1
Janusz
Janusz
Tomaszewski
Tomaszewski
Katedra Ekonomii WSA i B
Katedra Ekonomii WSA i B
im. Eugeniusza
im. Eugeniusza
Kwiatkowskiego
Kwiatkowskiego
w Gdyni
w Gdyni
Mikroekonomia
Mikroekonomia
2
Plan zajęć z mikroekonomii
Plan zajęć z mikroekonomii
Semestr 1/2
Semestr 1/2
1.
1.
Zajęcia
wprowadzające.
Przedmiot
Zajęcia
wprowadzające.
Przedmiot
mikroekonomii -
mikroekonomii -
2 godz
2 godz
.
.
2.
2.
Logika wyboru ekonomicznego. Klasyfikacja
Logika wyboru ekonomicznego. Klasyfikacja
zasobów, dobra konsumpcyjne i inwestycyjne,
zasobów, dobra konsumpcyjne i inwestycyjne,
MRT
MRT
.-
.-
2 godz
2 godz
.
.
3.
3.
Elementy rynku. Popyt, podaż, cena. Paradoks
Elementy rynku. Popyt, podaż, cena. Paradoks
Giffena. Podstawowe definicje. Elastyczność
Giffena. Podstawowe definicje. Elastyczność
cenowa, dochodowa, oraz krzyżowa (mieszana).
cenowa, dochodowa, oraz krzyżowa (mieszana).
Krzywe Engla. -
Krzywe Engla. -
6 godz
6 godz
.
.
4.
4.
Teorie popytu, konsument na rynku wyrobu
Teorie popytu, konsument na rynku wyrobu
gotowego: -
gotowego: -
4 godz
4 godz
.
.
•
Użyteczność;
Użyteczność;
•
Prawo malejącej użyteczności krańcowej i
Prawo malejącej użyteczności krańcowej i
równowaga konsumenta;
równowaga konsumenta;
•
Krzywa obojętności i linia budżetowa.
Krzywa obojętności i linia budżetowa.
MRS
MRS
.
.
Wyznaczanie krzywych cenowo-, i dochodowo-
Wyznaczanie krzywych cenowo-, i dochodowo-
konsumpcyjnych
konsumpcyjnych
.
.
3
Plan zajęć c.d.
Plan zajęć c.d.
5
5
.
.
Teoria produkcji: -
Teoria produkcji: -
2 godz
2 godz
.
.
•
Funkcja produkcji (jedno- i wieloczynnikowej),
Funkcja produkcji (jedno- i wieloczynnikowej),
•
Prawo malejącej produktywności,
Prawo malejącej produktywności,
•
Izokwanta i izokoszta, równowaga producenta.
Izokwanta i izokoszta, równowaga producenta.
MRTS
MRTS
.
.
6.
6.
Koszty produkcji: -
Koszty produkcji: -
2 godz
2 godz
.
.
Klasyfikacja;
Klasyfikacja;
Geometria;
Geometria;
Obliczanie.
Obliczanie.
7.
7.
Formy rynku: -
Formy rynku: -
6 godz
6 godz
.
.
•
Model doskonały;
Model doskonały;
•
Monopol;
Monopol;
•
Konkurencja monopolistyczna i oligopol.
Konkurencja monopolistyczna i oligopol.
4
8.
8.
Rynek czynników produkcji: -
Rynek czynników produkcji: -
4 godz
4 godz
.
.
rynek pracy;
rynek pracy;
rynek kapitału;
rynek kapitału;
rynek ziemi.
rynek ziemi.
9.
9.
Niedoskonałości mechanizmu rynkowego.
Niedoskonałości mechanizmu rynkowego.
–
–
2 godz
2 godz
.
.
zewnętrzne społeczne korzyści i koszty
zewnętrzne społeczne korzyści i koszty
wynikające
wynikające
z podejmowanych decyzji gospodarczych.
z podejmowanych decyzji gospodarczych.
Rola państwa w przywracaniu ładu
Rola państwa w przywracaniu ładu
gospodarczego.
gospodarczego.
Plan zajęć c.d.
Plan zajęć c.d.
5
Literatura:
Literatura:
1.Begg
D.,
Fisher
S.,
Dornbusch
R.,
Mikroekonomia, PWE, Warszawa 2003.
