Projekt STAR-AQUEM zgodny z

Projekt STAR-AQUEM zgodny z

RDW

RDW

Metodyka reprezentatywnego poboru prób

Metodyka reprezentatywnego poboru prób

siedliskowych (MHS) dla zespołów fauny dennej

siedliskowych (MHS) dla zespołów fauny dennej

różnych typów wód

różnych typów wód

+

+

Laboratoryjne procedury szacowania dla

Laboratoryjne procedury szacowania dla

monitoringu ekologicznego rzek

monitoringu ekologicznego rzek

dr Mariusz Tszydel

dr Mariusz Tszydel

Projekt STAR-AQUEM zgodny z

Projekt STAR-AQUEM zgodny z

RDW

RDW

Metodyka reprezentatywnego poboru prób

Metodyka reprezentatywnego poboru prób

siedliskowych (MHS) dla zespołów fauny dennej

siedliskowych (MHS) dla zespołów fauny dennej

różnych typów wód

różnych typów wód

+

+

Laboratoryjne procedury szacowania dla

Laboratoryjne procedury szacowania dla

monitoringu ekologicznego rzek

monitoringu ekologicznego rzek

dr Mariusz Tszydel

dr Mariusz Tszydel

...miał na celu opracowanie wystandaryzowanego

...miał na celu opracowanie wystandaryzowanego

systemu ekologicznej oceny jakości wód przy

systemu ekologicznej oceny jakości wód przy

wykorzystaniu różnych metod badawczych oraz

wykorzystaniu różnych metod badawczych oraz

różnych grup organizmów wodnych wraz z oceną

różnych grup organizmów wodnych wraz z oceną

precyzyjności i przydatności do oceny oddziaływań

precyzyjności i przydatności do oceny oddziaływań

różnych zakłóceń środowiska

różnych zakłóceń środowiska

...miał prowadzić również do łatwej oceny i

...miał prowadzić również do łatwej oceny i

porównywalności środowisk wodnych w gradiencie

porównywalności środowisk wodnych w gradiencie

biogeograficznym Europy – uzyskanie możliwości

biogeograficznym Europy – uzyskanie możliwości

porównywania jakości stanu ekologicznego rzek

porównywania jakości stanu ekologicznego rzek

europejskich.

europejskich.

Projekt STAR-AQUEM...

Projekt STAR-AQUEM...

Projekt STAR-AQUEM...

Projekt STAR-AQUEM...

-

-

zgodny w wymaganiami stawianymi przez RDW

zgodny w wymaganiami stawianymi przez RDW

- przewidziany dla różnych typów wód płynących,

- przewidziany dla różnych typów wód płynących,

zwłaszcza rzek i

zwłaszcza rzek i

strumieni możliwych do przebrodzenia z widocznym

strumieni możliwych do przebrodzenia z widocznym

dnem koryta

dnem koryta

- oparty o typologię ekologiczną wód, systemy

- oparty o typologię ekologiczną wód, systemy

referencyjne służące

referencyjne służące

do porównań i oceny statusu ekologicznego

do porównań i oceny statusu ekologicznego

- oparty na pełnej analizie biologicznej podstawowych

- oparty na pełnej analizie biologicznej podstawowych

grup

grup

organizmów wodnych, zwłaszcza makrobezkręgowców

organizmów wodnych, zwłaszcza makrobezkręgowców

bentosowych

bentosowych

- wystandaryzowany pod kątem procedur analitycznych

- wystandaryzowany pod kątem procedur analitycznych

- metodą stosowaną zarówno w terenie jak i w

- metodą stosowaną zarówno w terenie jak i w

laboratorium

laboratorium

- jest spójny z systemem indeksacji wielomiarowej

- jest spójny z systemem indeksacji wielomiarowej

zależnie od

zależnie od

różnego rodzaju stresora, jego intensywności oraz

różnego rodzaju stresora, jego intensywności oraz

typów

typów

abiotycznych wód

abiotycznych wód

Reprezentatywny pobór prób siedliskowych

Reprezentatywny pobór prób siedliskowych

(

(

ang. Multi-Habitat Sampling

ang. Multi-Habitat Sampling

MHS) jest:

MHS) jest:

Reprezentatywny pobór prób siedliskowych

Reprezentatywny pobór prób siedliskowych

(

(

ang. Multi-Habitat Sampling

ang. Multi-Habitat Sampling

MHS) jest:

MHS) jest:

Więcej informacji na stronie

:

www.eu-star.at

Metodyka poboru prób MHS dotyczy

Metodyka poboru prób MHS dotyczy

zespołów makrobezkręgowców fauny dennej

zespołów makrobezkręgowców fauny dennej

małych i średniej wielkości rzek

małych i średniej wielkości rzek

Metodyka poboru prób MHS dotyczy

Metodyka poboru prób MHS dotyczy

zespołów makrobezkręgowców fauny dennej

zespołów makrobezkręgowców fauny dennej

małych i średniej wielkości rzek

małych i średniej wielkości rzek

C z ę ś ć t e r e n o w a

C z ę ś ć t e r e n o w a

C z ę ś ć t e r e n o w a

C z ę ś ć t e r e n o w a

Główne założenia metodyki poboru prób dla

Główne założenia metodyki poboru prób dla

MHS:

MHS:

Główne założenia metodyki poboru prób dla

Główne założenia metodyki poboru prób dla

MHS:

MHS:

-

ocena heterogeniczności substratu nieorganicznego

ocena heterogeniczności substratu nieorganicznego

podłoża dna rzeki czyli oszacowanie procentowego

podłoża dna rzeki czyli oszacowanie procentowego

udziału substratu mineralnego i organicznego w pokryciu

udziału substratu mineralnego i organicznego w pokryciu

dna koryta rzecznego

dna koryta rzecznego

-

wybór lokalizacji prób cząstkowych dna i późniejszy ich

wybór lokalizacji prób cząstkowych dna i późniejszy ich

pobór powinien odnosić się do fragmentów podłoża

pobór powinien odnosić się do fragmentów podłoża

stanowiących nie mniej niż 5%

stanowiących nie mniej niż 5% pokrycia dna koryta

-

powierzchnia poboru prób cząstkowych powinna być

powierzchnia poboru prób cząstkowych powinna być

zlokalizowana w badanym odcinku rzeki w sposób

zlokalizowana w badanym odcinku rzeki w sposób

równomierny

równomierny

-

badany odcinek rzeki powinien mieć 100 m długości

badany odcinek rzeki powinien mieć 100 m długości

-

pobieranych jest 20 prób cząstkowych

pobieranych jest 20 prób cząstkowych

-

pobór prób cząstkowych przeprowadzany jest przy

pobór prób cząstkowych przeprowadzany jest przy

pomocy

siatki

hydrobiologicznej

o

kwadratowym

pomocy

siatki

hydrobiologicznej

o

kwadratowym

przekroju ramki (0,25 x 0,25 m), a powierzchnia

przekroju ramki (0,25 x 0,25 m), a powierzchnia

pojedynczego poboru próby cząstkowej wynosi 625 cm

pojedynczego poboru próby cząstkowej wynosi 625 cm

2

2

-

podczas poboru siatkę umieszcza się frontalnie do

podczas poboru siatkę umieszcza się frontalnie do

kierunku przepływu wody naruszając dno do pewnej

kierunku przepływu wody naruszając dno do pewnej

głębokości – im bardziej gruboziarnisty materiał, tym

głębokości – im bardziej gruboziarnisty materiał, tym

głębiej wgryzamy się w dno

głębiej wgryzamy się w dno

Oceny

udziału

procentowego

podłoża

najlepiej

Oceny

udziału

procentowego

podłoża

najlepiej

dokonywać z brzegów lub mostów - jeśli jest to możliwe,

dokonywać z brzegów lub mostów - jeśli jest to możliwe,

gdyż każde niepotrzebne wejście do wody powoduje

gdyż każde niepotrzebne wejście do wody powoduje

naruszanie naturalnej struktury dna i powoduje

naruszanie naturalnej struktury dna i powoduje

wyłączanie określonych powierzchni z dalszych badań

wyłączanie określonych powierzchni z dalszych badań

rzeka Drzewiczka – widok z mostu...
Widok panoramiczny oraz widok dna
(zdjęcia z prawej strony)

psammal

makrofity

mezo/mikrolital

alkal

STAR-AQUEM określa typologię siedlisk ze względu na

STAR-AQUEM określa typologię siedlisk ze względu na

stopień uziarnienia podłoża - wielkość cząstek

stopień uziarnienia podłoża - wielkość cząstek

mineralnych i organicznych.

mineralnych i organicznych.

