LEKI STOSOWANE W
LEKI STOSOWANE W
NIEDOKRWISTOŚCI
NIEDOKRWISTOŚCI
NIEDOKRWISTOŚĆ
NIEDOKRWISTOŚĆ
= ANEMIA
= ANEMIA
ANEMIA – czym jest?
ANEMIA – czym jest?
to stan niedoboru
krwinek czerwonych i
hemoglobiny
Wartości
prawidłowe
Hemoglobina
Hematokryt
Erytrocyty
Mężczyźni
13,5 g/dl
40 %
4,3 mln w mm ³
Kobiety
12,0 g/dl
37 %
3,9 mln w mm ³
Rozpoznanie przyczyn niedokrwistości wymaga
najczęściej badań diagnostycznych (morfologia krwi
obwodowej).
OBJAWY
OBJAWY
NIEDOKRWISTOŚCI
NIEDOKRWISTOŚCI
Bladość skóry i błon śluzowych
Tachykardia pojawiająca się w trakcie
wysiłku fizycznego
Łatwe męczenie się
Uczucie znużenia
Niskie ciśnienie krwi
Utrata przytomności
Bóle zamostkowe
Senność
Szum w uszach
PRZYCZYNA
PRZYCZYNA
NIEDOKRWISTOŚCI
NIEDOKRWISTOŚCI
Zaburzona erytropoeza
- produkcja krwinek
czerwonych,
która jest regulowana
erytropoetyną
- hormonem produkowanym
przez nerki
RODZAJE
RODZAJE
NIEDOKRWISTOŚCI
NIEDOKRWISTOŚCI
Niedokrwistość aplastyczna
Niedokrwistość hemolityczna
Niedokrwistość megaloblastyczna
Niedokrwistość z niedoboru żelaza
Niedokrwistość pokrwotoczna
Niedokrwistość nadbarwliwa
Niedokrwistość ciężarnych
( rzekoma , fizjologiczna)
PRZYCZYNY
PRZYCZYNY
NIEDOKRWISTOŚCI
NIEDOKRWISTOŚCI
Aplastyczna- uszkodzenie szpiku
kostnego promieniowaniem lub
czynnikami chemicznymi.
Hemolityczna- nadmierny rozpad
krwinek czerwonych w wyniku czego
uwalnia się hemoglobina
( wzrasta poziom bilirubiny i
pojawia się żółtaczka hemolityczna)
Megaloblastyczna- niedobór witamin B12 i B6
B12 i B6
- pojawiają się megalocyty we krwi oraz megaloblasty w szpiku.
Z niedoboru żelaza- niedostateczna ilość żelaza.
Pokrwotoczna- utrata krwi-
utrata krwi-
krwawienia miesięczne,
krwotoki.
Nadbarwliwa- niedobór witaminy B12
B12
-
niedobór krwinek czerwonych jest większy niż hemoglobiny.
Niedobarwliwa-niedobór żelaza
- niedobór hemoglobiny jest większy niż krwinek czerwonych
Ciężarnych- zwiększona objętość krwi w czasie ciąży.
NIEDOKRWISTOŚĆ Z
NIEDOKRWISTOŚĆ Z
NIEDOBORU
NIEDOBORU
ŻELAZA
ŻELAZA
Podstawowymi lekami w
Podstawowymi lekami w
niedokrwistości z niedoboru
niedokrwistości z niedoboru
żelaza są prep. żelaza podawane:
żelaza są prep. żelaza podawane:
· doustnie
· pozajelitowo – w przypadku
utrudnionego wchłaniania na
skutek chorób przewodu
pokarmowego lub nietolerancji
doustnych preparatów
doustne
:
Farmakokinetyka
Farmakokinetyka
:
Jony Fe²+ ulegają resorpcji w komórkach nabłonka
dwunastnicy i jelita cienkiego, utleniają się z udziałem
ceruloplazminy do Fe³+ i są odkładane w postaci
kompleksu z białkiem jako ferrytyna lub wiązane z
białkiem transportującym – transferrytyną.
Unika się w ten sposób toksycznego działania wolnych
jonów żelaza. Zasadniczą rolę w metabolizmie żelaza
odgrywa
transferrytyna
, ma ona zdolność
przemieszczania żelaza z prądem krwi do miejsc,
gdzie jest ono wykorzystywane.
