Rynek turystyczny
i mechanizmy jego działania
Wykład 4
Zagadnienia
Pojęcie rynku turystycznego i kryteria
podziału
Popyt turystyczny – pojęcie, czynniki,
cechy i mierniki
Podaż turystyczna – pojęcie, produkt
turystyczny, atrakcyjność turystyczna,
cechy i mierniki
Rynek turystyczny
Przez pojęcie rynku rozumiemy zespół
stosunków między sprzedającymi i
kupującymi dany produkt.
Dlatego rynek turystyczny jest
definiowany przez odniesienie do
produktu turystycznego, jego
dostawców oraz odwiedzających
(turystów).
Kryteria podziału
Kryteria podziału
geograficzne
geograficzne
rodzaj usług turystycznych
rodzaj usług turystycznych
grupy wiekowe turystów
grupy wiekowe turystów
miejsce zamieszkania
miejsce zamieszkania
cel podróży turystycznej
cel podróży turystycznej
Popyt turystyczny
wielkość zapotrzebowania na produkt
turystyczny przy danej cenie i w
danym okresie
jest sumą dóbr turystycznych, usług i
towarów, które turyści skłonni są
nabyć przy określonym poziomie cen
Czynniki popytowe
ekonomiczne
społeczno – psychologiczne
podażowe
Cechy popytu
heterogeniczność i niejednorodność
występuje w ramach wydatków wg
upodobania
wystąpienie popytu efektywnego
wymaga wyższego progu dochodów
niż w innych przypadkach konsumpcji
jest elastyczny dochodowo
Cechy popytu
jest mobilny
substytucyjność
jest to popyt restytucyjny
jest to popyt łączny
elastyczność cenowa
sezonowość
inflacjogenność
jest wypadkową popytu na
wszystkie komponenty podaży
zależy od polityki państwa
Cechy popytu
Mierniki popytu
Ruch turystyczny
Badania graniczne
Metoda rejestracji hotelowej
Badania uczestnictwa w wyjazdach
turystycznych w miejscu zamieszkania
respondentów
Badania ruchu turystycznego w
miejscu recepcji turystycznej
Wydatki turystyczne
Metody badania popytu
badania pierwotne i wtórne
badania pełne i badania częściowe
Przyjazdy cudzoziemców do Polski ogółem
(mln przekroczeń granicy)
Źródło: GUS na podstawie danych Straży Granicznej
Struktura składników atrakcyjności
turystycznej Sopotu
Podaż turystyczna
ilość produktu turystycznego
oferowana na sprzedaż przy danej
cenie i w danym okresie
ilość turystycznych dóbr i usług, jaką
jest się skłonnym oddać przy danym
stanie cen krajowych lub wartości
pieniądza w stosunku do zagranicy
Podaż turystyczną czyli ogólny produkt
turystyczny tworzy układ następujących
czynników:
atrakcje i środowisko miejsca
docelowego
infrastruktura i usługi miejsca
docelowego
dostępność miejsca docelowego
wizerunki miejsca docelowego
cena płacona przez konsumenta
Podaż turystyczna
Produkt turystyczny
Ujęcie węższe - wszystko, co turysta kupuje
(usługi transportowe, noclegowe,
gastronomiczne). Znaczenie zgodne z
marketingowym rozumieniem produktu.
Ujęcie szerokie - jest kompozycją tego, co
turysta czyni w czasie podróży turystycznej
i w miejscu docelowego pobytu, dołączając
do tego walory, urządzenia i usługi, z
których korzysta.
Produkt turystyczny
Kategorie produktu turystycznego
Rodzaj produktu turystycznego
Przykład
Produkty turystyczne
proste
Usługa
Przewodnictwo, usługa gastronomiczna, hotelarska, informacja
turystyczna…
Rzecz
Przewodnik, mapa turystyczna, pamiątki, sprzęt turystyczny,
płyta CD…
Obiekt
Zamek (ruiny), kościół, zabytek techniki, pomnik przyrody,
muzeum…
Wydarzenie
Pokaz, prezentacja, wystawa, wydarzenie kulturalne, sportowe,
impreza masowa…
Produkty turystyczne
złożone
Impreza
Wycieczka, obóz wędrowny, wczasy w siodle, „szkoła
przetrwania”…
Szlak
Tematyczne szlaki piesze, rowerowe, kajakowe, samochodowe…
Miejsce
Kraj, region, województwo, powiat, gmina, miejscowość, park
narodowy…
Źródło: J. Karczmarek, A. Stasia, B. Włodarczyk, Produkt turystyczny albo jak organizować poznawanie świata. Podręcznik,
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2002, s. 56.