Mikrohabitaty mineralne

(

wielkość frakcji

mineralnej

):

- megalital >40 cm
- makrolital 20-40 cm
- mezolital 6-20 cm
- mikrolital 2-6 cm
- alkal 0,2-2 cm
- psammal 0,06-0,2 cm
- argyllal <0,06 cm
- technolital 1- gruz wyrzucany do wody oraz
umacniający brzegi

2 - hydrokonstrukcje żelbetonowe)

Mikrohabitaty organiczne:

- glony (głównie peryfiton oraz łąki ramienicowe)
- makrofity zanurzone
- makrofity wynurzone
- żywe części roślinności lądowej (korzenie i kłącza
nadbrzeżnych

roślin lądowych)

- xylal (drewno pochodzenia allochtonicznego: gałązie,
pnie)

- CPOM (grubocząsteczkowa materia organiczna >1 mm)
- FPOM (drobnoczasteczkowa materia organiczna <1 mm)
- bakterie i grzyby (sapropel, szlam gnilny zawierający

mikroorganizmy

- debris (depozyty materi organicznej różnej frakcji i
pochodzenia)

retencjonowane w pewnych miejscach koryt rzecznych

kamienie
żwir
piasek
makrofity
wyspy

Udział
procentowy
danej frakcji:

kamienie – 40%
(8)

żwir – 15% (3)

piasek – 40% (8)

makrofity – 5%
(1)

oszacowanie procentowego udziału substratu

oszacowanie procentowego udziału substratu

mineralnego i organicznego w pokryciu dna

mineralnego i organicznego w pokryciu dna

koryta rzecznego

koryta rzecznego

oszacowanie procentowego udziału substratu

oszacowanie procentowego udziału substratu

mineralnego i organicznego w pokryciu dna

mineralnego i organicznego w pokryciu dna

koryta rzecznego

koryta rzecznego

Technolitoral oraz siedliska, które stanowią <5% pokrycia dna nie są typowane do poboru
prób, ale powinny być odnotowane w protokole terenowym !!!

Pobór jednostkowej reprezentatywnej próby siedliskowej

Pobór jednostkowej reprezentatywnej próby siedliskowej

dla zespołu bezkręgowej fauny dennej

dla zespołu bezkręgowej fauny dennej

Pobór jednostkowej reprezentatywnej próby siedliskowej

Pobór jednostkowej reprezentatywnej próby siedliskowej

dla zespołu bezkręgowej fauny dennej

dla zespołu bezkręgowej fauny dennej

Pobór prób na wybranych stanowiskach należy rozpocząć w
dole strumienia i stopniowo posuwać się w górę cieku.

Próby bentologiczne pobiera się siatką hydrobiologiczną o
kwadratowym przekroju ramki, gdzie długość krawędzi wynosi
25 cm.

Powierzchnia pobieranego podłoża dla jednostkowej próby
siedliskowej wynosi 625 cm

2

– co oznacza, że siatką pobiera się

odcinek dna o dł. 25 cm). Średnica oczek siatki wynosi 500

μ

m,

a jej długość 70 cm.

Zależnie od granulacji substratu mineralnego zalegającego na
dnie, próby powinny być pobrane na głębokość:

- dla psammalu, pelalu i FPOM do gł. 5-10 cm

- dla alkalu, mikrolitalu i CPOM do gł. 10-15 cm

- dla makro- i mezolitalu do gł. 15-20 cm

MHS zakłada maksymalne zredukowanie materiału
zabieranego z terenu do laboratorium, duże kamienie i
gałęzie powinny być przepłukane i oczyszczone z
przytwierdzonych do nich organizmów.

Pobór prób z makrofitów zanurzonych oraz części roślin
wynurzonych ponad powierzchnię wody odbywa się poprzez
wstępne przepłukanie roślin nad pojemnikiem. Ponieważ
niektóre owady nie dają się łatwo oddzielić od roślin, dlatego
makrofity powinny zostać zabrane do laboratorium, do dalszej
analizy.

W

przypadku

makrofitów

zanurzonych

najbardziej

rekomendowany jest pobór prób ilościowych z danej
powierzchni pokrytej roślinami.

Pobór prób z dna pokrytego roślinnością

Pobór prób z dna pokrytego roślinnością

wodną

wodną

Pobór prób z dna pokrytego roślinnością

Pobór prób z dna pokrytego roślinnością

wodną

wodną

Pobór prób z dna pokrytego przez CPOM, xylal,

Pobór prób z dna pokrytego przez CPOM, xylal,

debris

debris

Pobór prób z dna pokrytego przez CPOM, xylal,

Pobór prób z dna pokrytego przez CPOM, xylal,

debris

debris

Wypłukanie materiału organicznego w pojemniku bądź siatce
daje miarodajne efekty, jednak jeśli chodzi o większe gałęzie
czy kawałki kory, należy starannie je obmyć i powybierać z
zakamarków przy pomocy pęsety.

