Przygotowanie

Przygotowanie

chorego do

chorego do

operacji i

operacji i

postępowanie

postępowanie

pooperacyjne.

pooperacyjne.

Katarzyna Kwaśna

Katarzyna Kwaśna

lek. 4 gr. 6

lek. 4 gr. 6

Postępowanie przedoperacyjne

Postępowanie przedoperacyjne

obejmuje:

obejmuje:



Ocenę stanu zdrowia chorego

Ocenę stanu zdrowia chorego



Przygotowanie chorego do operacji

Przygotowanie chorego do operacji

Wizyta przedoperacyjna:

Wizyta przedoperacyjna:



Nawiązanie osobistego kontaktu z

Nawiązanie osobistego kontaktu z

chorym

chorym



Zebranie wywiadu

Zebranie wywiadu



Badanie fizykalne

Badanie fizykalne



Badanie specjalistyczne

Badanie specjalistyczne



Konsultacje specjalistyczne

Konsultacje specjalistyczne



Ocena stopnia ryzyka operacji i

Ocena stopnia ryzyka operacji i

znieczulenia

znieczulenia

Nawiązanie osobistego

Nawiązanie osobistego

kontaktu z chorym:

kontaktu z chorym:



Udzielenie informacji o metodzie i

Udzielenie informacji o metodzie i

zakresie zabiegu oraz o możliwych

zakresie zabiegu oraz o możliwych

powikłaniach

powikłaniach



Odpowiedź na pytania pacjenta i

Odpowiedź na pytania pacjenta i

wszelkie jego wątpliwości

wszelkie jego wątpliwości



Uzyskanie świadomej zgody na

Uzyskanie świadomej zgody na

zabieg

zabieg

Zebranie wywiadu

Zebranie wywiadu



Na podstawie specjalnego

Na podstawie specjalnego

kwestionariusza

kwestionariusza



W szczególności pytamy o:

W szczególności pytamy o:



Dotychczasowy przebieg choroby

Dotychczasowy przebieg choroby



Poprzednie znieczulenia i operacje

Poprzednie znieczulenia i operacje



Choroby współistniejące

Choroby współistniejące

Badanie fizykalne

Badanie fizykalne



Szczególną uwagę zwracamy na:

Szczególną uwagę zwracamy na:



Stan odżywienia

Stan odżywienia



Obrzęki

Obrzęki



Miarowość skurczów serca

Miarowość skurczów serca



Ciśnienie tętnicze krwi

Ciśnienie tętnicze krwi



Zmiany zabarwienia skóry

Zmiany zabarwienia skóry



Stan uzębienia

Stan uzębienia

Badanie specjalistyczne

Badanie specjalistyczne



Wszyscy chorzy powinni mieć wykonane:

Wszyscy chorzy powinni mieć wykonane:



Oznaczanie grupy krwi

Oznaczanie grupy krwi



Morfologię

Morfologię



Podstawowe badania biochemiczne

Podstawowe badania biochemiczne



Badanie ogólne moczu

Badanie ogólne moczu



RTG klatki piersiowej

RTG klatki piersiowej



Badania dodatkowe

Badania dodatkowe

Konsultacje specjalistyczne

Konsultacje specjalistyczne



Należy zlecić konsultacje jeżeli:

Należy zlecić konsultacje jeżeli:



