Organizacja systemów
produkcyjnych
Organizacja gniazd i linii
produkcyjnych
Dr inż. Eugeniusz Neumann
2
Elementy organizacyjne gniazda
1.
Określenie rodzajów i ilości potrzebnych stanowisk
2.
Określenie wielkości serii produkcyjnych części
3.
Określenie okresu powtarzalności (Rytmy)
4.
Opracowanie planu pracy poszczególnych stanowisk i
określenie długości cyklu produkcyjnego. (Harmonogram)
5.
Określenie ilości pracowników potrzebnych do obsługi
gniazda
6.
Opracowanie racjonalnego rozmieszczenia stanowisk oraz
dobór środków transportu wewnętrznego
7.
Określenie ilościowych zapasów międzyoperacyjnych w
toku dla stanowisk i dla gniazda. Zapas magazynowy dla
nieprzerwanej pracy gniazda.
3
Używane oznaczenia
Tj – suma czasów jednostkowych
Tpz – suma czasów przygotowawczo-zakończeniowych
w – przewidywany stopień wykonania norm
P – Plan produkcyjny (ilościowy) dla wybranego okresu
Z – zdolność produkcyjna
z – ilość zmian produkcyjnych
u – wskaźnik obsługi wielomaszynowej (1,1 oznacza, że 10% pracowników
obsługuje 2 maszyny)
Rs – rytm serii, okres powtarzalności
Is – ilość stanowisk roboczych
tmo – czas przerwy międzyoperacyjnej
b – wskaźnik liczbowy przewidywanych braków produkcyjnych
q – wskaźnik dopuszczalnego udziału przygotowawczo-zakończeniowego w
czasie roboczym (n x tj)
s – liczba stanowisk przeznaczonych do jednoczesnego wykonywania
operacji
f – współczynnik przezbrojeń maszyn (ilość operacji do ilości stanowisk)
tc - długość cyklu produkcyjnego serii
- wskaźnik przewidywanego wykorzystania stanowisk na seię
4
1. Określenie rodzajów i ilości
potrzebnych stanowisk
roboczych
Dane początkowe:
Zestawienie części do wykonania
Plany operacyjne wraz z normami czasu
roboczego
Programy ilościowe dla poszczególnych części
Ilość przyjętych maszyn (ip) dla stanowisk
to zaokrąglenie ilości obliczeniowej do liczby
naturalnej.
x
F
x
w
t
x
b
P
i
em
j
n
i
obl
1
)
1
(
5
Przydział robót na stanowiska robocze.
Obliczenie ilości stanowisk.
L.P.
Wyszczególnienie
Symbol
Tokarki
Frezarki
Nr
operacji
Tpz
[rbg]
Tj
[rbg]
Nr
operacji
Tpz
[rbg]
Tj
[rbg]
1.
Tłoczysko
P1=220 szt. m-cznie
1234-567
10
0,5
0,1
-
-
-
2.
Korpus
P2=220 szt. m-cznie
1235-765
30
50
1,0
0,5
0,2
0,1
40
1,0
0,1
3.
Obciążenie
Suma czasów
0,5
1,5
0,1
0,3
1,0
0,1
4.
Obciążenie miesięczne
W rbg normowanych
P1xTj
P2xTj
Suma
22
66
88
22
22
5.
Przewidywany stopień
wykorzystania norm
w
0,9
0,9
6.
Obciążenie rzeczywiste
(Suma PxTj)/w
98
25
7.
Obliczeniowa ilość
stanowisk
Suma PxTj) /
(wx176)
0,56
0,15
8.
Przyjęta ilość stanowisk
Is
1
1
6
2. Wielkość i rytm serii części
Należy po pierwsze przyjąć wartość współczynnika q.
Pierwszym przybliżeniem jest określenie wielkości serii wg
kryterium ekonomicznego dla poszczególnych części.
Wyliczonym wartościom ilości w serii odpowiada rytm serii
poszczególnych części.
Gdzie:
P – ilość części do wyprodukowania [na miesiąc lub rok]
Fem – fundusz czasu pracy dla maszyn [na miesiąc lub rok]
Wynik rytmu serii otrzymuje się w godzinach dlatego należy go
skorygować na zmiany produkcyjne.
j
pz
ek
t
x
q
t
n
z
x
F
P
n
R
em
s
7
7
Obliczenie wielkości serii
produkcyjnych
Wielkość serii ekonomicznej dla 1234-
567
(u – wskaźnik obsługi wielomaszynowej, u=2,0 oznacza, że 100% pracowników
obsługuje 2 maszyny)
u
T
q
T
s
n
j
pz
ek
.
60
2
5
,
0
05
,
0
3
1
szt
n
ek
8
8
Rytm serii produkcyjnej
Rytm serii po opanowaniu produkcji
Należy przyjąć serie R
s
=20 x 0,123=
2,46 miesiąca czyli Rytm serii 3 dniowy.
.
mies
ek
s
P
n
R
123
,
0
487
60
s
R
9
9
Wielkość serii
powtarzalnych
Kryterium organizacyjne
.
mies
s
org
P
R
n
n
.
60
487
123
,
0
szt
n
n
org
10
Rytm gniazda
Rytm serii wylicza się korzystając z
kryterium organizacyjnego
Rytm gniazda znajduje się jako
najmniejsza wspólna wielokrotność
rytmów serii poszczególnych części
wykonywanych w gnieździe.
11
11
4. Długość cyklu produkcyjnego
Harmonogram produkcji
Długość cyklu serii powtarzalnych
.
6
,
4
09
,
2
20
11
,
0
5
,
0
1
1
zm
t
R
f
i
s
m
I
d
R
c
mop
s
s
s
c
12
12
Orientacyjna wartość
współczynnika wydłużenia γ
(i=6)
L
P
.
