1

Zespół

Barre-Lieou

Migrena szyjna. Zespół zwoju

współczulnego tylnego. Zespół tętnicy

kręgowej.

(Migrena cervicalis. Syndroma cervicale)

Monika Sroka II r. gr. I

Charakterystyka:

Charakterystyka:

Zespół bólowy szyjnego odcinka

kręgosłupa, któremu towarzyszą bóle głowy
zlokalizowane w karku i potylicy, promieniujące
do czoła lub skroni. Mogą mieć charakter stały
lub napadowy.

Oprócz tego mogą występować:
 zawroty głowy
 bóle: szyi, twarzy, barków
 zaburzenia słuchu
 zaburzenia wzroku, głębokie bóle oczu
 zaburzenia snu

Przyczyny migreny

Przyczyny migreny

Patofizjologia zespołu

Patofizjologia zespołu

Barre-Lieou

Barre-Lieou

Zespół Barre-Lieou jest to sprawa

chorobowa o wciąż dyskusyjnej przynależności:
 Niektórzy zaliczają go do migreny i sądzą , że
zachodzi tu jedynie odmienne umiejscowienie
zaburzeń naczynioruchowych tj. w dorzeczu
tętnicy kręgowej (ucisk tętnicy kręgowej i pnia
współczulnego)
 Inni dopatrują się głównej roli w zmianach
zwyrodnieniowych szyjnego odcinka kręgosłupa
w obrębie stawów unkowertebralnych

Ucisk może być

spowodowany:



Niestabilnością w stawach pogranicza

czaszkowo- kręgosłupowego



Zaburzeniami osi kręgosłupa szyjnego



Przemieszczanie kręgów względem siebie



Zwężenie kanału tętnicy kręgowej przez

przerost do boku wyrostków haczykowatych
kręgów C4-C7

Te niewielkie stawy rozmieszczone są

symetrycznie w tylno-bocznych obrzeżach

przestrzeni międzytrzonowej kręgów szyjnych.

Obecność zmian zwyrodnieniowych w tych

stawach manifestuje się zwykle pojawieniem lub

nasileniem bólu karku podczas ruchów

obrotowych głową (objaw wstecznego biegu).

Ruchy te mogą również w mechanizmie

podrażnień przydanki tętnic kręgowych

wywołać zawroty głowy i zaburzenia równowagi

(zespół Barre-Lieou). Na zdjęciu bocznym

kręgosłupa osteofity tych stawów widoczne są

na tylnych krawędziach trzonów kręgowych.

Choroba zwyrodnieniowa

stawów unkowertebralnych

(stawów Luschki)

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

Dominującym objawem jest ból głowy z reguły

zlokalizowany w okolicy karku i potylicy, przeważnie

obustronny, ale zdarza się i jednostronny, zwykle

promieniujący do przodu, a więc do czoła i skroni.

Oprócz tego stałego niezbyt silnego, tępego bólu

dodatkowo występują napady, które mogą być małe (a

więc kilka w ciągu dnia) i duże.

•

W małych napadach wyżej wymienione bóle nasilają

się gwałtownie, pacjentowi robi się ciemno przed

oczami, pojawia się szum w uszach oraz zawroty

głowy. Te ostre dolegliwości ustępują już po kilku

minutach.

•

Z kolei duży napad pojawia się zwykle w nocy, pod

wpływem niewygodnej pozycji, lub po obudzeniu, przy

gwałtownym ruchu głową, czasem po dłuższym

nieruchomym trzymaniu głowy (np. po oglądaniu

telewizji ). Wówczas ból jest silny, dokuczliwy,

dodatkowo pojawiają się objawy natury

wegetatywnej : silne poty, wymioty, kołatanie serca

czy drżenie rąk

Drugim charakterystycznym objawem są zawroty

głowy, które mogą doprowadzić do omdlenia.

Również może występować zespól nerwicowy o

zabarwieniu hipochondrycznym i depresyjnym.