Struktura produktu turystycznego
RDZEŃ
Poznanie
Wypoczynek
PRODUKTU
PRODUKT
RZECZYWISTY
Przyjazdy
Noclegi
Posiłki
Wycieczki
PRODUKT
Serwis
posprzedażowy
Bezpłatne
ubezpieczenia
Dodatkowe
wycieczki
Rezerwacja
komputerowa
Porady sprzedaży
produktu
Bezpłatna
opieka
lekarska
Zabawy
POWIĘKSZONY
Źródło: J. Altkorn, A. Nowakowska, Podstawy marketingu turystycznego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie,
Kraków 1992, s. 89.
Elementy produktu
turystycznego - obszar
Infrastruktura
Wartość dodana
Dziedzictwo
Organizacja i zarządzanie
Produkt turystyczny – obszar
(J. Kaczmarek, A. Stasiak, B. Włodarczyk)
Jest szczególnym, zdeterminowanym
geograficznie produktem złożonym z
wybranych elementów potencjału
turystycznego (lub istniejących
produktów prostych) danego obszaru,
połączonych nadrzędną ideą,
decydującą o jego oryginalności,
odrębności i atrakcyjności rynkowej
Pojęcie produktu turystycznego
obszaru definiowane jest jako
połączony rezultat atrakcji,
udogodnień i usług oferowanych w
miejscu docelowym, określanym jako
miejsce turystyczne
Produkt turystyczny
.
Hotel
Las
Restauracja
Wioska
-
-
-
-
-
-
-
-
Jezioro
Ulica
Ośrodek
komercyjny
Sklepy
Wyciec
zki
codziennie
Dana miejscowość czy region jest
miejscem turystycznym, gdy:
Produkty i usługi tam oferowane mają
pewne wspólne cechy;
Produkty te i usługi rozpoznawalne są
pod wspólnym znakiem;
Miejscowość lub region posiada publiczną
lub prywatną organizację turystyczną
odpowiedzialną za zarządzanie nią.
Produkt turystyczny
Produkty wiodące to:
rekreacja związana z
morzem i plażą,
imprezy rozrywkowe,
turystyka miejska i
kulturowa, w tym
zwłaszcza imprezy
kulturalne,
przyjazdy w celu
regeneracji zdrowia,
wędrówki piesze.
Produkty
uzupełniające to:
turystyka biznesowo–
konferencyjna,
turystyka
sentymentalna –
spotkanie kultur,
uprawianie sportów:
wodnych
– żeglarstwo,
jeździectwo,
wydarzenia sportowe,
wycieczki rowerowe
Kreowanie produktów
turystycznych w Sopocie
Atrakcyjność turystyczna
Atrakcyjność określana przez różnego
rodzaju klasyfikacje, kategoryzacje itp.
(atrakcyjność ideograficzna);
Atrakcyjność wynikająca z przyjęcia
określonej techniki oceny;
Atrakcyjność będąca wynikiem
subiektywnego postrzegania.
Atrakcyjność turystyczna
Atrakcyjność turystyczna jest
wypadkową czterech podstawowych
działów:
Walorów turystycznych;
Stanu środowiska naturalnego;
Rezultatów działań związanych z
ochroną środowiska;
Dostępności komunikacyjnej.
Walory turystyczne
Udział powierzchni lasów w powierzchni
gminy;
Udział powierzchni łąk i pastwisk w
powierzchni gminy;
Udział pozostałych gruntów i nieużytków w
powierzchni gminy;
Rzeki w gminie wg klas czystości / średnia
ważona;
Jeziora (powierzchnia powyżej 25 ha) wg
klas czystości / średnia ważona;
Walory turystyczne
Liczba ważniejszych zabytków / 10 km²
Liczba muzeów / 10 km²;
Udział powierzchni chronionego krajobrazu
w powierzchni gminy;
Liczba targów, wystaw i imprez
odbywających się w gminie i ich natężenie
w roku;
Długość szlaków turystycznych (pieszych,
rowerowych i wodnych) na 100 km² w
gminie.
Środowisko naturalne
Udział ścieków oczyszczonych w ściekach
wymagających oczyszczenia;
Ilość odpadów składowanych (w tonach) na
km² powierzchni;
Grunty zdewastowane i zdegradowane,
wymagające rekultywacji na 1 km²
powierzchni gminy;
Emisja zanieczyszczeń w tysiącach ton na 1
km² powierzchni.
Ochrona środowiska
Stosunek przepustowości oczyszczalni ścieków
do ścieków wymagających oczyszczenia;
Redukcja zanieczyszczeń biologicznych (w %);
Redukcja zanieczyszczeń chemicznych (w %);
Udział zagospodarowania odpadów
przemysłowych w ogólnej ilości odpadów
składowych;
Udział zrekultywowanych terenów składowania
odpadów w ilości gruntów zdewastowanych.
Dostępność komunikacyjna
Długość dróg krajowych (w tym
autostrad) w km na 1 km² powierzchni
gminy;
Liczba stacji kolejowych na 100 km²;
Liczba zarejestrowanych samochodów
na 10 tysięcy mieszkańców.