2.Kamińska
T.,
Kubska-Maciejewicz
B.,
Laudańska-Trynka J., Teoria podejmowania
decyzji przez podmioty rynkowe. Wybrane
problemy z mikroekonomii, Wydawnictwo
UG, 2001.
3.Kamińska
T.,
Krysińska
A.,
Kubska-
Maciejewicz
B.,
Laudańska-Trynka
J.,
Wybrane
problemy
z mikroekonomii,
Zadania, Wydawnictwo UG 2001.
4.Kątowski
T.,
Podstawowy
wykład
z
mikroekonomii, Wydawnictwo UG 2000.
5.Milewski, Kwiatkowski, Podstawy ekonomii,
PWN , 2006.
6.Rekowski
M.
Wprowadzenie
do
mikroekonomii
,
AE
,
Poznań 1992 -2003.
6
Przedmiot mikroekonomii(1
Przedmiot mikroekonomii(1
godz.)
godz.)
1.
1.
Definicje.
Definicje.
2.
2.
Funkcje i metoda badawcza.
Funkcje i metoda badawcza.
3.
3.
Model rynku
Model rynku
.
.
7
1.Przedmiot mikroekonomii
1.Przedmiot mikroekonomii
- definicje
- definicje
Nauka
szczegółowa
odnosząca
się
do
Nauka
szczegółowa
odnosząca
się
do
gospodarowania
gospodarowania
przedsiębiorców i konsumentów na
przedsiębiorców i konsumentów na
rynku wyrobów gotowych (dóbr i usług) oraz
rynku wyrobów gotowych (dóbr i usług) oraz
czynników wytwórczych (usług i zasobów pracy,
czynników wytwórczych (usług i zasobów pracy,
kapitału, ziemi).
kapitału, ziemi).
Zajmuje się rynkami cząstkowymi.
Zajmuje się rynkami cząstkowymi.
Bada prawa rządzące procesami produkcji,
Bada prawa rządzące procesami produkcji,
konsumpcji i podziału (co wynika z ogólnej definicji
konsumpcji i podziału (co wynika z ogólnej definicji
ekonomii, jako nauki stosowanej; z przedmiotu jej
ekonomii, jako nauki stosowanej; z przedmiotu jej
zainteresowań).
zainteresowań).
Gospodarowanie
Gospodarowanie
podział posiadanych zasobów
podział posiadanych zasobów
pomiędzy konkurujące cele. Wynika z obiektywnego
pomiędzy konkurujące cele. Wynika z obiektywnego
problemu
problemu
rzadkości;
rzadkości;
dotyczy dóbr ekonomicznych.
dotyczy dóbr ekonomicznych.
8
1a. Definicje i
1a. Definicje i
pojęcia
pojęcia
Środki produkcji
Środki produkcji
= środki pracy +
= środki pracy +
przedmioty pracy;
przedmioty pracy;
Dobra konsumpcyjne
Dobra konsumpcyjne
– przeznaczone do
– przeznaczone do
ostatecznego spożycia;
ostatecznego spożycia;
Dobra inwestycyjne
Dobra inwestycyjne
– wynik produkcji
– wynik produkcji
przeznaczony
przeznaczony
do generowania dalszej produkcji;
do generowania dalszej produkcji;
Dobra prywatne
Dobra prywatne
– nabycie i dostępność
– nabycie i dostępność
poparte posiadanymi
poparte posiadanymi
dochodami
dochodami
;
;
Dobra publiczne –
Dobra publiczne –
dostępność niezależna
dostępność niezależna
od posiadanych dochodów.
od posiadanych dochodów.
9
2.Funkcje i metoda
2.Funkcje i metoda
badawcza
badawcza
.
.
Funkcje
Funkcje
Poznawcza;
Poznawcza;
Normatywna;
Normatywna;
Aplikacyjna.
Aplikacyjna.