Badanie

Badanie



Badanie przedmiotowe

•

wykazuje upośledzenie ruchów kręgosłupa

•

bolesność punktów ujścia nerwów potylicznych



Badanie radiologiczne

•

wykazuje zmiany o różnym stopniu – główne
znaczenie przypisuje się toczącym się procesom
zwyrodnieniowym w stawach unkowertebralnych

•

często występuje zniesienie lordozy szyjnej

Ocena zdjęć w projekcji

Ocena zdjęć w projekcji

przednio-tylnej

przednio-tylnej

Warunkiem podstawowym w ocenie relacyjnej jest to

czy zdjęcie nie jest skręcone. Brak skręcenia można

ocenić na podstawie obrazu wyrostków sutkowatych.

Koniecznym warunkiem w ocenie rotacji w zakresie

dolnego odcinka szyjnego jest aby nie było rotacji

górnego odcinka piersiowego kręgosłupa, gdyż w

przeciwnym wypadku oceniający nie jest w stanie

wykluczyć artefaktu rotacyjnego. Obraz zwiększonej

lordozy będzie manifestował się tym, że łuk i

wyrostek kolczysty pojawią się jako rzut poprzez

trzon C3 lub w jeszcze w niższych partiach, przez co

wówczas dobrze będzie widoczny kanał kręgowy, a

niekiedy również i otwór tętnicy szyjnej.

Ocena zdjęć w projekcji

Ocena zdjęć w projekcji

bocznej

bocznej

Widoczna musi być podstawa czaszki razem z

siodełem tureckim, stokiem i podniebieniem

twardym, kręgosłup w odcinku szyjnym powinien

być uwidoczniony, jeśli to możliwe aż do C5.

Pochopnym jest ocenianie zdjęć rtg kręgosłupa

jeśli nie widzi się ani podstawy czaszki ani

podniebienia twardego. W projekcji bocznej

oceniamy przede wszystkim wzajemne stosunki

płaszczyzny otworu potylicznego wielkiego,

płaszczyzny kręgów szczytowego i obrotowego.

Postępowanie lecznicze

Postępowanie lecznicze

Powinno być kompleksowe – skierowane na różne

elementy złożonej patogenezy, która dotyczy zmian w

układzie naczyniowym, nerwowym, somatycznym i

wegetatywnym, w układzie mięśniowym oraz objawów

depresyjno- nerwicowych.

Oprócz farmakoterapii, w leczeniu należy uwzględnić

odpowiednią rehabilitację (zabiegi

fizykoterapeutyczne, systematyczną kinezyterapię)

czy leczenie sanatoryjno- uzdrowiskowe .

Ważna jest również profilaktyka, a w jej ramach

odpowiednie edukowanie pacjentów, gdyż

niejednokrotnie należy uwzględnić zmianę stylu życia.

Rehabilitacja

Rehabilitacja



Leczenie usprawniające rozpoczyna się od zabiegów
cieplnych (Sollux na odcinek szyjny kręgosłupa)



Następnie stosuje się lekki rozluźniający masaż
segmentarny odcinka szyjnego, który charakteryzuje się
wzmożonym napięciem mięśniowym



Po masażu zaleca się pacjentowi wykonanie kilku czynnych
ruchów głową –zgięcia ,obroty, skony w kierunku barków
Tak przygotowanego pacjenta kieruje się na podstawowy
zabieg jakim jest wyciąg szyjny przy użyciu pętli
Glissona, który daje stosunkowo najlepsze wyniki ,ale budzi
wiele kontrowersji i odmiennych opinii dotyczących zarówno
pozycji chorego (siedząca , leżąca) podczas zabiegu jak i
czasu jego trwania ,czy stosowanego obciążenia. Dlatego
wyciągi powinien wykonywać doświadczony personel z
uwzględnieniem przeciwwskazań.

