„Wykorzystanie funduszy strukturalnych

2007-2013,

a światowe tendencje rozwoju firm w

zakresie ochrony środowiska”

Innowacje w ochronie środowiska

energetyka a zmiany klimatu

mgr inż. Paweł Sałek

ekspert PARP w obszarze ochrona

środowiska.

1

Spis treści

1. Uwarunkowania prawno - polityczne Unii Europejskiej,
a wyzwania dla przedsiębiorców w Polsce.

2. Energetyka przyszłości – odnawialne źródła energii:

•

Biomasa

•

Energetyka wiatrowa

•

Energia geotermalna

•

Energia wodna

3. Paliwa przyszłości:

•

Biopaliwa

•

Biopaliwa II generacji

4. Rozwój technologii efektywnych energetycznie.

2

Uwarunkowania prawno - polityczne

Unii Europejskiej a wyzwania dla

przedsiębiorców w Polsce.

3

Pakiet Energetyczno –

Klimatyczny

.

• Dyrektywa ramowa dotycząca promocji

wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE).

• Decyzje w sprawie redukcji emisji gazów

cieplarnianych do roku 2020.

• Nowelizacja i rozszerzenie systemu handlu

uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.

• Dyrektywa w sprawie geologicznego

wykorzystania dwutlenku węgla.

4

Dyrektywa ramowa dotycząca promocji

wykorzystania odnawialnych źródeł

energii

• Dyrektywa przyjęta 17 grudnia 2008 r. przez

Parlament Europejski. Pełna nazwa: Dyrektywa

Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/.../WE w

sprawie promowania stosowania energii ze źródeł

odnawialnych.

• Określa obowiązkowe krajowe wartości docelowe

w odniesieniu do całkowitego udziału energii ze

źródeł odnawialnych w ostatecznym zużyciu

energii brutto i w odniesieniu do udziału energii

ze źródeł odnawialnych w transporcie.

5

Definicja

„energia ze źródeł odnawialnych” oznacza

energię pochodzącą z odnawialnych źródeł

niekopalnych: energię wiatru, energię

promieniowania słonecznego, energię

geotermalną, aerotermalną i

hydrotermalną i energię oceanów,

hydroenergię, energię pozyskiwaną z

biomasy, gazu pochodzącego z wysypisk

śmieci, oczyszczalni ścieków i ze źródeł

biologicznych (biogaz).

6

Podział celu – 20% do 2020r.

• S 2005 - Udział energii

ze źródeł

odnawialnych w

ostatecznym zużyciu

energii brutto w 2005

r.

• S 2020 - Docelowy

udział energii ze

źródeł odnawialnych w

ostatecznym zużyciu

energii brutto w 2020

r.

Państwa

S 2005

S 2020

Belgia

2,2 %

13 %

Dania

17%

30%

Niemcy

5,8%

18%

Polska

7,2 %

15%

Irlandia

3,1%

16%

Francja

10,3%

23%

Portugalia

20,5%

31%

Zjednoczone

Królestwo

1,3%

15%

7

Decyzja w sprawie redukcji emisji

gazów cieplarnianych do roku 2020

• Rada Europejska zobowiązała się do zmniejszenia

do 2020 r. łącznych emisji gazów cieplarnianych

we Wspólnocie o co najmniej 20% w stosunku do

poziomu z 1990r.

• a nawet o 30% pod warunkiem, że inne kraje

rozwinięte zobowiążą się do porównywalnego

obniżenia emisji, a bardziej zaawansowane

gospodarczo kraje rozwijające się wniosą

odpowiedni wkład na miarę swych zobowiązań i

możliwości.

• Decyzja RE stwierdziła, że do roku 2050 światowa

emisja gazów cieplarnianych powinna zostać

zmniejszona o co najmniej 50% w stosunku do

poziomu z 1990r.

8

Nowelizacja i rozszerzenie systemu handlu

uprawnieniami do emisji gazów

cieplarnianych

• Liczba uprawnień w skali całej Wspólnoty powinna

zmniejszać się w sposób liniowy poczynając od

wartości z połowy okresu 2008-2012.

• Liczba uprawnień powinna być corocznie

zmniejszana

o

1,74%

liczby

uprawnień

przyznanych przez państwa członkowskie zgodnie

z decyzjami Komisji dotyczącymi przedłożonych

przez te państwa krajowych planów rozdziału na

lata 2008-2012, tak by system wspólnotowy

pozwolił w ekonomicznie efektywny sposób

zrealizować zobowiązanie Wspólnoty do łącznego

ograniczenia emisji o co najmniej 20% do roku

2020.

9

Zmiany zasad gry

Podstawową zasadą przyznawania
uprawnień będzie ich sprzedaż w
drodze licytacji, ponieważ jest to
najprostszy system, uważany również
powszechnie za najbardziej wydajny
ekonomicznie i sprawiedliwy.

