Rozwój idei ochrony

środowiska i

zrównoważonego rozwoju

Ogólnoświatowy kryzys środowiska - pierwsze reakcje

Procesy przemian dokonywane przez człowieka w
środowisku zaczęły się potęgować od czasów rewolucji
przemysłowej, a w ciągu ostatnich 100 lat nakładają się
na siebie potęgując efekt końcowy, dwa zjawiska:
•

postęp techniczny

• wzrost liczby ludności.

Zainteresowanie wpływem zanieczyszczenia na ludzi –
po wystąpieniu smogu w Donora (Pensylwania)-1948,
Londynie (1952).

•1962 -Rachel Carson –”Cicha wiosna” (Silent spring)
przedstawiała czarny scenariusz świata pozbawionego śpiewu
ptaków i odgłosów zwierząt na skutek powszechnego użycia
pestycydów.

Ogólnoświatowy kryzys
środowiska

XXIII Sesja Zgromadzenia Ogólnego Narodów
Zjednoczonych, 3 grudnia 1968 r.
Było to pierwsze światowe forum narodów, na którym problemy
relacji “człowiek i środowisko" znalazły się w centrum
zainteresowania.
Zwrócono m.in. uwagę na to, że:

1)

po raz pierwszy w historii ludzkości pojawił się kryzys

środowiska o zasięgu ogólnoświatowym

;

2) przyczyny tego kryzysu, widoczne od dawna, są następujące:

eksplozja demograficzna, uprzemysłowienie, wyniszczenie ziem

uprawnych, bezplanowy rozwój stref miejskich, zmniejszanie się

terenów wolnych, ginięcie wielu form życia roślinnych i

zwierzęcych oraz ekosystemów naturalnych;

3) kontynuacja negatywnych procesów zachodzących w

środowisku zagraża przyszłemu życiu na Ziemi;

4) konieczne jest rozpatrzenie problemów ochrony środowiska i

zapobieżenia niebezpieczeństwu;

5) uświadomiono sobie, że przestrzeń i zasoby Ziemi są

ograniczone.

Rok 1968 przyjmuje się jako datę narodzin światowego prawa
ochrony środowiska

Ogólnoświatowy kryzys środowiska

Raport Sekretarza Generalnego ONZ Sithu U Thanta, wyrażony w

rezolucji

nr 2390 Zgromadzenia Ogólnego ONZ, "Człowiek i jego środowisko"

- 26 maja 1968

Najważniejsze zagadnienia poruszane w tym raporcie, to:

• zwięzłe informacje na temat najpoważniejszych zagrożeń dla

środowiska naturalnego,

• klasyfikację problemów ochrony środowiska (lokalne, regionalne,

krajowe i międzynarodowe),

• omówienie problemów globalnych, które można rozwiązać jedynie na

drodze współpracy i porozumień międzynarodowych.

Podawał termin i miejsce oraz cele pierwszej światowej

konferencji nt. problemów ochrony środowiska -
czerwiec 1972, Szwecja

Raport wstrząsnął opinią publiczną świata, przez wiele lat był nieomal codziennie cytowany

przez prasę i inne środki przekazu. Przyczynił się do poważnego potraktowania ochrony
środowiska przez rządy, parlamenty i przez zwyczajnych ludzi.

Ogólnoświatowy kryzys środowiska-

kolejne

raporty

RAPORTY Klubu Rzymskiego

• Granice wzrostu - 1972 -

ostrzegał przed konsekwencjami

wykładniczego wzrostu populacji i konsumpcji ekonomicznej. Pokazał
przekonujące efekty wzrastających trendów w zapotrzebowaniu,
zużywaniu i skażeniach doprowadzających do wyczerpania zasobów
naturalnych i poważnych skażeń w następnych dziesięcioleciach.

• Ludność w punkcie zwrotnym - 1974
• O nowy ład międzynarodowy - 1976

i inne - łączy przesłanie - tak dalej być nie może!

