Technologie rekultywacji gleb

zanieczyszczonych

Metody fizyczne rekultywacji

Rekultywacja

zanieczyszczonej

gleby

lub

ziemi

polega

przywróceniu ich właściwości do
stanu wymaganego standardami
jakości. Standardy te określają
zawartości niektórych substancji
w glebie lub ziemi, poniżej których
żadna z funkcji pełnionych przez
powierzchnię

ziemi

nie

jest

naruszona. (Ustawa z 27 kwietnia
2001, Prawo ochrony środowiska
Dz U nr 62, poz. 627, z
późniejszymi zmianami)

Prawo ochrony środowiska nakłada

obowiązek rekultywacji na właściciela

zanieczyszczonej gleby lub

niekorzystnego przekształcenia terenu.

Art. 102.

1. Władający powierzchnią ziemi, na której występuje

zanieczyszczenie gleby lub ziemi albo niekorzystne

przekształcenie naturalnego ukształtowania terenu,

jest obowiązany, z zastrzeżeniem ust. 2-5, do

przeprowadzenia ich rekultywacji.

2. Jeżeli władający powierzchnią ziemi wykaże, iż

zanieczyszczenie gleby lub ziemi albo niekorzystne

przekształcenie naturalnego ukształtowania terenu,

dokonane po dniu objęcia przez niego władania,

spowodował inny wskazany podmiot, to obowiązek

rekultywacji spoczywa na tym podmiocie.

3. Jeżeli zanieczyszczenie gleby lub ziemi albo

niekorzystne przekształcenie terenu odbyło się za

zgodą lub wiedzą władającego powierzchnią ziemi, jest

on obowiązany do ich rekultywacji solidarnie ze

sprawcą.

• Rozporządzenie

Ministra

środowiska

sprawie standardów jakości ziemi (Dz. U.
165, poz. 1359)

• Rozporządzenie to określa wartość dopuszczalną

w glebie lub ziemi dla:

• 12 metali
• Cyjanków wolnych i związków kompleksowych
• Benzyny
• Olejów mineralnych
• 6 węglowodorów aromatycznych
• 10

wielopierścieniowych

węglowodorów

aromatycznych

• 7 węglowodorów chlorowanych

Zanieczyszczenia gleb

Zanieczyszczenia gleby dzielimy na:
• Zanieczyszczenia nieorganiczne
• Zanieczyszczenia organiczne
• Zanieczyszczenia kompleksowe

Zanieczyszczenia

nieorganiczne

Należą tu:
• Metale ciężkie – metale o gęstości większej

niż 5 g cm

-3

. Pierwiastki te są najbardziej

rozpowszechnionymi nieorganicznymi
zanieczyszczeniami gleb. Występują w glebie
w formie wolnych jonów, w formie kationów
zaadsorbowanych przez minerały glebowe i
glebową materię organiczną oraz w postaci
soli o różnej rozpuszczalności. Grupa ta jest
stosunkowo jednorodna chemicznie.

Zanieczyszczenia

nieorganiczne

• Radionuklidy – są to izotopy pierwiastków o

właściwościach promieniotwórczych. Grupa ta
jest bardziej zróżnicowana. Należą tu zarówno
promieniotwórcze izotopy metali ciężkich jak i
metali lekkich (np. cezu, strontu). Z uwagi na
swą promieniotwórczość wymagają
specjalnych technik rekultywacyjnych.

Zanieczyszczenia

nieorganiczne

• Substancje powodujące nadmierne

zasolenie, zakwaszenie lub alaklizację
gleby – Zróżnicowana grupa zanieczyszczeń
nieorganicznych. Zalicza się tu niemetaliczne
aniony np. chlorki, siarczany, jony metali np.
sodowy, potasowy, magnezowy.

Zanieczyszczenia

organiczne

Bardzo zróżnicowana pod względem chemicznym

grupa zanieczyszczeń. Cząsteczki zanieczyszczeń
organicznych zbudowane są głównie z atomów
węgla i wodoru (tzw. węglowodory). Atomy te mogą
być połączone na wiele różnych sposobów
(wiązania,

pojedyncze,

podwójne,

potrójne),

tworząc zróżnicowane przestrzennie struktury
(łańcuchy proste lub rozgałęzione, pierścienie). Do
zanieczyszczeń organicznych zaliczamy także
związki zawierające atomy inne niż węgiel i wodór
np.. Azot, tlen, siarkę, fosfor i atomy halogenowców
(fluor, chlor, brom, jod).

