Kryzysy średniego wieku,

Kryzysy średniego wieku,

punkty zwrotne i

punkty zwrotne i

wydarzenia życiowe

wydarzenia życiowe

Relacja z badań prowadzonych w ramach

Relacja z badań prowadzonych w ramach

programu MIDUS i PTP (

programu MIDUS i PTP (

Psychological

Psychological

Turning Points)

Turning Points)

na podstawie:

na podstawie:

rozdziału

rozdziału

Elaine Wethington, Ronald C.Kessler i Joy

Elaine Wethington, Ronald C.Kessler i Joy

E.Pixley (2004):

E.Pixley (2004):

Turning Points in Adulthood

Turning Points in Adulthood

)

)

w książce:

w książce:

Orville Gilbert Brim, Carol D.Ryff i Ronald

Orville Gilbert Brim, Carol D.Ryff i Ronald

C.Kessler (Red.).

C.Kessler (Red.).

How healthy are we?

How healthy are we?

Cel badań:

Cel badań:

1. Jaki jest rozkład w ciągu życia spostrzeganych

1. Jaki jest rozkład w ciągu życia spostrzeganych

przez mężczyzn i kobiety własnych

przez mężczyzn i kobiety własnych

psychologicznych zmian lub punktów

psychologicznych zmian lub punktów

zwrotnych?

zwrotnych?

2. Jakie rodzaje zdarzeń i sytuacji są

2. Jakie rodzaje zdarzeń i sytuacji są

relacjonowane jako ważne punkty zwrotne?

relacjonowane jako ważne punkty zwrotne?

3. Jak relacjonowane punkty zwrotne i kryzysy

3. Jak relacjonowane punkty zwrotne i kryzysy

średniej dorosłości odnoszą się do innych

średniej dorosłości odnoszą się do innych

zdarzeń życiowych i przejść (

zdarzeń życiowych i przejść (

transitions

transitions

)?

)?

4.

4.

 Jak punkty zwrotne odnoszą się do

 Jak punkty zwrotne odnoszą się do

postrzeganego przez Amerykanów sensu

postrzeganego przez Amerykanów sensu

życia

życia

?

?

OSOBY BADANE

OSOBY BADANE

:

:

- W ramach MIDUS - 3032 losowo dobrane

- W ramach MIDUS - 3032 losowo dobrane

osoby, badane w narodowym telefonicznym

osoby, badane w narodowym telefonicznym

programie; w ramach szerszego programu

programie; w ramach szerszego programu

badań odpowiadały na pytania o punkty

badań odpowiadały na pytania o punkty

zwrotne;

zwrotne;

- W ramach programu PTP - spośród powyższych

- W ramach programu PTP - spośród powyższych

osób wylosowano 724 osoby: szerzej

osób wylosowano 724 osoby: szerzej

wypowiadały się na temat punktów zwrotnych

wypowiadały się na temat punktów zwrotnych

oraz kryzysów średniej dorosłości.

oraz kryzysów średniej dorosłości.

METODY BADAŃ:

METODY BADAŃ:

1

1

. 7 pytań dotyczących punktów zwrotnych w

. 7 pytań dotyczących punktów zwrotnych w

MIDUS i PTP (z pewnymi odmianami)

MIDUS i PTP (z pewnymi odmianami)

2

2

. 5 pytań dotyczących kryzysów w średniej

. 5 pytań dotyczących kryzysów w średniej

dorosłości w PTP

dorosłości w PTP

Badanie punktów zwrotnych

Badanie punktów zwrotnych

Instrukcja

Instrukcja

do badania

do badania

punktów zwrotnych

punktów zwrotnych

(MIDUS

(MIDUS

i PTP):

i PTP):

Poniższe pytania dotyczą tego, co nazywamy

Poniższe pytania dotyczą tego, co nazywamy

punktami zwrotnymi. Psychologiczne punkty

punktami zwrotnymi. Psychologiczne punkty

zwrotne są

zwrotne są

ważnymi zmianami

ważnymi zmianami

, które są

, które są

odczuwane jako znaczące w zakresie takich

odczuwane jako znaczące w zakresie takich

dziedzin życia, jak praca czy rodzina oraz w

dziedzin życia, jak praca czy rodzina oraz w

zakresie poglądów na swój temat i innych.

zakresie poglądów na swój temat i innych.

