System nadzoru pedagogicznego

System nadzoru pedagogicznego

i oceny jakości pracy szkoły

i oceny jakości pracy szkoły

grudzień 2009

Koordynator projektu – JOANNA BERDZIK

PROJEKT:„ Program wzmocnienia efektywności systemu nadzoru

pedagogicznego i oceny jakości pracy szkoły etap II”

projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach

Europejskiego Funduszu Społecznego

2

Dlaczego zmieniamy nadzór

Rekomendacje Instytutu Spraw Publicznych dla polityki

oświatowej

po trzech latach reformy szkolnictwa

"Strategia Rozwoju Edukacji na lata 2007-2013” opracowana
Przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu.

Raporty Najwyższej Izby Kontroli.

W ramach PO KL na lata 2007 – 2013, w priorytecie – wysoka
jakość systemu oświaty poprzednie kierownictwo Ministerstwa
Edukacji Narodowej zaplanowało działanie:
„Modernizacja systemu nadzoru pedagogicznego”

Opinie parterów społecznych

3

Dlaczego zmieniamy nadzór

 niejasny podział kompetencji pomiędzy organami
 brak jasno określonych wymagań państwa w stosunku do

szkoły,

 niejednoznaczna rola wizytatora (łączenie kontroli i oceny

ze wspomaganiem),

 nadmierna decentralizacja nadzoru pedagogicznego,
 przewaga czynności polegających na badaniu zgodności

działania szkoły z przepisami prawa, a nie na jakości i
efektach
kształcenia,

 brak systemu wspomagania,
 brak zasad sprawowania wewnętrznego nadzoru

pedagogicznego,

4

Zmodernizowany nadzór pedagogiczny, to:

1.

Działanie na rzecz jakości kształcenia.

2.

Ujednolicenie działań z zakresu nadzoru
pedagogicznego na terenie kraju.

3.

Jednoznaczne określenie kompetencji osób
sprawujących nadzór pedagogiczny, zatrudnionych w
organach nadzoru pedagogicznego.

4.

Rozróżnienie wspomagania od kontroli i oceny.

5.

Możliwość tworzenia analiz i strategii rozwojowych.

6.

Profesjonalizacja kadry zajmującej się nadzorem
pedagogicznym.

7.

Jakościowy rozwój szkół dzięki wprowadzonej ewaluacji
wewnętrznej.

8.

Rzetelna ocena jakości pracy szkół.

5

Nadzór pedagogiczny – akty prawne

Konstytucja RP

art. 70 ust. 3

(…) Warunki zakładania i działalności szkół niepublicznych oraz

udziału władz publicznych w ich finansowaniu, a także zasady
nadzoru pedagogicznego nad szkołami i zakładami
wychowawczymi, określa ustawa.

• Ustawa o systemie oświaty
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7

października 2009 r. w sprawie nadzoru
pedagogicznego

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7

października 2009 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie organizacji KO oraz zasad tworzenia ich
delegatur

6

Nadzór pedagogiczny – akty prawne

Ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty
Art. 31 ust. 1
Zadania i kompetencje kuratora oświaty, w tym:
1.

Sprawowanie nadzoru pedagogicznego

6.

Realizacja polityki oświatowej państwa

7

Nadzór pedagogiczny – akty prawne

Ustawa o systemie oświaty
Art. 35 ust 1 i 2

Kompetencje Ministra Edukacji Narodowej:
•

nadzór i koordynacja wykonywania nadzoru
pedagogicznego na terenie kraju (...)

•

ustalenie podstawowych kierunków realizacji
przez KO polityki oświatowej państwa, w
szczególności zadań z zakresu nadzoru
pedagogicznego

8

Nadzór pedagogiczny – akty prawne

Ustawa o systemie oświaty

Art. 33 ust. 1

Nadzór pedagogiczny polega na:
1) ocenianiu stanu i warunków działalności dydaktycznej,

wychowawczej i opiekuńczej szkół, placówek i
nauczycieli,

2) analizowaniu i ocenianiu efektów działalności

dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej
działalności statutowej szkół i placówek

3) udzielaniu pomocy szkołom, placówkom i nauczycielom

w wykonywaniu ich zadań dydaktycznych,

wychowawczych i opiekuńczych;

4) inspirowaniu nauczycieli do innowacji pedagogicznych,

metodycznych i organizacyjnych.