10

Nowe rozwiązania w systemie

handlu emisjami

88% całkowitej ilości przydziałów
przeznaczonych do sprzedaży w drodze
licytacji powinno zostać rozdzielonych
między państwa członkowskie
odpowiednio do udziału ich emisji w
systemie wspólnotowym za rok 2005 lub
ich średnich emisjach w latach 2005–2007,
w zależności od tego, która z tych
wielkości jest większa.

11

Mechanizm solidarnościowy

10% całkowitej liczby uprawnień powinno
być rozdzielonych z korzyścią dla państw
członkowskich o niższym niż średnia
europejska poziomie życia w interesie
solidarności i wzrostu we Wspólnocie i
powinno zostać wykorzystane do
ograniczenia emisji oraz dostosowania do
skutków zmian klimatu.

12

Nagroda dla pilnych

Dalsze 2% całkowitej ilości przydziałów
przeznaczonych do sprzedaży w drodze
licytacji powinno zostać rozdzielone
między państwa członkowskie, których
emisje gazów cieplarnianych w roku 2005
były co najmniej 20% niższe od
dopuszczalnych poziomów emisji
przewidzianych dla nich na mocy protokołu
z Kioto.

13

Nowe źródło funduszy

Przeznaczenie co najmniej 50% dochodów
ze sprzedaży uprawnień w drodze licytacji
na ograniczenie emisji gazów
cieplarnianych i przystosowanie się do
skutków zmian klimatu, finansowanie prac
badawczo-rozwojowych w zakresie
ograniczenia emisji oraz działań
przystosowawczych, rozwój energii ze
źródeł odnawialnych.

14

Nowi uczestnicy rynku i

nowe mechanizmy

• Włączono dodatkowe sektory do systemu

handlu emisjami (N2O).

• Dla instalacji których emisje nie

przekraczają progu 25 000 ton CO2
rocznie – równoważnie środki mające na
celu ograniczenie gazów cieplarnianych.

15

Dyrektywa w sprawie geologicznego

wykorzystania dwutlenku węgla

Wychwytywanie i geologiczne składowanie
dwutlenku węgla (CCS)
Proces ten polega na wychwytywaniu
dwutlenku węgla (CO2) z instalacji
przemysłowych, jego transporcie na
składowisko i zatłoczeniu do odpowiedniej
podziemnej formacji geologicznej w celu
stałego składowania.

16

Poprawa efektywności

energetycznej

Celem Unii Europejskie jest
osiągnięcie poprawy efektywności
energetycznej o 20% do roku 2020.

17

Niezbędne bodźce realizacji

celów politycznych

„system wsparcia” oznacza każdy
instrument, system lub mechanizm
stosowany przez państwo członkowskie lub
grupę państw członkowskich, który
promuje wykorzystanie energii ze źródeł
odnawialnych.

18

Oczekiwane działanie ze strony

Komisji Europejskiej

1. Lepsze wykorzystanie funduszy strukturalnych i programów

ramowych;

1. Lepsze i szersze wykorzystanie funduszy pochodzących z

Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz innych

publicznych instytucji finansowych;

1. Lepszy dostęp do kapitału ryzyka, zwłaszcza poprzez

analizę wykonalności mechanizmu finansowego opartego

na podziale ryzyka dla inwestycji w energię ze źródeł

odnawialnych w Unii Europejskiej;

1. Lepszą koordynację finansowania wspólnotowego i

krajowego oraz innych form wsparcia;

1. Lepszą koordynację wsparcia inicjatyw dotyczących energii

odnawialnej, których powodzenie zależy od działań

podejmowanych przez podmioty działające w kliku

państwach członkowskich.

19

Energetyka przyszłości

odnawialne źródła energii

20

Polski sektor energetyczny

• Szybko rosnące zapotrzebowanie na

energię.

• Starzejący się majątek wytwórczy,

przesyłowy, dystrybucyjny.

• Pogarszające się bezpieczeństwo dostaw

nośników energii.

• Obniżenie niezawodności dostaw energii –

awarie systemów.

• Zaostrzające się wymagania

środowiskowe.

21

Potencjał zasobów

odnawialnych

• Stopień wykorzystania odnawialnych

źródeł energii zależy od ich zasobów i
technologii.

• Największy potencjał do wykorzystania w

Polsce ma biomasa (uprawy energetyczne,
drewno opałowe, odpady rolnicze,
przemysłowe
i biogaz) oraz energia wiatrowa.

• W dalszej kolejności plasuje się energia

wodna
i geotermalna.

22

Krajowy potencjał techniczny

OZE

Energia słoneczna

1 340 PJ/rok

Energia wiatru

36 PJ/rok

Energia wody

43 PJ/rok

Energia geotermalna

200 PJ/rok

Energia biomasy

895 PJ/rok

Łącznie

2 514 PJ/rok

Zapotrzebowanie na

energię pierwotną

ok. 4 000 PJ/rok

23

Źródło: Strategia rozwoju energetyki odnawialnej, 2000

Decentralizacja produkcji

energii

• Wykorzystanie lokalnych źródeł energii.
• Większe bezpieczeństwo dostaw w skali

lokalnej.

