrodnienie stawów, łuszczycę, zaćmę,

parandontoze, nieżyt jelit, wrzód

trawienny, chorobę wieńcową, cukrzycę,

nadciśnienie, otyłość brzuszną, skazę

moczanową, miażdżycę, kamicę żółciową

i nerkową, osteoporozę, stwardnienie

rozsiane, nowotwory, choroby Alzheimera

i Parkinsona i wiele innych.

NAJCZĘSTSZE CHOROBY

NOWOTWOROWE W POLSCE

Rodzaj nowotworu

Liczba zachorowań

Liczba

zgonów

Rak płuc 19 738 18 295
Rak jelita grubego i odbytnicy
9 295 6 885
Rak piersi 8 416 4 381
Rak macicy 6 761 2 752
Rak nerki 3 380 2 124
Rak trzustki 3 368 3 528
Rak pęcherza 3 601 2 120
Rak prostaty 2 990 2 267
Rak jajnika 2 982 1 880
Białaczka 1 949 1889
Czerniak złośliwy 1 280 719
Chłoniak nieziarniczy 852 455

Jak zwiększyć

zdrowotność ????

Profilaktyka to działania i

środki zmierzające

do zapobieganiu chorobom

lub ich wczesnych wykryciu w

stadiach dających

dużą szansę na wyleczenie

chorego.

Profilaktyka to wszelkie działania i środki zmierzające

do

zapobiegania chorobom lub do ich ujawnienia we

wczesnych

stadiach, dającychszansę na szybkie wyleczenie

chorego.

Profilaktyka polega miedzy innymi na:

przestrzeganiu zaleceń higieny we wszystkich

dziedzinach życia,

stosowaniu szczepień ochronnych, propagowaniu

racjonalnego

odżywiania, a także czynnego

i biernego wypoczynku. Działania profilaktyczne to

również

poddawanie się określonym badaniom

diagnostycznym, na

przykład dla kobiet wskazanie są badania

cytologiczne

i mammograficzne, a dla mężczyzn badania gruczołu

krokowego.

Szeroko zakrojona profilaktyka to także

propagowanie oświaty zdrowotnej w społeczeństwie.

Promocja zdrowia

Systemowe działania instytucjonalne zmierzające

do

zwiększenia dobrostanu i zdrowia

poszczególnych członków

społeczeństwa przez wychowanie zdrowotne,

zmiany codziennch nawyków i stylu życia.

„5 razy dziennie warzywa i owoce”

,

Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy najprostszym i

korzystnym

dla zdrowia sposobem odżywiania się jest spożywanie

w

przewadze

pokarmów roślinnych,

szczególnie warzyw

i

owoców oraz olejów roślinnych z jednoczesnym

ograniczeniem

tłuszczów zwierzęcych

Już dziś znany jest ranking warzyw i owoców o

najwyższej

mocy przeciwdziałania rakowi.

●

Na pierwszym miejscu są brokuły

(aktywne

składniki

to sulforafan, beta-karoten i indol-karbinol),

●

w dalszej kolejności pomidory (likopen),

●

pomarańcze (bioflawonoidy, wit. C),

●

czosnek (allicyna),

●

jabłka (kwas elagowy, błonnik),

●

soja (genisteina),

●

marchew (beta-karoten, błonnik),

●

ostra papryka (kapsaicyna),

●

zielona herbata (katechina).

Rak i miażdżyca boją się zielonych liści

W przypadku kobiet,duże znaczenie

może mieć fakt upowszechniania się

badań

profilaktycznych w

kierunku raka szyjki macicy oraz

mammograficznych

badań przesiewowych.

W latach 1960-1991 umieralność z powodu chorób

układu krążenia

wzrosła z 27% do 52,7%.

Od 1991 r.

obserwujemy po

raz pierwszy tendencję do redukcji umieralności z

powodu

chorób układu krążenia

- do poniżej 50%.

Jednak nadal jest to główna przyczyna umieralności

w Polsce.

# podwyższony poziom cholesterolu stwierdzono u

ok. 70% populacji -

zarówno mężczyzn, jak i kobiet;

# nadciśnienie tętnicze ma 30% mieszkańców

naszego kraju

(ok. 7 mln),

z czego połowa o tym nie wie.

Narodowy Program Ochrony

Serca (NPOS)

Narodowy Program Ochrony Serca objął 3 etapy

działania:

* okres 1993-96 r. - wdrożenie promocji

zdrowia, uruchomienie nowych ośrodków oraz

poprawa organizacji i wyposażenia dotychczas

działających;

* okres 1996-99 r. - szerzenie promocji

zdrowia, poprawa dostępności nowoczesnych

metod diagnostycznych i terapeutycznych.

* okres 2000-2004 r. - wprowadzenie zasad

promocji zdrowia w całym społeczeństwie,

osiągnięcie średnich europejskich wskaźników

dostępności świadczeń.

Ma on 3 cele strategiczne:

*Zwiększenie aktywności w zakresie promocji zdrowia i

prewencji pierwotnej chorób układu krążenia - co

spowoduje zmniejszenie zachorowalności zwłaszcza w

zakresie choroby wieńcowej.

* Poprawa dostępności do nowoczesnych metod

diagnostycznych I terapeutycznych (takich jak

koronarografia, angioplastyka wieńcowa,

wszczepianie by-passów) w celu obniżenia śmiertelności w

chorobach układu krążenia, a przede wszystkim w

chorobie wieńcowej.

* Podjęcie badań naukowo-wdrożeniowych mających na

celu

monitorowanie zdrowotności społeczeństwa, ocenę

skutków wprowadzonych programów, szerokie wdrażanie

nowych metod diagnostyki i leczenia choroby wieńcowej.