Zanieczyszczenia

organiczne

Podział zanieczyszczeń organicznych ze względu na

budowę cząsteczek:

• Węglowodory alifatyczne (łańcuchowe i cykliczne)
• Aromatyczne węglowodory jednopierścieniowe –

benzen i jego pochodne: toluen, ksyleny i inne

• Wielopierścieniowe

węglowodory

aromatyczne

(WWA) – zawierające w cząsteczce dwa lub więcej
sprzężone ze sobą pierścienie

• Chlorowcopochodne węglowodorów alifatycznych –

węglowodory zawierające w cząsteczce jeden lub więcej
atomów chloru, fluoru, bromu lud jodu

• Polichlorowane bifenyle (PCB) – zawierające atomy

chloru lub bromu

• Dioksyny i furany - związki o charakterze cyklicznym

zawierające w cząsteczce atomy tlenu.

Izobutan

Zanieczyszczenia

organiczne

Podział ze względu na współczynnik sorpcji:
• Związki lotne (VOC – Voltile Organic

Compounds) – krótkołańcuchowe węglowodory
alifatyczne i ich chlorowcopochodne oraz
niektóre węglowodory aromatyczne np. BTX i
dwupierścieniowe WWA

• Związki trudno degradowalne np. WWA,

PCB, dioksyny i furany - związki o bardzo
ograniczonej rozpuszczalności w wodzie,
odporne na foto i hydrolizę, o ograniczonej
bioprzyswajalności.

Zanieczyszczenia

organiczne

Współczynnik sorpcji może być określony w

zależności od ilości węgla organicznego (K

)

lub materii organicznej (K

Współczynnik sorpcji danego zanieczyszczenia

oraz inne jego właściwości, takie jak lotność,
rozpuszczalność

wodzie

lub

innych

rozpuszczalnikach, podatność na degradację i
biodegradację

decydują

wyborze

odpowiedniej techniki rekultywacji.

Zanieczyszczenia

kompleksowe

Zanieczyszczenie

kompleksowe

polega

występowaniu w glebie związków zaliczanych
do różnych grup zanieczyszczeń. Wyróżnia się
następujące

kategorie

zanieczyszczeń

kompleksowych:

• zanieczyszczenie związkami organicznymi

należącymi do różnych grup

• Zanieczyszczenie

substancjami

nieorganicznymi z różnych grup

• Jednoczesne

zanieczyszczenie

związkami

organicznymi

nieorganicznymi

np.

ropopochodymi i metalami ciężkimi

Zasady ogólne rekultywacji gleb

skażonych

Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska ochrona

powierzchni ziemi polega m.in. na utrzymaniu

wartości wskaźników jakości gleby powyżej lub co

najmniej na poziomie wymaganych standardów.

Standardy jakości gleby określono w rozporządzeniu

Ministra Środowiska z 9 września 2002 r. W

rozporządzeniu

tym

określono

maksymalne

dopuszczalne wartości stężeń w glebie i ziemi

metali,

zanieczyszczeń

nieorganicznych

węglowodorów i ich pochodnych, środków ochrony

roślin oraz innych zanieczyszczeń.

Definicja lub opis zanieczyszczonego terenu

Zebranie informacji o terenie

(zakres użytkowania, geologia, hydrogeologia ukształtowanie

terenu).

Ustalenie źródeł zanieczyszczeń oraz ich

unieszkodliwienie.

Ustalenie listy substancji wymienionych w Rozporządzeniu Min.

Środowiska, których wystąpienie jest spodziewane.

Wstępne pomiary ustalające faktyczne występowanie

tych substancji.

Określenie rzeczywistych stężeń faktycznie występujących substancji

z Rozporządzenia.

Określenie obecnego lub przyszłego użytkowania terenu w celu

klasyfikacji do jednej z grup wymienionych w Rozporządzeniu

Określenie substancji i stężeń, których wartości przekraczają

dopuszczalne normy

Ustalenie zakresu rekultywacji

Analiza ryzyka środowiskowego

Analizę ryzyka środowiskowego poprzedza analiza

zagrożenia.