9

Nadzór pedagogiczny – ROZPORZĄDZENIE

Nadzór pedagogiczny jest realizowany przez wykonywanie

zadań i czynności określonych w art. 33 ustawy

•

planowe działania prowadzone przez kuratorów oświaty, są
realizowane zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki
oświatowej państwa w zakresie nadzoru pedagogicznego,
(art. 35 ust. 2 pkt 1 ustawy)

•

doraźne działania są realizowane w przypadku, gdy zaistnieje
potrzeba podjęcia działań z zakresu nadzoru pedagogicznego
w takim trybie.

•

planowe i doraźne działania, prowadzone przez
dyrektorów szkół i placówek wynikają z potrzeb szkoły
lub placówki.

10

Nadzór pedagogiczny – akty prawne

Ustawa o systemie oświaty
Art. 33 ust. 1

Nadzór pedagogiczny polega na:
1) ocenianiu stanu i warunków działalności

dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół,
placówek i nauczycieli,

kontrola

działalności szkoły z przepisami

prawa

11

Nadzór pedagogiczny – kontrola

działalności szkoły z przepisami prawa

KLUCZOWE W ZMIANIE:

1) Znana tematyka kontroli

2) Kontrola planowa – 7-dniowe uprzedzenie.

3) Arkusze kontroli – jednolite, zatwierdzone przez

Ministra.

4) Czas trwania – nie dłuższy niż dwa dni.

5) Jednolita procedura kontroli (upoważnienie, protokół)

12

Nadzór pedagogiczny – akty prawne

Ustawa o systemie oświaty
Art. 33 ust. 1

Nadzór pedagogiczny polega na:

2) analizowaniu i ocenianiu efektów działalności

dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz

innej działalności statutowej szkół i placówek

ewaluacja -

badanie praktyczne oceniające.

13

Nadzór pedagogiczny – ewaluacja

E

W

AL

UA

CJ

A

??

??

N

I G

D

Y

!!

!

Ale przecież….
2004 - dokonywanie w
szkołach diagnozy i oceny
przydatności
i skuteczności
podejmowanych działań,
2006 - przeprowadzanie
badań związanych z
diagnozowaniem
i ocenianiem działalności
dydaktycznej,
wychowawczej
i opiekuńczej szkół.

14

Nadzór pedagogiczny – ewaluacja

Ewaluacja jest prowadzona:

• jako ewaluacja zewnętrzna - przez organ

sprawujący nadzór pedagogiczny,

• jako ewaluacja wewnętrzna - przez dyrektora szkoły

lub placówki

Ewaluacja zewnętrzna obejmuje:

• zbieranie i analizowanie informacji,

• ustalanie poziomu spełniania przez szkołę lub

placówkę wymagań, jakie są stawiane szkołom i
placówkom.

Ewaluacja zewnętrzna ma określać poziom

spełniania

przez szkołę lub placówkę wymagań stawianych

przez

państwo.

15

Nadzór pedagogiczny – ewaluacja

Wymagania są ujęte w czterech obszarach

działalności szkół i placówek:

• procesy rozumiane jako działania zachodzące i

podejmowane w szkole;

• efekty działalności szkoły lub placówki;

• zarządzanie szkołą lub placówką;

• funkcjonowanie szkoły w środowisku

lokalnym,
w szczególności w zakresie współpracy z
rodzicami uczniów.

16

Nadzór pedagogiczny – ewaluacja

Wymagania opisane są na dwóch

poziomach – na

poziomie B oraz na poziomie D.

poziom

E

D

C

B

A

Charakter

ystyka

wymagan

ia

Szkoła

nie

spełnia

wymagań

na

poziomie

D

Opisane

wymagan

ia

Szkoła

wykracza

poza D,

lecz nie

osiąga B

Opisane

wymagan

ia

Szkoła

wykracza

poza B

17

Nadzór pedagogiczny – ewaluacja

Wymaganie: 1.3. Uczący się są aktywni
Charakterystyka wymagania:
POZIOM D (opisany w załączniku)
Uczniowie chętnie uczestniczą w zajęciach organizowanych przez
szkołę lub placówkę.
POZIOM C (przykład)
Uczniowie podejmują próby różnorodnych działań na rzecz
własnego rozwoju, ich aktywność jest wynikiem pracy nauczycieli.
POZIOM B (opisany w załączniku)
Uczący się są samodzielni i autonomiczni w podejmowaniu
różnorodnych aktywności na rzecz własnego rozwoju i rozwoju
szkoły lub placówki.
W szkole lub placówce realizuje się działania zainicjowane przez
uczących się.
POZIOM A (przykład)
Podejmowane przez uczniów działania są na stałe wpisane w
kalendarz pracy szkoły.

