Niesztowica owiec
Niesztowica owiec
Ecthyma contagiosum
Ecthyma contagiosum
Niesztowica owiec
Niesztowica owiec
Ecthyma contagiosum
Ecthyma contagiosum
Niesztowica jest to zakaźna i
Niesztowica jest to zakaźna i
zaraźliwa choroba owiec i kóz. W jej
zaraźliwa choroba owiec i kóz. W jej
przebiegu pojawiają się u zwierząt
przebiegu pojawiają się u zwierząt
zmiany skórne w postaci grudek i
zmiany skórne w postaci grudek i
krost, lokalizujące się najczęściej w
krost, lokalizujące się najczęściej w
okolicy warg.
okolicy warg.
Etiologia
Etiologia
Czynnikiem etiologicznym jest
Czynnikiem etiologicznym jest
Parapoxvirus z rodziny Poxviridae
Parapoxvirus z rodziny Poxviridae
DNA
DNA
Silny tropizm do komórek
Silny tropizm do komórek
nabłonkowych
nabłonkowych
Bardzo oporny na wysychanie
Bardzo oporny na wysychanie
Podatny na środki dezynfekcyjne
Podatny na środki dezynfekcyjne
Epizootiologia
Epizootiologia
Choroba szeroko rozpowszechniona na świecie
Choroba szeroko rozpowszechniona na świecie
Wrażliwe również bydło i dzikie przeżuwacze
Wrażliwe również bydło i dzikie przeżuwacze
U kóz przebieg kliniczny jest cięższy niż u owiec
U kóz przebieg kliniczny jest cięższy niż u owiec
Najbardziej podatne są jagnięta w wieku 3-6 miesięcy
Najbardziej podatne są jagnięta w wieku 3-6 miesięcy
Jest to choroba sezonowa- występuje na przełomie lata
Jest to choroba sezonowa- występuje na przełomie lata
i jesieni
i jesieni
Szerzy się poprzez kontakt bezpośredni oraz pośrednio
Szerzy się poprzez kontakt bezpośredni oraz pośrednio
przez zanieczyszczoną paszę/sprzęt oraz ludzi
przez zanieczyszczoną paszę/sprzęt oraz ludzi
Źródło: chronicznie zakażone zwierzęta
Źródło: chronicznie zakażone zwierzęta
Zachorowalność do 70%, śmiertelność 5- 15 %
Zachorowalność do 70%, śmiertelność 5- 15 %
Po przechorowaniu pojawia się odporność
Po przechorowaniu pojawia się odporność
Patogeneza
Patogeneza
uszkodzona skóra
uszkodzona skóra
→
→
komórki
komórki
nabłonka skóry
nabłonka skóry
→
→
reakcje
reakcje
nadwrażliwości typu późnego (iv),
nadwrażliwości typu późnego (iv),
obrzęk, nacieki neutrofili i bazofili
obrzęk, nacieki neutrofili i bazofili
→
→
martwica
martwica
→
→
złuszczanie warstw skóry
złuszczanie warstw skóry
stadia:
stadia:
plamki
plamki
→
→
grudki
grudki
→
→
pęcherzyki
pęcherzyki
→
→
krosty
krosty
→
→
strupy
strupy
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
Wyróżniamy 3 postacie kliniczne:
Wyróżniamy 3 postacie kliniczne:
Wargowa
Wargowa
Kończynowa
Kończynowa
Płciowa
Płciowa
Okres inkubacji choroby wynosi 3-8 dni
Okres inkubacji choroby wynosi 3-8 dni
Postać wargowa
Postać wargowa
Pierwsze ogniska zapalne na granicy bł. śluzowej
Pierwsze ogniska zapalne na granicy bł. śluzowej
warg i skóry
warg i skóry
Zmiany rozszerzają się na skórę policzków, nosa,
Zmiany rozszerzają się na skórę policzków, nosa,
bł. śluzową jamy ustnej / nosowej
bł. śluzową jamy ustnej / nosowej
Zmiany te maja początkowo postać pęcherzyków,
Zmiany te maja początkowo postać pęcherzyków,
następnie przechodzą w krosty, nadżerki i
następnie przechodzą w krosty, nadżerki i
pokrywają się czarnobrunatnymi strupami
pokrywają się czarnobrunatnymi strupami
Zmienione okolice są bolesne, zwierzęta pobierają
Zmienione okolice są bolesne, zwierzęta pobierają
mniej paszy
mniej paszy
W ciągu 2-4 tygodni dochodzi do wygojenia bez
W ciągu 2-4 tygodni dochodzi do wygojenia bez
blizn
blizn
Postać wargowa
Postać wargowa
Postać wargowa
Postać wargowa
Postać wargowa
Postać wargowa
Postać kończynowa
Postać kończynowa
W postaci kończynowej zmiany lokalizują
W postaci kończynowej zmiany lokalizują
się na koronkach pęcin i w szparze
się na koronkach pęcin i w szparze
międzyracicowej, mogą im towarzyszyć
międzyracicowej, mogą im towarzyszyć
kulawka oraz powikłania bakteryjne.
kulawka oraz powikłania bakteryjne.