1.

1.

Punkt zwrotny związany z pracą

Punkt zwrotny związany z pracą

Mając na uwadze podaną definicję zastanów się, czy

Mając na uwadze podaną definicję zastanów się, czy

w ostatnich 12 miesiącach (MIDUS)

w ostatnich 12 miesiącach (MIDUS)

/

/

ostatnich 5

ostatnich 5

latach (PTP) doświadczyłeś psychologicznego punktu

latach (PTP) doświadczyłeś psychologicznego punktu

zwrotnego w swojej pracy lub karierze zawodowej?

zwrotnego w swojej pracy lub karierze zawodowej?

To mogło być doświadczenie wzrostu zaangażowania

To mogło być doświadczenie wzrostu zaangażowania

w pracę zawodową lub karierę; ograniczenie

w pracę zawodową lub karierę; ograniczenie

zaangażowania w pracę, by spędzać więcej czasu z

zaangażowania w pracę, by spędzać więcej czasu z

rodziną; decyzja o zmianie pracy - obecnie lub w

rodziną; decyzja o zmianie pracy - obecnie lub w

przyszłości; lub odejście z pracy, by zająć się innego

przyszłości; lub odejście z pracy, by zająć się innego

typu aktywnością.

typu aktywnością.

Proszę przedstaw krótko, co zdarzyło się? Jak to

Proszę przedstaw krótko, co zdarzyło się? Jak to

wpłynęło na ciebie?

wpłynęło na ciebie?

(tylko w PTP) W którym roku to się zdarzyło? W

(tylko w PTP) W którym roku to się zdarzyło? W

jakim miesiącu? Co zdarzyło się? Jaki to miało wpływ

jakim miesiącu? Co zdarzyło się? Jaki to miało wpływ

na ciebie?

na ciebie?

2. Nauczenie się czegoś niepokojącego o innych

2. Nauczenie się czegoś niepokojącego o innych

Inny rodzaj psychologicznego punktu zwrotnego to

Inny rodzaj psychologicznego punktu zwrotnego to

nauczenie się czegoś nowego i bardzo ważnego o

nauczenie się czegoś nowego i bardzo ważnego o

bliskiej ci osobie.

bliskiej ci osobie.

Takie punkty zwrotne mają wiele wspólnego z

Takie punkty zwrotne mają wiele wspólnego z

uświadomieniem sobie, że ta osoba nie jest taka, jak

uświadomieniem sobie, że ta osoba nie jest taka, jak

myślałeś, że jest lepsza lub gorsza.

myślałeś, że jest lepsza lub gorsza.

Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy /5 lat przeżyłeś

Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy /5 lat przeżyłeś

podobny psychologiczny punkt zwrotny, kiedy to

podobny psychologiczny punkt zwrotny, kiedy to

nauczyłeś się czegoś bardzo niepokojącego o bliskim

nauczyłeś się czegoś bardzo niepokojącego o bliskim

ci przyjacielu lub krewnym?

ci przyjacielu lub krewnym?

(MIDUS) Co wtedy się zdarzyło? Jaki to miało wpływ

(MIDUS) Co wtedy się zdarzyło? Jaki to miało wpływ

na ciebie?

na ciebie?

(PTP) W którym roku to się zdarzyło? W jakim

(PTP) W którym roku to się zdarzyło? W jakim

miesiącu? Co się zdarzyło? Jaki to miało wpływ na

miesiącu? Co się zdarzyło? Jaki to miało wpływ na

ciebie?

ciebie?

