Lucerna sierpowata
Lucerna siewna
Udział w strukturze
zasiewów
344 tys. ha – Polska ok. 3,3 %
głównie:
koniczyna czerwona i biała;
lucerna siewna i
mieszańcowa
Plon: siano 5 t/ha;
zielonka ok. 50 t/ha
nasiona 0,1-1,2
t/ha
zależnie od gatunku
Zielonkę
Rośliny motylkowe drobnonasienne
uprawia się z przeznaczeniem na:
Nasiona,
materiał siewny
Skarmianą
bezpośrednio
Stanowiąca surowiec
do przerobu na:
Przyoranie na
nawozy zielone
siano
Susz
i mączkę siewną
Kiszonkę,
dodatek do innych pasz
węglowodanowych
Wartość gospodarcza roślin motylkowych
Wartość gospodarcza roślin motylkowych
drobnonasiennych polega na zdolności
drobnonasiennych polega na zdolności
produkowania dużych ilości
produkowania dużych ilości
wysokobiałkowej zielonej masy.
wysokobiałkowej zielonej masy.
PLON ZIELONEJ MASY
PLON ZIELONEJ MASY w t z ha:
koniczyna perska
60-70
lucerna mieszańcowa
50-70
koniczyna czerwona
40-60
koniczyna
białoróżowa 40-50
koniczyna biała
30-40
esparceta
20-40
nostrzyk
20-
40
seradela
15-
30
koniczyna inkarnatka
15-25
lucerna
chmielowa
10-15
1.Zależy od gatunku oraz pokosu i fazy
rozwojowej podczas zbioru.
2. Do gatunków o największej
zawartości białka ogólnego i
właściwego należy
lucerna
mieszańcowa i siewna,
koniczyna
biała, esparceta siewna, koniczyna
czerwona i perska.
3. Największą wydajnością białka z
jednego ha odznacza się
lucerna i
koniczyna czerwona.
4. Zawartość białka i włókna
uzależniona jest od fazy rozwojowej
roślin.
Skład chemiczny i wartość pokarmowa
Skład chemiczny i wartość pokarmowa
Gatunek
Białko
ogółe
m
Tłuszc
z
surowy
Włókno
surowe
Bezazotowe
wyciągowe
Popiół
surowy
Koniczyna
czerwona
17,
5
3,2 21,
7
44,8
9,4
Koniczyna
perska
21,
0
3,8 19,
6
41,9
13,
7
Koniczyna
inkarnatka
17,
0
3,2 25,
8
43,8
10,
2
Koniczyna
szwedzka
18,
0
3,4 25,
3
43,1
8,5
Koniczyna biała
19,
8
3,6 22,
0
42,8
35,
5
Lucerna
20,
9
2,9 28,
7
37,5
10,
0
Esparceta
siewna
19,
5
3,1
27,
5
41,8
8.2
Komonica
rożkowa
17,
5
3,4 25,
7
42,6
10,
8
Seradela
uprawna
21,
2
3,6 26,
2
36,3
12,
0
Skład chemiczny
(% s.m.)
CZAS UŻYTKOWANIA
CZAS UŻYTKOWANIA
Jednoroczne:
Jednoroczne:
• jare:
seradela, koniczyna perska
• zimujące:
koniczyna inkarnatka, lucerna
chmielowa
Dwuletnie:
Dwuletnie:
koniczyna czerwona, nostrzyk, przelot
Wieloletnie:
Wieloletnie:
lucerna mieszańcowa (3 – 4)
koniczyna biała (3 – 5)
koniczyna bało różowa (3 – 4)
komonica (3 – 5)
esparceta (4 – 6)
Podział roślin motylkowych
Podział roślin motylkowych
drobnonasiennych w zależności od
drobnonasiennych w zależności od
częstotliwości koszenia
częstotliwości koszenia
1-kośne
1-kośne:
koniczyna inkarnatka, lucerna
chmielowa,
seradela
1 – 2 kośne:
1 – 2 kośne:
przelot, nostrzk, esparceta
2 i więcej
2 i więcej:
lucerna mieszańcowa
(3 – 4)
koniczyna perska
(3 – 5)
koniczyna czerwona
(2 – 3)
koniczyna białoróżowa
(2 – 3)
Rośliny motykowate charakteryzują
się szybkim odrostem po skoszeniu
W zależności od tempa wzrostu
gatunku i intensywności użytkowania
można zebrać od dwóch do pięciu
pokosów zielonki co zapewnia ciągłość
w dostarczaniu paszy dla zwierząt
Zielonka roślin motylkowatych
drobnonasiennych dostarcza dużej ilości
białka ok. 18% w s.m.