Jest to korzystne dla pacjenta

Jest to korzystne dla pacjenta



Prosi o to pacjent lub jego rodzina

Prosi o to pacjent lub jego rodzina



Jeśli może to mieć znaczenie medyczno-

Jeśli może to mieć znaczenie medyczno-

prawne

prawne



Proponowane leczenie jest

Proponowane leczenie jest

kontrowersyjne lub wyjątkowo ryzykowne

kontrowersyjne lub wyjątkowo ryzykowne



Istnieje duże prawdopodobieństwo

Istnieje duże prawdopodobieństwo

wystąpienia niebezpiecznych powikłań

wystąpienia niebezpiecznych powikłań

Ocena stopnia ryzyka

Ocena stopnia ryzyka

operacji

operacji



Skala ASA

Skala ASA



Wskaźnik ryzyka sercowego

Wskaźnik ryzyka sercowego

Goldmana

Goldmana

Skala ASA

Skala ASA

ASA 1

pacjent do 60 r.ż. nie obciążony chorobami

ASA 2

pacjent powyżej 60 r.ż. bez chorób współistniejących lub młodszy,

ze schorzeniem, które nie wpływa na jego stan ogólny (np. 40-letni

mężczyzna z dobrze kontrolowanym NT)

ASA 3

pacjent ze współistniejącą poważną choroba układową, której

zaawansowanie ogranicza jego wydolność, ale nie stwarza zagrożenia dla

życia (np 30-letni pacjent z cukrzyca, leczony insulina, obciążony dodatkowo

NT)

ASA 4

pacjent z ciężką choroba układową, której zaawansowanie stwarza

zagrożenie dla życia (np. niestabilna cukrzyca z towarzyszącymi bolami w

klatce

piersiowej

po

niewielkim

nawet

wysiłku)

ASA 5

pacjent w stanie krytycznym, którego przewidywany czas przeżycia

nie przekracza 24 godzin niezależnie od zastosowanego leczenia

W przypadku operacji wykonywanej w trybie nagłym, do oznaczenia stopnia

ryzyka operacyjnego wg ASA

dodaje się literę E

, np młody pacjent w

dobrym stanie ogólnym z pilna appendectomią - ASA 1 E

Skala Goldmana



Ocena ryzyka powikłań sercowo-

Ocena ryzyka powikłań sercowo-

naczyniowych w okresie

naczyniowych w okresie

pooperacyjnym:

pooperacyjnym:



znieczulenie chorego w fazie ostrej

znieczulenie chorego w fazie ostrej

zawału serca (do 6 tygodni) - 37%

zawału serca (do 6 tygodni) - 37%

ryzyko zgonu

ryzyko zgonu



powyżej 6 miesięcy od zawału ryzyko

powyżej 6 miesięcy od zawału ryzyko

wynosi ok. 0,7-6%

wynosi ok. 0,7-6%

Przyczyny odroczenia

Przyczyny odroczenia

operacji:

operacji:



Ostra infekcja górnych dróg

Ostra infekcja górnych dróg

oddechowych

oddechowych



Współistniejące choroby wewnętrzne w

Współistniejące choroby wewnętrzne w

okresie rozchwiania metabolizmu

okresie rozchwiania metabolizmu



Konieczność pilnej poprawy stanu

Konieczność pilnej poprawy stanu

chorego

chorego



Niedawne spożycie posiłków

Niedawne spożycie posiłków



Brak zgody pacjenta

Brak zgody pacjenta

Przygotowanie

Przygotowanie

przedoperacyjne

przedoperacyjne



Leczenia przedoperacyjne

Leczenia przedoperacyjne



Psychologiczne przygotowanie

Psychologiczne przygotowanie

chorego do operacji

chorego do operacji



Zgoda chorego na operację

Zgoda chorego na operację



Fizyczne i farmakologiczne

Fizyczne i farmakologiczne

przygotowanie chorego do operacji

przygotowanie chorego do operacji



Przygotowanie pola operacyjnego

Przygotowanie pola operacyjnego

Leczenia

Leczenia

przedoperacyjne

przedoperacyjne



Całokształt postępowania, mającego

Całokształt postępowania, mającego

na celu minimalizację ryzyka

na celu minimalizację ryzyka

związanego z operacją

związanego z operacją



Dążenie do optymalizacji stanu

Dążenie do optymalizacji stanu

zdrowia pacjenta , tak aby

zdrowia pacjenta , tak aby

podejmowany zabieg operacyjny był

podejmowany zabieg operacyjny był

przeprowadzony w czasie i warunkach

przeprowadzony w czasie i warunkach

najbardziej dla niego korzystnych

najbardziej dla niego korzystnych

Psychologiczne

Psychologiczne

przygotowanie chorego do

przygotowanie chorego do

operacji

operacji

Odpowiednio

przeprowadzona

Odpowiednio

przeprowadzona

rozmowa z chorym i z jego rodziną

rozmowa z chorym i z jego rodziną

pozwala na zmniejszenie lęku przed

pozwala na zmniejszenie lęku przed

zabiegiem. Dzięki temu pacjent jest

zabiegiem. Dzięki temu pacjent jest

bardziej zadowolony z leczenie a jego

bardziej zadowolony z leczenie a jego

rekonwalescencja

przebiega

rekonwalescencja

przebiega

sprawniej.

sprawniej.

Zgoda chorego na

Zgoda chorego na

operację

operację



Chory lub jego ustawowy opiekun, musi

Chory lub jego ustawowy opiekun, musi

podpisać z wyprzedzeniem zgodę na każdy

podpisać z wyprzedzeniem zgodę na każdy

rodzaj postępowania anestezjologicznego oraz

rodzaj postępowania anestezjologicznego oraz

chirurgicznego, zarówno operację, jak i

chirurgicznego, zarówno operację, jak i

wszelkie inwazyjne procedury diagnostyczne i

wszelkie inwazyjne procedury diagnostyczne i

lecznicze.

lecznicze.



Jedynie nagłe, ratujące życie operacje i

Jedynie nagłe, ratujące życie operacje i

procedury mogą zostać wykonane bez

procedury mogą zostać wykonane bez

uzyskania zgody chorego i jedynie wtedy, gdy

uzyskania zgody chorego i jedynie wtedy, gdy

z uwagi na konieczny pośpiech uzyskanie

z uwagi na konieczny pośpiech uzyskanie

zgody nie jest możliwe.

zgody nie jest możliwe.

Fizyczne i farmakologiczne

Fizyczne i farmakologiczne

przygotowanie chorego do

przygotowanie chorego do

operacji

operacji

Zalecenia przedoperacyjne

Zalecenia przedoperacyjne

dotyczą przeważnie:

dotyczą przeważnie:



Diety

Diety



Dekontaminacji osmotycznej

Dekontaminacji osmotycznej

przewodu pokarmowego

przewodu pokarmowego

Fizyczne i farmakologiczne

Fizyczne i farmakologiczne

przygotowanie chorego do

przygotowanie chorego do

operacji

operacji



Zalecenia specjalne to:

Zalecenia specjalne to:



Przetoczenie krwi

Przetoczenie krwi



Założenie zgłębnika żołądkowego

Założenie zgłębnika żołądkowego



Założenie cewnika do pęcherza moczowego

Założenie cewnika do pęcherza moczowego



Wykonanie dostępu naczyniowego i

Wykonanie dostępu naczyniowego i

monitorowanie hemodynamiczne

monitorowanie hemodynamiczne



Wykonanie kaniulacji tętnicy

Wykonanie kaniulacji tętnicy



Nawodnienie przedoperacyjne

Nawodnienie przedoperacyjne



Wstępne przygotowanie skóry chorego

Wstępne przygotowanie skóry chorego



Kontynuacja podawanie leków

Kontynuacja podawanie leków



Premedykacja

Premedykacja

Leki, których podawanie w

Leki, których podawanie w

okresie okołooperacyjnym

okresie okołooperacyjnym

powinno być kontynuowane:

powinno być kontynuowane:



obniżajace nadkwaśność,



przeciwpadaczkowe,



przeciwnadciśnieniowe,

przeciwdusznicowe, antyarytmiczne,



przeciwparkinsoidalne



antypsychotyczne i anksjolityczne,



kortykosteroidy,



przeciwastmatyczne,



immunosupresyjne.

