Tradycja (lac. Traditio - przekazywanie z rąk do rąk) - przekaz bezpośredni (czyli ustny) jako glowna forma przekazu kulturowego; a zatem glównym medium tradycji jest język mówiony, ale również naśladowanie pewnych czynności na podstawie wzorów

• tradycja to zasady postępowania, obyczaje, poglądy i wiadomości przechodządze z pokolenia na pokolenie (społeczny aspekt tradycji - zbiór utrwalonych elementów), ale również fakt tego przechodzenia (dynamiczny aspekt tradycji - proces przekazywania elementów)

• polski socjolog, Jerzy Szacki, za istotniejszy uważa aspekt dynamiczny, ze względu na to, że wraz zanikiem procesu przekazywania, zaniknie tradycja

• Przekaz z pokolenia na pokolenie; nadawcą jest pokolenie starsze, biorcą: dzieci; następuje w obrębie różnych grup spolecznych np. tradycja narodowa, stanowa (szlachecka), grup zawodowych

• Zakres przekazywanych treści: obyczaje, zwyczaje, wzory zachowań, poglądy, wierzenia, normy moralne, techniki (ludyczne, rzemiosla), gry

• tradycja, będąc przekazem przede wszystkim ustnym, w procesie komunikowana może być zniekształcana (stąd liczne warianty danych zwyczajów czy współczesne ubożenie o elementy zjawisk tradycyjnych, a nawet zanik wiedzy o nich)

• Coś może być dziedzictwem, a nie być tradycją; tradycja to to, co akceptowane przez biorców, jest stara (nie może być stworzona przez mlodych); tradycja to żywa część przeszlości, nadal potrzebna i ważna; to również to, co rodzinne; tradycja łączy przeszłość z teraźniejszością; dziedziczenie to przekaz, będący jakby poza naszym wyborem (tak jak nie można odrzucić dziedziczonych genów), zaś przyjęcie tradycji musi się wiązać z aktem woli; tradycja jest więc wolą dziedziczenia

• Szacki odróżnia tradycję od dziedzictwa w sposób następujący: „Tradycja to te wzory odczuwania, myślenia i postępowania, które ze względu na swą rzeczywistą lub domniemaną przynależność do społecznego dziedzictwa grupy są przez jej członków wartościowane dodatnio lub ujemnie.”

• możemy mówić o obecności tradycji w kulturze, ponieważ zarówno jednak, jak i druga opiera się na procesie dobrowolnego dziedziczenia jakichś elementów; zjawiska, do których tradycja ma zastosowanie to wyłącznie zjawiska kultury; tradycja czasem jest utożsamiana z kulturą, ale najczęściej pojmowana jest jako jej składnik; określając stopień tradycyjności danej kultury, możemy określić jej uzależnienie od przeszłości

• główną funkcją tradycji jest transmisja kultury, dzięki której pokolenia nowe nie muszą tworzyć od początku, mogą natomiast dysponować potencjałem stworzonym przez poprzednie pokolenia. Ponadto tradycja dostarcza systemowi społeczno-kulturowemu niezbędnej dozy stabilizacji oraz stanowi ważną podstawę integracji, identyfikacji oraz poczucia wartości własnej grupy. Podlegając procesom nie tylko akumulacji, ale i selekcji, tradycja tym samym wzmacnia adaptacyjną rolę kultury i może być czynnikiem jej rozwoju.

• w teologii chrześcijańskiej słowo tradycja funkcjonuje jako mądrość zbiorowa i odnosi się do interpretacj Pisma Świętego oraz treści objawienia

• Tradycja również odróznia to co „nasze”, od tego co „obce”

• dziś tradycja wchodzi w konflikt ze współczesnymi zjawiskami, takimi jak szybki postęp czy kultura masowa; konflikt ten narodził się wraz z racjonalizmem racjonalizacją życia społecznego; tradycja odrzucana jest na rzecz innowacji, wypierana jest przez nowości, skuteczne, praktyczne i zgodne ze zdrowym rozsądkiem

---