GUZY OKOLICY SIODŁA

GUZY OKOLICY SIODŁA

TURECKIEGO

TURECKIEGO

GRUCZOLAKI PRZYSADKI

GRUCZOLAKI PRZYSADKI

PITUITARY TUMORS

PITUITARY TUMORS

PITUITARY ADENOMAS

PITUITARY ADENOMAS

DANE OGÓLNE

DANE OGÓLNE

- większość guzów tej okolicy to

- większość guzów tej okolicy to

gruczolaki przysadki (10% guzów mózgu)

gruczolaki przysadki (10% guzów mózgu)

- występowanie w każdym wieku i u obojga płci

- występowanie w każdym wieku i u obojga płci

KLASYFIKACJA KLASYCZNA

KLASYFIKACJA KLASYCZNA

oparta o barwienie histologiczne:

oparta o barwienie histologiczne:

- chromofobne,

- chromofobne,

- zasadochłonne

- zasadochłonne

- kwasochłonne

- kwasochłonne

KLASYFIKACJA wg WHO

KLASYFIKACJA wg WHO

Guzy okolicy siodła tureckiego

Guzy okolicy siodła tureckiego

- pituitary adenoma

- pituitary adenoma

- pituitary carcinoma

- pituitary carcinoma

- craniopharyngioma

- craniopharyngioma

PODZIAŁ wg WIELKOŚCI

PODZIAŁ wg WIELKOŚCI

- mikrogruczolak (<10 mm)

- mikrogruczolak (<10 mm)

- makrogruczolak (>10 mm)

- makrogruczolak (>10 mm)

PODZIAŁ GUCZOLAKÓW

PODZIAŁ GUCZOLAKÓW

HORMONALNIE CZYNNYCH

HORMONALNIE CZYNNYCH

gruczolaki hormonalnie czynne -

gruczolaki hormonalnie czynne -

wytwarzają hormony - 75% gruczolaków

wytwarzają hormony - 75% gruczolaków

(functional tumors):

(functional tumors):

prolactin (PRL) cell adenomas (prolactinomas)

prolactin (PRL) cell adenomas (prolactinomas)

prolaktynoma

prolaktynoma

aż

aż

40 - 50%

40 - 50%

wszystkich gruczolaków

wszystkich gruczolaków

hormonalnie czynnych

hormonalnie czynnych

PODZIAŁ GUCZOLAKÓW

PODZIAŁ GUCZOLAKÓW

HORMONALNIE CZYNNYCH

HORMONALNIE CZYNNYCH

- growth hormone (GH) cell adenomas

- growth hormone (GH) cell adenomas

15 - 25%

15 - 25%

PODZIAŁ GUCZOLAKÓW

PODZIAŁ GUCZOLAKÓW

HORMONALNIE CZYNNYCH

HORMONALNIE CZYNNYCH

corticotroph (ACTH) cell adenomas

corticotroph (ACTH) cell adenomas

5%

5%

PODZIAŁ GUCZOLAKÓW

PODZIAŁ GUCZOLAKÓW

HORMONALNIE CZYNNYCH

HORMONALNIE CZYNNYCH

mixed GH and PRL adenomas

mixed GH and PRL adenomas

PODZIAŁ GUCZOLAKÓW

PODZIAŁ GUCZOLAKÓW

HORMONALNIE CZYNNYCH

HORMONALNIE CZYNNYCH

thyrotroph (TRH) cell adenomas

thyrotroph (TRH) cell adenomas

gonadotroph (LSH)

gonadotroph (LSH)

follicle-stimulating hormone

follicle-stimulating hormone

(FSH) cell adenoma

(FSH) cell adenoma

PODZIAŁ GUCZOLAKÓW

PODZIAŁ GUCZOLAKÓW

HORMONALNIE CZYNNYCH

HORMONALNIE CZYNNYCH

thyrotroph

thyrotroph

ZAKRES PENETROWANIA GUZÓW

ZAKRES PENETROWANIA GUZÓW

W OKOLICY SIODŁA – SKALA KNOSPA

W OKOLICY SIODŁA – SKALA KNOSPA

KLINIKA

KLINIKA

zależna od właściwości hormonalnych

zależna od właściwości hormonalnych

guza

guza

- nadczynność hormonalna (gigantyzm,

- nadczynność hormonalna (gigantyzm,

akromegalia, choroba Cushinga)

akromegalia, choroba Cushinga)

- niedoczynność hormonalna (ucisk

- niedoczynność hormonalna (ucisk

nieczynnego guza na przysadkę)

nieczynnego guza na przysadkę)

- bóle głowy

- bóle głowy

- zaburzenia widzenia

- zaburzenia widzenia

- czasem bóle głowy i zaniewidzenie:

- czasem bóle głowy i zaniewidzenie:

krwotok do guza

krwotok do guza

KLINIKA

KLINIKA

postacie endokrynologiczne:

postacie endokrynologiczne:

- prolaktynoma: zespół amennorrhea-

- prolaktynoma: zespół amennorrhea-

galactorrhea, brak miesiączki, laktacja

galactorrhea, brak miesiączki, laktacja

- ACTH: choroba Cushinga

- ACTH: choroba Cushinga

- GH: gigantyzm u dzieci i młodzieży

- GH: gigantyzm u dzieci i młodzieży

akromegalia u dorosłych

akromegalia u dorosłych

LECZENIE

LECZENIE

- substytucja endokrynologiczna na każdym etapie

- substytucja endokrynologiczna na każdym etapie

- klasyczne usunięcie z dostępu podczołowego

- klasyczne usunięcie z dostępu podczołowego

(Horsley 1889)

(Horsley 1889)

- zabieg transfenoidalny

- zabieg transfenoidalny

transphenoidal approach

transphenoidal approach

do tych zabiegów używa się

do tych zabiegów używa się

mikroskopu

mikroskopu

albo neuroendoskopu (biopsja)

albo neuroendoskopu (biopsja)

oraz śródoperacyjnie MRI (kontrola doszczętności

oraz śródoperacyjnie MRI (kontrola doszczętności

(prof.Falbusch)

(prof.Falbusch)

idea

idea

operacji gruczolaka

operacji gruczolaka

przysadki

przysadki

przez nos

przez nos

opracowana już

opracowana już

na początku

na początku

XX w

XX w

(Schloffer 1907

(Schloffer 1907

Innsbruck)

Innsbruck)

szersze zastosowanie

szersze zastosowanie

- lata 60. i 70.

- lata 60. i 70.

(mikroskop)

(mikroskop)

chory przed operacją transfenoidalną

chory przed operacją transfenoidalną

operacja transfenoidalna z użyciem mikroskopu

operacja transfenoidalna z użyciem mikroskopu

kontrolne śródoperacyjne badanie MRI celem

kontrolne śródoperacyjne badanie MRI celem

oceny doszczętności usunięcia guza

oceny doszczętności usunięcia guza