„

Nakazem chwili jest konieczność dokonania zmiany

koncepcji rozwoju, opierającej się dotychczas na
bezlitosnej i nieograniczonej eksploatacji przez
człowieka środowiska naturalnego”.

Ogólnoświatowy kryzys środowiska i działania na

rzecz jego powstrzymania

Konferencja Sztokholmska ONZ, czerwiec 1972 rok

Na konferencji tej zapadły ważne postanowienia, m.in.
• ochrona środowiska została podniesiona do rangi podstawowej

funkcji państwa; pojawił się nowy termin “polityka ochrony
środowiska" - jako integralna część polityki państwowej;

• został opracowany zbiór zasad służący celom polityki ochrony

środowiska pt. “Deklaracja Konferencji ONZ w sprawie Ochrony
Środowiska" (Deklaracja Sztokholmska) -

• został powołany

Program Ochrony Środowiska

Narodów

Zjednoczonych -UNEP (United Nations Environmental
Programme)

- w postaci wyspecjalizowanej agencji ONZ (Rada

Zarządzająca w Genewie, Sekretariat Rady w Nairobi);

• wprowadzono hasło “Mamy tylko jedną Ziemię";
• 5 czerwca stał się Światowym Dniem Ochrony Środowiska.

Ogólnoświatowy kryzys środowiska i

działania na rzecz jego powstrzymania

Deklaracja Sztokholmska, zwana też Deklaracją Zasad, adresowana była

do rządów i narodów. Przewodnia myśl: kontynuacja dotychczasowego
sposobu rozwoju doprowadzi do katastrofy w postaci zużycia
zasobów przyrody

Zawierała zbiór 26 zasad, dotyczących zagadnień takich jak:
•

prawo człowieka do odpowiednich warunków życia w środowisku,

• zachowanie naturalnych zasobów ziemi dla dobra obecnych i przyszłych

pokoleń poprzez staranne planowanie i zarządzanie,

• użytkowanie nieodnawialnych zasobów ziemi w taki sposób, aby uchronić

je przed wyczerpaniem,

• przeciwdziałanie zanieczyszczeniom środowiska, powodującym poważne

zmiany w ekosystemach,

• zapobieganie zanieczyszczeniom mórz,
• racjonalne planowanie (planowanie przestrzenne) - podstawowym

instrumentem godzenia wszelkich konfliktów między rozwojem a ochroną

środowiska,

• upowszechnianie wiedzy z zakresu ochrony środowiska,
• popieranie badań naukowych związanych z ochroną środowiska,
• suwerenne prawo państw do wykorzystywania swych zasobów i ponoszenie

odpowiedzialności za ewentualne szkody wyrządzone innym państwom lub

obszarom.

Ogólnoświatowy kryzys środowiska i

działania na rzecz jego powstrzymania

„Światowa strategia ochrony przyrody", 1980 rok (World

Conservation Strategy)

Była kolejnym bardzo istotnym dokumentem zaadresowanym do rządów i

społeczeństw.

Została wydana z inicjatywy Światowej Unii Ochrony

Przyrody (IUCN),

z pomocą Programu Środowiskowego Narodów

Zjednoczonych (UNEP) i Światowego Funduszu Ochrony Przyrody
(WWF), przy współpracy Organizacji do spraw Wyżywienia i Rolnictwa
(FAO) i Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i
Kultury (UNESCO).

W “Światowej strategii" podano wiele danych liczbowych, wskazujących

na konieczność natychmiastowego podjęcia skutecznych działań,
mających powstrzymać wymieranie gatunków i degradację środowiska
Ziemi.

Głównym celem “Światowej strategii" jest ochrona żywych zasobów

środowiska.

