Wczesna profilaktyka zaburzeń
funkcji ruchowych
Prawidłowe funkcje układu ruchu oraz
budowa ciała są zależne od sprawnego
ukształtowania i działania układów:
mięśniowego,
więzadłowego,
kostno-stawowego,
nerwowego.
Zaburzenia w budowie lub czynności
jednego z wymienionych układów
sprzyjają powstawaniu
nieprawidłowości zarówno w zakresie
budowy, jak też czynności lub obu tych
elementów równocześnie.
W pierwszym okresie
W pierwszym okresie
tworzenia się są one łatwe
tworzenia się są one łatwe
do skorygowania,
do skorygowania,
ale w miarę upływu
ale w miarę upływu
czasu mogą
czasu mogą
ulec utrwaleniu.
ulec utrwaleniu.
Pionowa postawa ciała człowieka jest
Pionowa postawa ciała człowieka jest
wynikiem wielowiekowych przemian w:
wynikiem wielowiekowych przemian w:
budowie ciała,
budowie ciała,
jego statyce i dynamice,
jego statyce i dynamice,
położeniu środka ciężkości (innego u
położeniu środka ciężkości (innego u
kobiet i dzieci, niż u mężczyzn),
kobiet i dzieci, niż u mężczyzn),
budowie kończyn dolnych, zwłaszcza
budowie kończyn dolnych, zwłaszcza
stóp w
stóp w
związku z przyjęciem przez nie
związku z przyjęciem przez nie
funkcji
funkcji
podporowych.
podporowych.
Umiejscowienie środka ciężkości i linii
Umiejscowienie środka ciężkości i linii
ciężaru ciała
ciężaru ciała
Z punktu widzenia praw fizyki,
Z punktu widzenia praw fizyki,
a mianowicie statyki i dynamiki,
a mianowicie statyki i dynamiki,
ewolucyjnie ukształtowana
ewolucyjnie ukształtowana
postawa wyprostna
postawa wyprostna
człowieka ma jednak
człowieka ma jednak
niedoskonałości
niedoskonałości
sprzyjające powstawaniu
sprzyjające powstawaniu
zaburzeń tak w czynnościach
zaburzeń tak w czynnościach
motorycznych, jak też wad postawy.
motorycznych, jak też wad postawy.
Poszczególne etapy rozwoju ruchowego
Poszczególne etapy rozwoju ruchowego
dziecka
dziecka
Kształtowanie prawidłowych krzywizn
Kształtowanie prawidłowych krzywizn
kręgosłupa i sklepienia stopy ma
kręgosłupa i sklepienia stopy ma
miejsce we wszystkich etapach
miejsce we wszystkich etapach
rozwojowych dziecka.
rozwojowych dziecka.
Ryzyko wystąpienia lub nasilenia
Ryzyko wystąpienia lub nasilenia
nieprawidłowości funkcjonalnych lub
nieprawidłowości funkcjonalnych lub
anatomicznych jest większe w okresie:
anatomicznych jest większe w okresie:
przyspieszonego wzrostu,
przyspieszonego wzrostu,
dojrzewania.
dojrzewania.
Kształtowanie krzywizn kręgosłupa
Kształtowanie krzywizn kręgosłupa
Nieprawidłowe asymetryczne układanie
Nieprawidłowe asymetryczne układanie
głowy noworodka (bez cech kręczu
głowy noworodka (bez cech kręczu
szyi) może być przyczyną:
szyi) może być przyczyną:
asymetrii ułożenia ciała,
asymetrii ułożenia ciała,
wady wzroku np.: choroba zezowa,
wady wzroku np.: choroba zezowa,
wady słuchu np.: niedosłuch,
wady słuchu np.: niedosłuch,
asymetrii w ustawieniu barków i
asymetrii w ustawieniu barków i
łopatek.
łopatek.
Asymetryczne ustawienie głowy
Asymetryczne ustawienie głowy
Ustawienie barków w protrakcji może
Ustawienie barków w protrakcji może
opóźnić lub zahamować rozwój
opóźnić lub zahamować rozwój
motoryki spontanicznej, takiej jak:
motoryki spontanicznej, takiej jak:
obrót do boku,
obrót do boku,
przyjmowanie pozycji supinacyjnej,
przyjmowanie pozycji supinacyjnej,
czworaczej,
czworaczej,
opóźnienie czworakowania lub
opóźnienie czworakowania lub
raczkowania.
raczkowania.
Wady klatki piersiowej:
Wady klatki piersiowej:
bruzda Harrisona,
bruzda Harrisona,
zapadnięty mostek - klatka piersiowa
zapadnięty mostek - klatka piersiowa
szewska,
szewska,
nadmiernie uwypuklony mostek -
nadmiernie uwypuklony mostek -
klatka piersiowa kurza,
klatka piersiowa kurza,
pogrubione i odstające dolne kąty
pogrubione i odstające dolne kąty
żeber.
żeber.
Nieprawidłowościom w budowie
Nieprawidłowościom w budowie
kończyn dolnych takich jak:
kończyn dolnych takich jak:
kolana koślawe,
kolana koślawe,
kolana szpotawe,
kolana szpotawe,
stopy płasko – szpotawe,
stopy płasko – szpotawe,
stopy płasko – koślawe.
stopy płasko – koślawe.
Sprzyjają:
Sprzyjają:
nadwaga,
nadwaga,
zbyt wczesne mobilizowanie dziecka
zbyt wczesne mobilizowanie dziecka
do pozycji stojącej np.: chodak,
do pozycji stojącej np.: chodak,
niedostateczna stabilizacja boczna
niedostateczna stabilizacja boczna
miednicy,
miednicy,
obniżona siła mięśniowa obręczy
obniżona siła mięśniowa obręczy
biodrowej i kończyn dolnych,
biodrowej i kończyn dolnych,
równowaga nie w pełni wykształcona,
równowaga nie w pełni wykształcona,
złe obuwie.
złe obuwie.
Nieprawidłowości w budowie kończyn
Nieprawidłowości w budowie kończyn
dolnych pod postacią koślawości
dolnych pod postacią koślawości
kolan czy stóp oraz przykurcz mięśni
kolan czy stóp oraz przykurcz mięśni
piersiowych pogłębia:
piersiowych pogłębia:
siad w klęku z pośladkami dziecka
siad w klęku z pośladkami dziecka
pomiędzy podudziami ustawionymi w
pomiędzy podudziami ustawionymi w
rotacji wewnętrznej,
rotacji wewnętrznej,
siad skrzyżny z przodopochyleniem
siad skrzyżny z przodopochyleniem
oraz barkami zrotowanymi do przodu.
oraz barkami zrotowanymi do przodu.