3. Nauczenie się czegoś dobrego o innych

3. Nauczenie się czegoś dobrego o innych

A co z sytuacją odwrotną: czy w ostatnich 12

A co z sytuacją odwrotną: czy w ostatnich 12

miesiącach/ 5 latach odkryłeś, że bliski przyjaciel

miesiącach/ 5 latach odkryłeś, że bliski przyjaciel

lub krewny jest lepszym człowiekiem niż

lub krewny jest lepszym człowiekiem niż

myślałeś?

myślałeś?

(MIDUS) Opowiedz krótko: co zdarzyło się? Jaki

(MIDUS) Opowiedz krótko: co zdarzyło się? Jaki

to miało wpływ na ciebie?

to miało wpływ na ciebie?

(PTP) W którym roku to się zdarzyło? W jakim

(PTP) W którym roku to się zdarzyło? W jakim

miesiącu? Co się zdarzyło? Jaki to miało wpływ

miesiącu? Co się zdarzyło? Jaki to miało wpływ

na ciebie?

na ciebie?

4. Nauczenie się czegoś niepokojącego o

4. Nauczenie się czegoś niepokojącego o

sobie

sobie

Czasami tak się zdarza, że uczymy się czegoś

Czasami tak się zdarza, że uczymy się czegoś

niepokojącego o sobie. To może prowadzić do

niepokojącego o sobie. To może prowadzić do

znaczącej zmiany w tym, co czujemy wobec

znaczącej zmiany w tym, co czujemy wobec

siebie, za czym się opowiadamy, co myślimy o

siebie, za czym się opowiadamy, co myślimy o

życiu.

życiu.

Czy przeżyłeś tego rodzaju psychologiczny

Czy przeżyłeś tego rodzaju psychologiczny

punkt zwrotny w ciągu ostatnich 12

punkt zwrotny w ciągu ostatnich 12

miesiącach/5 lat?

miesiącach/5 lat?

(MIDUS) Czego się nauczyłeś? Jak ta wiedza

(MIDUS) Czego się nauczyłeś? Jak ta wiedza

wpłynęła na ciebie?

wpłynęła na ciebie?

(PTP) W którym roku to się zdarzyło? W którym

(PTP) W którym roku to się zdarzyło? W którym

miesiącu? Co się zdarzyło? Jak to wpłynęło na

miesiącu? Co się zdarzyło? Jak to wpłynęło na

ciebie?

ciebie?

5. Nauczenie się czegoś dobrego o sobie

5. Nauczenie się czegoś dobrego o sobie

A co z sytuacją odwrotną: odnalezienia w

A co z sytuacją odwrotną: odnalezienia w

sobie czegoś dobrego, co zmieniło twój pogląd

sobie czegoś dobrego, co zmieniło twój pogląd

na swój temat, na to kim jesteś, za czym się

na swój temat, na to kim jesteś, za czym się

opowiadasz lub jak powinieneś sterować

opowiadasz lub jak powinieneś sterować

swoim życiem?

swoim życiem?

Czy doświadczyłeś podobnego ważnego

Czy doświadczyłeś podobnego ważnego

psychologicznego punktu zwrotnego w

psychologicznego punktu zwrotnego w

ostatnich 12 miesiącach/5 latach?

ostatnich 12 miesiącach/5 latach?

(MIDUS) Czego się nauczyłeś? Jaki wpływ

(MIDUS) Czego się nauczyłeś? Jaki wpływ

miała na ciebie ta wiedza?

miała na ciebie ta wiedza?

(PTP) W którym roku to się zdarzyło? W

(PTP) W którym roku to się zdarzyło? W

którym miesiącu? Co się zdarzyło? Jak to

którym miesiącu? Co się zdarzyło? Jak to

wpłynęło na ciebie?

wpłynęło na ciebie?