Czynniki ryzyka powodujące choroby

układu krążenia:

1.Brak ruchu

2.Otyłość

3.Stres

4.Obniżenie poziomu estrogenów u

kobiet

5.Predyspozycje genetyczne

• Coraz więcej osób żyje w sposób
niewłaściwy z punktu widzenia
aktywności fizycznej.

• Nadwaga występuje u ok. 70%
polskiego społeczeństwa.

• Niska aktywność fizyczna utrudnia
spalanie tłuszczów oraz cholesterolu.

• Nadwaga często łączy się z
zaburzeniami przemiany
węglowodanów, w wyniku czego
pojawia się cukrzyca.

• Nadwaga zwiększa
prawdopodobieństwo udaru
mózgowego.

POSTAW SERCE NA NOGI!

Promowana być promowana:

1.Aktywność fizyczna – ćwiczenia

fizyczne co najmniej 2-3 razy w
tygodniu przez najmniej 30 min.

2.Zmiana trybu i szybkości życia.

3.Zdrowe odżywiania się.

4.Odpowiednie techniki relaksacyjne

ZANIECZYSZCZENIE ŚRODOWISKA

może wpływać na zachorowalność:

1.Na nowotwory

2.Na choroby o podłożu

immunologicznym

3.Wady wrodzone

4.Wady rozwoju

Poprawa warunków jest przeprowadzana

poprzez:

1. Identyfikacją potencjalnych i

rzeczywistych zagrożeń w środowisku.

2. Weryfikację najwyższych dopuszczalnych

stężeń substancji chemicznych w
środowisku.

3. Lepsze zasady monitoringu środowiska

4. Wprowadzenie nowych proekologicznych

technologii

5. Zmniejszenie liczby ludności narażonej na

działanie substancji chemicznych.

Palenie tytoniu a stan zdrowia

Palenie tytoniu a stan
zdrowia

Umieralność na raka płuca i zawały

serca u polskich mężczyzn w

średnim wieku należała na

początku lat 90. do najwyższych

na świecie

.

Na szerszą skalę podjęto populacyjne

działania edukacyjne,

rozpoczęto także prace nad stworzeniem nowoczesnego

ustawodawstwa antytytoniowego.

9 listopada 1995 roku Polska stała się

pierwszym krajem w Europie

Środkowowschodniej, w którym

uchwalono zgodne ze standardami

światowymi prawo antytytoniowe.

Działania edukacyjne i interwencyjne

objęte programem

dotyczą

społeczności lokalnych, środowiska pracy, dzieci i

młodzieży,

kobiet ciężarnych, grup zawodowych odpowiedzialnych

za

leczenie i profilaktykę chorób odtytoniowych (np.

lekarzy i

pielęgniarek) oraz edukację zdrowotną społeczeństwa

(np. nauczycieli). Przyzwolenie społeczne zyskała

polityka

zakazu palenia w placówkach służby zdrowia, szkołach,

urzędach

państwowych, a także innych miejscach publicznych i

zakładach

pracy.

Włączenie masmediów do prowadzonych od początku lat

90. ogólnopolskich kampanii zdrowotnych podniosło

skuteczność

działań edukacyjnych oraz pozwoliło stworzyć

ogólnodostępną sieć informacji i instytucji (np. poradni

telefonicznych), które

pomogły palaczom w zaprzestaniu palenia tytoniu

Od 1988 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)

organizuje

31 maja - Światowy Dzień bez Tytoniu.

Polska od początku uczestniczy w realizacji zadań

związanych z jego obchodami

Główne problemy edukacji

antynikotynowej.

1.

Osoby uzależnione wykazujące zespół

abstynencyjny – wymagają terapii

dowykowej.

2.

Osoby biedniejsze i gorzej

wykształcone - edukacja nie docieraja.

3.

Dzieci i młodzież szkolna – presja

środowiska.

W wyniku samej tylko kampanii

zdrowotnej „Rzuć palenie razem z

nami” do lat 80-tych ok. 2,5 mln

polskich palaczy zdecydowało się

zerwać z nałogiem.

Dzięki podjętym działaniom od lat 90-tych

obserwujemy zmniejszenie umieralności

na raka płuc wśród mężczyzn w

przedziałach wiekowych:

1.20 – 44 lata o 33% 2. 45 – 64

lata o 19%

Badania naukowe pokazały jednak, że opisywane wyżej

korzystne zmiany w postawach wobec palenia tytoniu

dotyczyły głównie tej części społeczeństwa polskiego,

która w mniejszym stopniu była uzależniona od tytoniu, a

przez fakt zamieszkania w dużych aglomeracjach miejskich

i wysoki poziom swojego wykształcenia miała większą

szansę aktywnego włączenia się w proponowane działania

profilaktyczne oraz racjonalnego przewartościowania

swoich postaw zdrowotnych.

Badania udowodniły jednak, że

opisywane wyżej pozytywne zmiany

postawy wobec palenia dotyczyły

głównie osób z wyższym

wykształceniem i część społeczeństwa

w niskim stopniu uzależnioną do

tytoniu.

Ze względu na zwiąkszającą się

liczbę zachorowań

na chorob nowotworowe,

dalszy spadek liczby osób

uzależnionych od tytoniu,może

znaczącą poprawic

stan społeczeństwa.

Biorąc pod uwagą znaczny wzrost

częstości występowania chorób

nowotworowych, zmniejszenie

liczby osób palących może mieć

istotny wpływ na znaczną poprawę

zdrowia społeczeństwa.

Dziękujemy za uwagę