Przed zabraniem do laboratorium każdy pojemnik
zawierający próbę powinien zostać opisany etykietką
(„fiszka na kalce zapisana ołówkiem i wrzucona do
pojemnika), a materiał utrwalony alkoholem 95%.

Projekt/Instytucja:
Nazwa rzeki:
Nazwa stanowiska:
Numer próby:

Kod stanowiska, poboru i próby

:

Data poboru próby:

Nazwisko pobierającego:

Opis próby oraz sposobu jej pobrania:

Przykładowy wzór etykietki wrzucanej do pojemnika z próbą,
taka sama etykietka powinna znaleźć się na pojemniku, w celu
łatwiejszej identyfikacji w laboratorium.

Biorąc pod uwagę bezpieczeństwo w terenie osób
pobierających próby, w bezpośrednim sąsiedztwie wody
oraz w samej rzece wszelkie czynności wykonywane
powinny być przez co najmniej 2 osoby.

C z ę ś ć l a b o r a t o r y j n a

C z ę ś ć l a b o r a t o r y j n a

C z ę ś ć l a b o r a t o r y j n a

C z ę ś ć l a b o r a t o r y j n a

Materiał pobrany w terenie i przywieziony do

Materiał pobrany w terenie i przywieziony do

laboratorium opracowywany jest w kolejnych

laboratorium opracowywany jest w kolejnych

etapach:

etapach:

- przygotowanie podprób i przesiewanie
- przebieranie materiału (wybieranie organizmów)
- identyfikacja organizmów

Właściwe przygotowanie podprób zapewni

Właściwe przygotowanie podprób zapewni:

- redukcję nakładu pracy oraz czasu
- reprezentatywność podprób i porównywalność
wyników

- zmniejszenie łącznych kosztów prowadzonego
monitoringu

Przygotowanie podprób i przesiewanie

Przygotowanie podprób i przesiewanie

Przygotowanie podprób i przesiewanie

Przygotowanie podprób i przesiewanie

- próby przywiezione z terenu należy przepłukać, tak
aby oddzielić podłoże nieorganiczne od materii
organicznej z bezkręgowcami

- przygotować kuwetę podzieloną na 36 równych
kwadratów (kwadraty namalować na dnie kuwety)

- na kuwetę przełożyć materię organiczną wraz z
bezkręgowcami i równomiernie rozprowadzić po dnie

- jeśli próba zawiera duże gałązki czy całe liście należy
zdjąć z nich zwierzęta a następnie usunąć z próby

- następnie należy losowo wybrać 5 pól które będą
stanowiły podpróby z przeznaczeniem do dalszej analizy
laboratoryjnej. Losowy charakter prób można osiągnąć
rzucając dwiema kostkami do gry.

1 2 3 4
5 6

1

2

3

4

5

6

Specjalnie
przygotowaną ramką
odpowiadającą
powierzchni jednego
kwadratu podpróby
wycinamy dane pole i
wybieramy ze środka
zawartość małą
łyżeczką

- pobór 5 podprób nie zawsze jest ostateczną ich
liczbą, jedna z zasad mówi, że pobór podprób należy
przeprowadzać aż do momentu gdy ilość organizmów z
wszystkich podprób przekroczy 350 osobników

- jeśli ilość organizmów z jednej podpróby przekroczy
350 sztuk, mimo wszystko wyznaczamy 5 podprób

Przebieranie podprób

Przebieranie podprób

Przebieranie podprób

Przebieranie podprób

- materiał uzyskany z podprób przenoszony jest na
kuwetę z wodą i rozpoczyna się sortowanie
organizmów. W celu usprawnienia pracy, zawartość
podpróby może zostać przesiana na sitach różnej
gęstości aby wyeliminować niepożądane frakcje
mineralne i cząstki organiczne CPOM.

- próbę przebiera się w specjalnych kuwetach z wodą,
nakładając małe porcje materiału, tak aby nie
pokrywały one po równomiernym rozłożeniu połowy
dna kuwety.