Cechy podaży turystycznej
elastyczność strukturalna produktu
charakter części produktu
turystycznego powoduje uzależnienie
struktury i funkcjonowania podaży
turystycznej od sytuacji gospodarczej
państwa (transport)
inwestycje kapitałochłonne
komplementarność komponentów
produktu turystycznego
wysokie koszty stałe, niskie koszty
zmienne
sztywna w układzie przestrzennym
popyt jest zaspokajany w miejscu
występowania podaży
sezonowość wykorzystania
Cechy podaży turystycznej
niemożność magazynowania
importochłonność
zależność od funkcjonowania
wszystkich sektorów gospodarki
i in.
Cechy podaży turystycznej
Mierniki podaży
turystycznej
baza noclegowa
transport
liczba obiektów gastronomicznych
liczba obiektów kulturalnych
infrastruktura usługowa
Baza noclegowa w Polsce w latach 1990-
2004 (tylko obiekty zakwaterowania
zbiorowego)
Źródło: GUS Turystyka w 2004 r. (i poprzednie edycje); stan w dniu 31 VII danego roku
Liczba hoteli i pokoi hotelowych w
latach 1990 - 2004
Źródło: GUS; "Turystyka w 2004 r." (i poprzednie edycje); dane wg stanu w dniu 31 VII danego roku.
Miernikiem podaży mogłaby być atrakcyjność
turystyczna, gdyby nie fakt, że w żaden
sposób nie poddaje się ona konkretyzacji,
gdyż atrakcyjność turystyczna jest sumą
subiektywnych i obiektywnych ocen
poszczególnych elementów podaży
turystycznej, mieszczącą się w granicach
wyznaczonych przez określony poziom cen
i dochodów.
Mierniki podaży
turystycznej
Analiza rynku usług turystycznych
Poznański syntetyczny wskaźnik
koniunktury – PWKT
Jest średnią arytmetyczną ważoną
sald koniunktury dotyczących:
aktualnego i przyszłego poziomu
sprzedaży usług
ilości obsłużonych klientów
jakości usług
aktualnej i przyszłej kondycji
finansowej firm
Poznański syntetyczny wskaźnik
koniunktury – PWKT
do 10,0
Zjawisko bez zmian
10,1 do 25,5
Minimalna, umiarkowana zmiana
25,1 do 50,0
Wyraźna zmiana
50,1 do 75,0
Istotna, znaczna zmiana
75,1 do 90,0
Silna zmiana
ponad 90,0
Bardzo silna zmiana
Poznański syntetyczny wskaźnik
koniunktury – PWKT
Koniunktura na rynku usług noclegowych
Koniunktura na rynku usług noclegowych
Poznański syntetyczny wskaźnik
koniunktury – PWKT
Koniunktura na rynku usług biur podróży
Koniunktura na rynku usług biur podróży
Poznański syntetyczny wskaźnik
koniunktury – PWKT
Turystyka a międzynarodowy
obrót gospodarczy
Wykład 5
Zagadnienia
Turystyka międzynarodowa jako
zjawisko gospodarcze
Bilans turystyczny a bilans płatniczy i
handlowy
Udział turystyki w dochodzie
narodowym
Turystyka międzynarodowa
jako zjawisko gospodarcze
Turystyka międzynarodowa
Turystyka zagraniczna
Turystyka aktywna
Turystyka pasywna
Czynniki określające wielkość
wpływów z tytułu eksportu
turystycznego
Położenie geograficzne
Ruch i jego struktura
Wydatki turystów i ich struktura
Przeciętny czas pobytu turystów
Przyjazdy turystów zagranicznych na
świecie według regionów UNWTO
(w mln)
1990
1995
2000
2001
2002
2003
2004
2005
zmian
a %
04/05
zmian
a %
05/04
Świat ogółem
441
538
689
688
709
697
766
808
10,0
5,5
Europa
264,8
309,3
396,2
395,8
407,4
408,6
425,6
443,9
4,2
4,3
Północna Europa
30,3
39,4
44,6
42,3
43,8
44,5
48,4
51,8
8,6
7,1
Zachodnia Europa
108,6
112,2
139,7
135,8
138,0
136,1
138,7
141,1
1,9
1,7
Środkowo -
Wschodnia Europa
32,0
55,0
71,2
74,0
78,1
80,3
89,1
92,3
11,0
3,6
Europa Południowa i
Śródziemn.