Cel wyciągu

Cel wyciągu



Zwiększenie sprawności
statodynamicznej kręgosłupa przez
rozluźnienie napiętych mięśni



Rozszerzenie przestrzeni oraz
otworów międzykręgowych i w ten
sposób zmniejszenie ucisku i
podrażnienia korzeni nerwowych



Polepszenie krążenia w obrębie
tętnicy kręgowej

Ćwiczenia dodatkowe

Ćwiczenia dodatkowe

Celowe jest również prowadzenie

ćwiczeń rozluźniających i

wzmacniających mięśnie odcinka

szyjnego, w tym ćwiczenia

relaksacyjne i izometryczne

Fizykoterapia

Fizykoterapia



Galwanizacja



Jontoforeza



Prądy diadynamiczne, interferencyjne



Ultradźwięki



Laser biostymulacyjny – naświetla się wówczas
mięśnie przykręgosłupowe, okolicę zmienionego
krążka międzykręgowego i miejsce ucisku
włókien nerwowo-naczyniowego pęczka.
Naświetla się również ogniska bólu i zwłóknienia
układu nerwowego i kości.

Zaopatrzenie ortopedyczne

Zaopatrzenie ortopedyczne



Kołnierz ortopedyczny

Farmakoterapia

Farmakoterapia



Niesterydowe leki przeciwzapalne –
Ibuprofen, Dihydroergotoksyny



Leki zmniejszające napięcie mięśniowe



Leki przeciwdepresyjne - Paramylon,
Sinequan

Terapia manualna

Terapia manualna

Warto w tym miejscu wspomnieć również o terapii

manualnej, która jednak nie jest sposobem

akceptowanym przez świat lekarski. Dające się

jednak zauważyć pozytywne efekty leczenia

manualnego (wykonywanego przez wyszkolonych

lekarzy czy fizjoterapeutów), skłaniają do

zainteresowania się tym już oficjalnie uznanym w

świecie działem medycyny. Nie należy, jak każdej

innej, tak i tej terapii, traktować jako panaceum na

wszystko, ale nie należy jej również nie doceniać.

Mobilizacja i manipulacja stawów międzykręgowych

np. odcinka szyjnego, może być w niektórych

przypadkach samodzielną metodą leczenia lub może

towarzyszyć, uzupełniać inne metody leczenia.

Wskazania

Wskazania

Manipulacja

Aby wykonać zabieg manipulacji należy wziąć pod uwagę nie

tylko rozpoznanie danej jednostki klinicznej, ale również

zmiany patogenetyczne wskazujące na to czy w danej

jednostce chorobowej ma znaczenie (w większym lub

mniejszym stopniu) czynnik kręgopochodny. Tym samym

wydaje się, że wskazaniem do leczenia manipulacyjnego nie

jest dana jednostka chorobowa, a jedynie wystąpienie

zablokowania w segmencie ruchowym o wyraźnym znaczeniu

patogennym.
Należy zwrócić uwagę na to, że leczenie manipulacyjne nie

powinno ograniczyć się jedynie do obszaru zablokowanego

segmentu stawowego, lecz całego kręgosłupa jako składowej

narządu ruchu. Manipulację wykonuje się tylko wtedy, gdy

możliwym staje się uzyskanie ustawienia segmentu stawowego

w napięciu wstępnym, jak również gdy jest możliwym

doprowadzenie do zaryglowania sąsiednich stawów

kręgosłupa.

Wskazania

Wskazania

Mobilizacje

Są to metody mające duże znaczenie, zwłaszcza,

że niektóre z nich może pacjent wykonywać sam we

własnym zakresie (mobilizacje własne). Mobilizacje

w odróżnieniu od manipulacji mogą być

wykonywane częściej i w niektórych przypadkach

są terapią z wyboru. Sam sposób techniki,

określany jako tzw. "miękki", jest łatwiejszy i

bezpieczniejszy od techniki twardej (manipulacja),

tym samym pozwala na lepsze ukierunkowanie

zabiegu na zablokowany segment. Mobilizacje

poprzedzają manipulacje a najczęściej je zastępują.

