Znaczenie handlu zagranicznego w

gospodarce narodowej

1. Wpływ na zmianę struktury dochodu

narodowego

2. Wpływ na zwiększenie efektywności

gospodarowania

3. Wpływ na wielkość i dynamikę dochodu

narodowego

Wpływ na zmianę struktury dochodu

narodowego

Czynnikiem, który w znacznym stopniu może
uniezależnić strukturę dochodu narodowego
podzielonego od struktury istniejącego
aparatu wytwórczego są obroty handlowe z
zagranicą.
Import niezbędny, czyli przywóz z zagranicy
surowców mineralnych i rolniczych
niemożliwych do wytworzenia w danym kraju,
czasem bardzo istotnie wzbogaca strukturę
podzielonego dochodu narodowego

.

Handel zagraniczny jest czynnikiem,
który umożliwia transformację
gospodarki danego kraju w kierunku
przezeń pożądanym.
Handel zagraniczny może służyć do
transformacji struktury dóbr
konsumpcyjnych wytwarzanych w
danym kraju (przesunięcia struktury
popytu).

Handel zagraniczny może

stanowić jedyny sposób
rozwiązania problemu niedoborów
niektórych artykułów rolnych,
powstałych w wyniku wystąpienia
klęsk żywiołowych

Import niezbędny, czyli przywóz

z zagranicy surowców
mineralnych i rolniczych
niemożliwych do wytworzenia w
danym kraju, czasem bardzo
istotnie wzbogaca strukturę
podzielonego dochodu
narodowego

Wpływ na zwiększenie efektywności

gospodarowania

Wpływ handlu zagranicznego na efektywność

gospodarowania, czyli racjonalniejsze użytkowanie
posiadanego zasobu czynników produkcji:

1.

zmniejszenie przeciętnego kosztu jednostkowego
dóbr wytwarzanych w kraju

2.

obniżenie jednostkowych kosztów wytwarzania przez
zwiększenie skali produkcji (pełniejsze wykorzystanie
aparatu produkcyjnego, gromadzenie doświadczeń)

Specjalizacja międzynarodowa wpływa na
obniżenie kosztów produkcji za
pośrednictwem postępu technicznego

Historia powiązań Szwecji ze Wspólnotami

Europejskimi

Data

Wydarzenie

1960

Szwecja wraz z Danią, Wielką Brytanią, Norwegią, Portugalią i Szwajcarią tworzą
Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA)

1967-71 Negocjacje ze Wspólnotą „otwartego” zgłoszenia nie wykluczającego członkostwa

1972

Podpisanie ze Wspólnotą Europejską porozumienia o wolnym handlu, które weszło
w życie w 1973 roku i objęło przede wszystkim produkty przemysłowe.

1984

Całkowite zniesienie ceł na produkty przemysłowe w handlu ze Wspólnotami.

1987

Deklaracja przystąpienia do do rynku Wspólnoty Europejskiej.

1989

Rozmowy pomiędzy krajami Wspólnoty i EFTA o utworzeniu Europejskiego
Obszaru Gospodarczego

1990

Początek negocjacji w sprawie EOG. Deklaracja Szwecji o chęci przystąpienia do
Wspólnoty.

1991

Złożenie przez Szwecję wniosku o przyjęcie do Wspólnoty.

1992

Podpisanie porozumienia o utworzeniu EOG

1993

Rozpoczęcie negocjacji w sprawie członkostwa

1994

Zakończenie negocjacji i podpisanie porozumienia końcowego. Ogólnonarodowe
referendum w kwestii członkostwa Szwecji w UE.

1995

Przystąpienie Szwecji do UE wraz z Austrią i Finlandią, wycofanie się z EFTA.

1996

Podpisanie przez Szwecję porozumienia z Schengen w sprawie kontroli
granicznej.

Źródło: Facts Sheets on Sweden, Svenska Institutet 1998

Dostosowanie polityki gospodarczej do

wymogów EOG

Udział Szwecji w EOG umożliwił daleko idące dostosowanie polityki

gospodarczej tego kraju do zasad funkcjonowania JRE, wraz z

akceptacją czterech podstawowych zasad: swobody przepływu towarów,

usług, kapitału i osób.

- swobodę przepływu osób na terenie całego EOG z prawem do

dowolnego miejsca osiedlania się, podejmowania pracy i świadczenia

usług oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto układ

wprowadzał zasadę wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw

kwalifikacji zawodowych oraz równego traktowania pod względem

warunków pracy i płacowych.