Ogólnoświatowy kryzys środowiska i

działania na rzecz jego powstrzymania

Światowa strategia ochrony przyrody", 1980 rok (World

Conservation Strategy)

Głównym celem “Światowej strategii" jest ochrona żywych

zasobów,

który zostanie zrealizowany poprzez takie działania, jak:

• utrzymanie jak największej powierzchni i jak najlepszej kondycji

ekosystemów słodkowodnych, leśnych, torfowiskowych oraz
muraw o charakterze naturalnym (stepy, hale i sawanny),

• utrzymanie jak największej różnorodności gatunkowej i

genetycznej roślin i zwierząt,

• zwiększenie skuteczności ochrony mórz, oceanów i stref

przybrzeżnych,

• użytkowanie zasobów w sposób zapewniający ich

systematyczne odtwarzanie i regenerację - ciągłość procesów
ekologicznych,

• opracowanie spójnych strategii krajowych i regionalnych.

Punkty zwrotne na drodze do

zrównoważonego rozwoju

• 1983 – powołanie przy ONZ Światowej Komisji ds.

Środowiska i Rozwoju (WCED) Narodów
Zjednoczonych, tzw. komisja Brundtland

• Gro Brundtland

-

polityk norweski, lekarz. W latach 1974–1979 minister ochrony

środowiska. W latach 1981, 1986–1989 i 1990–1996 premier - pierwsza kobieta w Norwegii
na tym stanowisku.

W latach 1984-1987 przewodnicząca komisji Światowej Komisji ds.

Środowiska i Rozwoju (tzw. Komisja Brundtland), a od 1998 dyrektor generalny Światowej
Organizacji Zdrowia (WHO).

Punkty zwrotne na drodze do

zrównoważonego rozwoju

• Światowa Komisja ds. Środowiska i Rozwoju została

powołana w 1983 roku przez Gro Harlem Brundtland
na zaproszenie ówczesnego Sekretarza Generalnego
ONZ.

• Komisja jest najbardziej znana z wypracowania

szerokiej politycznej koncepcji zrównoważonego
rozwoju oraz opublikowania w kwietniu 1987 roku
raportu "Nasza Wspólna Przyszłość” (Our common
future)

• Działalność Komisji przyczyniła się do zwołania

Szczytu Ziemi w 1992 w Rio de Janeiro

.

Konferencja ONZ “Środowisko i rozwój",

zwana Szczytem Ziemi, Rio de Janeiro, 1992

rok

• Było to największe w historii forum poświęcone

międzynarodowej współpracy w ochronie środowiska.
Wzięło w nim udział 179 państw. Konferencja ta
nawiązywała do postanowień Konferencji Sztokholmskiej
ONZ, z 1972 roku.

• W Rio przyjęto stanowisko, że sprawy ochrony

środowiska należy łączyć z rozwojem społecznym i
gospodarczym, gdyż są one ze sobą ściśle powiązane.

Konferencja ONZ “Środowisko i rozwój",

zwana Szczytem Ziemi, Rio de Janeiro, 1992

rok

• Na konferencji Szczyt Ziemi zostały sporządzone

trzy doniosłe

dokumenty

:

1)

Deklaracja z Rio w sprawie środowiska i rozwoju - „Karta

Ziemi” (27 zasad, dążenie do zrównoważonego rozwoju,
nawiązanie do Deklaracji Sztokholmskiej z 1972 r.);

2) Deklaracja o rozwoju lasów wszystkich typów, ich

ochrony i użytkowania,

3) Globalny program działań “Agenda 21" - kompleksowy

program wprowadzający zasadę zrównoważonego rozwoju.

• Na konferencji tej zostały również wyłożone do podpisu dwie

bardzo ważne konwencje: Konwencja o różnorodności
biologicznej i Konwencja w sprawie zmian klimatu.

Karta Ziemi nazwana po Szczycie Ziemi w Rio

de Janeiro Deklaracją z Rio

•Zawiera zbiór 27 podstawowych zasad zrównoważonego

rozwoju, wśród których prawa i obowiązki państw oraz

obywateli wobec środowiska naturalnego i minimalizacji

sfer ubóstwa odgrywają rolę podstawową.

•http://www.vilp.de/Plpdf/p061.pdf

•Zapisy Deklaracji, nawiązują do przyjętej w 1982 roku Światowej

Karty Przyrody i Raportu Brundland z 1987 roku.