Lub:

Starsi uczniowie inicjują aktywności młodszych uczniów.

18

Nadzór pedagogiczny – ewaluacja

CO TO JE

ST

KONCEP

CJA

PRACY!!!

!?????

Misj

a??

Plan

rozw

oju

???

Wizj

a???

19

Nadzór pedagogiczny – ewaluacja

W przypadku ustalenia w wyniku ewaluacji zewnętrznej
przeprowadzonej w szkole lub placówce poziomu E w

odniesieniu

do choćby jednego z wymagań:
W OBSZARZE EFEKTY
• wobec szkoły lub placówki publicznej organ sprawujący

nadzór pedagogiczny podejmuje działania określone w
art. 34 ust. 2 i 3 ustawy,

• wobec szkoły lub placówki niepublicznej organ sprawujący

nadzór pedagogiczny podejmuje działania określone w
art. 83 ust. 1 pkt 3 lub art. 88 ustawy;

W INNYCH OBSZARACH
szkoła lub placówka zobowiązana jest do wdrożenia działań
mających na celu poprawę stanu spełniania tego

wymagania.

20

Nadzór pedagogiczny – ewaluacja zewnętrzna

KLUCZOWE W ZMIANIE:

1) Zespół badawczy wizytatorów ds. ewaluacji będzie

złożony z co najmniej 2 upoważnionych osób.

2) Badanie będzie zakończone raportem.

3) 30 dni przed ewaluacją szkoła będzie o niej uprzedzona.

4) Narzędzia będą jawne, jednolite i przygotowane przez

ekspertów.

5) Wizytatorzy do spraw ewaluacji będą przygotowani

podczas szkoleń i weryfikowani co 2 lata.

21

Nadzór pedagogiczny – ewaluacja wewnętrzna

§ 20. 1. Dyrektor szkoły lub placówki publicznej

we współpracy z innymi nauczycielami
zajmującymi stanowiska kierownicze, w
ramach sprawowanego nadzoru
pedagogicznego:

1) przeprowadza ewaluację wewnętrzną i

wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia jakości
pracy szkoły lub placówki;

22

Nadzór pedagogiczny – ewaluacja

Ewaluacja wewnętrzna może być

przeprowadzana w odniesieniu:

• do wybranych wymagań określonych w

rozporządzeniu,

• do innych zagadnień, uznanych w szkole

lub placówce za istotne.

Ewaluacja wewnętrzna

• jest autonomicznym działaniem szkoły,

• jest podejmowana przez zespoły nauczycieli,

• jest brana pod uwagę podczas ewaluacji

zewnętrznej.

23

Nadzór pedagogiczny – wspomaganie

Ustawa o systemie oświaty

Art. 33 ust. 1

Nadzór pedagogiczny polega na:

3) udzielaniu pomocy szkołom, placówkom i

nauczycielom

w wykonywaniu ich zadań dydaktycznych,

wychowawczych i opiekuńczych;

4) inspirowaniu nauczycieli do innowacji

pedagogicznych, metodycznych i organizacyjnych.

Wspomaganie

24

Nadzór pedagogiczny – wspomaganie

1) przygotowywanie i podawanie do publicznej

wiadomości na stronie internetowej organu
analiz wyników sprawowanego nadzoru
pedagogicznego, w tym wniosków z ewaluacji
zewnętrznych i kontroli;

2) upowszechnianie przykładów dobrych praktyk;
3) promowanie wykorzystania ewaluacji w procesie

doskonalenia jakości działalności dydaktycznej,
wychowawczej i opiekuńczej oraz innej
działalności statutowej szkoły lub placówki;

4) organizowanie konferencji i narad dla

dyrektorów szkół i placówek.

25

Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora

§ 20.