• Mniejsze straty przesyłowe.
• Źródło dochodów i miejsc pracy na

szczeblu lokalnym.

• Rozwój małych i średnich przedsiębiorstw.

24

Obowiązek zakupu energii z

OZE

Spółki obrotu, pełniące obowiązki
sprzedawcy z urzędu (obecnie spółki
obrotu wydzielone z dawnych zakładów
energetycznych), mają obowiązek zakupu
energii OZE, oferowanej przez wytwórców
po średniej cenie z poprzedniego roku.

25

System zielonych

certyfikatów

• Świadectwo wydawane jest

producentom energii elektrycznej z
OZE na określony wolumen energii.

• Świadectwa są następnie

rejestrowane na giełdzie gdzie stają
się przedmiotem obrotu.

26

System zielonych

certyfikatów

• Popyt na świadectwa pochodzenia kreuje

ciążący na wszystkich przedsiębiorcach
energetycznych obowiązek przedstawiania
ich Prezesowi URE do umorzenia.

• W roku 2008 – 7% udziału w energii

sprzedanej odbiorcom końcowym, w
2009r. – 8,7% od 2010r. – 10,4%.

27

Opłata zastępcza

• Wysokość opłaty zastępczej, w roku 2008

wynosi 248,46 zł/MWh i jest corocznie
waloryzowana o wskaźnik inflacji.

• Opłata zastępcza wnoszona jest na konto

Narodowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej.

28

Krajowe programy wsparcia

• Program dla przedsięwzięć w zakresie

odnawialnych źródeł energii i obiektów
wysokosprawnej kogeneracji ogłoszony
przez NFOŚiGW ze środków
zgromadzonych w wyniku uiszczenia
opłaty zastępczej.

• Budżet programu ustalony jest na kwotę

1,5 mld zł na lata 2009 - 2012 w podziale
na klasy przedstawione poniżej.

29

Rodzaje przedsięwzięć

przewidzianych do wsparcia

Klas

a

Rodzaje przedsiewziec

Alokacj

a

budzetu

A

• Wytwarzania energii cieplnej przy uzyciu biomasy (źródła

rozproszone o mocy poniżej 20 MWt).

• Wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu

przy użyciu biomasy (źródła rozproszone o mocy poniżej 3

MWe).

• Wytwarzania energii elektrycznej i/lub ciepła z

wykorzystaniem biogazu powstałego w procesach

odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu

szczątek roślinnych i zwierzęcych.

40%

B

• Elektrownie wiatrowe o mocy poniżej 5MWe.

25%

C

• Pozyskiwanie energii z wód geotermalnych.

• Elektrownie wodne o mocy poniżej 5 MWe.

20%

D

• Wysokosprawna Kogeneracja bez użycia biomasy.

15%

30

Forma i warunki

dofinansowania

• Oprocentowane pożyczki.
• Kwota pożyczki: od 4 mln zł do 50 mln zł.
• Stałe oprocentowanie: 6% w skali roku.
• Okres finansowania: do 15 lat od pierwszej

wypłaty.

• Wysokość pożyczki: do 75% kosztów

kwalifikowanych przedsięwzięcia.

• Możliwość umorzenia do 50% pożyczki.

31

Reglamentacja pozwoleń

emisyjnych w energetyce

• Dyrektywa 2001/80/WE Parlamentu

Europejskiego i Rady z dnia 23
października 2001 r. w sprawie
ograniczenia emisji niektórych
zanieczyszczeń do powietrza z dużych
obiektów energetycznego spalania.

• Dostosowanie poziomów emisji SO2 i NOx

do wielkości wynikających z zapisów w
Traktacie o Przystąpieniu Rzeczypospolitej
Polskiej do Unii Europejskiej.

32

Wsparcia dla producentów

ciepła z OZE

• W Polsce jest brak, ale projektowane

są regulacje zakładające instrumenty
wsparcia o charakterze podatkowym.

• Dania stosuje subwencje/dotacje dla

odnawialnych źródeł.

• Niemcy ustaliły stałe taryfy zakupu

zielonej energii.

33

Biomasa

Biomasa jako podstawowy surowiec
energetyczny (tj. drewno i odpady
drewno podobne, trociny, wióry,
zrębki drzewne, kora, brykiety
drzewne, pelety) istotny w
energetyce i elektrociepłowniach jako
paliwo wykorzystywane do
współspalania celem realizacji
zobowiązań środowiskowych.

34

Udział poszczególnych źródeł energii w

produkcji energii pierwotnej na świecie

w 2003r.

35

Źródło: www.biomasa.org.

Biomasa jako substrat w

fermentacji metanowej i produkcji

biogazu

• Sektor energetycznego wykorzystania

biogazu w Polsce liczy już sobie 30 lat.

• Wykorzystanie biogazu rozpoczęło się w

latach osiemdziesiątych wg projektów
IBMER.