Przeciwwskazania

Przeciwwskazania

Celem przejrzystego przedstawienia problematyki

konieczne staje się omówienie przeciwwskazań, od tych

najprostszych do bardziej złożonych, tych oczywistych

oraz tych, które wynikają z diagnostyki różnicowej.



Oczywistym błędem diagnostycznym staje się

zabieg manipulacyjny w przypadku guza

nowotworowego, w gruźlicy kręgosłupa, świeżym

złamaniu lub zwichnięciu, jak również zaburzeniach

rozwojowych.



Najważniejszym przeciwwskazaniem technicznym

do leczenia manualnego jest stan, gdy w czasie badania

manualnego, czyli jeszcze przed samym zabiegiem, nie

można osiągnąć odpowiedniego stopnia napięcia

wstępnego w danym stawie, jak również gdy do

zaryglowania pozostałych segmentów ruchowych nie

można obejść się bez dodatkowej siły i znacznego bólu.

Przeciwwskazania-ciąg

Przeciwwskazania-ciąg

dalszy

dalszy



Z powyższego wynika następne bezwzględne

przeciwwskazanie. Należy unikać wykonania zabiegu

manipulacyjnego przeciw odruchowej bolesności.



Nadmierna ruchomość (hipermobilność) to kolejne

przeciwwskazanie do wykonywania zabiegu manualnego,

zwłaszcza w obszarze nadmiernie ruchomego segmentu.

Oczywiście hiperruchomość konstytucjonalna zostaje

wyłączona z szeregu przeciwwskazań. Wówczas należy

postępować z konieczności ostrożnie i w przemyślany

sposób, lecząc jedynie zablokowany segment. Nazbyt

częste wykonywanie zabiegów manipulacyjnych może

również doprowadzić do hipermobilności segmentu.



Do grupy względnych przeciwwskazań należy zaliczyć

osteoporozę. Dlatego jeżeli w tym przypadku należy

leczyć, to powinniśmy dokonać tego bardzo ostrożnymi

zabiegami manipulacyjnymi.

Przeciwwskazania-ciąg

Przeciwwskazania-ciąg

dalszy

dalszy



W naszym przypadku bólu głowy, w którym przyczyną może być

niewydolność krążenia tętnic kręgowych niebezpiecznym może

okazać się zabieg rotacyjny kręgosłupa w odcinku szyjnym w

przeproście ku tyłowi. Zatem u chorych w podeszłym wieku z

objawami miażdżycy i zawrotami głowy można wykonać celowe

zabiegi manipulacyjne, jednakże bez skręcania głowy. Gdyby jednak

zachodziła potrzeba wykonania zabiegu rotacyjnego, to powinniśmy

przeprowadzić test Kleynego, celem stwierdzenia reakcji pacjenta

na zawroty głowy. Jak wiadomo, rotacja prowadzi do ograniczenia

przepływu w tętnicy kręgowej po stronie przeciwnej do kierunku

skrętu głowy. Tym samym jeżeli tętnica kręgowa po stronie, w

kierunku której głowa jest zrotowana przejawia cechy

niewydolności, wówczas skrętem głowy spowodujemy niedokrwienie

pnia mózgu. W piśmiennictwie znane są nawet śmiertelne przypadki

zaburzeń naczyniowych po podjęciu takich manipulacji.



Niemniej z drugiej strony właśnie leczenie manipulacyjne w takich

przypadkach (z zaburzeniami tętnicy kręgowej) okazuje się bardzo

skuteczne. To właśnie leczenie w obrębie stawów potyliczno-

szczytowych może być jedynym, które efektywnie zmniejszy

niewydolność krążenia tętnicy kręgowej.



Choroby Wewnętrzne Andrzej Wojtczak PZWL



www.chinmed.com

Literatura

Literatura