- wysortowane i policzone organizmy z rozdzieleniem
na rzędy powinny zostać utrwalone w 70% etanolu, aż
do dalszej dokładniejszej identyfikacji

- z prób nie należy wybierać form uskrzydlonych
(imagines) z wyjątkiem chrząszczy

wodnych i

pluskwiaków

- nie wybiera się poczwarek, wylinek oraz osobników
uszkodzonych i nie nadających się do oznaczeń
taksonomicznych oraz pustych domków i muszli

Po wysortowaniu zwierząt finalną czynnością zamykającą
procedurę laboratoryjną jest wypełnienie protokołu

Nazwa rzeki

Stanowisko

Lokalizacja
ekoregion/subregion
zlewnia

Projekt

Data

Pobór prób

Metodyka

Sprzęt do poboru

Sita
Min. liczba osobników

Etapy pracy

Wykonawca Czas (h)

Przygotowaie próby –
przepłukiwaie wodą

Selekcja prób

Sortowanie 5 podprób

Dobieranie dodatkowych pól
liczba pól... (podprób)

Przebieranie dodatkowych pól

Przebieranie całości próby

Łącznie czas przebierania

Uwagi dotyczące opisu frakcji
mineralnych i organicznych:

Uwagi dotyczące opisu frakcji
mineralnych i organicznych:

Lista taksonomiczna organizmówLiczba osobników

Porifera
Cnidaria
Turbellaria
Nematomorpha
Mollusca: Bivalvia
Molusca: Gastropoda
Annelida: Polychaeta
Annelida: Oligochaeta
Crustacea: Anostraca
Crustacea: Branchiura
Crustacea: Cirripedia
Crustacea: Diplostraca
Crustacea: Notostraca
Crustacea: Amphipoda
Crustacea: Decapoda
Crustacea: Isopoda
Crustacea: Mysidacea
Chelicerata
Insecta: Ephemeroptera
Insecta: Plecoptera
Insecta: Odonata
Insecta: Heteroptera
Insecta: Megaloptera
Insecta: Planipennia
Insecta: Lepidoptera
Insecta: Trichoptera
Insecta: Coleoptera
Insecta: Diptera: Chironomidae
Insecta: Diptera: Simuliidae
Insecta: Diptera: Inne
Bryozoa

Rekomendowane kryteria

Rekomendowane kryteria

selekcji

selekcji

stanowisk referencyjnych dla

stanowisk referencyjnych dla

celów monitoringu

celów monitoringu

ekologicznego

ekologicznego

Rekomendowane kryteria

Rekomendowane kryteria

selekcji

selekcji

stanowisk referencyjnych dla

stanowisk referencyjnych dla

celów monitoringu

celów monitoringu

ekologicznego

ekologicznego

Stanowisko referencyjne to odcinek rzeki, gdzie
fragment

dorzecza/stanowiska

zbliżony

jest

do

naturalnego (ang. pristine – pierwotne) lub w bardzo
niewielkim stopniu zmieniony antropogenicznie

Zasady ogólne:

- stanowiska referencyjne powinny być wyznaczone przez
odpowiednie

jednostki

rządowe,

odpowiedzialne

za

gospodarkę

wodną

kraju

z

uwzględnieniem

perspektywicznych planów zarządzania zlewnią i akceptacji
społeczno-politycznej.

- stanowiska referencyjne muszą zostać wytypowane na
podstawie spójnych kryteriów naturalności środowiska
przyrodniczego i ich struktur biocenotycznych

Przy wyborze stanowisk referencyjnych należy

Przy wyborze stanowisk referencyjnych należy

wziąć pod uwagę:

wziąć pod uwagę:

-

stopień urbanizacji i wpływ rolnictwa powinien być jak

stopień urbanizacji i wpływ rolnictwa powinien być jak

najmniejszy

najmniejszy

-

obecność naturalnej roślinności wodnej zanurzonej oraz

obecność naturalnej roślinności wodnej zanurzonej oraz

nadbrzeżnej i na terasie zalewowej powinna być spełniona

nadbrzeżnej i na terasie zalewowej powinna być spełniona

-

naturalne terasy zalewowe przyległe do s.r. nie powinny być

naturalne terasy zalewowe przyległe do s.r. nie powinny być

intensywnie użytkowane rolniczo

intensywnie użytkowane rolniczo

-

na s.r. powinna występować naturalna roślinność klimaksowa

na s.r. powinna występować naturalna roślinność klimaksowa

i/lub nierekultywowane tereny leśne

i/lub nierekultywowane tereny leśne

-

dno i brzegi koryta rzecznego nie powinny być zmieniane ani

dno i brzegi koryta rzecznego nie powinny być zmieniane ani

modyfikowane, naturalne przeszkody nie powinny być

modyfikowane, naturalne przeszkody nie powinny być

usuwane (zwalone drzewa)

usuwane (zwalone drzewa)