• Obecnie branża biogazowni w Polsce

wchodzi w fazę dynamicznego rozwoju tj.
biogazownie rolnicze, biogazownie na
oczyszczalniach ścieków oraz
odgazowywanie wysypisk.

36

Źródło: Ocena stanu i perspektywy produkcji krajowej urządzeń dla energetyki
odnawialnej. Instytut Energetyki Odnawialnej (EC BREC IEO).

Energetyka wiatrowa

• Udział energetyki wiatrowej w roku 2007r.

w Europie osiągnął 3% tj. 98 TWh, a
zakłada się że wzrośnie on nawet do 25%
w roku 2030r.

• Moc zainstalowania w energetyce

wiatrowej w roku 2007r. osiągnęła poziom
ponad 56 GW. (ponad 8 GW zainstalowano
w roku 2007)

• Obroty ze sprzedaży turbin wiatrowych w

roku 2007 wyniosły około 10 mld euro.

37

Źródła: Nowa energia

Liderzy energetyki

wiatrowej

• Niemcy są światowym liderem w produkcji

oraz liczbie instalacji elektrowni
wiatrowych.

• Przemysł energetyki wiatrowej oparty jest

na kilku dużych firmach.

• Potencjał elektrowni wiatrowych został już

w dużej mierze wykorzystany, brak
nowych lokalizacji.

• W 2006r. aż 60% ich przychodów

pochodziło z eksportu technologii.

38

Mapa wietrzności Polski

39

Możliwości i plany

• Strategia rozwoju energetyki

odnawialnej określa potencjał energii
wiatrowej na 10 TWh/rok
(zainstalowane 8 000 MW).

• Polityka Energetyczna 2025 zakłada

instalację 2 000 MW mocy elektrowni
wiatrowych do 2010 roku.

40

Rynek urządzeń

• Polska

Nowosądecka

Fabryka Urządzeń
Górniczych
NOWOMAG S.A.

DR Ząber

• Świat

Vestas
GE Wind Energy
Gamesa
Enercon

41

Źródło: Ocena stanu i perspektywy produkcji krajowej urządzeń dla energetyki odnawialnej.
Instytut Energetyki Odnawialnej (EC BREC IEO).

Energia geotermalna

• Obecnie zużywa się około 0.3 PJ energii

geotermalnej rocznie z potencjału technicznego
określonego
na 200 PJ.

• Istnieją opracowania geologiczne mówiące o

potencjale większym o rząd wielkości.

• Wadą jest niska temperatura wód geotermalnych

co uniemożliwia produkcję energii elektrycznej.

• Wysoki koszt wykonania instalacji, zwłaszcza

odwiertów.

• Duża ilość soli w wodach geotermalnych utrudnia

utrzymanie odwiertu w odpowiednim stanie.

42

Na terenie Polski

funkcjonuje:

–

Bańska Niżna

–

Pyrzyce

–

Stargard Szczeciński

–

Mszczonów

–

Uniejów

–

Słomniki

–

Lasek

–

Klikuszowa

43

Źródło: Szargut J.: Zasoby energii geotermalnej w Polsce- Gospodarka Paliwami i
Energią.

Perspektywy rozwoju

• Duże zainteresowanie jednostek

samorządu terytorialnego.

• Możliwość połączenia funkcji

ciepłowni geotermalnych i obiektów
balneologicznych.

• Istniejące krajowe „know how”

głównie w zakresie techniki wierceń.

• Nadal kluczowe urządzenia jak

wymienniki ciepła pochodzą z
zagranicy.

45

Energia wodna

• Pierwsze w świecie zastosowanie

odnawialnego źródła energii.

• Szacuje się że energia wód

dostarcza ok. 20% energii
elektrycznej na świecie.

• Niskie koszty pozyskania.
• Niewielka ilość miejsc

odpowiadających dla ich lokalizacji.

46

Energetyka odnawialna

motorem innowacji

• Energetyka odnawialna jest obecnie

najszybciej rozwijającym się
sektorem w światowej energetyce i
staje się istotnym elementem
przemysłu produkującego urządzenia
i dostawy technologii.

• Energetyka odnawialna bazuje na

nowych technologiach i
innowacyjnych rozwiązaniach.

47

Polityka UE

Wyrównywanie szansy wykorzystania
potencjału ekonomicznego odnawialnych
źródeł energii

ale

intensyfikacja produkcji w przemyśle
produkującym urządzeń w krajach, które w
sposób konsekwentny i ciągły wspierały
wcześniej rynek energii ze źródeł
odnawialnych i rodzimy przemysł i sektor
badawczo – rozwojowy.

48

Branża energetyki odnawialnej

w Niemczech

• W 2006r. obroty w budowie i

eksploatacji instalacji do produkcji
energii odnawialnej wynosiły 21,6
mld euro ( w tym w sektorze biomasy
– 37%, energetyka wiatrowa – 26% i
energetyka słoneczna – 28%)

• W 2004r. branża zatrudniała 157 000

osób, a w 2006r już 214 000 osób.