1. Dyrektor szkoły lub placówki publicznej we

współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi
stanowiska kierownicze, w ramach sprawowanego
nadzoru pedagogicznego:

1) przeprowadza ewaluację wewnętrzną i wykorzystuje

jej wyniki do doskonalenia jakości pracy szkoły lub
placówki;

26

Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora

§ 20.
1. Dyrektor szkoły lub placówki publicznej we współpracy z

innymi nauczycielami zajmującymi stanowiska
kierownicze, w ramach sprawowanego nadzoru
pedagogicznego:

2) kontroluje przestrzeganie przez nauczycieli przepisów

prawa dotyczących działalności dydaktycznej,
wychowawczej
i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i
placówek;

27

Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora

§ 20. 1. Dyrektor szkoły lub placówki publicznej we

współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi
stanowiska kierownicze, w ramach sprawowanego
nadzoru pedagogicznego:

3) wspomaga nauczycieli w realizacji ich zadań, w

szczególności przez:

a) organizowanie szkoleń i narad,
b) motywowanie do doskonalenia i rozwoju zawodowego,
c) przedstawianie nauczycielom wniosków wynikających

ze sprawowanego przez dyrektora szkoły lub placówki
nadzoru pedagogicznego.

28

Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora

§ 20. 3. W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1,
dyrektor szkoły lub placówki w szczególności obserwuje
prowadzone przez nauczycieli zajęcia dydaktyczne,
wychowawcze i opiekuńcze oraz inne zajęcia i czynności
wynikające z działalności statutowej szkoły lub placówki.

29

Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora

§ 21. 1. Dyrektor szkoły lub placówki publicznej opracowuje

na każdy rok szkolny plan nadzoru pedagogicznego, który
przedstawia radzie pedagogicznej w terminie do dnia 15
września roku szkolnego, którego dotyczy plan.

30

Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora

§ 21. 2. Plan nadzoru, o którym mowa w ust. 1, zawiera

w szczególności:

1) cele, przedmiot ewaluacji wewnętrznej oraz jej

harmonogram;

2) tematykę i terminy przeprowadzania kontroli

przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa
dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej
i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i
placówek;

3) tematykę szkoleń i narad dla nauczycieli.
 

31

Nadzór pedagogiczny – zadania dyrektora

§ 22. Do dnia 31 sierpnia każdego roku dyrektor szkoły

lub placówki publicznej przedstawia radzie
pedagogicznej wyniki i wnioski ze sprawowanego
nadzoru pedagogicznego.

UWAGA:

UoSO
Art. 40.7. Dyrektor szkoły lub placówki przedstawia
radzie pedagogicznej, nie rzadziej niż dwa razy w
roku szkolnym, ogólne wnioski wynikające ze
sprawowanego nadzoru pedagogicznego oraz
informacje o działalności szkoły.

 

32

Co nas czeka w roku 2009/2010

Kierunki realizacji przez kuratorów oświaty polityki oświatowej państwa

w

roku szkolnym 2009/2010:
2) w szkołach podstawowych i gimnazjach:
„Monitorowanie wdrażania podstawy programowej kształcenia
ogólnego.”

Kierunki realizacji zadań z zakresu nadzoru pedagogicznego obejmują:
1) w zakresie ewaluacji:
„Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej

oraz

Innej działalności statutowej szkół i placówek.”

2) w zakresie kontroli:
- „Zgodność prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania z
przepisami prawa w zakresie dotyczącym arkuszy ocen

uczniów.”

33

Szkolenia w nadzorze

„Program wzmocnienia efektywności systemu nadzoru pedagogicznego

i oceny jakości pracy szkoły etap II”

projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach

Europejskiego Funduszu Społecznego

1.

Szkolenia z zakresu ewaluacji zewnętrznej

2.

Szkolenia z zakresu prowadzenia kontroli zgodności
działalności szkoły z przepisami prawa

3.

Szkolenia dla wizytatorów wykonujących zadania z
zakresu wspomagania.

4.

Konferencje informacyjne dla wszystkich dyrektorów szkół i
placówek

(około 15 konferencji w każdym województwie od stycznia do

marca 2010 r.). Prowadzącymi konferencji będą wizytatorzy uczestniczący w
pierwszym cyklu szkoleń.

5. Szkolenia z zakresu ewaluacji wewnętrznej dla

2000 dyrektorów szkół i placówek

(30 trzydniowych

szkoleń realizowanych od marca do grudnia 2010 r., w 5 cyklach –1 cykl 17
lutego – 2 marca)

6. Szkolenia z zakresu ewaluacji wewnętrznej i

zewnętrznej dla około 300 dyrektorów

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę

grudzień ‘2009

Koordynator projektu Joanna Berdzik