Organizacja procesów

wytwórczych

Zbigniew Celmerowski

slajd nr : 2

Dlaczego powinniśmy

zajmować się procesami?

„Organizacja jest na tyle efektywna, naile

efektywne są jej procesy”.

[1]

• Procesy decydują o czasie realizacji,

terminowości, jakości, kosztach

• umożliwiają firmie lepiej spełniać oczekiwania

klientów

• podejście procesowe umożliwia wdrożenie w całej

organizacji strategii firmy.

[1]

Rummler G., Brache A., Podnoszenie efektywności organizacji, str. 76

slajd nr : 3

Podejście procesowe

Aby efektywnie realizować procesy

organizacja musi:

1. Zidentyfikować swoje procesy
2. Zapewnić, że każdy pracownik ma

świadomość tych procesów i ich
znaczenia dla organizacji

3. Skoncentrować się na procesie i pomiarze

procesu

4. Doskonalić i zarządzać procesami

slajd nr : 4

Pojęcie procesu

• ciąg następujących po sobie działań, realizowanych

w określony sposób i prowadzących do osiągnięcia
pewnego rezultatu

• proces jest pewnym, całościowo wydzielonym

podsystemem przedsiębiorstwa

• sekwencyjna integracja ludzi, materiałów, metod,

maszyn i środowiska dla wytworzenia produktu
stanowiącego wartość dla konsumenta

• ciąg powiązanych ze sobą działań (tworzących

wartość dodaną), prowadzących do przekształcenia
wszelkich nakładów w produkt procesu

slajd nr : 5

Elementy procesu

Proces składa się z trzech elementów:
wejścia, przetwarzania (powstaje tutaj
wartość dodana) oraz wyjścia.

Dostawcy

1

Wejście

PROCES

2

3

Przetwarzanie Wyjście

Klienci

slajd nr : 6

Klasyfikacja procesów

(1)

Procesy podstawowe - mają bezpośredni udział
w tworzeniu dóbr wyjściowych, tworzą nową
wartość produktu
Procesy pomocnicze - stwarzają warunki
niezbędne dla realizacji procesów podstawowych,
nie tworzą nowej wartości produktu ale są
niezbędne dla właściwej realizacji procesów
podstawowych.
Procesy zarządzania - koordynują procesy
podstawowe i procesy pomocnicze w celu
uzyskania zamierzonego celu.

slajd nr : 7

Klasyfikacja procesów

(2)

wymagania

klienta

procesy

zarządzania

procesy podstawowe

procesy pomocnicze

satysfakcjonowanie

klienta

Źródło: I. Durlik Inżynieria Zarządzania cz. l, Placet, Warszawa 1996, s. 164

slajd nr : 8

Przykłady procesów

Operacyjne

Podstawowe

Realizacja zamówienia

Projektowanie nowych wyrobów

Pomocnicze

Zaopatrzenie

Księgowość i sprawozdawczość

Zarządcze

Zarządzanie finansami

Zarządzanie personelem

Zarządzanie zapasami

Strategiczne

Zarządzanie strategiczne

Realizacja inwestycji

Rozwój personelu

slajd nr : 9

Proces wytwórczy i jego

elementy

Proces wytwórczy dotyczy wytwarzania produktu, czyli
przetwarzania czynników produkcji w produkty (wyroby lub usługi)
Elementy procesu wytwórczego:

Proces technologiczny to część procesu wytwarzania, w ramach
którego następuje zmiana kształtów, właściwości
fizykochemicznych, wyglądu zewnętrznego lub trwała zmiana
wzajemnego położenia poszczególnych części (montaż)
Proces transportowy ma charakter pomocniczy, umożliwiając
przepływ materiału
Procesy magazynowania (składowania) wynikają z zastosowania
określonej organizacji procesów technologicznego, zaopatrzenia i
transportu

Proces
technologiczny

Proces transportu

Proces składowania
(magazynowania)

slajd nr : 10

Elementy procesu

technologicznego

(1)

Procesy pracy w których człowiek za pomocą narzędzi
zmienia właściwości i stany przedmiotu pracy
Procesy naturalne w których zmiana właściwości
przedmiotów pracy następuje pod wpływem sił przyrody
Procesy kontroli w których następuje porównanie stanu
rzeczywistego ze stanami zaplanowanymi

Procesy pracy

Procesy naturalne

Procesy kontroli

slajd nr : 11

Operacja to zespół czynności realizowanych na
jednym stanowisku przez jednego wykonawcę
indywidualnego lub grupowego przy jednym
przedmiocie lub zespole przedmiotów wykonywanych
jednocześnie.
Zabiegiem nazywa się cześć operacji, jaka jest
wykonywana przy jednym zamocowaniu przedmiotu.
Czynnością nazywa się cześć zabiegu lub operacji,
która odnosi się do tych samych elementów, np.
określonej powierzchni przedmiotu.
Ruch roboczy jest to najprostszy element składowy
zabiegu lub czynności.