W celu uwolnienia potrzebnego żelaza
W celu uwolnienia potrzebnego żelaza
(z transferrytyny lub z ferrytyny) następuje
jego redukcja (Fe³+ na Fe²+) pod wpływem czynnika
redukującego, czyli kwasu askorbowego (wit. C).
.
· Siarczan żelaza (II), prep.
Tardyferon, Hemofer
prolongatum, Ferro-Gradumet
· Glukonian żelaza (II), prep.
Ascofer, Additiva Ferrum
· Chlorek żelaza (II), prep.
Hemofer
· Proteinianobursztynian żelaza
(III), prep. Ferplex
Działania niepożądane
Działania niepożądane
:
nudności, wymioty, zaparcia, smoliste stolce.
Przedawkowanie:
Przedawkowanie:
objawy zatrucia
objawy zatrucia
: kwasica metaboliczna,
drgawki, śpiączka, śmierć.
Interakcje:
Interakcje:
· Utrudniają wchłanianie żelaza
Utrudniają wchłanianie żelaza
: szczawiany,
fosforany, białko jaj.
· Ułatwiają wchłanianie żelaza
Ułatwiają wchłanianie żelaza
: wit. C, fruktoza.
Zasady stosowania
Zasady stosowania
:
· Podawać między posiłkami lub na czczo
· Stosować odpowiednią dietę
(zmniejszona ilość mleka i mąki, oraz ich
przetworów, zwiększona ilość produktów
mięsnych, ryb i zielonych roślin).
Inne
Inne: Drogą doustną podaje się
zazwyczaj preparaty żelaza
żelaza
dwuwartościowego,
dwuwartościowego,
ze względu na
lepsza wchłanialność z przewodu
pokarmowego niż żelaza
trójwartościowego.
Preparaty mają różną zawartość
Preparaty mają różną zawartość
żelaza(II), są jednak zazwyczaj
żelaza(II), są jednak zazwyczaj
skuteczne i na ogół dobrze tolerowane
skuteczne i na ogół dobrze tolerowane
Preparaty pozajelitowe
Preparaty pozajelitowe
:
Przy podawaniu drogą pozajelitową preparatów żelaza istnieje
niebezpieczeństwo przedawkowania z powodu odkładania się w
tkankach – w momencie, kiedy transferryna nie może związać
w pełni jonów żelaza, wolne jony tego metalu mogą wywołać
działanie toksyczne
.
Zastosowanie kompleksów Fe³+ umożliwia
bezpośrednie
bezpośrednie
przekazywanie jonów żelaza na transferrynę oraz ułatwia jego
przekazywanie jonów żelaza na transferrynę oraz ułatwia jego
lepsze magazynowanie.
lepsze magazynowanie.
Dlatego też preparaty podawane tą drogą stosowane są w
postaci takich związków jak:
· Kompleks Fe³+ z polimaltozą,
· Kompleks Fe³+ z polimaltozą,
prep. Ferrum-Lek
prep. Ferrum-Lek
· Kompleks Fe³+ z sorbitolem,
· Kompleks Fe³+ z sorbitolem,
prep. Jectofer
prep. Jectofer
· Kompleks Fe³+ z sacharozą,
· Kompleks Fe³+ z sacharozą,
prep.
prep.
Venofer
Venofer
Działania niepożądane
Działania niepożądane: silne bóle głowy, objawy
ze strony przewodu pokarmowego, hipotensja,
zaburzenia oddychania, niemiarowość pracy serca.
Zasady stosowania
Zasady stosowania:
· W celu uniknięcia działań niepożądanych na
początku leczenia (po wykonaniu próby
uczuleniowej) stosować niepełne dawki, stopniowo
je zwiększając
· Wstrzyknięcia powinny być powolne (w celu
uniknięcia zakrzepów żylnych)
· Przy podaniu i. m. uważać, by nie wstrzyknąć leku
do podskórnej warstwy tłuszczu – powoduje to ból,
brązowe przebarwienie skóry w miejscu podania,
stwardnienie.
Inne:
Inne: Preparaty zawierają zazwyczaj żelazo(III),
znacznie bardziej toksyczne od preparatów
doustnych.