Polska polityka

zagraniczna oraz jej

wpływ na politykę

bezpieczeństwa państwa

Polityka zagraniczna to

proces formułowania i

realizacji interesów

narodowo-państwowych w

stosunku do innych państw i

uczestników systemu

międzynarodowego

Racja stanu

• Priorytet dla interesu państwowego
• naczelny interes państwa ponad

innymi

• posiadający względną wyższość
• zawierający autonomiczny interes

państwa, niezależny od innych
interesów cząstkowych

Zasady polskiej polityki

bezpieczeństwa

-traktowanie bezpieczeństwa w sposób

kompleksowy, uwzględniający

znaczenie
i wpływ różnorodnych czynników

politycznych, militarnych,

ekonomicznych, środowiskowych,

energetycznych i innych
-realizacja polityki bezpieczeństwa

zgodnie z Konstytucją RP, z

poszanowaniem prawa

międzynarodowego, zgodnie z celami
i zasadami Karty Narodów

zjednoczonych oraz dokumentów

OBWE

-na arenie międzynarodowej

kierowanie się wartościami,

ideałami i zasadami ujętymi w

Traktacie Północnoatlantyckim i

Traktatach Europejskich,czyli

realizacja wizji wolnej i

demokratycznej Europy, gdzie

bezpieczeństwo, dobrobyt i

sprzyjające warunki rozwoju

kulturowego i zachowania

tożsamości narodowej stanowią

wspólne i niepodzielne dobro

jednoczącego się kontynentu

Strategiczne cele

polskiej polityki

bezpieczeństwa

-stworzenie jak najlepszych
warunków dla
wszechstronnego
i stabilnego rozwoju
społecznego i gospodarczego
kraju, dobrobytu jego
obywateli, a także dla
zachowania dziedzictwa
narodowego i rozwoju
narodowej tożsamości

-wnoszenie wkładu w
budowę trwałego,
sprawiedliwego ładu
pokojowego w Europie i na
świecie, opartego na
wartościach
demokracji,praw
człowieka,praworządności
oraz solidarności

-wiązanie bezpieczeństwa
Polski z bezpieczeństwem
państw NATO i członków UE

-realizacja własnych interesów bezpieczeństwa

narodowego przede wszystkim w ramach
przestrzeni euroatlantyckiej, przy jednoczesnym
wspieraniu wysiłków społeczności
międzynarodowej w umacnianiu bezpieczeństwa
w Europie i na świecie,ochronie podstawowych
wartości ludzkich i zapewnieniu warunków dla
stabilnego

i swobodnego współistnienia
i rozwoju wszystkich państw

•

-dążenie do tego,aby użycie

siły na arenie międzynarodowej

było wyłącznie realizacją prawa

do obrony; pragnienie życia w

pokoju ze wszystkimi narodami

i rozwiązywania wszelkich

sporów międzynarodowych

środkami pokojowymi przy

jednoczesnym sprzeciwie wobec

wszystkich tych, którzy

dokonują agresji

i łamią prawa człowieka

Zewnętrzne
uwarunkowania polskiej
polityki zagranicznej

-bezpośrednie otoczenie
Polski(Europa Srodkowa)
-strefa euroatlantycka
-wymiar globalny

Bezpośrednie otoczenie
Polski

-zmiany w bezpośrednim
sąsiedztwie:
-do 1989r.trzech ,a po 1
stycznia 1993r.siedmiu;
-reunifikacja Niemiec( od
pażdziernika 1990 roku)
(formuła 2+4). Postawa Francji
i Wielkiej Brytanii

-polsko-niemiecki układ
graniczny (listopad 1990r.)
-”aksamitna rewolucja” w
Pradze(jesień 1989r.)
-stosunki z Litwą(nie
przystąpiła do WNP)
-”niepodległa
Ukraina”=nieimperialna Rosja

-maj 1992r.- wynegocjowanie
porozumienia o wyprowadzeniu
wojsk rosyjskich z Polski i traktatu
o stosunkach dwustronnych
-wyrzeczenie się przez Moskwę
grożby użycia siły
-wyłonienie się Europy Środkowej
(różnice cywilizacyjne pomiędzy
zachodnią a wschodnią częścią
byłej Europy Wschodniej.Grupa
Wyszehradzka(luty 1991r.)
-państwa Europy Środkowej
pierwszymi kandydatami do
członkostwa:RE, OECD, NATO, UE

• -

• -w pierwszym okresie po 1989r.