93,9
102,7
140,8
143,7
147,6
147,7
149,5
158,8
1,2
6,2
Azja i Pacyfik
57,7
85,0
111,4
116,6
126,1
114,2
145,4
156,2
27,3
7,4
Ameryki
92,8
109,0
128,2
122,2
116,7
113,1
125,8
133,1
11,2
5,8
Afryka
15,2
20,4
28,2
28,9
29,5
30,7
33,3
36,7
8,4
10,1
Bliski Wschód
10,0
14,3
25,2
25,0
29,2
30,0
35,9
38,4
19,8
6,9
źródło: Światowa Organizacja Turystyki (UNWTO):
UNWTO World Tourism Barometer Volume 4, No. 1, January 2006
i
Wpływy z turystyki międzynarodowej
na świecie wg regionów UNWTO
(w miliardach USD i euro)
Wpływy w USD
Wpływy w euro
Udział %
w
rynku
(2004
)
2002
2003
2004
2002
2003
2004
Świat ogółem
474,2
524
623
501,5
463
501
100
Europa
240,5
282,9
326,7
254,3
250,1
262,6
52,5
Północna Europa
35,5
41,9
48,9
37,6
37,1
39,3
7,9
Zachodnia Europa
87,1
103,1
117,4
92,2
91,2
94,4
18,8
Środkowo -
Wschodnia
Europa
23,5
22,9
27,5
24,8
20,2
22,1
4,4
Europa Południowa i
Śródziemn.
94,4
114,9
132,9
99,8
101,6
106,9
21,3
Azja i Pacyfik
94,7
94,9
125,0
100,1
83,9
100,5
20,1
Ameryki
114,3
114,1
131,7
120,8
100,9
105,9
21,1
Afryka
11,8
15,5
18,3
12,6
13,7
14,7
2,9
Bliski Wschód
13
16,8
21,0
13,7
14,9
16,9
3,4
źródło: Światowa Organizacja Turystyki (UNWTO):
„Tourism Highlights, 2005 edition”
informacja o zmianach w 2005 roku za:
Wpływy z turystyki
międzynarodowej na świecie (w
miliardach USD i Euro)
Kraje świata przyjmujące najwięcej
turystów zagranicznych w latach 2003
i 2004 (liczba przyjazdów w mln)
Kraje świata zarabiające najwięcej na
turystyce zagranicznej w latach 2003
i 2004 (wielkość wpływów w mld USD)
Kraje świata, których mieszkańcy
wydają najwięcej na turystykę
zagraniczną (mld USD)
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Niemcy
54,8
63
56,0
42
53,0
40
51,9
33
53,1
96
64,6
89
72,2
71
USA
56,4
83
58,9
63
64,7
05
60,2
00
58,0
44
56,6
13
65,6
35
W.Brytani
a
32,2
76
35,6
28
36,6
92
36,4
67
40,4
09
48,4
77
55,9
30
Japonia
28,8
15
32,8
08
31,8
86
26,5
30
26,6
81
28,9
59
38,1
03
Turystyka zagraniczna jako
eksport i import niewidzialny
Efekty wymiany zagranicznej
produktu turystycznego są najczęściej
porównywane z tradycyjnym handlem
zagranicznym
Turystyka zagraniczna poprzez saldo
bilansu płatniczego, prowadzi do
aktywizacji lub pasywizacji salda
bilansu płatniczego.
Stosuje się także w odniesieniu do
niej określenia eksport i import
niewidzialny.
Turystyka zagraniczna jako
eksport i import niewidzialny
Wyjazdy zagraniczne zalicza się do
importu niewidzialnego, gdyż
oznaczają one nabywanie usług
turystycznych za granicą, a więc
zmniejszenie popytu wewnętrznego
(odpływ dewiz).
Turystyka zagraniczna jako
eksport i import niewidzialny
Eksport turystyczny czyli wydatki
turystów zagranicznych mogą
powiększać globalny popyt
wewnętrzny i inicjować ożywienie
gospodarcze.
Turystyka zagraniczna jako
eksport i import niewidzialny
Bilans turystyczny
a bilans płatniczy i handlowy
Bilans płatniczy
Bilans płatniczy
Jest syntetycznym zestawieniem
Jest syntetycznym zestawieniem
wszystkich zawartych transakcji i
wszystkich zawartych transakcji i
dokonanych płatności między
dokonanych płatności między
krajowymi rezydentami a zagranicą w
krajowymi rezydentami a zagranicą w
określonym okresie, zazwyczaj
określonym okresie, zazwyczaj
jednego roku kalendarzowego.
jednego roku kalendarzowego.
Całość płatności ujmowanych w bilansie
Całość płatności ujmowanych w bilansie
płatniczym dzieli się na dwa rachunki:
płatniczym dzieli się na dwa rachunki:
rachunek bieżący i rachunek kapitałowy
rachunek bieżący i rachunek kapitałowy
oraz rezerwy walutowe.
oraz rezerwy walutowe.
