STYMULATORY SERCA

Co to jest rozrusznik serca ?

to urządzenie

elektryczne (obecnie

wszczepiane w ciało

chorego) służące do

elektrycznego

pobudzania rytmu

serca. Stosuje się go,

gdy naturalny rozrusznik

– węzeł zatokowy, w

wyniku różnych

schorzeń przestaje

spełniać swoją rolę, co

prowadzi do objawów

niedokrwienia mózgu

lub niewydolności serca.

nowoczesne

rozruszniki także

zapobiegają i

przerywają arytmie,

poprawiają skurcz

serca. Rozrusznik

zasilany przez baterię,

której trwałość wynosi

średnio od 5 do 15 lat.

Istnieje wiele typów

rozrusznika

przystosowanych do

różnych potrzeb

zależnie od rodzaju

schorzenia

Historia

• Pierwszy zewnętrzny

rozrusznik serca zbudował

John Hopps w 1950.

Pierwszy w świecie

wewnętrzny rozrusznik

wszczepił Åke Senning,

szwedzki kardiochirurg w

Solna (Sztokholm) w szpitalu

Karolinska Sjukhuset przy

współpracy Rune Elmeqvist,

który był producentem tego

urządzenia 8 października

1958. Elektrody tego

rozrusznika były umieszczone

na nasierdziu (tak zwane

elektrody nasierdziowe), a nie

wewnątrz jam serca.

Rozrusznik zawiódł po 3

godzinach.

• W ciągu życia Szwed Arne

Larsson, który był pierwszym

pacjentem ze wszczepionym

urządzeniem, zanim zmarł w

wieku 86 lat w 2001 r. miał

zamontowane 24 rozruszniki i

przeżył zarówno jego

wynalazcę jak również

"swego" chirurga.

• W Polsce pierwszy zabieg

implantacji rozrusznika został

wykonany w 1963 w Gdańsku

przez prof. Zdzisława

Kieturakisa i dr Wojciecha

Kozłowskiego.

Rozrusznik serca GuidantMeridianSR

Budowa

Urządzenie stymulujące serce składa się ze

stymulatora (aktualnie wielkości mniejszej od

pudełka zapałek), zawierającego hermetycznie

zamknięte w obudowie z materiałów biologicznie

obojętnych baterie, który jest wszczepiany pod

skórę. Jest on jednocześnie detektorem jak i

generatorem impulsów elektrycznych. Impulsy mają

woltaż rzędu 0,5–5 woltów i czas trwania 0,2–1

milisekundy. W roboczym mięśniu komór serca

umieszczane są metalowe elektrody (od 2 do 4)

pokryte tworzywem sztucznym. Na ich

zakończeniach znajdują się zwykle różnego rodzaju

wypustki, ułatwiające fiksację elektrody w

pożądanym miejscu.

Wskazania

· Do zabiegu wszczepienia

rozrusznika serca powinien

pacjenta zakwalifikować lekarz

kardiolog.

· Kwalifikowane są dwie grupy

chorych: 1) chorzy

przebywający w szpitalu ze

wskazań nagłych, 2) chorzy

“ambulatoryjni” –

zapobiegawczo w celu

uniknięcia powstania nagłego

zwolnienia pracy serca.

· Należy wykonać: EKG, czasami

EKG metodą Holtera, lub test

wysiłkowy w celu dobrania

właściwego rozrusznika. ECHO

serca pozwala ocenić anatomię

serca i uniknąć niespodzianek

w czasie zabiegu.

Decyzję o wszczepieniu stymulatora

serca podejmuje się, kiedy

jednocześnie zaistnieją 3 przesłanki:

• Elektrokardiogram (EKG) chorego,

czyli charakterystyczny wykres

graficzny obrazujący elektryczną

aktywność serca całkowicie

niezrozumiały dla pacjenta -

obrazuje zaburzenia przewodzenia

(lub generowania) impulsów

elektrycznych pobudzających serce

do energicznego skurczu i tłoczenia

utlenowanej krwi do tkanek.