•Zostały one uwzględnione w wielu dokumentach o zasięgu

narodowym lub ponad narodowym m.in. w zasadach sześciu

Programów Działań Unii Europejskiej oraz europejskich sieci miast

zrównoważonego rozwoju, a w Polsce w nowej Konstytucji (art. 5), w

ustawowej definicji zrównoważonego rozwoju oraz w podstawowych

dokumentach strategicznych, a w szczególności w pierwszej (z 1991

roku) i drugiej polityce ekologicznej państwa (II PEP z 2000 roku).

Karta Ziemi -

przykłady

Deklaracja z Rio de Janeiro w sprawie środowiska i rozwoju

Preambuła

Konferencja Narodów Zjednoczonych ”Środowisko i Rozwój”

spotykając się w Rio de Janeiro od 3 do 14 czerwca 1992 r.,
potwierdzając Deklarację Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie środowiska
człowíeka, przyjętą w
Sztokholmie w dniu 16 czerwca 1972 r., oraz dążąc do jej rozszerzenia, mając na celu
ustanowienie
nowego i sprawiedliwego światowego partnerstwa poprzez stworzenie nowych form
współpracy między
państwami, podstawowymi grupami społecznymi i narodami, pracując w celu osiągnięcia
międzynarodowych
porozumień, korzystnych dla wszystkich i chroniących integralność światowego systemu
środowiska i
rozwoju, uznając niepodzielną i powiązaną współzależnościami istotę Ziemi, naszego
domu, oglasza, że:
Zasada 1
Istoty ludzkie są w centrum zainteresowania w procesie zrównoważonego rozwoju. Mają
prawo do
zdrowego i twórczego życia w harmonii z przyrodą.
Zasada 2
Państwa, w zgodzie z Kartą Narodów Zjednoczonych i zasadami prawa
międzynarodowego, mają
suwerenne prawo do korzystania ze swych zasobów naturalnych stosownie do ich
własnej polityki
dotyczącej środowiska i rozwoju oraz są odpowiedzialne za zapewnienie, że działalność
prowadzona w
ramach ich prawa lub kontroli, nie spowoduje zniszczeń środowiska naturalnego innych
państw lub
obszarów znajdujących się poza granicami narodowych uregulowań prawnych.
Zasada 3
Prawo do rozwoju musi być wypełnione tak, ażeby sprawiedliwie połączyć rozwojowe i
środowiskowe
potrzeby obecnych i przyszłych generacji.
Zasada 4
Aby osiągnąć zrównoważony rozwój, ochrona środowiska powinna stanowić nierozłączną
część procesu
rozwoju i nie moze być rozpatrywana oddzielnie od niego.

Agenda 21- jak rozszyfrować to tajemnicze pojęcie?

•

Agenda - to program, 21 - to XXI wiek, czyli Agenda

21 to program działań na rzecz osiągnięcia rozwoju
zrównowazonego w perspektywie XXI wieku.

•Globalny Program Działań, nazywany popularnie Agendą 21 wzywa

społeczność międzynarodową do wspierania wszelkich działań służących
wprowadzaniu w życie trwałego i ekologicznie zrównoważonego rozwoju
i zawiera zbiór skonkretyzowanych rekomendacji dla krajów
członkowskich ONZ i organizacji międzynarodowych.

Dokument składa się z preambuły oraz 4 części merytorycznych:

•Zagadnienia socjalne i ekonomiczne
•Ochrona i zarządzanie zasobami naturalnymi
•Wzmacnianie roli głównych grup społecznych i organizacji
•Możliwości realizacyjne

Agenda 21- jak rozszyfrować to tajemnicze pojęcie?

Działania na rzecz rozwoju zrównowazonego powinny być

podejmowane równocześnie w skali:

•

globalnej globalna i międzynarodowe Agendy

21,

• krajowej narodowe Agendy 21,
•regionalnej regionalne Agendy 21,
•lokalnej lokalne Agendy 21.