Bilans płatniczy
Bilans płatniczy
transakcje towarowe (bilans handlowy)
transakcje towarowe (bilans handlowy)
usługi związane z przewozem
usługi związane z przewozem
eksportowanych i importowanych
eksportowanych i importowanych
towarów
towarów
inne usługi transportowe
inne usługi transportowe
podróże zagraniczne
podróże zagraniczne
Bilans płatniczy
Bilans płatniczy
Rachunek bieżący
Rachunek bieżący
Bilans płatniczy
Bilans płatniczy
Rachunek bieżący
Rachunek bieżący
dochody z inwestycji zagranicznych;
dochody z inwestycji zagranicznych;
dochody mieszkańców danego państwa
dochody mieszkańców danego państwa
z inwestycji zagranicznych oraz
z inwestycji zagranicznych oraz
dochody cudzoziemców z inwestycji
dochody cudzoziemców z inwestycji
dokonanych w danym kraju
dokonanych w danym kraju
inne towary, usługi oraz dochody i
inne towary, usługi oraz dochody i
wydatki wojskowe, z tytułu pracy, praw
wydatki wojskowe, z tytułu pracy, praw
autorskich, licencji, szkolenia,
autorskich, licencji, szkolenia,
doradztwa itd.
doradztwa itd.
transfery nieodpłatne
transfery nieodpłatne
Bilans płatniczy
Bilans płatniczy
Rachunek obrotów kapitałowych
Rachunek obrotów kapitałowych
obejmuje
obejmuje
należności i zobowiązania finansowe
należności i zobowiązania finansowe
rezerwy i kapitały
rezerwy i kapitały
kapitały krótko i długoterminowe
kapitały krótko i długoterminowe
transakcje kapitałowe
transakcje kapitałowe
Rezerwy mogą składać się z dewiz i
Rezerwy mogą składać się z dewiz i
należności, złota monetarnego i in.
należności, złota monetarnego i in.
Bilans turystyczny
Bilans turystyczny
Bilans turystyczny powstaje w wyniku
Bilans turystyczny powstaje w wyniku
wymiany turystycznej konkretnego
wymiany turystycznej konkretnego
państwa.
państwa.
Jest to zestawienie wszystkich
Jest to zestawienie wszystkich
wpływów i wydatków, jakie powstają
wpływów i wydatków, jakie powstają
w wyniku eksportu i importu produktu
w wyniku eksportu i importu produktu
turystycznego (najczęściej podobnie
turystycznego (najczęściej podobnie
jak bilans płatniczy dotyczy 1 roku).
jak bilans płatniczy dotyczy 1 roku).
Funkcje spełniane przez bilans
turystyczny
jest niezbędnym instrumentem
zagranicznej polityki turystycznej
informuje o charakterze rynku konkretnego
państwa (wysyłający, recepcyjny)
jest narzędziem ogólnej polityki
gospodarczej państwa w stosunku do
zagranicy
jest elementem wpływającym
(utrudniającym lub ułatwiającym) na stan
stosunków finansowych z zagranicą
Trudności w kalkulacji bilansu
Trudności w kalkulacji bilansu
ujęcie wszystkich tytułów transferów
ujęcie wszystkich tytułów transferów
pieniężnych powstałych w wyniku wyjazdów
pieniężnych powstałych w wyniku wyjazdów
i przyjazdów, ruch niezorganizowany,
i przyjazdów, ruch niezorganizowany,
wiele płatności znajduje się w ramach
wiele płatności znajduje się w ramach
pozycji nie kojarzonych z omawianym
pozycji nie kojarzonych z omawianym
zjawiskiem,
zjawiskiem,
niedoskonałość statystyk odnośnie liczby
niedoskonałość statystyk odnośnie liczby
usług podlegających wymianie
usług podlegających wymianie
międzynarodowej.
międzynarodowej.
Bilans turystyczny – struktura
Bilans turystyczny – struktura
w wąskim znaczeniu
w wąskim znaczeniu
Opiera się na statystykach
Opiera się na statystykach
dotyczących oficjalnej wymiany walut,
dotyczących oficjalnej wymiany walut,
związanej z importem i eksportem
związanej z importem i eksportem
produktu turystycznego.
produktu turystycznego.
Najczęściej są to transfery pieniędzy
Najczęściej są to transfery pieniędzy
przeznaczanych na zakup usług lub
przeznaczanych na zakup usług lub
całych pakietów.
całych pakietów.