Metoda
Metoda
Opisowa, podejście pozytywne;
Opisowa, podejście pozytywne;
Normatywna, podejście normatywne;
Normatywna, podejście normatywne;
Wiązanie czynnika logicznego i historycznego;
Wiązanie czynnika logicznego i historycznego;
Dostrzeganie jedności i walki przeciwieństw; np.:
Dostrzeganie jedności i walki przeciwieństw; np.:
pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem;( „w
pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem;( „w
różnorodności postęp”)
różnorodności postęp”)
Dostrzeganie zmienności uwarunkowań. Uznanie dla
Dostrzeganie zmienności uwarunkowań. Uznanie dla
dynamiki zjawisk ekonomicznych
dynamiki zjawisk ekonomicznych
10
3. Model rynku
3. Model rynku
S
D
P
(j. p.)
0
X (L ,K)
Konsumenci
Producenci
Rynek dóbr i usług
Rynek czynników
produkcji
D
S
S
D
Śr. rzeczowe
Śr. finansowe
E
11
ZIEMIA
PRACA
KAPITAŁ
KONSUMENCI S
(WŁAŚCICIELE)
PRZEDSIĘBIORCY D
(NABYWCY)
12
Wykład 2
Wykład 2
.
.
Logika wyboru
Logika wyboru
ekonomicznego
ekonomicznego
.
.
1.
1.
Klasyfikacja zasobów.
Klasyfikacja zasobów.
2.
2.
Gospodarowanie.
Zasady
Gospodarowanie.
Zasady
racjonalnego gospodarowania.
racjonalnego gospodarowania.
3.
3.
Krzywa możliwości produkcyjnych.
Krzywa możliwości produkcyjnych.
Koszt alternatywny i
Koszt alternatywny i
MRT.
MRT.
4.
4.
Wybór pomiędzy inwestycjami
Wybór pomiędzy inwestycjami
a konsumpcją.
a konsumpcją.
5.
5.
Wybór
pomiędzy
dobrami
Wybór
pomiędzy
dobrami
publicznymi
publicznymi
i prywatnymi
i prywatnymi
.
.
13
Literatura
Literatura
1.
Begg D., Fisher S., Dornbusch R.,
Mikroekonomia, PWE, Warszawa 2003.
2.
Kamińska T., Kubska-Maciejewicz B.,
Laudańska-Trynka J., Teoria
podejmowania decyzji przez podmioty
rynkowe. Wybrane problemy
z mikroekonomii, Wydawnictwo UG, 2001.
3.
Kątowski T., Podstawowy wykład z
mikroekonomii, Wydawnictwo UG 2000
4.
McKenzie, Nardinelli, Kemershen,
Ekonomia, Gdańsk 1991.
5.
Milewski, Kwiatkowski, Podstawy
ekonomii, PWN , 2006.
6.
Rekowski M. Wprowadzenie do
mikroekonomii , AE, Poznań 1992 -2003.
7.
Samuelson, Ekonomia, PWN, Warszawa.
14
Klasyfikacja zasobów
Klasyfikacja zasobów
Zasoby, czynniki produkcji – to różne
Zasoby, czynniki produkcji – to różne
„sposoby”
na
określanie
środków
„sposoby”
na
określanie
środków
niezbędnych do zaspokajania potrzeb
niezbędnych do zaspokajania potrzeb
konsumpcji i produkcji. Są również
konsumpcji i produkcji. Są również
wykorzystywane w procesach wymiany,
wykorzystywane w procesach wymiany,
gdzie niezbędne jest nowoczesne lub
gdzie niezbędne jest nowoczesne lub
tradycyjne
otoczenie
techniczne
tradycyjne
otoczenie
techniczne
( rzeczowe).
( rzeczowe).
Zaliczamy do nich :
Zaliczamy do nich :
ziemię, pracę i
ziemię, pracę i
kapitał
kapitał
(statycznie)
(
dynamicznie)
15
c.d. zasoby
c.d. zasoby
Praca
Praca
-
-
wydatek ludzkiej energii fizycznej
wydatek ludzkiej energii fizycznej
i umysłowej: żywa i uprzedmiotowiona,
i umysłowej: żywa i uprzedmiotowiona,
prosta
prosta
i złożona, produkcyjna i nieprodukcyjna,
i złożona, produkcyjna i nieprodukcyjna,
umysłowa
umysłowa
i fizyczna………;
i fizyczna………;
Kapitał
Kapitał
-
-
określony strumień pieniężny
określony strumień pieniężny
lub dobra inwestycyjne;
lub dobra inwestycyjne;
Ziemia
Ziemia
-
-
teren pod uprawy rolne, pod
teren pod uprawy rolne, pod
zabudowę,
miejsce
lokalizacji
zabudowę,
miejsce
lokalizacji
surowców naturalnych
surowców naturalnych
16
Inne podziały
Inne podziały
1.