Elementy procesu

technologicznego

(2)

slajd nr : 12

Rodzaje procesów

wytwórczych

Podział ze względu na ciągłość i przebieg w czasie

•

procesy dyskretne

•

procesy ciągłe

Podział ze względu na rodzaj stosowanej technologii

•

wydobywcze

•

przetwórcze

•

obróbkowe

•

montażowe

•

naturalne

Podział ze względu na stosowane środki pracy

•

ręczne

•

maszynowe

•

zautomatyzowane (sztywno, elastycznie)

•

wspomagane komputerowo (CAM)

•

zintegrowane komputerowo (CIM)

slajd nr : 13

Identyfikacja procesów

1. Nazwa procesu

np. proces remontowy

2. Właściciel procesu

główny mechanik

3. Dostawca

magazyn części

wymiennych

4. Klient

wydział produkcyjny

5. Wejście

uszkodzona maszyna

6. Wyjście

sprawna maszyna

7. Wartość dodana

sprawność, przydatność do

użytku

8. Mierniki oceny

skuteczność, np. okres

bezawaryjnej pracy po remoncie; koszt remontu; czas
remontu

slajd nr : 14

a)

b)

- operacja magazynowania

- operacja transportu

- operacja technologiczna

- operacja kontroli

- operacja konserwacji

Zapis przebiegu procesu

wytwórczego

w ujęciu technologicznym

slajd nr : 15

Model procesu w ARIS

Nadeszło

zlecenie

Przyjęcie

zlecenia

Potwierdzić

zlecenie

Śledzenie

realizacji

zlecenia

Planowanie

produkcji

Odpowiedzialny

Dział

Możliw.

Przerob.

Artykuły

Klienci

slajd nr : 16

C/T

produktu

Process

Process

L/T

Dni

25

Processing time

sek

55

PODSUMOWANIE

Klient

Dostawca

30 sek

15 dni

4 dni

25 sek

6 dni

VA

sek

25

20 Secs

15 Secs

Lead time

– czas przejścia wyrobu przez strumień

Proces jako strumień wartości

slajd nr : 17

•Proces powinien być traktowany jako „strumień
wartości”
•Każde działanie, które zajmuje czas lecz nie dodaje
wartości do produktu jest stratą (NVAW-non-value-added-
waste)
•Również czynności „dodające wartość” powinny być
ciągle doskonalone, aby dodawały jeszcze więcej wartości
do produktu.
•Typowe cykle są obecnie zdecydowanie dłuższe niż czasy
czynności „dodające wartości” (VA) produktowi w trakcie
wytwarzania lub dostawy. Większość wytwórców
charakteryzuje mniejszy niż 5% udział czasu VA w cyklu.

Proces jako strumień wartości

slajd nr : 18

Czas jako czynnik

konkurencyjności

• czas dostarczenia nowego produktu na rynek (Time

to the Market)

• zdolność szybszej dostawy produktu do klienta

(cykl dostawy do klienta - Customer Lead Time CLT)

Cykl dostawy produktu (Customer Lead Time,

Product Delivery Time) - jest okresem czasu między
złożeniem zamówienia i otrzymaniem produktu.

Cykl wytwarzania - jest okresem czasu pomiędzy

rozpoczęciem pierwszej operacji na danym
produkcie a zakończeniem ostatniej

slajd nr : 19

Projektowanie i wykonanie na zamówienie

Wykonanie na zamówienie

order

Montaż na zamówienie

Assemble to order

Wykonanie

na magazyn

Projektowanie

Przygotowanie

Obróbka

Montaż

Dostawa

Wytwarzanie

Cykl

projektowania

Cykl

przygotowania

Cykl

wytwarzania

Cykl

dystrubucji

Produkcja

Warunki dostawy produktu do

klienta w różnych systemach

wytwarzania

slajd nr : 20

Cykl wytwarzania

Długość cyklu wytwarzania wiąże się z organizacją
przepływu (przebiegu) materiału przez stanowiska
produkcyjne:
• przebieg szeregowy – najmniej efektywny,
powinien być eliminowany, posiada najdłuższy cykl
produkcyjny,
• przebieg szeregowo-równoległy – posiada średni
cykl produkcyjny,
• przebieg równoległy – najbardziej efektywny od
strony wykorzystania czasu i kapitału, lecz
najtrudniejszy do praktycznej realizacji od strony
organizacyjnej, posiada najkrótszy cykl produkcyjny.