Moskwa uważała nasz region za
„historycznie ukształtowaną
strefę swoich wpływów” za
„strefę uzasadnionych interesów
bezpieczeństwa

”

-powstanie ugrupowań
subregionalnych:Rada Państw
Morza Bałtyckiego,Inicjatywa
Środkowoeuropejska(16
państw)
-szara strefa bezpieczeństwa
do szczytu madryckiego NATO
(lipiec 1997r.)
-przewaga komparatywna
Polski(integralność państwa)

• -

Polska w strefie „rozrzedzonego

bezpieczeństwa”-między NATO i
Rosją(do grudnia1991 ZSRR)
-rola dyplomacji na rzecz
układania stosunków z sąsiadami
poszukiwania sojuszy
dwustronnych

Strefa euroatlantycka

-przyjęcie orientacji zachodniej
-stosunek państw Zachodu do
dynamiki zmian i tempa
środkowoeuropejskich
rewolucji(grożba chaosu)
-”uzasadniona historycznie strefa
bezpieczeństwa Rosji”

• -”historyczne pięć minut dla

Polski(otwarcie politycznego i
gospodarczego parasola nad polskimi
zmianami lat 80 i 90
-znaczenie wsparcia Waszyngtonu
-rola Niemiec
-Mitterrand:”Polska jako kraj leżący w
niemieckiej strefie wpływów będący
ponadto koniem trojańskim Ameryki w
Europie

-znaczenie członkostwa w RE
(Polska-listopad 1991r.
-zainteresowanie Sojuszu
Atlantyckiego kwestią
bezpieczeństwa Europy Środkowej
-Rada Współpracy
Północnoatlantyckiej (jesień
1991r.)
-Program Partnerstwa dla Pokoju
(jesień 1993r.)
-lipiec 1997r. Decyzja NATO o
przyjęciu Polski,Czech i Węgier do
Sojuszu

• -grudzień 1991r. Zawarcie Układu

Stowarzyszeniowego ze Wspólnotami
Europejskimi
-Francja-sprawa członkostwa w Unii to
sprawa „wielu dziesiątków lat” (propozycja
konfederacji europejskiej
-Rosja-współpraca w ramach G-8 oraz z NATO
-stanowisko Polski wobec USA i Unii
Europejskiej
-zmiana geopolitycznego położenia Polski

Wymiar globalny

-okres przejściowy po upadku
dwubiegunowego systemu
międzynarodowego(brak
wyrażnej cezury-Kongres
Wiedeński,Traktat Wersalski
czy Karta Narodów
Zjednoczonych)

•-erozja systemu ONZ w

dwóch aspektach:jako
systemu bezpieczeństwa
międzynarodowego i jako
systemu uniwersalnych zasad
i praw

-wejście społeczności i
porządku międzynarodowego
w stan fragmentacji(rynek i
demokracja jako czynniki
stabilizacji)
-w latach 90 oś podziału w
świecie zmieniła się z
horyzontalnego Wschód-
Zachód na wertykalny Północ-
Południe(uważano jednak,że
bardziej prawidłowy podział to
„the West and the Rest”)

•-Rosja do 11 września

2001r. Uczestniczyła
wspólnie z Indiami czy
Chinami w próbach
równoważenia USA

• Tendencje w kształtowaniu się porządku

międzynarodowego: Francis Fukuyama

(liberalizm i demokracja) oraz Samuela

P.Huntingtona (zderzenie cywilizacji)

• Wnioski dla Polski:
-USA jako zwornik systemu

międzynarodowego
-dążność szybkiego członkostwa w UE

-rozluźnienie kontaktów z państwami Południa
-sprzyjające zmiany dla realizacji przez Polskę

narodowych interesów w skali regionalnej i

euroaltantynckiej

.

Bezpieczeństwo Polski

Kalendarium wydarzeń

8.10.1989r.-Delegacja Sejmu RP

została zaproszona do

uczestnictwa w obradach Komisj

Politycznej Zgromadzenia

Parlamentarnego NATO

21.02.1990r.-Przyjęcie przez KOK

Doktryny obronnej RP

21.03.1990r.-Pierwsza wizyta

ministra Krzysztofa

Skubiszewskiego w Kwaterze

Głównej NATO

• -9.08.1990r.-Nawiązanie stosunków

dyplomatycznych między Polską i NATO

-13.09.1990r.-Wizyta Manfreda Woernera w
Polsce

-20.03.1991r.-Podpisanie w Waszyngtonie
Deklaracji o stosunkach między RP a USA

-3.04.1991r.-Prezydent RP Lech Wałęsa
złożył wizytę w siedzibie NATO w Brukseli

• 2.11.1992r.-Przyjęcie przez KOK :Założenia

polskiej polityki bezpieczeństwa.Polityka
bezpieczeństwa i strategia obronna
RP.Stwierdzenie po raz pierwszy ,że
członkostwo w NATO jest celem polskiej
polityki zagranicznej

9.03.1993r.-Spotkanie ministra Krzysztofa
Skubiszewskiego w Brukseli z sekretarzem
generalnym NATO :celem Polski jest
członkostwo w NATO

•1.09.1993r.-List Lecha Wałęsy

do sekretarza generalnego
NATO –członkostwo w Sojuszu
jest jednym z podstawowych
celów polskiej polityki
zagranicznej