Bilans turystyczny – struktura
Bilans turystyczny – struktura
w szerokim znaczeniu
w szerokim znaczeniu
Wpływy
Wydatki
1. Wpływy z tytułu przyjazdów
odwiedzających z zagranicy
1. Wydatki z tytułu wyjazdów
własnych mieszkańców za granicę
2. Eksport towarów, artykułów
konsumpcyjnych, sprzętu, urządzeń
dla potrzeb turystyki
2. Import towarów, artykułów
konsumpcyjnych, sprzętu, urządzeń
dla potrzeb turystyki
3. Wpływy z tytułu usług
komunikacyjnych świadczonych
odwiedzającym z zagranicy
3. Wydatki komunikacyjne
własnych mieszkańców, związane z
zagranicznymi podróżami
turystycznymi
4. Zagraniczne inwestycje
turystyczne
4. Inwestycje turystyczne za
granicą
5. Wpływy z tytułu inwestycji
turystycznych za granicą
5. Wydatki z tytułu odsetek od
inwestycji zagranicznych i od
kredytów
6. Wpływy z tytułu zatrudnienia
własnych mieszkańców za granicą
w sektorze turystycznym
6. Wydatki z tytułu zatrudnienia
cudzoziemców w sektorze
turystycznym
7. Wydatki na promocję
turystyczną
Suma
Suma
Saldo
Bilans handlowy a bilans
Bilans handlowy a bilans
turystyczny
turystyczny
Porównując płatności turystyczne
Porównując płatności turystyczne
pojmowane wąsko (publikowane przez
pojmowane wąsko (publikowane przez
UN WTO), z bilansem handlowym, tak
UN WTO), z bilansem handlowym, tak
w odniesieniu do jednego i drugiego
w odniesieniu do jednego i drugiego
eksportu oraz importu, jak i sald obu
eksportu oraz importu, jak i sald obu
rodzajów wymiany – można otrzymać
rodzajów wymiany – można otrzymać
trzy wskaźniki.
trzy wskaźniki.
udział wpływów z eksportu usług
udział wpływów z eksportu usług
turystycznych we wpływach z
turystycznych we wpływach z
eksportu towarowego
eksportu towarowego
udział wpływów z eksportu usług
udział wpływów z eksportu usług
turystycznych w wydatkach na import
turystycznych w wydatkach na import
towarowy
towarowy
udział salda bilansu turystycznego w
udział salda bilansu turystycznego w
saldzie bilansu handlowego
saldzie bilansu handlowego
Bilans handlowy a bilans
Bilans handlowy a bilans
turystyczny
turystyczny
Udział wpływów z eksportu usług
Udział wpływów z eksportu usług
turystycznych we wpływach z
turystycznych we wpływach z
eksportu towarowego
eksportu towarowego
Zwykle główni eksporterzy produktu
Zwykle główni eksporterzy produktu
turystycznego są także liczącymi się
turystycznego są także liczącymi się
eksporterami towarów
eksporterami towarów
(za wyjątkiem np. Niemiec)
(za wyjątkiem np. Niemiec)
Udział wpływów z eksportu usług
Udział wpływów z eksportu usług
turystycznych we wpływach z eksportu
turystycznych we wpływach z eksportu
towarowego
towarowego
Państwo
Eksport
turystyczny (mld
USD)
Eksport
towarowy (mld
USD)
2/3 * 100%
USA
60,4
512,4
11,8
Francja
24,8
233,6
10,6
Włochy
20,1
156,9
12,8
Hiszpania
19,4
63,1
30,7
W. Brytania
14,0
206,5
6,8
Austria
13,2
44,9
29,4
Niemcy
10,7
424,0
2,5
Hong Kong
7,6
135,2
5,6
Szwajcaria
7,6
70,1
10,8
Chiny
7,3
121,0
6,0
Udział wpływów z eksportu usług
Udział wpływów z eksportu usług
turystycznych w wydatkach na import
turystycznych w wydatkach na import
towarowy
towarowy
Pozwala określić w jakim stopniu
Pozwala określić w jakim stopniu
eksport turystyczny pokrywa wydatki
eksport turystyczny pokrywa wydatki
na import
na import
W jakim stopniu odciąża on bilans
W jakim stopniu odciąża on bilans
handlowy bądź płatniczy z tych na
handlowy bądź płatniczy z tych na
ogół poważnych w każdym państwie
ogół poważnych w każdym państwie
wydatków
wydatków
Udział wpływów z eksportu usług
Udział wpływów z eksportu usług
turystycznych w wydatkach na import
turystycznych w wydatkach na import
towarowy
towarowy
Niektóre państwa (np. Japonia)
Niektóre państwa (np. Japonia)
prowadzą politykę celowo ujemnego
prowadzą politykę celowo ujemnego
salda bilansu turystycznego.
salda bilansu turystycznego.