6. Spełnienie marzeń

6. Spełnienie marzeń

Większość ludzi marzy o swojej przyszłości. Czasami

Większość ludzi marzy o swojej przyszłości. Czasami

są to marzenia realistyczne, czasami nie, ale często

są to marzenia realistyczne, czasami nie, ale często

są bardzo ważne.

są bardzo ważne.

Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy/5 lat byłeś w

Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy/5 lat byłeś w

stanie spełnić swoje specjalne marzenia?

stanie spełnić swoje specjalne marzenia?

(MIDUS) Opowiedz o tym.

(MIDUS) Opowiedz o tym.

(PTP) W którym roku to się zdarzyło? W którym

(PTP) W którym roku to się zdarzyło? W którym

miesiącu? Co się zdarzyło? Jak to wpłynęło na

miesiącu? Co się zdarzyło? Jak to wpłynęło na

ciebie?

ciebie?

7. Dot. niespełnienia marzeń

7. Dot. niespełnienia marzeń

Pytania dotyczące kryzysu średniego wieku

Pytania dotyczące kryzysu średniego wieku

(PTP)

(PTP)

1. Ludzie często używają terminu „kryzys

1. Ludzie często używają terminu „kryzys

średniego wieku”, by opisać ważne

średniego wieku”, by opisać ważne

doświadczenia średniej dorosłości. Co według

doświadczenia średniej dorosłości. Co według

ciebie oznacza ten termin?

ciebie oznacza ten termin?

2. Jak myślisz, w jakim wieku można

2. Jak myślisz, w jakim wieku można

doświadczać kryzysu średniego wieku?

doświadczać kryzysu średniego wieku?

3. Czy doświadczyłeś już tego, co uważasz za

3. Czy doświadczyłeś już tego, co uważasz za

kryzys średniego wieku?

kryzys średniego wieku?

4. Ile miałeś lat, gdy to nastąpiło?

4. Ile miałeś lat, gdy to nastąpiło?

5. Opisz to.

5. Opisz to.

Nawiązując do Clausena (1995; 1998)

Nawiązując do Clausena (1995; 1998)

P

P

unkt zwrotny

unkt zwrotny

to

to

okres lub punkt w czasie,

okres lub punkt w czasie,

w którym jednostka przechodzi

w którym jednostka przechodzi

ważne

ważne

transformacje w poglądach na swój temat, w

transformacje w poglądach na swój temat, w

zobowiązaniach wobec ważnych relacji

zobowiązaniach wobec ważnych relacji

społecznych lub w zaangażowaniu w

społecznych lub w zaangażowaniu w

znaczące role życiowe (np. kariera,

znaczące role życiowe (np. kariera,

małżeństwo, rodzicielstwo).

małżeństwo, rodzicielstwo).

Punkt zwrotny

Punkt zwrotny

zawiera fundamentalną

zawiera fundamentalną

zmianę w znaczeniu, sensie lub w kierunku

zmianę w znaczeniu, sensie lub w kierunku

życia jednostki i musi obejmować

życia jednostki i musi obejmować

uświadomienie sobie

uświadomienie sobie

lub wgląd w znaczenie

lub wgląd w znaczenie

tej zmiany.

tej zmiany.

Krótko: punkt zwrotny to

Krótko: punkt zwrotny to

znacząca zmiana

znacząca zmiana

w trajektorii życia indywidualnego

w trajektorii życia indywidualnego

.

.

Kryzys średniego wieku

Kryzys średniego wieku

Termin ten

Termin ten

najczęściej

najczęściej

opisuje osobist

opisuje osobist

y

y

zam

zam

ęt

ęt

i

i

nagłe zmiany w osobistych celach i stylu

nagłe zmiany w osobistych celach i stylu

życia spowodowane przez uświadomienie

życia spowodowane przez uświadomienie

sobie

sobie

procesu

procesu

starzenia się.

starzenia się.