49

Źródło: Ocena stanu i perspektywy produkcji krajowej urządzeń dla energetyki
odnawialnej.
Instytut Energetyki Odnawialnej (EC BREC IEO).

Szanse rozwoju innowacji w

Polsce

• Problemy w zaopatrzenie krajowych

inwestorów w urządzenia do realizacji
nowych projektów.

• Zobowiązania w zakresie produkcji

energii ze źródeł odnawialnych.

• Możliwość pozyskania znaczących

środków z funduszy UE na dotacje do
nowych inwestycji.

50

Finansowe instrumenty

wsparcia na podniesienie

innowacyjności

• Ustawa o wspieraniu niektórych form

działalności innowacyjnej.

• Ustawa o zasadach finansowania

nauki.

• Inicjatywa Technologiczna.
• Program Operacyjny Innowacyjna

Gospodarka.

• Ulgi w podatku dochodowym.

51

Kredyt Technologiczny

• Kredyt udzielany na inwestycje

technologiczne.

• Udzielany przez Bank Gospodarstwa

Krajowego na zasadach
komercyjnych.

• Możliwość częściowego umorzenia.
• Udział własny przedsiębiorcy nie

może być mniejszy niż 25% wartości
inwestycji.

• Wysokość kredytu może sięgać nawet

2 mln euro.

52

Inicjatywa Technologiczna

Zakłada dofinansowanie projektów
innowacyjnych obejmujących
następujące etapy realizacji projektu:

• fazę badawcza,
• fazę weryfikacyjna:

wykonanie prototypu,

weryfikacje techniczna, weryfikacje szansy na
komercjalizacje wyników prac B+R, sporządzenie
dokumentacji niezbędnej do skomercjalizowania wyników
prac B+R, koszty patentowania.

53

54

Program Operacyjny

Infrastruktura i Środowisko

fundusze wspierające

inwestycje w odnawialne

źródła energii

Osie priorytetowe POIiŚ

•

Oś priorytetowa I - Gospodarka wodno-ściekowa.

•

Oś priorytetowa II - Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi.

•

Oś priorytetowa III - Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom
środowiska.

•

Oś priorytetowa IV - Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów
ochrony środowiska.

•

Oś priorytetowa V - Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych.

•

Oś priorytetowa VI - Drogowa i lotnicza sieć TEN-T.

•

Oś priorytetowa VII - Transport przyjazny środowisku.

•

Oś priorytetowa VIII - Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe.

•

Oś priorytetowa IX - Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność
energetyczna

•

Oś priorytetowa X - Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł.

•

Oś priorytetowa XI - Kultura i dziedzictwo kulturowe.

•

Oś priorytetowa XII - Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu
ochrony zdrowia.

•

Oś priorytetowa XIII - Infrastruktura szkolnictwa wyższego.

•

Oś priorytetowa XIV - Pomoc techniczna – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego.

•

Oś priorytetowa XV - Pomoc techniczna –Fundusz Spójności

55

Oś priorytetowa IX

infrastruktura energetyczna przyjazna

środowisku i efektywność

energetyczna

Działania w ramach osi priorytetowej:

9.1 – Wysokosprawne wytwarzanie energii.
9.2 – Efektywna dystrybucja energii.
9.3 – Termomodernizacja obiektów

użyteczności publicznej.

9.4 - Wytwarzanie energii ze źródeł

odnawialnych.

9.5 - Wytwarzanie biopaliw ze źródeł

odnawialnych.

9.6 - Sieci ułatwiające odbiór energii ze

źródeł

odnawialnych.

56

9.4 -Wytwarzanie energii ze

źródeł odnawialnych

Alokacja finansowa na działanie ogółem: 1 762,31 mln euro

Celem działania jest wzrost produkcji energii elektrycznej i cieplnej

ze źródeł

odnawialnych.

Wsparcie uzyskają projekty budowy lub zwiększenia mocy jednostek

wytwarzania energii elektrycznej wykorzystujących:

• energię wiatru,
• wody,
• biomasy
• i biogazu

oraz budowy lub zwiększenia mocy jednostek wytwarzania energii

cieplnej wykorzystujących energię:

• geotermalną
• lub słoneczną

57

9.4 -Wytwarzanie energii ze

źródeł odnawialnych

Minimalna wartość projektu: 20 mln PLN
Z wyłączeniem inwestycji w zakresie wytwarzania energii

elektrycznej z biomasy lub biogazu oraz budowy lub
rozbudowy małych elektrowni wodnych – minimalna
wartość projektu
10 mln PLN.

Wysokość dofinansowania:

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z 3 lutego
2009r. w sprawie udzielenia pomocy publicznej na
inwestycje w zakresie budowy i rozbudowy jednostek
wytwarzających energię elektryczną lub ciepło z
odnawialnych źródeł energii.