Leki, których podawanie w

Leki, których podawanie w

okresie okołooperacyjnym

okresie okołooperacyjnym

powinno być wstrzymane:

powinno być wstrzymane:



przeciwkrzepliwe i przeciwpłytkowe,



przeciwcukrzycowe,



aspiryna i inne leki przeciwzapalne,



moczopędne,



doustne antykoncepcyjne i zastępcza
terapia hormonalna

Premedykacja

Premedykacja



Zmniejszenie lęku i niepokoju chorego

Zmniejszenie lęku i niepokoju chorego



Zmniejszenie wydzielanie w drogach

Zmniejszenie wydzielanie w drogach

oddechowych

oddechowych



Nasilenie hipnotycznego działania środków

Nasilenie hipnotycznego działania środków

anestetycznych oraz ułatwienie wprowadzenia

anestetycznych oraz ułatwienie wprowadzenia

indukcji do znieczulenia

indukcji do znieczulenia



Zahamowanie nudności i wymiotów w okresie

Zahamowanie nudności i wymiotów w okresie

pooperacyjnym

pooperacyjnym



Uzyskanie amnezji

Uzyskanie amnezji



Zmniejszenie objętości soku żołądkowego i

Zmniejszenie objętości soku żołądkowego i

zwiększenie jego pH

zwiększenie jego pH



Osłabienie odpowiedzi współczulno-nadnerczowej

Osłabienie odpowiedzi współczulno-nadnerczowej



Zapobieganie zmianom uczuleniowym

Zapobieganie zmianom uczuleniowym

Przygotowanie pola

Przygotowanie pola

operacyjnego:

operacyjnego:



Mycie przy użyciu 70% alkoholu lub

Mycie przy użyciu 70% alkoholu lub

2% roztworu jodu w 90% alkoholu

2% roztworu jodu w 90% alkoholu

przez 1 min

przez 1 min



Nałożenie poliestrowej folii

Nałożenie poliestrowej folii

samoprzylepnej

samoprzylepnej

Postępowanie

Postępowanie

pooperacyjne

pooperacyjne

Powinno obejmować:

Powinno obejmować:



Monitorowanie podstawowych parametrów

Monitorowanie podstawowych parametrów

życiowych chorego

życiowych chorego



Terapię tlenową i rehabilitację oddechową

Terapię tlenową i rehabilitację oddechową



Monitorowanie gospodarki płynowej

Monitorowanie gospodarki płynowej



Badania laboratoryjne i obrazowe

Badania laboratoryjne i obrazowe



Zwalczanie bólu

Zwalczanie bólu



Leczenie chorób współistniejących

Leczenie chorób współistniejących



Ułożenie chorego

Ułożenie chorego



Postępowanie z drenami

Postępowanie z drenami



Odżywianie chorego

Odżywianie chorego



Opieka nad raną operacyjną

Opieka nad raną operacyjną

Monitorowanie

Monitorowanie

podstawowych parametrów

podstawowych parametrów

życiowych

życiowych

Częstość

pomiaru

parametrów

Częstość

pomiaru

parametrów

życiowych zależy głównie od typu

życiowych zależy głównie od typu

wykonanej operacji, wieku chorego i

wykonanej operacji, wieku chorego i

jego stanu podczas pobytu na sali

jego stanu podczas pobytu na sali

wybudzeń.

wybudzeń.

Monitorowanie

Monitorowanie

podstawowych parametrów

podstawowych parametrów

życiowych

życiowych

Ciśnienie tętnicze krwi, tętno i

Ciśnienie tętnicze krwi, tętno i

częstość oddechów powinny być

częstość oddechów powinny być

zapisywane:

zapisywane:



Co 15-30 minut aż do ustabilizowania

Co 15-30 minut aż do ustabilizowania

stanu chorego

stanu chorego



Następnie co 1

Następnie co 1

godzinę do chwili

godzinę do chwili

przeniesienia z oddziału

przeniesienia z oddziału

wybudzeniowego na oddział

wybudzeniowego na oddział

pooperacyjny

pooperacyjny

Monitorowanie

Monitorowanie

podstawowych parametrów

podstawowych parametrów

życiowych

życiowych

Ośrodkowe ciśnienie żylne trzeba

Ośrodkowe ciśnienie żylne trzeba

okresowo oceniać (4-8h), gdy:

okresowo oceniać (4-8h), gdy:



Operacja spowodowała znaczną

Operacja spowodowała znaczną

utratę krwi lub przesunięcia płynowe

utratę krwi lub przesunięcia płynowe



Stan chorego podczas operacji nie

Stan chorego podczas operacji nie

był stabilny

był stabilny

Monitorowanie

Monitorowanie

podstawowych parametrów

podstawowych parametrów

życiowych

życiowych

W

zależności

od

rodzaju

operacji

i

W

zależności

od

rodzaju

operacji

i

przedoperacyjnego stanu chorego mogą być

przedoperacyjnego stanu chorego mogą być

niezbędne inne rodzaje monitorowania np.:

niezbędne inne rodzaje monitorowania np.:



Monitorowanie

tętna

na

obwodzie

Monitorowanie

tętna

na

obwodzie

operowanych kończyn, a w przypadku dużych

operowanych kończyn, a w przypadku dużych

zabiegów

naczyniowych

na

wszystkich

zabiegów

naczyniowych

na

wszystkich

kończynach

kończynach



Po operacjach neurochirurgicznych konieczna

Po operacjach neurochirurgicznych konieczna

jest ocena stanu świadomości przeprowadzana

jest ocena stanu świadomości przeprowadzana

co 30 minut oparta na skali Glasgow oraz

co 30 minut oparta na skali Glasgow oraz

pomiar ciśnienia wewnątrzczaszkowego

pomiar ciśnienia wewnątrzczaszkowego

Terapia tlenowa i

Terapia tlenowa i

rehabilitacja oddechowa

rehabilitacja oddechowa

We wczesnym okresie pooperacyjnym

We wczesnym okresie pooperacyjnym

mogą występować zaburzenia wentylacji.

mogą występować zaburzenia wentylacji.

Jeśli operacja była przeprowadzona z

Jeśli operacja była przeprowadzona z

intubacją, należy sprawdzić:

intubacją, należy sprawdzić:



wydolność oddechową pacjenta,

wydolność oddechową pacjenta,



chorym

zaintubowanym

i

sztucznie

chorym

zaintubowanym

i

sztucznie

wentylowanym trzeba wykonywać toaletę

wentylowanym trzeba wykonywać toaletę

drzewa oskrzelowego oraz inne formy

drzewa oskrzelowego oraz inne formy

terapii oddechowej,

terapii oddechowej,



po rozintubowaniu chorego może być

po rozintubowaniu chorego może być

konieczne wsparcie maską lub „wąsami”

konieczne wsparcie maską lub „wąsami”

tlenowymi.

tlenowymi.

Terapia tlenowa i

Terapia tlenowa i

rehabilitacja oddechowa

rehabilitacja oddechowa

Chorych oddychających samodzielnie

Chorych oddychających samodzielnie

należy zachęcać do głębokich

należy zachęcać do głębokich

oddechów

oddechów

Monitorowanie gospodarki

Monitorowanie gospodarki

płynowej

płynowej



U każdego chorego powinien być prowadzony

U każdego chorego powinien być prowadzony

bilans płynowy. Należy odnotować rodzaj i

bilans płynowy. Należy odnotować rodzaj i

objętość przetaczanych płynów oraz objętość

objętość przetaczanych płynów oraz objętość

i rodzaj płynów traconych.

i rodzaj płynów traconych.