Ocena zagrożenia środowiska powodowanego przez

zanieczyszczone tereny obejmuje:

• Identyfikację źródeł zagrożenia
• Scenariusze uwalniania zanieczyszczeń z

zanieczyszczonych obszarów

• Określenie dróg i szybkości rozprzestrzeniania się

zanieczyszczeń w poszczególnych komponentach

środowiska (woda, gleba, powietrze)

• Określenie stopnia bioakumulacji zanieczyszczeń w

organizmach żywych

Analiza ryzyka środowiskowego

Analiza ryzyka środowiskowego wymaga:
• Oceny relacji stężenie - skutek
• Oceny stopnia narażenia

Ocena relacji

stężenie

-skutek

Celem

tej

oceny

jest

określenie

przewidywanego stężenia substancji w
poszczególnych

komponentach

środowiska, poniżej którego nie będzie
negatywnego skutku dla środowiska bądź
też

prawdopodobieństwo

wystąpienia

takiego skutku będzie znikome. Stężenie
takie określa się skrótem PNEC (Predicted
No Effect Concentration)

Ocena stopnia narażenia

Celem

tej

oceny

jest

określenie

przewidywanego

najbardziej

prawdopodobnego

stężenia

substancji

szkodliwej w środowiska. Stężenie takie
określa się skrótem PEC (Predicted
Environmental Concentration).

Wskaźnik PEC uzyskuje się w drodze analizy

danych

pochodzących

badań

poszczególnych

komponentach

środowiska.

Analiza ryzyka środowiskowego

Analizę ryzyka środowiskowego wykonuje

się poprzez porównanie wyznaczonego
doświadczalnie lub wyliczonego PEC do
ustalonego PNEC.

Ryzyko określa się obliczając współczynnik

PEC/PNEC.

Jeśli

PEC/PNEC<1

–

brak

ryzyka

środowiskowego

Jeśli PEC/PNEC>1 – istnieje ryzyko dla

środowiska

Zarządzanie ryzykiem

środowiskowym

Zarządzanie ryzykiem środowiskowym służy ustaleniu

priorytetów rekultywacji.

Zarządzanie

ryzykiem

metoda

ilościowego

określania

zagrożenia

organizmów

żywych

spowodowanego zanieczyszczeniem środowiska.

Zarządzanie ryzykiem odbywa się w następujących

etapach:

1 – identyfikacja zagrożenia
2 – ocena zagrożenia
3 – szacowanie ryzyka
4 – szczegółowa ocena ryzyka
5 – działania zapobiegawcze

Korzyści wynikające z

zastosowania zarządzania

ryzykiem środowiskowym

• Ustalenie celów opartych na

istniejących standardach, które należy
osiągnąć w procesie oczyszczania
terenu

• Pomoc w doborze właściwej technologii

oczyszczania terenu

Korzyści wynikające z

zastosowania zarządzania

ryzykiem środowiskowym

• Racjonalne podstawy do dyskusji z władzami

administracyjnymi, miejscowym
społeczeństwem, firmami. Zwiększenie
możliwości zrozumienia działań prowadzonych
na wszystkich etapach rekultywacji

• Dostarczenie wyczerpujących danych na temat

oczyszczanego terenu, rodzaju zanieczyszczeń,
celów do osiągnięcia oraz technicznych i
administracyjnych problemów, które mogą
okazać się istotne w dalszych działaniach.

Podział technologii rekultywacji

Podział w zależności od miejsca

wykonania rekultywacji:

Technologie ex situ – wymagają

przemieszczenia gleby ze skażonego
terenu i jej oczyszczenia w
odpowiednich instalacjach.

Technologie in situ - stosowane w terenie,

nie wymagają przemieszczenia gleby.

Podział metod rekultywacji

Zarówno w technologiach ex situ jak i in

situ stosowane są różnorodne metody
rekultywacji.

Wyróżnić można 3 grupy metod:
- Metody fizyczne
- Metody chemiczne
- Metody biologiczne

Metody rekultywacji ex situ

Metody fizyczne:
- Spalanie
- Desorpcja termiczna
- Ekstrakcja próżniowa z gleby
- Zautomatyzowana segregacja gleby

Metody rekultywacji ex situ

Metody chemiczne:
- Odmywanie gleby
- Zestalanie/stabilizacja/immobilizacja

chemiczna

- Dehalogenacja
- Ekstrakcja rozpuszczalnikowa
- Chemiczne i fotochemiczne

utlenianie/redukcja

Metody rekultywacji ex situ

Metody biologiczne:
- Kompostowanie
- Bioreaktory/filtry mikrobiologiczne

Metody rekultywacji in situ

Metody fizyczne:
- Ekstrakcja próżniowa z

gleby/napowietrzanie

- Wspomagana termicznie ekstrakcja

parowa z gleby

- Bariery
- Elektroremediacja

Metody rekultywacji in situ

Metody chemiczne:
- Przemywanie gleb
- Zestalanie/stabilizacja/immobilizacja

chemiczna

- Bariery

Metody rekultywacji in situ

Metody biologiczne:
- Bioremediacja
- Fitoremediacja

Wybór właściwej

technologii/metody rekultywacji

Przy wyborze najlepszego dla danego terenu

rozwiązania należy uwzględnić:

1) Stosowalność metody
2) Efektywność
3) Ograniczenia
4) Koszty
5) Poziom rozwoju danej metody
6) Dostępność
7) Wymogi operacyjne i informacyjne
8) Konieczność monitoringu
9) Potencjalny wpływ na środowisko
10) Wymagania bezpieczeństwa człowieka
11) Wymogi zarządzania poprocesowego

Stosowalność metody określa możliwość

zastosowania danej metody do
rekultywacji danego typu gleby i danego
zanieczyszczenia.

Efektywność metody określa możliwość

osiągnięcia założonego poziomu redukcji
zanieczyszczeń w zadanym czasie.

Wymogi operacyjne to wszystkie

działania których podjęcie jest
konieczne przy zainicjowaniu i
prowadzeniu rekultywacji. Należą tu
wymogi bezpieczeństwa, zagadnienia
prawne, zagadnienia związane z
dostępnością terenu i transportem,
infrastruktra, ochrona środowiska,
ograniczenia czasowe.

Metody fizyczne

rekultywacji

Do metod fizycznych należą wszystkie metody

które nie zmieniają fizykochemicznych
właściwości zanieczyszczeń
nagromadzonych w glebie (wyjątek –
metody termiczne).

Zalicza się tu proste metody inżynierskie

(wydobycie i składowanie zanieczyszczonej
gleby) jak i skomplikowane metody
procesowe (np. elektromigrację).

Spalanie

Spalanie jest metodą ex situ. Polega ono

na termicznym rozkładzie substancji
niebezpiecznych w wysokiej
temperaturze (850 – 1200 °C). Metoda
ta jest skuteczna wobec zanieczyszczeń
organicznych, natomiast nie usuwa
metali ciężkich)

Spalanie

Proces spalania polega na umieszczeniu

zanieczyszczonej gleby w komorze
spalania, gdzie w odpowiedniej
temperaturze następuje rozkład
termiczny szkodliwych związków.

Schemat procesu spalania

Gazy wytworzone w procesie
spalania są kierowane do
bloku oczyszczania spalin,
gdzie przed skierowaniem do
atmosfery usuwane są z nich
metale, kwasy i cząstki
popiołu.

Zanieczyszczona

gleba

Piec obrotowy

Komora

dopalania

Chłodzenie

Filtracja spalin

Odpady po

neutralizacji spalin

Oczyszczona ziemia

Na składowisko

odpadów

Zalety procesu spalania:
- Termiczny rozkład substancji niepożądanych
- Spełnione surowe normy dla emisji gazowych
- Technologia znana i dopracowana

Wady metody:
- Nie usuwa metali ciężkich
- W procesie spalania niektórych związków

mogą powstawać toksyczne dioksyny i furany

Desorpcja termiczna

Desorpcja termiczna polega na

termicznym odparowaniu
niebezpiecznych substancji w
podwyższonej temperaturze (100 – 550
°C). Metoda stosowana jest ex situ.

Schemat desorpcji termicznej

Komora oczyszczania

spalin

Komora

dopalania

Chłodzenie

Zanieczyszczona

gleba

Suszarka

Oczyszczona ziemia

Gaz i pył

Oczyszczone gazy

Proces desorpcji polega na
umieszczeniu
zanieczyszczonej gleby w
komorze suszarni lub pieca
prażalniczego. W
podwyższonej temperaturze
następuje odparowanie
szkodliwych substancji.

