UKŁAD MIĘŚNIOWY

W naszym ciele mamy

215 par mięśni

szkieletowych

Rozróżniamy trzy rodzaje

mięśni

• gładkie,
• szkieletowe,
• mięsień sercowy.

Mięśnie gładkie:

• Mięśnie gładkie są

mięśniami, które występują w
ścianach większości narządów
wewnętrznych. Mięśnie te nie
podlegają wpływom naszej
świadomości.

Mięśnie poprzecznie

prążkowane:

• Ma odcinki o większym i mniejszym

współczynniku załamania światła

występujące naprzemienne. Odcinki

silnie załamujące światło tworzą

ciemniejsze prążki, odcinki słabiej

załamujące światło tworzą zaś jasne

prążki.

• Mięsień sercowy występuje

tylko w sercu. Mięsień ten
nie podlega kontroli naszej
świadomości. Komórki
mięśnia sercowego są
połączone przez wstawki.

Budowa mięśnia

szkieletowego

• Każdy miesień jest zbudowany z

wielu cylindrycznych komórek

mięśniowych zwanych włóknami. Te

włókna są ułożone w stosunku do

siebie równolegle tworząc pęczki.

• Oprócz komórek mięśniowych

zawierających aparat kurczliwy

mięśnia, w każdym mięśniu

szkieletowym występuje wiele

warstw tkanki łącznej stanowiącej

komponent sprężysty mięśnia.

Komponent

elastyczny

• Omięsna zewnętrzna – otacza cały

mięsień

• Omięsna wewnętrzna – otacza małe

pęczki włókien mięśniowych

• Śródmięsna – otacza pojedyncze

włókno mięśniowe.

dwa ścięgna –
umożliwiają
przyczep
mięśnia do kości

ścięgno –
zbudowane
z tkanki łącznej
włóknistej

brzusiec –
zbudowany z tkanki
mięśniowej

Pojedyncze włókno

mięśniowe jest to

komórka mięśniowa.

• Liczba włókien mięśniowych w

mięśniu zależy od jego wielkości i
funkcji. Włókno mięśniowe jest
otoczone błoną komórkową zwaną
sarkolemmą. Główną funkcją
sarkolemmy jest przewodzenie
elektrycznej fali depolaryzacji wzdłuż
powierzchni włókna mięśniowego.
Ponadto błona ta nie pozwala na
przechodzenie fali depolaryzacji z
jednego włókna na drugie. Pod
sarkolemmą występują coraz mniejsze
jednostki.

Budowa anatomiczna

mięśnia

Włókno mięśniowe

Ścięgno:

• Tworzy sarkolemma wraz z

pozostałymi błonami
zewnętrznymi.

• Przyczepia oba końce

mięśnia do okostnej

1.

m. prosty

2.

m. dwubrzuścowy

3.

m. płaski

4.

m. wrzecionowaty

5.

m. pierzasty

6.

m. półpierzasty

7.

m. dwugłowy

Komórka mięśniowa

• Sarkolemma
• Miofibryle
• Sarkoplazma

(mitochondria)

• Układ sarkotubularny

Układ sarkotubularny

• Pośredniczy w

przewodzeniu pobudzenia
wewnątrz całej komórki.
Układ ten składa się z
cewek poprzecznych i
siateczki
sarkoplazmatycznej.

Funkcja mięśni:

• Mięśnie agonistyczne

(protagonistyczne) – to grupa
mięśni, których skurcz
powoduje określony ruch, np.
zginanie,

• Mięśnie antagonistyczne –

przeciwstawiają się mięśniom
wykonawcom (agonistom),

• Mięśnie synergistyczne –

asystują mięśniom
agonistycznym , stabilizują
staw

Ze względu na rodzaj pracy

wyróżniamy:

• Skurcze izotoniczne – mięsień się

skraca podnosząc jednocześnie
ciężar

• Skurcze izometryczne – mięsień nie

zmienia swojej długości

Pobudzenie mięśnia:

• Impuls nerwowy
• Uwolnienie neurotransmitera

(acetylocholina)

• Depolaryzacja błony

komórkowej

• Rozchodzenie się pobudzenia

po sarkolemmie

• Uwalnianie jonów Ca

Energia skurczu

mięśnia:

• ATP – ulega rozpadowi
• ATP – ulega ciągłej resyntezie
z glikogenu

zmagazynowanego w
mięśniach, na drodze
beztlenowej oraz z przemian
metabolicznych

Mięśnie człowieka

• Zawierają włókna FT i ST

FT:

• Charakteryzują się wysoką

wydolnością beztlenową i
wykonują krótkotrwałe
wysiłki o wysokiej
intensywności

ST:

• Charakteryzują się wysoką

wydolnością tlenową i
wykonują krótkotrwałe
wysiłki o niskiej
intensywności