1.
Kryterium dostępności:
Kryterium dostępności:
Wystarczające;
Wystarczające;
Deficytowe;
Deficytowe;
Krytyczne.( może strategiczne?????)
Krytyczne.( może strategiczne?????)
2.
2.
Trwałość:
Trwałość:
odnawialne;
odnawialne;
nieodnawialne.
nieodnawialne.
17
2. Gospodarowanie. Zasady
2. Gospodarowanie. Zasady
racjonalnego gospodarowania
racjonalnego gospodarowania
.
.
Gospodarowanie
Gospodarowanie
podział posiadanych
podział posiadanych
zasobów
pomiędzy
różne
zasobów
pomiędzy
różne
konkurujące
cele.
Wynika
konkurujące
cele.
Wynika
z obiektywnego problemu
z obiektywnego problemu
rzadkości;
rzadkości;
dotyczy dóbr ekonomicznych, których
dotyczy dóbr ekonomicznych, których
posiadanie związane jest z kosztem
posiadanie związane jest z kosztem
alternatywnym.
alternatywnym.
koszt alternatywny
koszt alternatywny
-
-
rezygnacja z
rezygnacja z
najbardziej cennej , lecz
najbardziej cennej , lecz
niewykorzystanej alternatywy.
niewykorzystanej alternatywy.
18
Potrzeby
Potrzeby
Zasoby
Zasoby
RZADKOŚĆ
RZADKOŚĆ
GOSPODAROWANIE
GOSPODAROWANIE
19
Zasady racjonalnego
Zasady racjonalnego
gospodarowania
gospodarowania
OSZCZĘDNOŚĆ
OSZCZĘDNOŚĆ
znany cel - minimalizujemy nakłady;
znany cel - minimalizujemy nakłady;
WYDAJNOŚĆ
WYDAJNOŚĆ
znane nakłady, maksymalizujemy funkcje
znane nakłady, maksymalizujemy funkcje
celu.
celu.
Podejście prakseologiczne, to
Podejście prakseologiczne, to
:
:
Skuteczność, korzystność, ekonomiczność.
Skuteczność, korzystność, ekonomiczność.
„
„
Racjonalnie” to również zgodnie z aktualnym
Racjonalnie” to również zgodnie z aktualnym
stanem wiedzy, w zgodzie z pozytywnym
stanem wiedzy, w zgodzie z pozytywnym
doświadczeniami.
doświadczeniami.
Zachować właściwe relacje pomiędzy korzyściami
Zachować właściwe relacje pomiędzy korzyściami
a kosztami
a kosztami
20
3. Krzywa możliwości
3. Krzywa możliwości
produkcyjnych. Koszt
produkcyjnych. Koszt
alternatywny i
alternatywny i
MRT
MRT
Definicja:
Definicja:
Graficzna ilustracja kombinacji
Graficzna ilustracja kombinacji
produkcji dwóch dóbr, przy wykorzystaniu
produkcji dwóch dóbr, przy wykorzystaniu
wszystkich zasobów
wszystkich zasobów
X
X
X
Y
Y
Y
0
0
0
a
b
c
Rosnące
Koszty alt.
Malejące
Koszty alt.
Stałe
Koszty alt.
21
- d Y
d X
- dY
dX
MRT =
Y
X
0
“Marginal rate of transformation”
KMP
22
- d C
d I
- d C
d I
MRT
CI
=
C
I
0
4. Inwestycje czy
konsumpcja????
KMP
1
KMP
2
KMP
3
C
1
C
2
I
1
I
2
23
4a.Co wpływa na przesunięcie
4a.Co wpływa na przesunięcie
KMP???
KMP???
Relacja konsumpcja / inwestycje;
Relacja konsumpcja / inwestycje;
Postęp technologiczny związany z
Postęp technologiczny związany z
produkcją określonego dobra lub
produkcją określonego dobra lub
dwóch dóbr:
dwóch dóbr: