•

doliny lodowcowe - przeważnie były to dawne doliny rzeczne

doliny lodowcowe - przeważnie były to dawne doliny rzeczne

które z kształtu "V", charakterystycznego dla nich pod

które z kształtu "V", charakterystycznego dla nich pod

wpływem lodowca przeobraziły się w "U" kształtne. W profilu

wpływem lodowca przeobraziły się w "U" kształtne. W profilu

podłużnym często występują załomy i progi, tzw. rygle. Doliny

podłużnym często występują załomy i progi, tzw. rygle. Doliny

te posiadają przeważnie szerokie dna i strome zbocza, często

te posiadają przeważnie szerokie dna i strome zbocza, często

skalne ściany, których pionowość wskazuję zasięg pionowy

skalne ściany, których pionowość wskazuję zasięg pionowy

lodowca.

lodowca.

Działalność akumulacyjna lodowców to odkładanie osadów

Działalność akumulacyjna lodowców to odkładanie osadów

zawartych w masie lodowca i na lodowcu podczas jego postoju

zawartych w masie lodowca i na lodowcu podczas jego postoju

lub cofania się.

lub cofania się.

Tworzą się wówczas różne formy akumulacyjne, takie jak:

Tworzą się wówczas różne formy akumulacyjne, takie jak:

moreny czołowe, moreny denne.

moreny czołowe, moreny denne.

Moreny czołowe

Moreny czołowe

są to wały materiału zwałowego o

są to wały materiału zwałowego o

wysokości od kilku do kilkudziesięciu metrów, tworzące się

wysokości od kilku do kilkudziesięciu metrów, tworzące się

przed czołem lodowca

przed czołem lodowca

Wyróżnia się moreny czołowe:

Wyróżnia się moreny czołowe:

•

spiętrzone – powstające z materiału spychanego przez czoło

spiętrzone – powstające z materiału spychanego przez czoło

lodowca;

lodowca;

•

akumulacyjne – tworzące się w wyniku dłuższego postoju

akumulacyjne – tworzące się w wyniku dłuższego postoju

lodowca, podczas którego materiał morenowy zawarty w masie

lodowca, podczas którego materiał morenowy zawarty w masie

lodowej i na powierzchni jest odkładany przed czołem lodowca

lodowej i na powierzchni jest odkładany przed czołem lodowca

dzięki wytapianiu;

dzięki wytapianiu;

•

wyciśnięte

–

powstające

przez

wyciskanie

łatwo

wyciśnięte

–

powstające

przez

wyciskanie

łatwo

uplastyczniającego się podłoża (glony, iły) pod naciskiem

uplastyczniającego się podłoża (glony, iły) pod naciskiem

krawędzi lodowca.

krawędzi lodowca.

Moreny denne

Moreny denne

powstają z materiału przymarzniętego do dna

powstają z materiału przymarzniętego do dna

lodowca, a odsłaniają się dopiero po cofnięciu lodowca. Ze

lodowca, a odsłaniają się dopiero po cofnięciu lodowca. Ze

względu na nachylenie stoków wyniosłości oraz deniwelacje

względu na nachylenie stoków wyniosłości oraz deniwelacje

wyróżnia się następujące morenny denne:

wyróżnia się następujące morenny denne:

•

płaską (nachylenie <2

płaską (nachylenie <2

0

0

)

)

•

falistą (nachylenie 2-7

falistą (nachylenie 2-7

0

0

)

)

•

pagórkowata (nachylenie >7

pagórkowata (nachylenie >7

0

0

)

)

Na obszarze moreny dennej wody lodowcowe tworzyły różne

Na obszarze moreny dennej wody lodowcowe tworzyły różne

formy akumulacyjne, takie jak:

formy akumulacyjne, takie jak:

Ozy

Ozy

– długie wały o krętym biegu, zbudowane głównie z

– długie wały o krętym biegu, zbudowane głównie z

warstwowanych żwirów o piasków, usypane przez rzeki pod-

warstwowanych żwirów o piasków, usypane przez rzeki pod-

lub wewnątrz lodowcowe np. oz koło Mrągowa, ozy w okolicach

lub wewnątrz lodowcowe np. oz koło Mrągowa, ozy w okolicach

Poznania.

Poznania.

Powstawanie kemów

Powstawanie kemów

1 – podłodze skalne

1 – podłodze skalne

2 – morena denna

2 – morena denna

3 – żwiry

3 – żwiry

4 – piaski

4 – piaski

5 – muły

5 – muły

Kemy

Kemy

-

okrągłe

lub

-

okrągłe

lub

wydłużone

pagórki

i

wydłużone

pagórki

i

wzgórza

zbudowane

ze

wzgórza

zbudowane

ze

żwirów, piasków i mułów,

żwirów, piasków i mułów,

regularnie

regularnie

warstwowanych,

warstwowanych,

akumulowanych

przez

akumulowanych

przez

wody

w

otwartych

wody

w

otwartych

szczelinach lub kieszeniach

szczelinach lub kieszeniach

lodowca.

lodowca.

Drumliny

Drumliny

- zespól wydłużonych wzgórz ciągnących się w

- zespól wydłużonych wzgórz ciągnących się w

kierunku prostopadłym do czoła lodowca. Na powierzchni są

kierunku prostopadłym do czoła lodowca. Na powierzchni są

pokryte glina zwałową, ale w ich wnętrzu morze występować

pokryte glina zwałową, ale w ich wnętrzu morze występować

materiał warstwowany. Typowy zespół drumlinów występuję

materiał warstwowany. Typowy zespół drumlinów występuję

m.in. na Pojezierzu Dobrzynskim.

m.in. na Pojezierzu Dobrzynskim.

Pradoliny

Pradoliny

- szerokie doliny o płaskim dnie tworzyły je wody z

- szerokie doliny o płaskim dnie tworzyły je wody z

topniejącego lodowca, które łączyły się z wodami płynącymi z

topniejącego lodowca, które łączyły się z wodami płynącymi z

południa i wspólnie, jako wielkie szerokie rzeki płynęły w

południa i wspólnie, jako wielkie szerokie rzeki płynęły w

kierunku

zachodnim,

zgodnie

z

nachyleniem

obszaru.

kierunku

zachodnim,

zgodnie

z

nachyleniem

obszaru.

Największymi pradolinami są Warszawsko - Berlińska, Toruńsko

Największymi pradolinami są Warszawsko - Berlińska, Toruńsko

- Eberswaldzka, Wrocławsko Magdeburska.

- Eberswaldzka, Wrocławsko Magdeburska.

Skały metamorficzne

Skały metamorficzne