-

Swoboda przepływu usług w EOG polegała na całkowitej

liberalizacji zasad ich świadczenia w oparciu o tzw. klauzulę narodową.

Klauzula ta zobowiązywała wszystkie strony traktatu do traktowania

firm na jednakowych zasadach niezależnie od kraju ich pochodzenia.

-

Swoboda przepływu kapitałów również oparta była o klauzulę

narodową, gwarantującą traktowanie kapitału obcego na warunkach nie

gorszych niż dla kapitału narodowego.

Przystąpienie Szwecji do Unii

Europejskiej – negocjacje akcesyjne

1. Początek negocjacji – 1 luty 1993 (wraz z Austrią,

Norwegią i Finlandią)
2. I etap (luty – czerwiec 1993) – przegląd zgodności

własnego prawodawstwa (avis) z prawodawstwem Unii

Europejskiej (acquis communautaire).
3. II etap (lipiec – grudzień 1993) – negocjacje tematów

trudnych: rolnictwa, polityki regionalnej, wspólnej

polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa.
4. III etap (styczeń – marzec 1994) – negocjacje dotyczące

niezamkniętych problemów rolnictwa, polityki regionalnej

oraz wpłat do unijnego budżetu.
Marzec 1994 – zawarcie porozumienie w sprawie

przystąpienia Szwecji do UE

Przystąpienie Szwecji do Unii

Europejskiej – negocjacje akcesyjne

IV etap (kwiecień–październik 1994) - kampania

informacyjna i przygotowanie społeczeństwa do
ogólnonarodowego referendum.
Listopad 1994 – ogólnonarodowe referendum (poparcie
członkostwa przez 52,3% głosujących)

Członkostwo Szwecji w Unii Europejskiej – styczeń
1995

Frekwencja wyborcza

Kraj

Data

Frekwencj

a %

Tak % Nie %

Austria

12.06.199

4

82,3

66,6

33,4

Finlandia

16.10.199

4

74,0

57,0

43,0

Szwecja

13.11.199

4

52,3

52,3

46,8

Norwegia

28.11.199

4

47,8

47,8

52,2

Źródło: Europe in Figures, Eurostat 1995,
s. 31

Proces adaptacji do Unii Europejskiej

Różnice pomiędzy uczestnictwem Szwecji w EOG a
Jednolitym Rynku Europejskim dotyczyły:
- artykułów rolnych i rybołówstwa,
- jednolitej taryfy celnej oraz wspólnej polityki handlowej
(polityka handlowa W EOG pozostała w gestii poszczególnych
państw, bez konieczności przekazywania kompetencji
krajowych na rzecz organów wspólnotowych)
- polityki zagranicznej i bezpieczeństwa

Zmiany w polityce gospodarczej

realizowane na poziomie Unii

Europejskiej

Przystąpienie Szwecji do UE oznaczało pełną akceptacją
zasad Jednolitego Rynku Europejskiego i wiązało się dla
tego kraju z określonymi zmianami w polityce
gospodarczo-społecznej. Zmiany dotyczyły:

1) Rolnictwa – przyjęcie zasad Wspólnej Polityki Rolnej
2) Zewnętrznej polityki handlowej – zamiana bilateralnych

umów handlowych na Wspólną Politykę Handlową

3) Wspólnej polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa.
4) Spełnienia kryteriów Unii Gospodarczo-Walutowej
5) Zdefiniowania polityki regionalnej

Podsumowanie

Podsumowując należy stwierdzić:

Udział Szwecji w EOG umożliwił daleko idące dostosowanie

polityki gospodarczej tego kraju do zasad funkcjonowania JRE,

zaś doświadczenia negocjacyjne pozwoliły na szybkie osiągnięcie

kompromisu w kwestii członkostwa w Unii Europejskiej.

Najważniejsze zmiany w polityce gospodarczo-społecznej,

związane z przystąpieniem Szwecji do UE dotyczyły: polityki

rolnej i rybołówstwa, zewnętrznej polityki handlowej, polityki

bezpieczeństwa, dostosowania gospodarki do wymogów unii

gospodarczo-walutowej, polityki regionalnej dotyczącej przede

wszystkim słabo zaludnionych terenów północnej części kraju

oraz niektórych uwarunkowań narodowych, tak jak przykładowo

monopol państwowy na dystrybucję i sprzedaż alkoholu.