slajd nr : 21

Przebieg szeregowy

Przebieg szeregowy – jest typowy dla produkcji
jednostkowej i małoseryjnej oraz prac montażowych,
charakteryzuje się tym, że następna operacja
produkcyjna rozpoczyna się po zakończeniu operacji
poprzedniej dla n sztuk całej partii
Ot-czas trwania operacji technologicznych
Ot= n*Σti gdzie: n-wielkość partii, ti –czas
wykonania operacji technologicznej
Zalety-prosta organizacja, nieskomplikowany
system sterowania przebiegu, mała liczba operacji
transportu. Wady-długi cykl

slajd nr : 22

Przy szeregowym przepływie

A

B

C

Partia 100 elementów do operacji B

Partia 100 elementów do operacji C

Czas wykonania 1 sztuki: 201 minut
Czas realizacji zamówienia: 300 minut

Przebieg szeregowy -

przykład

slajd nr : 23

Przebieg szeregowo-

równoległy

Przebieg szeregowo-równoległy- charakteryzuje się tym, że
kolejna operacja dla tej samej partii rozpoczyna się przed
zakończeniem operacji poprzedzającej. Początek każdej operacji
ustala się pod kątem zapewnienia możliwie największej
ciągłości obróbki na poszczególnych stanowiskach. Części z
jednej operacji na drugą, z reguły przekazuje się partiami
transportowymi.

Ot=nΣti – (n-1)Σti min ti min- czas krótszy w każdej parze
sąsiedniej operacji

Zalety– eliminuje przerwy w pracach stanowisk, wymaga
mniejszej liczby operacji transportowych, prostsze sterowania
przebiegiem
Wady - najczęściej czas dłuższy niż przebiegu równoległego

slajd nr : 24

Przebieg równoległy

Przebieg równoległy – poszczególne detale, są
przekazywane na następne operacje bezpośrednio
po wykonaniu operacji poprzedniej.

Ot=Σti + (n-1)ti max ti max- czas najdłuższej
operacji technologicznej

Zalety - najkrótszy czas trwania cyklu
Wady - rośnie liczba operacji transportowych,
rośnie złożoność sterowania przebiegiem procesów,
występują przerwy w procesach stanowisk

slajd nr : 25

w systemie równoległym (tzw. Continuous flow - ang. Ciągły przepływ)

A

B

C

Czas wykonania 1 sztuki: 3 minuty
Czas realizacji zamówienia: 102 minuty

Przebieg równoległy -

przykład

slajd nr : 26

Ciągły przepływ – One Piece

Flow

•

Stan idealny to przepływ jednej sztuki wyrobu (One Piece

Flow)

•

poszczególne stanowiska wykonujące operacje

technologiczne są usytuowane blisko siebie, co całkowicie
redukuje problem transportu międzyoperacyjnego

TRADYCYJNA PRODUKCJA

CIĄGŁY PRZEPŁYW

slajd nr : 27

Henry Ford był pionierem

ciągłego przepływu

Na początku samochody były budowane w jednym miejscu i pracownicy przesuwali się od
samochodu do samochodu.

Ford to poprawił.
Zastosował długą linę
oraz wciągarkę do
przesuwania samochodów
wzdłuż linii montażowej,
podczas gdy pracownicy
stali w miejscu. Wynik:
czas montażu samochodu
został zredukowany z 13.5
godziny do 2.5 godziny.

slajd nr : 28

Przepływ Ciągły wymaga

Człowiek –

każdy operator jest w stanie wykonywać

różne procesy, co zapewnia maksymalną
elastyczność.

Maszyna –

ustawienie maszyn odpowiada sekwencji

przetwarzania produktu.

Materiał –

przepływ sztuka po sztuce: produkty

przesuwają się od jednego procesu do następnego
pojedynczo.

Rozmieszczenie –

niezależne stanowiska robocze

ustawione są w linii o kształcie U, co zapewnia ciągły
przepływ produkcji.

slajd nr : 29

U Cell

Gniazdo (linia) U stanowi zespół maszyn i urządzeń, które
realizują kolejne operacje technologiczne, a opuszczający
gniazdo wyrób często jest gotowym produktem a nie tylko
półproduktem
maszyny w gnieździe są tak ustawione, aby możliwa była
obsługa wielu maszyn przez jednego operatora
(wielostanowiskowa)

Szlifowanie

W

ie

rc

en

ie

Toczenie I

Tocznie I

Frezowanie

Mat. surowy

Wyr. gotowy