PSYCHOLOGICZNE
ASPEKTY CIĄŻY
WYSOKIEGO RYZYKA
Ciąża i urodzenie dziecka – zwłaszcza
pierwszego – spełnia kryteria krytycznego
wydarzenia. Przynosi poważną zmianę życiową,
wymaga modyfikacji relacji mąż – żona i relacji z
otoczeniem. Wymaga znalezienia nowych
sposobów postępowania, bądź zmiany
dotychczasowych wzorów zachowań.
Jest to również wydarzenie rozciągnięte w czasie z
kulminacją w momencie porodu, co sprawia, że
radzenie sobie staje się procesem dynamicznym.
W przypadku ciąży powikłanej do
„zwykłych” elementów krytycznego
wydarzenia dołączają się dodatkowe
–
zagrożenie przebiegu ciąży, zdrowia
dziecka i matki – które przyczyniają
się do
wzrostu obciążenia i napięcia.
• ciąże zagrożone poronieniem
• zagrożone przedwczesnym
porodem
Ciąża wysokiego ryzyka – to ciąża w
której fizjologiczne i/ lub psychologiczne
czynniki występujące u matki lub dziecka
są postrzegane jako zagrażające ich
zdrowiu, wzajemnej relacji lub życiu
Ciąże patologiczną określają
następujące czynniki:
• Obecność chorób somatycznych i
komplikacji ginekologiczno-położniczych
• Traumatyczne wydarzenia doświadczane w
okresie ciąży
• Problemy psychologiczne lub zaburzenia
psychiczne
• Zakłócenia relacji partnerskich
• Trudności lub niemożność zaakceptowania
ciąży
• Słaba więź z dzieckiem lub jej brak
Czynniki biologiczne
• gdy ciężarna choruje na przewlekłe
choroby somatyczne (nadciśnienie,
wady serca cukrzyca ciążowa,
choroby nerek itd.)
• podział na choroby sprzed ciąży i
choroby nabyte w trakcie ciąży
Czynniki psychologiczne
• silne negatywne emocje
• stres psychologiczny
• konflikty emocjonalne
Czynniki socjologiczne
• sytuacja socjalna kobiety
• jej tryb życia
• wiek
• sytuacja materialna
• jej dostępność do opieki medycznej
Jeśli nawet uda się powstrzymać
objawy patologiczne i utrzymać
ciąże, to w świadomości kobiety
pozostaje obawa, iż następstwa
zaburzeń trwają w dalszym ciągu
w postaci nieprawidłowości w
rozwoju płodu.
Doświadczane wcześniej objawy
(krwawienia, skurcze, ból) stanowią dla
kobiety ciężarnej przeżycie zagrożenia
życia jej dziecka - rozpatrywanie w
kategoriach przeżyć traumatycznych
Negatywne emocje utrzymują się nawet
po ustąpieniu objawów somatycznych –
dlatego mogą być czynnikiem wtórnie
zagrażającym ciąży.
Kobiety hospitalizowane
• spostrzegają sytuację w której się
znalazły bardziej negatywnie
• stan swojego zdrowia i przebieg ciąży
za w wyższym stopniu zagrożony niż
u kobiet z ciążą wysokiego ryzyka
leżące w domu.
Czynniki stresujące podczas
hospitalizacji:
• rozłąka z rodziną
• pobyt w obcym miejscu
• obawy nieporadzenia sobie z obowiązkami
domowymi pozostałych członków rodziny
• wyłączenie ze środowiska pracy (kontakty z
miejscem pracy, obawa o perspektywy
zawodowe)
• tęsknota za rodziną (mężem, dziećmi)
• trudności w komunikacji z personelem
medycznym
• przymusowy kontakt z innymi
pacjentkami na sali
• osłabienie fizyczne z powodu
długotrwałego pozostawania w łóżku
• niepokój związany z wpływem
przyjmowanych lekarstw na
rozwijające się dziecko
Kobiety hospitalizowane z
powodu patologii ciąży
opisują siebie jako:
• znużone
• zatroskane
• wyizolowane
• depresyjne
• odczuwają brak wpływu na
zaistniałą sytuację, brak kontroli
nad swoim ciałem