-

dobrze jeśli obecne są również ciągłe połączenia koryta

dobrze jeśli obecne są również ciągłe połączenia koryta

rzecznego z naturalnymi refugiami typu starorzecza,

rzecznego z naturalnymi refugiami typu starorzecza,

rozlewiska, łachy piaszczyste

rozlewiska, łachy piaszczyste

-

brak

barier

migracyjnych,

hydrokonstrukcji

brak

barier

migracyjnych,

hydrokonstrukcji

przeciwpowodziowych czy melioracyjnych, regulowanych

przeciwpowodziowych czy melioracyjnych, regulowanych

brzegów

brzegów

Przy wyborze stanowisk referencyjnych należy

Przy wyborze stanowisk referencyjnych należy

wziąć pod uwagę c.d.:

wziąć pod uwagę c.d.:

-

strefa nadbrzeżnej roślinności w zależności od typu wód

strefa nadbrzeżnej roślinności w zależności od typu wód

powinna być szersza lub równa 3-wielokrotności szerokości

powinna być szersza lub równa 3-wielokrotności szerokości

koryta rzecznego

koryta rzecznego

-

brak modyfikacji naturalnego reżimu wodnego lub

brak modyfikacji naturalnego reżimu wodnego lub

znaczących zmian hydrologicznych czy hydrotechnicznych,

znaczących zmian hydrologicznych czy hydrotechnicznych,

sztucznych zbiorników zaporowych powyżej s.r.

sztucznych zbiorników zaporowych powyżej s.r.

-

brak źródeł zanieczyszczenia punktowego lub znaczącego

brak źródeł zanieczyszczenia punktowego lub znaczącego

oddziaływania

progowych

ładunków

nutrientów,

oddziaływania

progowych

ładunków

nutrientów,

przemysłowych związków chemicznych

przemysłowych związków chemicznych

-

brak symptomów zanieczyszczeń obszarowych lub innych

brak symptomów zanieczyszczeń obszarowych lub innych

czynników sugerujących ich silne oddziaływanie

czynników sugerujących ich silne oddziaływanie

-

s.r. powinno charakteryzować się naturalnym tłem

s.r. powinno charakteryzować się naturalnym tłem

środowiskowym, tj. naturalnym składem chemicznym wody,

środowiskowym, tj. naturalnym składem chemicznym wody,

który jest specyficzny dla danego obszaru zlewni a wynika z

który jest specyficzny dla danego obszaru zlewni a wynika z

budowy geologicznej podłoża czy zalesienia

budowy geologicznej podłoża czy zalesienia

-

brak oznak zakwaszenia, wapnowania, zasolenia i zaburzeń

brak oznak zakwaszenia, wapnowania, zasolenia i zaburzeń

termicznych

termicznych

Przy wyborze stanowisk referencyjnych należy

Przy wyborze stanowisk referencyjnych należy

wziąć pod uwagę c.d.:

wziąć pod uwagę c.d.:

-

brak znaczącego występowania gatunków inwazyjnych

brak znaczącego występowania gatunków inwazyjnych

(introdukcja gatunków ryb, skorupiaków, mięczaków i innych

(introdukcja gatunków ryb, skorupiaków, mięczaków i innych

gatunków - roślin i zwierząt

gatunków - roślin i zwierząt

-

brak znaczącego wpływu gatunków obcych pochodzących z

brak znaczącego wpływu gatunków obcych pochodzących z

hodowli komercyjnych

hodowli komercyjnych

-

brak intensywnego gospodarowania wodami rzecznymi

brak intensywnego gospodarowania wodami rzecznymi

objętymi pozwoleniem wodno-prawnym

objętymi pozwoleniem wodno-prawnym

Protokół terenowy

Protokół terenowy

monitoringu ekologicznego

monitoringu ekologicznego

STAR-AQUEM oraz

STAR-AQUEM oraz

komputerowa analiza

komputerowa analiza

danych

danych

Protokół terenowy

Protokół terenowy

monitoringu ekologicznego

monitoringu ekologicznego

STAR-AQUEM oraz

STAR-AQUEM oraz

komputerowa analiza

komputerowa analiza

danych

danych

Analiza porównawcza przy

Analiza porównawcza przy

użyciu komputera i programów

użyciu komputera i programów

statystycznych

statystycznych

K O N I E

K O N I E

C

C