Wpływ urbanizacji i
turystyki na różnorodność
biologiczną
Przyczyny zagrożenia różnorodności
biologicznej rozpatruje się w dwóch
kategoriach:
Przyczyny podstawowe :
* niezrównoważony i szybki wzrost populacji ludzkiej i konsumpcji
naturalnych zasobów,
* silne zawężenie gamy produktów oferowanych przez rolnictwo,
leśnictwo, rybołówstwo,
* systemy ekonomiczne i polityczne niedoceniające wartości środowiska i
jego zasobów,
* nierówność w posiadaniu, zarządzaniu i czerpaniu korzyści zarówno z
użytkowania, jak i z ochrony zasobów biologicznych,
*niedostatki wiedzy i niewystarczające jej stosowanie,
* systemy prawne i organizacyjne, które sprzyjają niezrównoważonej
eksploatacji.
Czynniki o największym wpływie na
różnorodność biologiczną :
Do bezpośrednich przyczyn
zmniejszania sie różnorodności
biologicznej zaliczono następujące
typy zagrożeń:
* ubytki i rozdrobnienie biotopów,
* gatunki wprowadzone (obce),
* nadmierną eksploatację gatunków roślin i zwierząt,
* skażenia gleby, wód i atmosfery,
* globalne zmiany klimatu,
* intensywne rolnictwo i lesnictwo.
Ile procent jest zwierząt „obcych” w
faunie Polski?
Podział zagrożeń różnorodności
biologicznej zaproponowany przez
Norse”:
Norse [1993] zaproponował także podział zagrożen różnorodności biologicznej
mórz i oceanów na podstawowe i bezpośrednie. Do zagrożeń podstawowych
Norse zaliczył:
* zbyt liczną populację ludzką w stosunku do wielkości zasobów przyrody,
* zbyt dużą konsumpcję i nierówny dostęp do zasobów przyrody,
* w większości przypadków niszczenie różnorodności biologicznej przez
instytucje stworzone przez człowieka,
* brak wystarczającej wiedzy i informacji w tym zakresie,
* niedocenianie wartości przyrody i jej zasobów.
Zagrożenia bezpośrednie Norse:
Wśród zagrożen bezpośrednich Norse wyróżnia:
* nadmierną eksploatację (gatunków gospodarczych, gatunków
przypadkowych) i zaburzenia sieci troficznej,
* fizyczne niszczenie środowiska (celowe i uboczne niszczenie dna
nabrzeży, hałas, osady wnoszone z lądu),
* skażenia (chemiczne toksyny, eutrofizacja, odpady stałe - dławienie się
zwierząt plastikowymi foliami),
* gatunki obce (celowo i przypadkowo wprowadzane do biocenoz),
* globalne zmiany klimatu (niszczenie warstwy ozonowej, ocieplanie
klimatu, zaburzenia prądów i ruchów wody, podnoszenie się poziomu
morza).
Różnorodność biologiczna jest zagrożona również
lokalnie lub regionalnie wskutek katastrof o charakterze
ekologicznym, powodujących lokalne zaburzenie
równowagi ekologicznej, destrukcję ekosystemów i
ginięcie gatunków.
Przykładami takich katastrof mogą być:
* wielkie pożary lasów,
* pożary szybów i pól naftowych,
* katastrofy napełnionych tankowców,
* awarie reaktorów atomowych,
* awarie w zakładach chemicznych,
* próby z bronią nuklearną.
Odrębną kategorię zagrożeń różnorodności biologicznej
stanowią wojny, pociągające za soba stosowanie broni
nuklearnej, chemicznej czy bakteriologicznej. Warunki
wojenne stwarzają również niebezpieczeństwo stosowania
"szantażu ekologicznego" (np. wojna w byłej Jugosławii) czy
też celowych zniszczeń ekologicznych (defoliacja lasów
podczas wojny w Wietnamie lub podpalanie szybów
naftowych w Kuwejcie). W Konwencji o różnorodności
biologicznej zwraca się uwagę na nowe zagrożenie
różnorodności biologicznej, które wynika z eksperymentów
genetycznych. Zmodyfikowane genetycznie organizmy
mogą po niekontrolowanym przeniknięciu z laboratoriów
zagrażać czystości genetycznej populacji żyjących w stanie
naturalnym lub hodowanych, a nawet równowadze
ekosystemów.
Dziękuję za uwagę