Punkty zwrotne na drodze do

zrównoważonego rozwoju

• 1997 – Konferencja w Nowym

Jorku – Rio+5

• 2002 -Światowy 'Szczyt

Zrównoważonego Rozwoju” w
Johannesburgu (Republika
Południowej Afryki)- Rio +10

Konferencja ONZ Johannesburg, 2002 rok

Kolejna wielka konferencja poświęcona powstrzymaniu globalnego kryzysu

środowiska, zorganizowana 30 lat po Konferencji Sztokholmskiej (1972)
i 10 lat po Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro (1992). Wzięło w niej udział
ponad 100 państw. Obrady były poświęcone problemom ekologicznym,
społecznym, zdrowotnym i ekonomicznym.

Przyjęto dwa ważne dokumenty końcowe: “Plan działań" i “Deklarację

polityczną". Podjęto liczne zobowiązania, m.in.:

• do 2005 roku mają zostać opracowane zintegrowane plany

gospodarki wodnej w układzie zlewniowym,

• do 2010 roku należy doprowadzić do znacznego osłabienia tempa

wymierania rzadkich gatunków fauny i flory,

• do 2015 roku mają zostać odnowione w morzach i oceanach zasoby

ryb, obecnie znacznie przetrzebione na skutek nadmiernych połowów,

• do 2020 roku deklaruje się zaprzestania wytwarzania i stosowania

środków chemicznych w sposób szkodliwy dla ludzi i środowiska,

• ułatwienie dostępu do tanich odnawialnych źródeł energii (wiatr,

słońce).

Konferencja ONZ Johannesburg, 2002 rok

Jej głównym celem było dokonanie przeglądu realizacji

Agendy 21 (światowego programu działań na rzecz

zrównoważonego rozwoju) oraz innych ustaleń

dokonanych przed dziesięciu laty w czasie konferencji

w Rio de Janeiro.

W ciągu ostatnich 10 lat

stan środowiska w skali globalnej nie uległ poprawie

(a wręcz przeciwnie). Oddziaływanie

człowieka na przyrodę osiągnęło najwyższy stopień

w historii. Tempo tej presji stale rośnie. Postanowienia

konwencji i porozumień zawartych w Rio

de Janeiro nie są dotrzymywane.

Czym jest zrównoważony rozwój?

 

Rozwój zrównoważony

oznacza nową filozofię rozwoju

globalnego, regionalnego i lokalnego, przeciwstawiającą się wąsko
rozumianemu wzrostowi gospodarczemu. Filozofia ta, powstała w
odpowiedzi na globalny charakter zagrożeń środowiska, formułuje
wizje oraz sposoby ich łagodzenia lub likwidacji poprzez realizację
koncepcji społeczeństwa poszanowania zasobów
Podstawowy sens tej ważnej kategorii oddają następujące
określenia.

Rozwój zrównoważony

(lub trwały)to:

•

  rozwój społeczno-gospodarczy zharmonizowany ze

środowiskiem,

•

nieustanny, ograniczony rozwój społeczno -gospodarczy z

poszanowaniem i wykorzystaniem dóbr przyrody,

•

  prowadzenie wszelkiej działalności gospodarczej w harmonii z

przyrodą w taki sposób, aby nie spowodować w przyrodzie
nieodwracalnych zmian.

Czym jest zrównoważony rozwój?

 

Pierwsza definicja zrównoważonego rozwoju: 1987

Jest to rozwój, który zapewnia zaspokojenie
potrzeb obecnych pokoleń, nie ograniczając
możliwości zaspokojenia potrzeb pokoleń
następnych

.

Zrównoważony rozwój, zwany także ekorozwojem …”jest tam, gdzie ludzie przewidują
ograniczenia związane ze skończonością Planety i niezależnym od człowieka rytmem przyrody
(…). Jest to strategia osiągania godnego życia w ramach tego, co jest fizycznie i biologicznie
możliwe. Gwarantuje ona zaspokajanie podstawowych potrzeb obecnego i przyszłych pokoleń
zachowując jednocześnie trwałość funkcjonowania środowiska przyrodniczego oraz naturalną
różnorodność, zarówno gatunków jak i ekosystemów.