-

-

Badanie PTP po

Badanie PTP po

kazało

kazało

, że

, że

pojęcie kryzysu

pojęcie kryzysu

średniego wieku

średniego wieku

jest

jest

znane

znane

większości

większości

Amerykanów

Amerykanów

;

;

-

-

Ponad

Ponad

90%

90%

uczestników PTP dostarczyło

uczestników PTP dostarczyło

definicji kryzysu średniego wieku i te definicje

definicji kryzysu średniego wieku i te definicje

bardzo dobrze pokrywają się z definicją używaną

bardzo dobrze pokrywają się z definicją używaną

w psychologicznych teoriach kryzysu średniego

w psychologicznych teoriach kryzysu średniego

wieku

wieku

;

;

- Kryzys średniego wieku

- Kryzys średniego wieku

opisywany

opisywany

jest

jest

przez

przez

większość ludzi w

większość ludzi w

negatywnych terminach

negatywnych terminach

;

;

-

-

26%

26%

uczestników PTP w wieku

uczestników PTP w wieku

ponad 40 lat

ponad 40 lat

relacjonowała, że kryzys średniego wieku mają już

relacjonowała, że kryzys średniego wieku mają już

za sobą

za sobą

;

;

-

-

Więcej niż połowa relacjonowanych kryzysów

Więcej niż połowa relacjonowanych kryzysów

zdarzała się

zdarzała się

przed 40 i po 50 r.ż

przed 40 i po 50 r.ż

.;

.;

relatywnie mało

relatywnie mało

osób mówiło o przeżywaniu kryzysu w 50-ych

osób mówiło o przeżywaniu kryzysu w 50-ych

latach

latach

;

;

- K

- K

obiety były skłonne z takim samym

obiety były skłonne z takim samym

prawdopodobieństwem jak mężczyźni relacjonować

prawdopodobieństwem jak mężczyźni relacjonować

występowanie u siebie kryzysu.

występowanie u siebie kryzysu.

-

-

Większość uczestników nie

Większość uczestników nie

odnosiła

odnosiła

relacjonowanych

relacjonowanych

przez siebie

przez siebie

kryzysów średniego

kryzysów średniego

wieku do starzenia się, a raczej

wieku do starzenia się, a raczej

do ważnych

do ważnych

zdarzeń życiowych

zdarzeń życiowych

, które miały charakter

, które miały charakter

poważnego zagrożenia

poważnego zagrożenia

lub

lub

wyzwania

wyzwania

;

;

-

-

To były głównie negatywne zdarzenia życiowe

To były głównie negatywne zdarzenia życiowe

(w

(w

tym depresja),

tym depresja),

które stanowiły

które stanowiły

przyczynę

przyczynę

przeszacowania swego życia

przeszacowania swego życia

.

.

Rozkład punktów zwrotnych: rodzaj i płeć

Rozkład punktów zwrotnych: rodzaj i płeć

(12 mies.)

(12 mies.)

0

5

10

15

20

25

30

Praca

Dob.

o in.

Dob.

O s.

Nie

sp.

M.

Men
Woman

Wykres pokazuje punkty zwrotne odnoszące

Wykres pokazuje punkty zwrotne odnoszące

się do ostatniego roku:

się do ostatniego roku:

-

-

52%

52%

osób nie relacjonowało punktów

osób nie relacjonowało punktów

zwrotnych;

zwrotnych;

- Średnia liczba punktów zwrotnych

- Średnia liczba punktów zwrotnych

wynosiła

wynosiła

1,08

1,08

;

;

-

-

Kobiety

Kobiety

relacjonują

relacjonują

więcej

więcej

punktów

punktów

zwrotnych niż mężczyźni;

zwrotnych niż mężczyźni;

- Najczęstsze punkty zwrotne dotyczą

- Najczęstsze punkty zwrotne dotyczą

pracy

pracy

(23% mężczyzn, 27% kobiet),

(23% mężczyzn, 27% kobiet),

następnie spełnionych marzeń (18%

następnie spełnionych marzeń (18%

mężczyzn, 22% kobiet).

mężczyzn, 22% kobiet).