sucha masa - 16-
20%;
białko surowe 18%;
włókno surowe
27%;
bezazotowe wyciągowe
40%;
popiół surowy,Ca, K, P;
witaminy B, C, D, K,
karoten.
Białko motylkowatych jest ubogie w
aminokwasy egzogenne;
Najwięcej białka znajduje się w zielonce
nostrzyka, koniczyny białej i czerwonej oraz
w lucernie;
Wartość pokarmowa zmienia się zależnie
od fazy wegetacji roślin, (w miarę starzenia
się maleje zawartość większości składników,
a rośnie zawartość włókna).
USZEREGOWANIE ROŚLIN WG
USZEREGOWANIE ROŚLIN WG
SMAKOWITOŚCI:
SMAKOWITOŚCI:
(od największej do
najmniejszej)
koniczyna czerwona
lucerna mieszańcowa
koniczyna biała
esparceta
lucerna chmielowa
zielonka niektórych gatunków jest niechętnie
zielonka niektórych gatunków jest niechętnie
zjadana gdyż
zjadana gdyż:
nostrzyk: zawiera kumarynę;
komonica: pochodne kwasu pruskiego;
przelot i inkarnatka: są omszone.
Z POZAPASZOWEGO ZNACZENIA ROŚLIN
Z POZAPASZOWEGO ZNACZENIA ROŚLIN
MOTYLKOWYCH WYMIENIA SIĘ:
MOTYLKOWYCH WYMIENIA SIĘ:
podnoszenie żyzności gleby poprzez:
wzbogacenie gleby w azot - dzięki
symbiozie roślin motylkowych z bakteriami
brodawkowymi,wiążącymi wolny azot z
powietrza ok. 80 – 200 kg N/ha. Symbioza ta
zapewnia roślinom ten składnik w stopniu
pozwalającym na zaniechanie nawożenia
azotowego.
są czynnikiem strukturotwórczym gleby,
podnoszą jej potencjał bioenergetyczny.
pozostawiają w glebie duże ilości masy
organicznej (najwięcej z roślin uprawnych) 4
– 10 t/ha p.s.m.
dzięki głębokiemu systemowi
korzeniowemu i jego właściwościom rośliny
motylkowe drobnonasienne mogą pobierać
składniki z głębszych warstw gleby
uruchamiając wapń i fosfor ze związków
dostępnych dla innych roślin;
Z POZAPASZOWEGO ZNACZENIA ROŚLIN
Z POZAPASZOWEGO ZNACZENIA ROŚLIN
MOTYLKOWYCH WYMIENIA SIĘ:
MOTYLKOWYCH WYMIENIA SIĘ:
zaleca się uprawę roślin motylkowych w
zintegrowanym i ekologicznym systemie
rolnictwa (do 50% w płodozmianie).
możliwość wykorzystania ich w ochronie
wód i w przeciwdziałaniu stratom azotu;
w zagospodarowywaniu terenów trudnych
(zwarta ruń przeciwdziała erozji) i
rekultywacji gleb;
w przemyśle spożywczym;
cenne rośliny miododajne;
w farmacji i medycynie.
Gleby wyłączone z uprawy, aby uniknąć ich
degradacji można obsiewać wieloletnimi roślinami
motylkowymi, np.
komonicą zwyczajną, rutwicą
wschodnią.