Nauczyciel – wychowawca to ta osoba , która

ma istotny wpływ na kształtowanie
osobowości wychowanka, na jakość stosunków
interpersonalnych w grupie, w klasie, a także
w szerszym środowisku społecznym .

OSOBISTY PRESTIŻ

U wychowawcy jest pożądany, ale jedynie jako grunt

autorytetu pedagogicznego, którego sednem jest

życzliwość dla wychowanków i aprobata jego

tożsamości, czyli po prostu miłość pedagogiczna, a

tym samym - wypływająca z niej - wyrozumiała

cierpliwość. Nie oznacza to jednak lekceważenia

wad wychowanków, lecz wyrozumiałość dla ich

słabości. Dążąc do zdobycia autorytetu

wychowawczego, trzeba posiąść sztukę panowania

nad sobą, nad swoimi ruchami, unikając wszelkiej

wybuchowości, ale też tupetu, który jest odmianą

leku. Zaś najbardziej szkodzi autorytetowi

pedagogicznemu faworyzowanie pupilka.

 

DOBRY WYCHOWAWCA
MUSI



być wierny sobie samemu i tym, którym służy



oznaczać się stałością charakteru, a zarazem

stałością co do metod wychowawczego

oddziaływania, tak aby uczeń nie czuł się

zagrożony wyskokowymi kaprysami jego humoru



bazować na stałości i prawdzie, nigdy obłudnik nie

będzie dobrym wychowawcą



być odpowiedzialny za dzieci, otaczać ich opieką

w imieniu rodziców



troszczyć się o ich rozwój, o postęp moralny



pragnąć ich dobra i szczęścia

OCZEKIWANIA WOBEC
WYCHOWAWCY

Cechy pozytywne: miły, przyjazny, pogodny,

cierpliwy, pomocny, z poczuciem humoru,

rozumie problemy uczniów, sprawiedliwy,

uspołeczniony, ufny, otwarty na kontakt z

innymi, pozwalający na wiele działań, umie

utrzymać porządek, kompetentny, stanowczy,

posiada rozległą wiedzę, jasno tłumaczy rzeczy

trudne, prowadzi zajęcia interesująco, posiada

wysoką kulturę osobistą, optymizm,

stanowczość, prawdomówność, dbałość o

wygląd zewnętrzny, lubi swoją pracę i ludzi.

Cechy negatywne: sarkazm, faworyzowanie

niektórych uczniów, stosowanie kar dla
utrzymania dyscypliny, brak dbałości o
potrzeby poszczególnych uczniów, opryskliwy,
uparty, lekceważy uczniów, mały zasób
wiadomości, nie dotrzymuje obietnic,
niesprawiedliwy, impulsywny, niezrównoważony
uczuciowo, niechlujny wygląd, prymitywny tryb
życia, brak zainteresowań, nie lubi pracy
szkolnej, chaotyczność w postępowaniu,
rutyniarstwo, brak systematyczności

ZASADY
WYCHOWAWCY

Wychowawca, który pragnie w swoich

wychowankach kształtować człowieka
mądrego, o dojrzałej osobowości powinien w
swoim postępowaniu kierować się
konkretnymi zasadami i sam cechować się
dojrzałą osobowością. Janusz Homplewicz
analizując to zagadnienie wyróżnia
następujące zasady:

1

. "ZASADA PRAWDY" które oznacza zgodność słowa z czynem.

Dziecko ma prawo do prawdy. Zaś na samym początku, prawdą

u dziecka i wychowanka staje się oblicze i osobowość

wychowawcy

2.

"ZASADA DOBRA DZIECKA" we wszystkich etapach i formach

procesów wychowania. Oznacza ona że interes, korzyść, własne

dobro, bezpieczeństwo i wszechstronny rozwój dziecka staje się

głównym i bezwarunkowym motywem oraz wskazówką działania

wychowawcy.

3.

"ZASADA PRZYKŁADU" jest wyrazem powszechnego

przekonania, że wszystkie wartości, ideały, treści, a także

przekonania, postawy i umiejętności jakie faktycznie posiada i

prezentuje wychowawca, stają się normą i wartością, a przez to

faktyczną treścią procesów wychowania i treścią przekazu.

Jednak te wartości i umiejętności trzeba najpierw samemu

posiadać, by móc przekazać je innym.

4.

"ZASADA PROJEKCJI PEDAGOGICZNEJ" w niej podkreśla się

umiejętność patrzenia na wychowanka, oczyma samego

wychowanka. Oczywiście nie chodzi tu o to, by przejąć jako

własną tę jego perspektywę patrzenia i pojmowania spraw, ale

po to, aby zrozumieć jak do niego mówić, jak się zachować by

być zrozumiałym, ponadto by zyskać zaufanie i otwarcie się

dziecka.

5.

"ZASADA WIĘZI EMOCJONALNEJ" z wychowankiem tzn.

nawiązania i utrzymania z nim bezpośrednio, osobistego,

ciepłego kontaktu. Chodzi o predyspozycję

kontaktowości wychowawcy z wychowankiem. O kontakt

osoby wolnej z wolną, o kontakt niewymuszony - a

chciany, czasem wyczekiwany, rosnący, mogący

zawładnąć dzieckiem, a przy tym o kontakt wyrażający

całą godność osoby, również dziecka

6.

"ZASADA POSZANOWANIA OSOBOWOŚCI" wychowanka,

dostrzegania i doceniania jego niepowtarzalnej

osobowości, wymagającej szacunku. Po mistrzowsku tę

prawdę wyraził Janusz Korczak - wspaniały i wierny

wychowawca młodzieży: "To nie prawda że to dziecko -

to już człowiek, tyle że jeszcze maleńki".

6

7.