Definicja wg Raportu Polskich ruchów ekologicznych
"Ekorozwój w Polsce" 1992

Czym jest rozwój zrównowazony?

• Koncepcję zrównoważonego rozwoju rozpatrywać

można na trzech płaszczyznach:

• 1. Zrównoważony rozwój ekologiczny: Koncepcja

najsilniej związana z pierwotnym rozumieniem
pojęcia i z ideą unikania gospodarki rabunkowej.

• 2. Zrównoważony rozwój ekonomiczny:

Społeczeństwo nie powinno żyć powyżej swoich
możliwości=odpowiedzialna konsumpcja.

• 3. Zrównoważony rozwój społeczny: Państwo i

społeczeństwo powinny być zorganizowane w taki
sposób, by ograniczać niepokoje społeczne, a
konflikty powinny być rozwiązywane na drodze
pokojowej

Konferencja ONZ Johannesburg, 2002 rok

Kolejna wielka konferencja poświęcona powstrzymaniu globalnego kryzysu

środowiska, zorganizowana 30 lat po Konferencji Sztokholmskiej (1972)
i 10 lat po Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro (1992). Wzięło w niej udział
ponad 100 państw. Obrady były poświęcone problemom ekologicznym,
społecznym, zdrowotnym i ekonomicznym.

Przyjęto dwa ważne dokumenty końcowe: “Plan działań" i “Deklarację

polityczną". Podjęto liczne zobowiązania, m.in.:

• do 2005 roku mają zostać opracowane zintegrowane plany

gospodarki wodnej w układzie zlewniowym,

• do 2010 roku należy doprowadzić do znacznego osłabienia tempa

wymierania rzadkich gatunków fauny i flory,

• do 2015 roku mają zostać odnowione w morzach i oceanach zasoby

ryb, obecnie znacznie przetrzebione na skutek nadmiernych połowów,

• do 2020 roku deklaruje się zaprzestania wytwarzania i stosowania

środków chemicznych w sposób szkodliwy dla ludzi i środowiska,

• ułatwienie dostępu do tanich odnawialnych źródeł energii (wiatr,

słońce).

Konferencja ONZ Johannesburg, 2002 rok

Jej głównym celem było dokonanie przeglądu realizacji

Agendy 21 (światowego programu działań na rzecz

zrównoważonego rozwoju) oraz innych ustaleń

dokonanych przed dziesięciu laty w czasie konferencji

w Rio de Janeiro.

W ciągu ostatnich 10 lat

stan środowiska w skali globalnej nie uległ poprawie

(a wręcz przeciwnie). Oddziaływanie

człowieka na przyrodę osiągnęło najwyższy stopień

w historii. Tempo tej presji stale rośnie. Postanowienia

konwencji i porozumień zawartych w Rio

de Janeiro nie są dotrzymywane.

Czym jest zrównoważony rozwój?

 

Rozwój zrównoważony

oznacza nową filozofię rozwoju

globalnego, regionalnego i lokalnego, przeciwstawiającą się wąsko
rozumianemu wzrostowi gospodarczemu. Filozofia ta, powstała w
odpowiedzi na globalny charakter zagrożeń środowiska, formułuje
wizje oraz sposoby ich łagodzenia lub likwidacji poprzez realizację
koncepcji społeczeństwa poszanowania zasobów
Podstawowy sens tej ważnej kategorii oddają następujące
określenia.

Rozwój zrównoważony

(lub trwały)to:

•

  rozwój społeczno-gospodarczy zharmonizowany ze

środowiskiem,

•

nieustanny, ograniczony rozwój społeczno -gospodarczy z

poszanowaniem i wykorzystaniem dóbr przyrody,

•

  prowadzenie wszelkiej działalności gospodarczej w harmonii z

przyrodą w taki sposób, aby nie spowodować w przyrodzie
nieodwracalnych zmian.

Czym jest zrównoważony rozwój?