• Za mała jest częstość skurczów

mięśnia sercowego – co obrazuje

puls znacznie poniżej 60 impulsów

na 1 minutę

• U chorego obserwuje się wyraziste

objawy niewydolności wywołane

zaburzeniami przewodzenia

impulsów elektrycznych w sercu

tzw. kliniczne,

Przygotowanie do zabiegu

· Przed każdym badaniem inwazyjnym

i zabiegiem, z wyjątkiem sytuacji

ratujących życie, warto wykonać

szczepienie przeciwko WZW B

(żółtaczka zakaźna). Warto się

szczepić, nawet jeśli się nie

choruje. Jest to szczególnie ważne

w przypadku niespodziewanego

zabiegu bądź badania inwazyjnego.

Nie trzeba wtedy czekać

wymaganych sześciu tygodni na

skuteczność szczepienia.

· Należy oznaczyć grupę krwi i

wykonać podstawowe badania:

morfologię krwi, badanie ogólne

moczu, RTG klatki piersiowej

· Zwykle wskazane jest odstawienie

leków przeciwkrzepliwych po

konsultacji z lekarzem.

· W dniu zabiegu chory jest

przygotowywany w szpitalu.

Przebieg zabiegu

Sala musi być wyposażona w sprzęt RTG

umożliwiający wykonanie skopii, koniecznej

do kontroli usadowienie elektrody), sprzętu

do monitorowania EKG, PSA – Pacing

System Analyser – czyli

wieloczynnościowego urządzenia

pomiarowego umożliwiającego pomiar i

rejestrację potencjałów

wewnątrzsercowych, progu stymulacji i

impedancji. Konieczny jest także zestaw

narzędzi do wykonania wenesekcji, aparat

do echokardiografii oraz sprzęt do

perikardiocentezy.

Najczęstszymi miejscami wprowadzenia elektrod stymulatora są:

• drogi preferowane (najczęstszą drogą wykonana poprzez nacięcie skóry

poniżej obojczyka, przyśrodkowo od bruzdy naramienno-piersiowej)

– żyła odpromieniowa w bruździe naramienno-piersiowej

– żyła podobojczykowa

• drogi alternatywne

– żyła szyjna zewnętrzna lub jej odgałęzienia: żyła tarczowa dolna lub żyła

poprzeczna szyi

– żyła szyjna wewnętrzna

– żyła udowa w przypadkach zespołu żyły głównej górnej.

Elektroda zostaje wprowadzona przez żyłę do przedsionka lub komory

serca, natomiast drugi jej koniec zostaje doprowadzony do loży

stymulatora (zwanej także łożem lub kieszenią), czyli miejsca

umieszczenia układu bateryjnego. U większości osób lożę wytwarza się

na mięśniu piersiowym większym. U osób szczupłych lub ze względów

kosmetycznych można lożę wytworzyć także pod tym mięśniem. Z

przyczyn estetycznych najkorzystniejsze, i dlatego też preferowane u

młodych kobiet, jest wykonanie cięcia pod piersią lub w dole pachowym.

Możliwe zakłócenia pracy

- Badanie MRI
- Telefon komórkowy
- Ostre burze
- Pole elektryczne

linii wysokiego
napięcia

Kontrola po zabiegu

· Z reguły kilka godzin po zabiegu lub

na drugi dzień wykonuje się RTG

klatki piersiowej.

· Zdjęcie szwów następuje po około 7

dniach.

· Każdy chory z rozrusznikiem serca

powinien pozostawać pod

specjalistyczną kontrolą

kardiologiczną, aby wychwycić

ewentualne niewłaściwe działanie

urządzenia oraz wyczerpywanie się

baterii. Wówczas wszczepia się nowy

rozrusznik serca w miejsce zużytego

· Jeśli dolegliwości się nasilają lub

pojawiają się na nowo, należy

natychmiast zgłosić się do lekarza.

· Wizyta kontrolna polega na rozmowie z

lekarzem i wykonaniu EKG.

Okresowo i w sytuacjach wątpliwych

przeprowadza się kontrolę działania

rozrusznika specjalnym urządzeniem

radiowym przykładanym do skóry

nad urządzeniem.

WYKONAŁY:

•Agnieszka Łada

•Agnieszka Przybylska