Zwrotne punkty w ostatnich 5 latach: rodzaj

Zwrotne punkty w ostatnich 5 latach: rodzaj

i płeć

i płeć

0

10

20

30

40

50

60

Praca

Dob o

in

Dob o

s.

Men
Woman

Wykres pokazuje punkty zwrotne w ostatnich 5

Wykres pokazuje punkty zwrotne w ostatnich 5

latach:

latach:

- Wyższe szacunki punktów zwrotnych niż w

- Wyższe szacunki punktów zwrotnych niż w

odniesieniu do 12 miesięcy;

odniesieniu do 12 miesięcy;

- Tylko

- Tylko

16%

16%

osób relacjonuje brak punktów

osób relacjonuje brak punktów

zwrotnych;

zwrotnych;

- Średnia liczba punktów zwrotnych wynosi

- Średnia liczba punktów zwrotnych wynosi

2,23

2,23

;

;

- Mężczyźni, jak i kobiety najczęściej

- Mężczyźni, jak i kobiety najczęściej

relacjonują punkty zwrotne związane z

relacjonują punkty zwrotne związane z

pracą

pracą

(48% mężczyzn, 51% kobiet), na drugim

(48% mężczyzn, 51% kobiet), na drugim

miejscu u mężczyzn jest

miejscu u mężczyzn jest

spełnienie marzeń

spełnienie marzeń

(38%), u kobiet

(38%), u kobiet

nauczenie się czegoś dobrego o

nauczenie się czegoś dobrego o

sobie

sobie

(47%), na trzecim miejscu u mężczyzn -

(47%), na trzecim miejscu u mężczyzn -

nauczenie się czegoś dobrego o sobie

nauczenie się czegoś dobrego o sobie

(32%), u

(32%), u

kobiet -

kobiet -

spełnienie marzeń

spełnienie marzeń

(43%).

(43%).

Punkty zwrotne dotyczące pracy: wiek i płeć

Punkty zwrotne dotyczące pracy: wiek i płeć

(5 lat)

(5 lat)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Men

Woman

28-34
35-49
50-64
65-78

Przyczyny punktów zwrotnych związanych z pracą a

Przyczyny punktów zwrotnych związanych z pracą a

płeć

płeć

0

10

20

30

40

50

60

70

Woman Men

Zm zaw.
Zwoln.
Zagr.
Neg. Zd.
Nagrody
Emeryt.
Pr.-rodz.
Choroba
Inne

Przyczyny punktów zwrotnych związanych z pracą:

Przyczyny punktów zwrotnych związanych z pracą:

- zmiana w karierze lub w zawodzie (68% mężczyzn,

- zmiana w karierze lub w zawodzie (68% mężczyzn,

69% kobiet);

69% kobiet);

- punkty zwrotne odnoszące się do pracy wiążą się

- punkty zwrotne odnoszące się do pracy wiążą się

tak z pozytywnymi, jak i negatywnymi

tak z pozytywnymi, jak i negatywnymi

zdarzeniami (emerytura była uznawana za

zdarzeniami (emerytura była uznawana za

pozytywne lub negatywne zdarzenie prowadzące

pozytywne lub negatywne zdarzenie prowadzące

do punktu zwrotnego);

do punktu zwrotnego);

- większość mężczyzn (61%) i kobiet (62%)

- większość mężczyzn (61%) i kobiet (62%)

twierdziła, że punkt zwrotny związany z karierą

twierdziła, że punkt zwrotny związany z karierą

zawodową ma na nich pozytywny wpływ;

zawodową ma na nich pozytywny wpływ;

wymieniano - zwiększenie panowania nad

wymieniano - zwiększenie panowania nad

sytuacją wywołującą punkt zwrotny. Zmiana

sytuacją wywołującą punkt zwrotny. Zmiana

zawodu lub utrata pracy stymulowała do

zawodu lub utrata pracy stymulowała do

założenia własnej firmy. W efekcie - nagroda

założenia własnej firmy. W efekcie - nagroda

wewnętrzna (poczucie rozwoju i zaufania do

wewnętrzna (poczucie rozwoju i zaufania do

siebie) oraz nagroda zewnętrzna (wyższe

siebie) oraz nagroda zewnętrzna (wyższe

zarobki);

zarobki);