 

Pierwsza definicja zrównoważonego rozwoju: 1987

Jest to rozwój, który zapewnia zaspokojenie
potrzeb obecnych pokoleń, nie ograniczając
możliwości zaspokojenia potrzeb pokoleń
następnych

.

Zrównoważony rozwój, zwany także ekorozwojem …”jest tam, gdzie ludzie przewidują
ograniczenia związane ze skończonością Planety i niezależnym od człowieka rytmem przyrody
(…). Jest to strategia osiągania godnego życia w ramach tego, co jest fizycznie i biologicznie
możliwe. Gwarantuje ona zaspokajanie podstawowych potrzeb obecnego i przyszłych pokoleń
zachowując jednocześnie trwałość funkcjonowania środowiska przyrodniczego oraz naturalną
różnorodność, zarówno gatunków jak i ekosystemów.

Definicja wg Raportu Polskich ruchów ekologicznych
"Ekorozwój w Polsce" 1992

Czym jest rozwój zrównowazony?

• Koncepcję zrównoważonego rozwoju rozpatrywać

można na trzech płaszczyznach:

• 1. Zrównoważony rozwój ekologiczny: Koncepcja

najsilniej związana z pierwotnym rozumieniem
pojęcia i z ideą unikania gospodarki rabunkowej.

• 2. Zrównoważony rozwój ekonomiczny:

Społeczeństwo nie powinno żyć powyżej swoich
możliwości=odpowiedzialna konsumpcja.

• 3. Zrównoważony rozwój społeczny: Państwo i

społeczeństwo powinny być zorganizowane w taki
sposób, by ograniczać niepokoje społeczne, a
konflikty powinny być rozwiązywane na drodze
pokojowej

Czym jest rozwój zrównowazony?

• Zrównoważony rozwój stanowi ważny element

systemu prawa międzynarodowego.

• W Polsce zasada zrównoważonego rozwoju zyskała

rangę konstytucyjną - została zapisana w art. 5
konstytucji RP.

Rozwój zrównoważony w Polsce

• Art. 5 Konstytucji R.P.

„Rzeczpospolita Polska ………zapewnia ochronę środowiska, kierując

się zasadą zrównoważonego rozwoju.”

• Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo ochrony

środowiska -

rozwój zrównoważony -

"rozwój społeczno-

gospodarczy, w którym następuje integrowanie działań
politycznych, gospodarczych i społecznych, z zacho-waniem
równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych
procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania
możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb
poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno
współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń" (art. 3).

ZRÓWNOWAŻONY

ROZWÓJ

I

N

S

T

Y

T

U

CJ

E

SPOŁECZEŃSTWO

G

O

S
P

O

D

A
R
K
A

ŚRODOWISKO

INTEGRACJA

RÓWNOŚĆ

SZANS

Niezrównoważony, zrównoważony na

przykładzie rozwoju transportu

Niezrównoważony
• Brak myślenia o

kształtowaniu potrzeb

• Dominacja samochodu
• Ograniczanie roli kolei
• Niedostrzeganie pieszych i

rowerzystów

• Promocja konsumpcji

indywidualnej, duże

zużycie zasobów, groźne

zanieczyszczenia w tym

globalne, fragmentacja

przyrody, większe

zagrożenie życia i zdrowia

ludzi, strata czasu w

korkach, przenoszenie

kosztów na innych, w tym

przyszłe pokolenia

Zrównoważony
• Ograniczanie potrzeb w miarę

możliwości

• Dominacja transportu

publicznego

• Wysoka ranga transportu

kolejowego

• Równoprawność dla pieszych i

rowerzystów

• Promocja konsumpcji

zbiorowej, mniejsze zużycie

zasobów i mniejsza ilość

zanieczyszczeń, szansa na

mniejsze rozczłonkowanie

cennych przyrodniczo terenów,

zdrowsze warunki do życia

ludzi, mniej korków,

ponoszenie pełnych kosztów

przez tych, którzy korzystają z

transportu