Można wnioskować, iż uzyskiwanie
Można wnioskować, iż uzyskiwanie
wpływów z tytułu eksportu usług
wpływów z tytułu eksportu usług
turystycznych nie jest celem strategii
turystycznych nie jest celem strategii
gospodarczej
gospodarczej
Udział wpływów z eksportu usług
Udział wpływów z eksportu usług
turystycznych w wydatkach na
turystycznych w wydatkach na
import towarowy
import towarowy
Państwo
Wydatki na import
towarowy (mln USD)
Wpływy z eksportu
produktu (mln USD)
2/1 * 100%
Brazylia
27.740
1.924
6,9
Grecja
21.939
3.905
17,9
Indie
22.763
1.428
6,3
Japonia
274.435
3.477
1,3
Malezja
45.657
3.189
7,0
Meksyk
67.120
6.318
9,4
Norwegia
27.298
2.157
7,9
Niemcy
332.663
10.509
3,1
Nowa Zelandia
11.937
1.375
11,5
Polska
21.569
6.150
28,6
Portugalia
26.529
4.087
15,4
RPA
22.478
1.424
6,3
Singapur
85.229
7.067
8,3
Szwajcaria
67.711
7.570
11,2
Turcja
23.384
4.321
18,5
USA
663.830
60.406
9,1
W. Brytania
206.321
17.431
8,4
Udział salda bilansu
Udział salda bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
handlowego
handlowego
Wpływ bilansu turystycznego na
Wpływ bilansu turystycznego na
bilans płatniczy badany jest pośrednio
bilans płatniczy badany jest pośrednio
przy pomocy bilansu handlowego.
przy pomocy bilansu handlowego.
Przyjmuje się założenie, że poza
Przyjmuje się założenie, że poza
bilansem handlowym wszystkie inne
bilansem handlowym wszystkie inne
pozycje bilansu płatniczego /BP/ są
pozycje bilansu płatniczego /BP/ są
zrównoważone.
zrównoważone.
O tym zatem, jak turystyka wpłynie
O tym zatem, jak turystyka wpłynie
na kształtowanie się tego ostatniego
na kształtowanie się tego ostatniego
decydują wzajemne relacje między
decydują wzajemne relacje między
charakterem i wielkością salda bilansu
charakterem i wielkością salda bilansu
handlowego /BH/ i turystycznego /BT/.
handlowego /BH/ i turystycznego /BT/.
Udział salda bilansu
Udział salda bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
handlowego
handlowego
BH>0
BH>0
BT>0
BT>0
BP>0
BP>0
Dodatnie saldo bilansu turystycznego
Dodatnie saldo bilansu turystycznego
powiększa aktywne saldo wymiany
powiększa aktywne saldo wymiany
towarowej, co sprawia, że turystyka
towarowej, co sprawia, że turystyka
przyczynia się do silniejszej
przyczynia się do silniejszej
aktywizacji bilansu płatniczego
aktywizacji bilansu płatniczego
Udział salda bilansu
Udział salda bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
handlowego
handlowego
BH>0
BH>0
BT<0
BT<0
/BH/>/BT/
/BH/>/BT/
BP>0
BP>0
Turystyka nie prowadzi do ujemnego
Turystyka nie prowadzi do ujemnego
salda bilansu płatniczego, ale jej rola
salda bilansu płatniczego, ale jej rola
jest negatywna (w tradycyjnym
jest negatywna (w tradycyjnym
ujęciu) bowiem ujemne saldo bilansu
ujęciu) bowiem ujemne saldo bilansu
turystycznego zmniejsza dodatnie
turystycznego zmniejsza dodatnie
saldo bilansu handlowego.
saldo bilansu handlowego.
Udział salda bilansu
Udział salda bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
handlowego
handlowego
BH<0
BH<0
BT>0 /BH/</BT/ BP>0
BT>0 /BH/</BT/ BP>0
Ujemne saldo bilansu handlowego jest
Ujemne saldo bilansu handlowego jest
bowiem z nadwyżką pokryte przez
bowiem z nadwyżką pokryte przez
dodatnie saldo bilansu turystycznego,
dodatnie saldo bilansu turystycznego,
co powoduje, że bilans płatniczy
co powoduje, że bilans płatniczy
aktywizuje się mimo niekorzystnych
aktywizuje się mimo niekorzystnych
wyników wymiany towarowej
wyników wymiany towarowej
Udział salda bilansu
Udział salda bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
handlowego
handlowego
BH<0
BH<0
BT>0
BT>0
/BH/>/BT/
/BH/>/BT/
BP<0
BP<0
Dodatnie saldo bilansu turystycznego
Dodatnie saldo bilansu turystycznego
łagodzi tylko deficyt bilansu
łagodzi tylko deficyt bilansu
handlowego, ale w pewnym tylko
handlowego, ale w pewnym tylko
stopniu, a zatem saldo bilansu
stopniu, a zatem saldo bilansu
płatniczego przy przyjętym założeniu