Gazy i pyły przechodzą
przez komorę dopalania, w
której substancje szkodliwe
ulegają rozkładowi, a
następnie kierowane są do
instalacji oczyszczania.

Zalety metody:
- Właściwy system oczyszczania spalin

gwarantuje usunięcie dioksyn oraz

spełnienie norm emisji gazowych

- Szeroki zakres stosowania metody,

obejmujący różnorodne substancje

Wady metody:
- Nie nadaje się do usuwania metali

ciężkich

- Niektóre związki mogą pozostawać w

glebie i w trakcie procesu przekształcać

się w toksyczne produkty uboczne

Usuwanie próżniowe zanieczyszczeń

ex situ

Usuwanie próżniowe jest procesem

fizykochemicznym, polegającym na
odparowaniu do próżni substancji
niebezpiecznych i ich usuwaniu w
strumieniu powietrza.

Metoda ta jest skuteczna wobec

związków organicznych, jednakże
musza one zostać oddzielone i
unieszkodliwione w odrębnym procesie.

Usuwanie próżniowe zanieczyszczeń

ex situ

Proces próżniowego usuwania

zanieczyszczeń polega na umieszczeniu
zanieczyszczonej gleby w szczelnej
komorze (desorberze) , w której w wyniku
wytworzonej próżni następuje desorpcja i
odparowanie szkodliwych substancji.
Strumień gazów i pyłów zostaje poddany
oczyszczeniu a substancje niebezpieczne
są oddzielane i składowane.

Schemat usuwania próżniowego

zanieczyszczeń ex situ

Niebezpieczne związki

chemiczne składowane

na składowisku

odpadów

niebezpiecznych

Układ zbierania

i oczyszczania

gazów

Kontrola

poziomu

zanieczyszczeń

w glebie

Zanieczyszczo

na gleba

Desorber

Oczyszczona

gleba

zwracana na

miejsce

pobrania

Gazy

Oczyszczone

gazy

Zanieczyszczona gleba

- składowanie lub

oczyszczenie inną

metodą

Zalety metody:

•

Proces prostszy niż inne procesy służące do

usuwania zanieczyszczenia w fazie gazowej przed

ich unieszkodliwieniem.

•

Nie wymaga zastosowania zewnętrznego źródła

ciepła.

•

Niektóre odzyskiwane substancje zanieczyszczające

mogą być odzyskiwane jako użyteczne produkty.

Wady metody:

•

Duża zawartość materii organicznej hamuje

odparowywanie związków organicznych

•

Metoda nie nadaje się do rekultywacji niektórych

gleb

•

Nie pozwala na usuwanie związków nielotnych i

półlotnych.

Rozdzielanie mechaniczne

Rozdzielanie mechaniczne części gleby

zanieczyszczonej od nie
zanieczyszczonej jest procesem
polegającym na selektywnym
rozdzieleniu elementów zawierających
zanieczyszczenia od pozostałej części
gleby, wolnej od zanieczyszczeń.
Metoda stosowana jest ex situ.

Rozdzielanie mechaniczne

Proces rozdzielania odbywa się przy

użyciu różnych metod separacji.
Stosowane są techniki grawitacyjne
(polegające na wykorzystaniu różnic w
gęstości poszczególnych frakcji),
rozdzielanie na cyklonach, sitach oraz
rozdzielanie magnetyczne.

Schemat rozdzielania

mechanicznego

Zanieczyszczo

na gleba

Przenośnik

Oczyszczona

gleba

Separator

gruboziarn

isty

Separator

drobnoziarni

sty

Separator

magnetycz

Złom

Papier i plastik

Lekka frakcja

zanieczyszczeń

Zalety metody:
• Może znacząco zredukować objętość

zanieczyszczonej gleby

• Jest metodą znaną i dostępną

Wady metody:
• Metody nie stosuje się w przypadku

homogenicznego rozmieszczenia

niepożądanego materiału w glebie

• Część gleby zawierająca zanieczyszczenia musi

być oczyszczona inna metodą

System ścianek szczelnych (barier)

Bariery tworzą różne substancje

umieszczone pod powierzchnią gruntu
które zapobiegają rozprzestrzenianiu
się substancji niebezpiecznych.
Migrujące substancje zanieczyszczające
mogą być zatrzymywane, wyłapywane
(immobilizowane) lub unieszkodliwiane.