"ZASADA PROFESJONALIZMU" w wychowaniu, opiece i

nauczaniu. Wymaga ona od wychowawcy - w imię etyki

zawodowej i skuteczności działań - czynienia

wszystkiego kompetentnie i fachowo, umiejętnie i

dojrzale.

Stefan Kunowski analizując to zagadnienie zauważa, że w

wychowaniu musi się stale rozszerzać sfera samodzielności

wychowanka, jednak nie ta zwyrodniała w samowoli i w

zachciankach, lecz prowadzona w kierunku nadanym przez

wychowawcę.

Do nich należy:

1.

Wychowanie do grzeczności, które jest jednym z

podstawowych ideałów życiowych, do których powinno

prowadzić się dzieci w procesie wychowania. Wychowawca

powinien nauczyć dzieci prostych form kulturowych i

okazywania szacunku. Można w tym celu wykorzystać

zestaw wskazówek G. Pellegrino:



Wydawaj polecenia krótko i zwięźle, nie moralizuj;



Nie szantażuj karą, nie ucz, że w życiu jest coś za coś (ucz

bezinteresowności);



Nie dopuszczaj do niewypełnienia polecenia (bądź

konsekwentny i stanowczy lecz życzliwy);



Pokazuj radość i uśmiech;



Bądź towarzyszem dziecka w nauce i zabawie".

2.

Wychowanie do radości.

Radość to jeden z ideałów, na którym wiele można

zbudować; a na pewno może gwarantować pokój: w

człowieku i między ludźmi. Radość to najprostsza

metoda na agresje, złość, negatywizm. Tylko

wychowawca pełen optymizmu może nauczyć

wychowanków okazywania radości. Ma wtedy szansę

na wychowanie młodego pokolenia nastawionego

pozytywnie do świata, ludzi i własnego życia. Radość

jest tą siłą która dodaje energii i umożliwia twórczy

stosunek do obowiązków. Uczniowie którzy potrafią się

śmiać i radować, łatwiej radzą sobie z trudnościami i

szybciej realizują program nauczania. A zatem każdy

nauczyciel, będąc jednocześnie wychowawcą, powinien

włączyć element radości w program edukacyjny.

3.

Wychowanie do gotowości służeniu innym.

Młodzież dysponuje bogactwem poświęcenia

i gotowości do współpracy z innymi; zaś

wychowawca powinien pomóc dziecku

odkryć w sobie pokłady dobra i obudzić w

nim gotowość do służenia innym. Można to

uczynić przez nawiązanie współpracy między

klasą, np. domem dziecka czy ośrodkiem dla

osób niepełnosprawnych lub inną

organizacją niosącą pomoc ludziom. Warto

też zainspirować działalność PCK na terenie

szkoły. Każda akcja na rzecz innych niesie

pożytek dla celów wychowawczych szkoły i

rozwoju wrażliwości dzieci i młodzieży.

Patron nauczycielstwa święty Fan de Salle (1651

- 1719), który przekazał nam "dwanaście cnót
dobrego nauczyciela: powaga, milczenie,
pokora, roztropność, mądrość, cierpliwość,
powściągliwość, czujność, pobożność,
wielkoduszność".

1.

NAUCZYCIEL POWAŻNY, postępuje z godnością, nie

pochopnie, nie wrzeszczy, niw wybucha

śmiechem, nie unosi się gniewem, nie trzaska

drzwiami, zasługuje na szacun

2.

NAUCZYCIEL POWŚCIĄGLIWY, w słowach, nie

gadatliwy, łatwiej zdobędzie posłuch i zaprowadzi

ład.

3.

NAUCZYCIEL POKORNY, nie jest skłonny do

przechwałek wobec uczniów i nie poniża godności

ucznia.

4.

NAUCZYCIEL ROZTROPNY, cechuje się rozsądkiem

i praktycznym przewidywaniem.

5.

NAUCZYCIEL MĄDRY, wypowiada słowa wyważone,

przemyślane, odpowiedzialne.

6.

NAUCZYCIEL CIERPLIWY, posiada zdrową

tolerancję w stosunku do uczniów i ich błędów;

czasami umie przymknąć oczy...

7.

NAUCZYCIEL POWŚCIĄGLIWY, potrafi nie

przejaskrawiać sytuacji.

8.

NAUCZYCIEL DOBRY, posiada maniery i

kulturę bycia.

9.

NAUCZYCIEL GORLIWY, umie entuzjować się

działalnością kulturalną.

10.

NAUCZYCIEL CZUJNY, niczym dobry pasterz

troszczy się o swoich uczniów w klasie, na

przerwie i poza murami szkoły.

11.

NAUCZYCIEL POBOŻNY, liczy na pomoc łaski

Bożej w jego oddziaływaniu na uczniów.

12.

NAUCZYCIEL WIELKODUSZNY, mino iż nie

jest bogaczem, woli dawać niż brać.

Wychowawca zdaje sobie sprawę, że nie dla zarobku i nie

dla kariery wybiera się misję pedagogiczną, lecz

przyjmuje się ją, jako służbę edukacyjną; z nią łączy się

przekazywanie młodemu pokoleniu prawdy, dobra i

piękna, a przez to pomaga powierzonemu sobie dziecku

formować charakter oraz kształtować osobowość.

Wychowanie nigdy nie było procesem łatwymi nie dawało

natychmiastowych rezultatów. Aby pomagać uczniom w

rozwoju sfer osobowości, w dojrzałym podejmowaniu

odpowiedzialności i planowaniu własnej drogi życia,

należy odpowiednia zorganizować środowisko

wychowawcze, zwracając szczególną uwagę na OSOBĘ

WYCHOWAWCY. Tylko dojrzała osobowość nauczyciela -

wychowawcy może sprostać temu zadaniu..