płatniczego przy przyjętym założeniu
pozostaje ujemne
pozostaje ujemne
Udział salda bilansu
Udział salda bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
handlowego
handlowego
Udział salda bilansu
Udział salda bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
handlowego
handlowego
BH<0
BH<0
BT<0
BT<0
BP<0
BP<0
Deficyty zarówno bilansu handlowego,
Deficyty zarówno bilansu handlowego,
jak i turystycznego, muszą być łącznie
jak i turystycznego, muszą być łącznie
pokryte przez środki z innych pozycji
pokryte przez środki z innych pozycji
bilansu płatniczego
bilansu płatniczego
Udział salda bilansu turystycznego w
Udział salda bilansu turystycznego w
saldzie bilansu handlowego
saldzie bilansu handlowego
Państwo
BH
BT
BH + BT
Algieria
+2.489
-88
+2.401
Argentyna
-3.782
+1.169
-2.613
Australia
-2.846
+555
-2.291
Austria
-10.329
+5.386
-4.943
Brazylia
+10.857
-393
+10.464
Bułgaria
-733
+50
-683
Dania
+6.628
-162
+6.466
Finlandia
+5.232
-378
+4.854
Francja
+5.478
+10.605
+16.083
Hiszpania
-19.004
+14.719
-4.285
Holandia
+9.705
-4.284
+5.421
Indonezja
+5.526
+2.449
+7.975
Irlandia
+7.199
+383
+7.582
Izrael
-7.842
-203
-8.045
Japonia
+120.634
-23.303
+97.331
Kanada
+6.009
-4.732
+1.277
Korea Pd
-1.595
-595
-1.000
Malezja
+1.465
-84
+1.381
Meksyk
-19.894
+605
-19.285
Udział salda bilansu turystycznego w
Udział salda bilansu turystycznego w
saldzie bilansu handlowego
saldzie bilansu handlowego
Niemcy
+35.957
-27.005
+8.952
Norwegia
+7.916
-1.716
+6.200
Nowa Zelandia
+901
+162
+1.063
Polska
-4.691
+4.319
-372
Portugalia
-8.916
+2.330
-6.586
RPA
+4.249
-408
+3.841
Rumunia
-1.147
+2
-1.145
Singapur
-11.221
+2.771
-8.450
Szwajcaria
+1.972
+1.198
+3.170
Szwecja
+7.177
-1.814
+5.363
Turcja
-14.085
+3.025
-11.060
USA
-138.665
+23.411
-115.254
Wenezuela
+3.399
-1.529
+1.870
Węgry
-3.916
+440
-3.476
Wielka Brytania
-24.768
-3.980
-28.742
Włochy
+19.475
+7.468
+26.943
W większości przypadków główni
W większości przypadków główni
partnerzy handlowi są także głównymi
partnerzy handlowi są także głównymi
partnerami wymiany turystycznej
partnerami wymiany turystycznej
Udział salda bilansu
Udział salda bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
turystycznego w saldzie bilansu
handlowego
handlowego
Udział turystyki w dochodzie
narodowym
Turystyka zagraniczna
a produkt krajowy brutto
Jednym z mierników
charakteryzujących umownie
gospodarcze znaczenie turystyki
zagranicznej jest udział wpływów z
eksportu produktu turystycznego
w produkcie krajowym brutto lub
w dochodzie narodowym.
Uważa się, że znaczenie to jest tym
większe im większy jest ten udział.
Turystyka zagraniczna
a produkt krajowy brutto
Państwo
PKB (mln USD)
ET (mln USD)
%
Austria
183.530
13.566
7,4
Francja
1289.235
23.410
1,8
Hiszpania
533.987
19.425
3,6
Niemcy
1879.151
10.509
0,6
Kanada
574.894
5.897
1,0
Polska
87.314
4.500
5,2
USA
6387.686
56.501
0,9
W. Brytania
1042.700
13.451
1,3
Włochy
1134.980
20.521
1,8
Udział turystyki w polskim PKB
Szacuje się, że wkład
turystyki w PKB w Polsce
wynosi ok. 4,6-8%
Udział turystyki w dochodzie
narodowym
Metoda strumieni produktów
(turystyczne wydatki konsumpcyjne,
wydatki inwestycyjne na rozwój
produkcji dóbr i usług turystycznych,
wydatki rządowe na rozwój turystyki)
Metoda kosztowa – suma cen
czynników produkcji zużywanych w
procesie wytwarzania (płace, zyski,
procenty)
Efekt mnożnikowy
1
K = ----------
DC
1- ------
DY
C –zmiana w konsumpcji
D – zmiana w dochodzie
DC
Stosunek ----- krańcowa skłonność ludności
DY
do wydania dochodów
Efekt mnożnika turystycznego równa
się efektowi jednostki wydatków
turysty z punktu widzenia tworzenia
nowych dochodów w gospodarce
Wydatek turysty wywołuje dodatni
efekt ekonomiczny i jego dalsza
cyrkulacja wpływa korzystnie na całą
gospodarkę oraz poziom życia
społeczeństwa
Efekt mnożnikowy
Zadanie dla ambitnych 3
Scharakteryzuj rynek turystyczny
dowolnie wybranego kraju
Dziękuję za uwagę