-

-

11%

11%

uczestników (najczęściej na tle grupy)

uczestników (najczęściej na tle grupy)

relacjonowało

relacjonowało

pozytywny

pozytywny

wpływ punktu

wpływ punktu

zwrotnego związanego z pracą w postaci:

zwrotnego związanego z pracą w postaci:

wykorzystanie energii na rzecz osobistego

wykorzystanie energii na rzecz osobistego

życia (hobby);

życia (hobby);

- najczęściej wymieniany

- najczęściej wymieniany

negatywny

negatywny

wpływ

wpływ

punktu zwrotnego związanego z pracą -

punktu zwrotnego związanego z pracą -

brak poczucia kontroli nad pracą zawodową

brak poczucia kontroli nad pracą zawodową

i życiem;

i życiem;

- spostrzeganie pozytywnego lub

- spostrzeganie pozytywnego lub

negatywnego wpływu PZ związanego z

negatywnego wpływu PZ związanego z

pracą zależało od:

pracą zależało od:

zmiana kariery z wyboru

zmiana kariery z wyboru

czy na skutek zewnętrznych zdarzeń

czy na skutek zewnętrznych zdarzeń

(zwolnienie z pracy).

(zwolnienie z pracy).

Zmiany w Ja: lekcja wyniesiona ze

Zmiany w Ja: lekcja wyniesiona ze

zdarzeń

zdarzeń

- Uczenie się czegoś niepokojącego na swój

- Uczenie się czegoś niepokojącego na swój

temat znacząco korelowało z

temat znacząco korelowało z

relacjonowaniem kryzysu średniej

relacjonowaniem kryzysu średniej

dorosłości;

dorosłości;

- Kobiety były skłonne znacząco częściej

- Kobiety były skłonne znacząco częściej

odkrywać w sobie coś niepokojącego, jak i

odkrywać w sobie coś niepokojącego, jak i

coś dobrego;

coś dobrego;

- Młodsze kobiety były najbardziej skłonne do

- Młodsze kobiety były najbardziej skłonne do

uczenia się czegoś niepokojącego o sobie,

uczenia się czegoś niepokojącego o sobie,

podczas gdy młodzi mężczyźni byli do tego

podczas gdy młodzi mężczyźni byli do tego

mniej skłonni niż starsi mężczyźni.

mniej skłonni niż starsi mężczyźni.

Uczenie się czegoś niepokojącego o sobie (5

Uczenie się czegoś niepokojącego o sobie (5

lat - PTP)

lat - PTP)

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

28-34

35-49

50-64

65-78

Man
Woman

Uczenie się czegoś dobrego o sobie (5 lat -

Uczenie się czegoś dobrego o sobie (5 lat -

PTP)

PTP)

0

5

10

15

20

25

30

35

40

28-34

35-49

50-64

65-78

Man
Woman

Przyczyny uczenia się czegoś niepokojącego na

Przyczyny uczenia się czegoś niepokojącego na

swój temat (PTP)

swój temat (PTP)

0

5

10

15

20

25

30

Woman

Men

Refleksja
Zdrowie
Ob. Rodz.
Małż. rel.
Praca
Finanse
Chor. blis.
Błędy
Starzenie

Przyczyny uczenia się czegoś dobrego o

Przyczyny uczenia się czegoś dobrego o

sobie (PTP)

sobie (PTP)

0

5

10

15

20

25

30

Women

Men

Refleksja
Zdrowie
Ob. Rodz.
Małż. Rel.
Praca
Finanse
Edukacja
Chor. In.
Charakt.
Osiągn.
Starzenie

K o n i e c

K o n i e c