T
y
p
p
r
o
d
u
k
c
j
i
f
ś
r
1
J
e
d
n
o
s
t
k
o
w
a
-
2
,
4
5
2
D
r
o
b
n
o
s
e
r
y
j
n
a
1
0
0
5
,
4
5
3
M
a
ł
o
s
e
r
y
j
n
a
4
0
2
,
8
0
4
Ś
r
e
d
n
i
o
s
e
r
y
j
n
a
1
6
2
,
0
9
5
W
i
e
l
k
o
s
e
r
y
j
n
a
4
2
,
6
6
6
M
a
s
o
w
a
1
6
,
0
0
1
7
M
a
s
o
w
a
p
o
t
o
k
o
w
a
1
6
,
0
0
13
Długość cyklu produkcyjnego.
Wariant szeregowy
Gdzie:
g – dysponowana ilość godzin pracy na
zmianie
t
mo
– czas przerw międzyoperacyjnej
[dni]
i – ilość operacji w cyklu produkcyjnym
i
pz
mo
j
c
gzw
t
gz
t
i
sgzw
t
x
n
t
1
1
14
Długość cyklu produkcyjnego.
Wariant szeregowo - równoległy
Gdzie:
p – partia transportowa
i
i
i
mo
j
w
c
it
sgzw
t
p
n
sgzw
T
t
1
)
1
(
2
1
min
)
)(
(
15
Długość cyklu produkcyjnego.
Wariant równoległy
Gdzie:
Tp – pracochłonność wykonania jednej
partii transportowej
i
mo
j
p
c
it
sgzw
t
p
n
sgzw
T
t
1
max
)
)(
(
16
16
Wielkość kolejnych serii
produkcyjnych
Zdolność produkcyjna dla określonego
R
s
Okres powtarzalności [w dniach]
.
32
,
56
11
,
0
1
2
160
8
,
0
2
12
max
max
szt
Z
R
w
z
F
I
Z
P
s
em
s
P
2
,
2
20
11
,
0
s
R
17
17
Program ilościowy
produkcji
Wielkość miesięcznej produkcji
)
1
(
.
.
b
u
T
Z
P
j
pmies
mies
)
1
(
12
.
b
u
T
w
z
F
I
P
j
em
S
mies
.
487
)
05
,
0
1
(
2
5
,
0
1
2
160
8
,
0
2
.
szt
P
mies
18
Harmonogram – plan pracy na
poszczególnych stanowiskach
02.0
1
05.0
1
07.0
1
08.0
1
09.0
1
09.0
1
12.0
1
13.0
1
14.0
1
15.0
1
16.0
1
19.0
1
20.0
1
21.0
1
ST1.
ST2
19
5. Obliczenie ilości pracowników
Obliczenie ilości pracowników produkcyjnych:
Gdzie:
Fn – efektywny roczny fundusz czasu pracy
tjR – pracochłonność robót ręcznych (jeśli praca
wymaga ciągłej obecności pracownika to Tri=Tj)
Wn – wskaźnik nieobecności spowodowany
urlopem, chorobą
n
n
n
jR
pr
W
x
F
t
L
1
Pr
8
,
1 L
L
20
6. Racjonalne rozmieszczenie
stanowisk. Dobór urządzeń
transportu wewnętrznego
Rozmieszczenie maszyn i stanowisk ręcznych
przedstawia się w skali 1:100 lub 1:50
W rozmieszczeniu wykorzystuje się tabelę
krzyżową, metodę trójkątów Schmigalli lub
metodę CORELAP
Dobór środków transportu powinien uwzględniać:
Jak najmniejszą powierzchnię
Jak najmniejsze koszty obsługi
Jak najmniejsze koszty energii
21
7. Określenie ilościowych zapasów
międzyoperacyjnych w toku dla stanowisk i dla
gniazda.
Przeciętny stan robót w toku
k – współczynnik określający dni
zapasu rezerwowego do dni rytmu serii
(0,2 do 0,5)
)
5
,
0
(
5
,
0
k
R
t
n
P
kn
n
R
t
n
P
Z
Z
Z
P
s
c
t
s
c
t
rez
m
t
t
22
8. Zapotrzebowanie na
powierzchnię
Powierzchnia produkcyjna:
Powierzchnia pomocnicza
Powierzchnia całkowita
2
2
Pr
3
,
5
m
s
m
s
s
x
I
s
x
I
S
jr
jm
jr
R
jm
M
5
,
0
,
Pr
k
S
x
k
S
Pom
Pom
c
S
S
S
Pr
23
9. Zapotrzebowanie na energię
Moc zainstalowana
Moc oświetleniowa
Moc zainstalowana ogółem
Moc pobierana jednocześnie
KW
P
P
x
I
W
Śr
Śr
M
2
,
2
,
1
2
2
20
,
m
W
w
w
x
S
W
jo
jo
C
2
1
W
W
W
Z
8
,
0
,
3
,
0
,
2
1
2
2
1
1
k
k
k
x
W
k
x
W
W
j
24
10. Parametry montażu
Takt montażowy
Liczba stanowisk montażowych
Powierzchnia montażowa
)
1
( b
P
x
z
x
F
t
em
M
M
M
s
t
x
T
I
60
2
4
,
m
s
s
x
I
S
jM
jM
s
M
Projektowanie linii produkcyjnej
Linia produkcyjna to produkcja
jednego wyrobu w sposób ciągły
Oznacza to, że proces
projektowania znacznie się
upraszcza. Nie oblicza się n, R, t.
Wielkość produkcji w toku:
25
rez
rez
j
s
t
rez
m
t
t
D
P
P
p
p
I
P
Z
Z
Z
P
253
253
5
,
0
)
(