58

9.4 -Wytwarzanie energii ze

źródeł odnawialnych

Beneficjenci:

• przedsiębiorcy
• jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki
• podmioty wykonujące usługi publiczne na podstawie
umowy zawartej z jednostką samorządu terytorialnego, w
których większość udziałów lub akcji posiada samorząd
terytorialny
• podmioty wybrane w wyniku postępowania
przeprowadzonego na podstawie przepisów o
zamówieniach publicznych, wykonujące usługi publiczne na
podstawie umowy zawartej z jednostką samorządu
terytorialnego
• kościoły, kościelne osoby prawne i ich stowarzyszenia
oraz inne związki wyznaniowe.

59

9.4 -Wytwarzanie energii

ze źródeł odnawialnych

Wykluczenia:

W ramach działania 9.4 wyklucza się
możliwość wsparcia technologii
współspalania paliw kopalnych z biomasą
lub biogazem. Nie będą także wspierane
inwestycje w zakresie wytwarzania energii
w kogeneracji ze źródeł odnawialnych
(istnieje możliwość realizacji takich
inwestycji w ramach działania 9.1 –
Wysokosprawne wytwarzanie energii)

.

60

9.6 - Sieci ułatwiające

odbiór energii ze źródeł

odnawialnych

Alokacja finansowa na działanie ogółem: 55,29 mln

euro

Celem działania jest ułatwienie rozwoju energetyki

odnawialnej poprzez budowę sieci
umożliwiających odbiór energii elektrycznej z
OZE. Projekty powinny być w pełni dedykowane
przyłączeniu nowych jednostek wytwórczych
energii z OZE.

Przykładowe rodzaje projektów:

• budowa i modernizacja sieci umożliwiających

przyłączenie jednostek

• wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł

odnawialnych do Krajowego Systemu
Elektroenergetycznego.

61

9.6 - Sieci ułatwiające

odbiór energii ze źródeł

odnawialnych

Beneficjenci:

• przedsiębiorcy,
• jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki,
• podmioty wykonujące usługi publiczne na podstawie
umowy zawartej z jednostką samorządu terytorialnego, w
których większość udziałów lub akcji posiada samorząd
terytorialny,
• podmioty wybrane w wyniku postępowania
przeprowadzonego
na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych,
wykonujące usługi publiczne na podstawie umowy zawartej
z jednostką samorządu terytorialnego.

Minimalna wartość projektu: 20 mln PLN
Wysokość dofinansowania: 85% wydatków kwalifikowanych

62

Paliwa Przyszłości

63

Źródła biopaliw płynnych i

możliwości ich zastosowania

Biopaliwo

Roślina

Proces konwersji

Zastosowanie

Bioetanol

Zboża, ziemniaki,

topinambur itp.

Hydroliza i

fermentacja

Substytut i/lub

dodatek do benzyny

Bioetanol

Buraki cukrowe itp.

Fermentacja

Substytut i/lub

dodatek do benzyny

Bioetanol

Uprawy

energetyczne, słoma,

rośliny trawiaste

Obróbka wstępna,

hydroliza i

fermentacja

Substytut i/lub

dodatek do benzyny

Biometanol

Uprawy energetyczne

Gazyfikacja lub

synteza metanolu

Ogniwa paliwowe

Olej roślinny

Rzepak, słonecznik

itp.

-

Substytut i/lub

dodatek do oleju

napędowego

Biodiesel

Rzepak, słonecznik

itp.

Estryfikacja

Substytut i/lub

dodatek do oleju

napędowego

Bioolej

Uprawy energetyczne

Piroliza

Substytut oleju

napędowego lub

benzyny

64

Źródło: EC BREC/IBMER 2003

Wieloletni program promocji biopaliw

lub innych paliw odnawialnych

na lata 2008-2014

W rezultacie dotychczasowych działań mających
na celu
rozwój rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych
w Polsce istnieje formalna możliwość dodawania
do 5% bioetanolu do benzyn silnikowych oraz do
5% estrów metylowych kwasów tłuszczowych do
oleju napędowego. Możliwe jest również
wprowadzanie do obrotu dwóch rodzajów biopaliw
ciekłych: estrów metylowych kwasów
tłuszczowych stanowiących samoistne paliwo
oraz oleju napędowego zawierającego 20% ww.
estrów.

65

Narodowy Cel Wskaźnikowy

2007 r. - 2,30 %
2008 r. - 3,45 %
2009 r. - 4,60 %
2010 r. - 5,75 %
2011 r. - 6,20 %
2012 r. - 6,65 %
2013 r. - 7,10 %
2014 r. - 7,55 %

66

Biopaliwa na własny użytek

• Rolnicy mogą wytwarzać na własny

użytek wszystkie rodzaje biopaliw
ciekłych stanowiących samoistne
paliwo.

• Roczny limit dozwolonej produkcji na

własny użytek wynosi 100 litrów na
hektar powierzchni użytków rolnych
będących w posiadaniu rolnika.

67

Od 1 stycznia 2008r. wprowadzono

obowiązek udziału biokomponentów

w rynku paliw transportowych

zgodnie z

Narodowym Celem Wskaźnikowym

68

Wybrana flota

Wprowadzenie tego pojęcia
umożliwiło zastosowanie w pojazdach
i maszynach należących do
„wybranych flot”, biopaliw o
zwiększonym udziale
biokomponentów.

69

Preferencje

• Preferencje w zakresie podatku

akcyzowego.

• Preferencje w zakresie podatku

dochodowego od osób prawnych.

• Preferencje w zakresie opłaty

paliwowej.

70

Podatek akcyzowy

• Całkowite zwolnienie od podatku

akcyzowego dla biokomponentów
przeznaczonych dla paliw ciekłych i
biopaliw ciekłych.

• Stawka podatku akcyzowego dla

biokomponentów stanowiących
samoistne paliwo w wysokości 1
grosza na litr.

• Zmniejszenie podatku akcyzowego

dla benzyny silnikowej i oleju
napędowego z biokomponentem.

71

Podatek dochodowy

Wprowadzono ulgę podatkową
polegającą na odliczeniu od podatku
dochodowego od osób prawnych
kwoty stanowiącej 19 % nadwyżki
kosztów wytworzenia
biokomponentów nad kosztami
wytworzenia paliw ciekłych o takiej
samej wartości opałowej, do których
te biokomponenty mogą być
dodawane.

72

Opłata Paliwowa

• Biokomponenty stanowiące

samoistne paliwa zostały wyłączone
z grupy wyrobów podlegających
opłacie paliwowej.

• Po roku funkcjonowania zwolnień z

opłaty paliwowej rozważona będzie
potrzeba i możliwość objęcia
systemem wyłączeń innych rodzajów
biopaliw ciekłych.

73

Wsparcie dla upraw roślin

energetycznych

• Dopłat ze środków Unii Europejskiej

w wysokości do 45 € za hektar
do uprawy roślin energetycznych.

• Zakwalifikowano uprawy wieloletnie

do płatności obszarowych.

• Dodatkowa pomocy w wysokości 50

% kosztów założenia wieloletnich
plantacji roślin energetycznych.

74

Wsparcie finansowe inwestycji

w zakresie wytwarzania

biopaliw

• Programu Operacyjnego

„Infrastruktura i Środowisko”

• Programu Rozwoju Obszarów

Wiejskich na lata 2007-2013

• Programu Operacyjnego

„Innowacyjna Gospodarka”

75

9.5 - Wytwarzanie biopaliw ze

źródeł odnawialnych

Alokacja finansowa na działanie ogółem: 234,97 mln

euro

Celem działania jest zwiększenie wytwarzania

biokomponentów i biopaliw. W ramach działania wsparcie
uzyskają inwestycje dotyczące budowy zakładu/instalacji do
produkcji biokomponentów i biopaliw, w tym również
biopaliw II generacji

Beneficjenci: przedsiębiorcy

Wykluczenia: produkcja biopaliw stanowiących mieszanki z

paliwami ropopochodnymi oraz produkcja bioetanolu (za
wyjątkiem bioetanolu produkowanego z produktów
nierolniczych) i czystego oleju roślinnego.

76

9.5 - Wytwarzanie biopaliw ze

źródeł odnawialnych

Przykładowe rodzaje projektów:

• Budowa zakładu/instalacji do produkcji

biokomponentów tj. ester metylowy kwasów
tłuszczowych.

• Budowa instalacji do produkcji biogazu.

Minimalna wartość projektu: 20 mln PLN

Wysokość dofinansowania: 30% wartości

projektu

77

Biopaliwa II generacji

• etanol z surowców lignocelulozowych
• paliwa uzyskiwane z gazu syntezowego

(CO + H2) wytworzonego w wyniku
zgazowania biomasy: ciekłe paliwa
węglowodorowe (BTL), DME
(dwumetyloeter H3C-O-CH3), wodór H2

• paliwa węglowodorowe otrzymywane w

procesie hydrokonwersji olejów roślinnych i
tłuszczów zwierzęcych (HDO) lub biooleju
uzyskiwanego w procesie hydropirolizy
biomasy (HTU)

78

Żródło: Instytut Paliw i Energii Odnawialnej

Pilotażowe instalacje

• Szwecja (Celulozownia Morum – Chemrec

A.B.)

• Niemcy (Freiburg Shell-Choren Industries

GMbH)

Kolejne instalacje przygotowywane są m.in.

– Szwecja (Statoil),
– Niemcy (Neste Oil)
– USA (Stora-Enso)
– Finlandia (UPM-Kymenne)

Źródło: Instytut Paliw i Energii Odnawialnej

79

Węglowe Ogniwa Paliwowe

• Ogniwa paliwowe to rodzaj baterii,

zasilanej odpowiednim paliwem, która
dostarcza energii w sposób zeroemisyjny.

• Na świecie pracuje się nad tego typu

ogniwami, ale paliwem jest dla nich wodór,
a wytworzenie go nie jest już tak czyste.

• Biowęgiel, czy ściślej biokarbon jest

uzyskiwany w procesie biochemicznym
bez spalania.

80

Oś priorytetowa X

Bezpieczeństwo energetyczne, w

tym dywersyfikacja źródeł

Działania w ramach priorytetu:

10.1 – Rozwój systemów przesyłowych energii elektrycznej,

gazu ziemnego i ropy naftowej oraz budowa i rozbudowa
magazynów gazu ziemnego.

10.2 – Budowa systemów dystrybucji gazu ziemnego na

terenach
niezgazyfikowanych i modernizacja istniejących sieci
dystrybucji.

10.3 – Rozwój przemysłu dla odnawialnych źródeł

energii.

Celem działania jest ułatwienie dywersyfikacji źródeł
energii oraz rozwoju energetyki odnawialnej poprzez
wsparcie przemysłu produkującego urządzenia służące do
wytwarzania paliw i energii z OZE.

81

10.3 – Rozwój przemysłu dla

odnawialnych źródeł energii

Celem działania jest ułatwienie dywersyfikacji źródeł energii

oraz rozwoju energetyki odnawialnej poprzez wsparcie
przemysłu produkującego urządzenia służące do wytwarzania
paliw i energii z OZE.

Przykładowe rodzaje projektów: budowa zakładów do

produkcji urządzeń wytwarzania:
• energii elektrycznej z wiatru, wody w małych elektrowniach
wodnych do 10MW, biomasy, biogazu,
• ciepła przy wykorzystaniu biomasy oraz energii geotermalnej
i słonecznej,
• energii elektrycznej i ciepła w kogeneracji przy wykorzystaniu
wyłącznie biomasy lub energii geotermalnej,
• biokomponentów oraz biopaliw stanowiących samoistne
paliwa, z wyłączeniem

urządzeń do produkcji biopaliw

stanowiących mieszanki z paliwami ropopochodnymi oraz
produkcji bioetanolu i czystego oleju roślinnego.

82

10.3 – Rozwój przemysłu dla

odnawialnych źródeł energii

Alokacja finansowa na działanie 91,33

mln euro

Beneficjenci: przedsiębiorcy
Minimalna wartość projektu: 20 mln PLN

Wysokość dofinansowania: 30%

wydatków kwalifikowanych, ale nie więcej
niż 30 mln PLN

83

Pomoc publiczna

Wytyczne w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata

2007-2013.

Wspólnotowe wytyczne w dotyczące pomocy państwa na

rzecz ochrony środowiska naturalnego.

Działanie 9.4

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 3 lutego 2009r.

W sprawie udzielanie pomocy publicznej na inwestycje w

zakresie budowy lub rozbudowy jednostek wytwarzających

energię elektryczną lub ciepło z odnawialnych źródeł

energii.

Działanie 9.5

Projekt rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie

udzielania pomocy publicznej na budowę instalacji do
wytwarzani biokomponentów i biopaliw ciekłych.

Działanie 10.3

Projekt rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie udzielania

pomocy publicznej na inwestycje w zakresie budowy lub

rozbudowy przedsiębiorstw produkujących maszyny i urządzenia

służące do wytwarzania energii z odnawialnych źródeł energii oraz

biokomponentów i biopaliw ciekłych.

84

Rozwój technologii

efektywnych energetycznie

85

Ustawa o efektywności

energetycznej

Białe certyfikaty, które mają być wydawane za:

– Zmniejszenie zużycia energii,
– Zwiększenie sprawności wytwarzania energii,
– Ograniczenie strat w przesyle i dystrybucji.

Przedsiębiorstwa sprzedające energię (zarówno
energię elektryczną, jak ciepło i gaz) będą

musiały

przedstawić białe certyfikaty prezesowi URE.

86

Jak wygląda oszczędność

energii w polskich firmach

• Nie ma precyzyjnych wskaźników, na

podstawie których można byłoby
sporządzić tego rodzaju porównanie.

• Sytuacja w poszczególnych działach

przemysłu jest zróżnicowana.

• Poziom efektywności energetycznej w

niektórych działach polskiej gospodarki
jest zbliżony do średniej europejskiej.

87

Przykładowe projekty

oceniane w roku 2008

• innowacyjna suszarnia biomasy –

zrębki.

• utworzenie zakładu produkcji

zrębków z drewna poużytkowego.

Strony internetowe wykorzystane

w przygotowaniu prezentacji:

www.parp.gov.pl
www.mg.gov.pl
www.mrr.gov.pl
www.mos.gov.pl
www.minrol.gov.pl
www.ukie.gov.pl

www.nfosigw.gov.pl
www.ieo.pl
www.ipieo.pl
www.biomasa.org
www.ios.edu.pl
www.kashue.pl

89

Dziękuję za uwagę !