System ścianek szczelnych (barier)

Wyróżniamy kilka rodzajów barier:
• Bariery półprzepuszczalne lub

przepuszczalne bariery reaktywne to
pasywne ściany umiejscowione prostopadle
do kierunku migracji wód gruntowych.
Pozwalają na swobodny przepływ wody
jednocześnie zatrzymując rozpuszczone w
niej zanieczyszczenia. Zatrzymane
zanieczyszczenia są rozkładane lub
immobilizowane

System ścianek szczelnych (barier)

• Nieprzepuszczalne bariery pionowe – są

to bariery umieszczone pod powierzchnia

gruntu, nieprzepuszczalne dla wody.

Mają na celu zatrzymanie lub zmianę

kierunku przepływu wód gruntowych.

• Nieprzepuszczalne bariery poziome – są

to podpowierzchniowe poziome bariery

usytuowane powyżej zwierciadła wód

podziemnych,uniemożliwiające migracje

zanieczyszczeń w głąb profilu glebowego.

Typy barier

• Bariery oparte na procesie redoks (mogą

zawierać piryt, syderyt, wielosiarczki itp.)

• Bariery wytracające (zawierają

np.Ca(OH)

, CaCO

, Ca

(PO

)

• Bariery biologiczne – umożliwiające

degradację za pomocą mikroorganizmów

• Bariery sorpcyjne zawierające

aktywowany węgiel, zeolity, torf itp.

Schemat działania bariery

Zanieczyszczo

ne wody

gruntowe

Odpad

Poziom wód

gruntowych

Kierunek

przepływu wód

gruntowych

Bariera

półprzepuszczana

Oczyszczone wody

gruntowe

Izolacja powierzchniowa

Izolacja powierzchniowa jest metodą

fizyczna polegającą na przykryciu
zanieczyszczonej gleby i uniemożliwieniu
migracji zanieczyszczeń z tej gleby do
środowiska. Migracja taka może być
spowodowana infiltracja wód deszczowych
lub powierzchniowych w głąb profilu
glebowego lub działaniem wiatru
rozwiewającego zanieczyszczone cząstki
gleby.

Pokrywa składa się z 4 warstw:
• Warstwy ochronnej, w której rośnie roślinność

zapobiegająca erozji zanieczyszczonej powierzchni

• Warstwy drenażowej
• Warstwy nieprzepuszczalnej
• Warstwy podłoża

Glin

Żwir

Gleba

Trawa

Geomembran

Poziom wód

gruntowych

Zanieczyszczo

gleba

Studnie

monitoringu

Aby przykrycie gleby było skuteczne musi:
• Zapobiegać pionowej migracji wód przez

zanieczyszczona glebę

• Zapewniać sprawny odpływ wód

deszczowych

• Być łatwe w utrzymaniu i konserwacji
• Być wytrzymałe na uszkodzenia wywołane

osiadaniem i zagęszczaniem gruntu oraz
innymi zjawiskami

Przykrycie z góry jest wymagane jeżeli:
• Zanieczyszczona gleba pozostaje na miejscu.
• Podziemne zanieczyszczenia są tak rozległe,

że niemożliwe jest wydobycie i usunięcie
zanieczyszczonego gruntu.

• Właściwości zanieczyszczeń wykluczają

możliwość uwalniania i migracji

• Usunięcie zanieczyszczonej gleby byłoby

większym zagrożeniem dla środowiska niż
pozostawienie jej na miejscu.

Usuwanie zanieczyszczeń metodą

BAG

Metoda BAG opiera się na wykorzystaniu

sorpcyjnych i jonowymiennych zdolnościach
zeolitów. Stosowana jest in situ i ex situ.

Zeolity to uwodnione glinokrzemiany wapnia o

charakterystycznej strukturze wewnętrznej
tworzącej system drobnych kanalików. Należą tu
między innymi takie minerały jak: haloizyt,
heulandyt, klinoptylolit. Istnieją także zeolity
syntetyczne.

Usuwanie zanieczyszczeń metodą BAG

polega na umieszczeniu w glebie
brykietów wykonanych z naturalnych bądź
syntetycznych zeolitów. Metale ciężkie
obecne w roztworze są sorbowane przez
zeolity. Następnie brykiety usuwa się z
gleby i regeneruje wypłukując z nich
zasorbowane metale ciężkie.
Zregenerowane brykiety mogą być użyte
ponownie.