Postać płciowa
Postać płciowa
Zmiany chorobowe mogą również
Zmiany chorobowe mogą również
pojawić się
pojawić się
na wargach sromowych i
na wargach sromowych i
napletku , zdarzają się także
napletku , zdarzają się także
zapalenia skóry wymienia i
zapalenia skóry wymienia i
zewnętrznej powierzchni ud
zewnętrznej powierzchni ud
Zmiany AP
Zmiany AP
owrzodzenia błony śluzowej jamy
owrzodzenia błony śluzowej jamy
nosowej i/lub górnych dróg
nosowej i/lub górnych dróg
oddechowych (rzadko)
oddechowych (rzadko)
Bardzo rzadko dochodzi do
Bardzo rzadko dochodzi do
uogólnienia procesu chorobowego z
uogólnienia procesu chorobowego z
zajęciem układu pokarmowego
zajęciem układu pokarmowego
(nadżerki w przełyku, trawieńcu,
(nadżerki w przełyku, trawieńcu,
jelitach cienkich), czy oddechowego
jelitach cienkich), czy oddechowego
Rozpoznanie
Rozpoznanie
Na podstawie charakterystycznych
Na podstawie charakterystycznych
objawów klinicznych
objawów klinicznych
Na podstawie badań laboratoryjnych
Na podstawie badań laboratoryjnych
Materiał- strupy, wycinki, wymazy
Materiał- strupy, wycinki, wymazy
pobrane ze zmienionych miejsc
pobrane ze zmienionych miejsc
Izolacja wirusa ( powolny wzrost, długi
Izolacja wirusa ( powolny wzrost, długi
czas oczekiwania na wyniki)
czas oczekiwania na wyniki)
PCR
PCR
histopatologia
histopatologia
Postępowanie
Postępowanie
Przy niewielkim stopniu rozprzestrzenienia
Przy niewielkim stopniu rozprzestrzenienia
choroby:
choroby:
Izolacja sztuk chorych
Izolacja sztuk chorych
Leczenie ( pędzlowanie jod- gliceryną,
Leczenie ( pędzlowanie jod- gliceryną,
jodyną + 3% pioktanin
jodyną + 3% pioktanin
a, stosowanie maści
a, stosowanie maści
z antybiotykami, przy uogólnieniu
z antybiotykami, przy uogólnieniu
antybiotyki parenetralnie)
antybiotyki parenetralnie)
Nie wolno zrywać strupów!
Nie wolno zrywać strupów!
Podawanie miękkiej, łatwostrawnej paszy
Podawanie miękkiej, łatwostrawnej paszy
Zabiegi kriochirurgiczne zmian w jamie
Zabiegi kriochirurgiczne zmian w jamie
ustnej (jeśli istnieje potrzeba)
ustnej (jeśli istnieje potrzeba)
Postępowanie
Postępowanie
Szczepienia profilaktyczne pozostałych sztuk
Szczepienia profilaktyczne pozostałych sztuk
w stadzie
w stadzie
Szczepionka Contivac
Szczepionka Contivac
– zawiera atenuowany
– zawiera atenuowany
wirus
wirus
Metodą skaryfikacji, co rok lub 6-8 miesięcy
Metodą skaryfikacji, co rok lub 6-8 miesięcy
(jeśli wirus utrzymuje się enzootycznie) w
(jeśli wirus utrzymuje się enzootycznie) w
pachwinie
pachwinie
Jagnięta już od 2 dnia życia
Jagnięta już od 2 dnia życia
Owce ciężarne do 6-8 tygodnia przed wykotem
Owce ciężarne do 6-8 tygodnia przed wykotem
Odporność pojawia się po 2 tygodniach
Odporność pojawia się po 2 tygodniach
Postępowanie
Postępowanie
Profilaktyka nieswoista:
Profilaktyka nieswoista:
Czyszczenie i odkażanie pomieszczeń,
Czyszczenie i odkażanie pomieszczeń,
w których przebywały zakażone
w których przebywały zakażone
zwierzęta
zwierzęta
Stosowanie 14-dniowej kwarantanny
Stosowanie 14-dniowej kwarantanny
dla nowych zwierząt
dla nowych zwierząt
Usuwanie z otoczenia zwierząt
Usuwanie z otoczenia zwierząt
przedmiotów, o które mogą się one
przedmiotów, o które mogą się one
łatwo skaleczyć
łatwo skaleczyć
Zagrożenie dla człowieka
Zagrożenie dla człowieka
Na zarażenie niesztowicą narażeni są
Na zarażenie niesztowicą narażeni są
przede wszystkim garbarze, rzeźnicy,
przede wszystkim garbarze, rzeźnicy,
pracownicy obsługujący zwierzęta
pracownicy obsługujący zwierzęta
Może dojść do zakażenia miejscowego np.
Może dojść do zakażenia miejscowego np.
przy uszkodzeniu powłok skórnych
przy uszkodzeniu powłok skórnych
Okres inkubacji 3-6 dni
Okres inkubacji 3-6 dni
Pojawiają się miejscowe, bolesne
Pojawiają się miejscowe, bolesne
zaczerwienienia i świąd, zaczerwienienia
zaczerwienienia i świąd, zaczerwienienia
przechodzą w grudki, a te następnie w
przechodzą w grudki, a te następnie w
krosty, które ulegają wygojeniu lub
krosty, które ulegają wygojeniu lub
dochodzi do wtórnych infekcji
dochodzi do wtórnych infekcji