Niedobory płynowe uzupełnia się najczęściej

Niedobory płynowe uzupełnia się najczęściej

roztworami

krystaloidów.

Po

dużych

roztworami

krystaloidów.

Po

dużych

operacjach konieczna jest kontrola wartości

operacjach konieczna jest kontrola wartości

morfotycznych krwi oraz jonogramu.

morfotycznych krwi oraz jonogramu.



Wszelkie

niedobory

należy

uzupełniać

Wszelkie

niedobory

należy

uzupełniać

równocześnie

monitorując

skuteczność

równocześnie

monitorując

skuteczność

takiego postępowania.

takiego postępowania.

Monitorowanie gospodarki

Monitorowanie gospodarki

płynowej

płynowej



Zazwyczaj dziennie podaje się 1000-

Zazwyczaj dziennie podaje się 1000-

1500ml fizjologicznego roztworu NaCl lub

1500ml fizjologicznego roztworu NaCl lub

mleczanowy płyn Ringera z około 1000ml

mleczanowy płyn Ringera z około 1000ml

5% roztworu glukozy.

5% roztworu glukozy.



W ciągu pierwszych 24h po operacji

W ciągu pierwszych 24h po operacji

bardzo ostrożnie podajemy potas.

bardzo ostrożnie podajemy potas.



Ilość przetaczanych płynów powinna być

Ilość przetaczanych płynów powinna być

dostosowana do wielkości utraty.

dostosowana do wielkości utraty.



Zapotrzebowanie płynowe powinno być

Zapotrzebowanie płynowe powinno być

kontrolowane co 8 – 24 h.

kontrolowane co 8 – 24 h.

Badania laboratoryjne i

Badania laboratoryjne i

obrazowe

obrazowe



Podstawowe badania wykonywane po

Podstawowe badania wykonywane po

operacjach to oznaczenie morfologii gł.

operacjach to oznaczenie morfologii gł.

hemoglobiny, stężenia jonów sodu i

hemoglobiny, stężenia jonów sodu i

potasu, mocznika, kreatyniny i glukozy.

potasu, mocznika, kreatyniny i glukozy.

Wskazane jest również oznaczenie INR i

Wskazane jest również oznaczenie INR i

APTT.

APTT.



W razie podejrzenia powikłań należy

W razie podejrzenia powikłań należy

wykonać

badanie

rentgenowskie

lub

wykonać

badanie

rentgenowskie

lub

ultrasonograficzne.

ultrasonograficzne.

Zwalczanie bólu

Zwalczanie bólu



Ból

pooperacyjny

może

powodować

Ból

pooperacyjny

może

powodować

zaburzenia funkcji układów: oddechowego,

zaburzenia funkcji układów: oddechowego,

pokarmowego, krążenia a także mięśni

pokarmowego, krążenia a także mięśni

szkieletowych

co

zwiększa

częstość

szkieletowych

co

zwiększa

częstość

występowania powikłań pooperacyjnych.

występowania powikłań pooperacyjnych.



Wywołane bólem ograniczenie ruchomości

Wywołane bólem ograniczenie ruchomości

powoduje zastój żylny, zakrzepicę i

powoduje zastój żylny, zakrzepicę i

zatorowość.

zatorowość.



Skuteczne zmniejszanie bólu poprawia

Skuteczne zmniejszanie bólu poprawia

proces zdrowienia po operacjach.

proces zdrowienia po operacjach.

Leczenie chorób

Leczenie chorób

współistniejących

współistniejących



W zależności od typu choroby w okresie

W zależności od typu choroby w okresie

okołooperacyjnym stosuje się odpowiednią

okołooperacyjnym stosuje się odpowiednią

substytucję farmakologiczną, podawaną

substytucję farmakologiczną, podawaną

najczęściej w formie dożylnej, zgodnie z

najczęściej w formie dożylnej, zgodnie z

zaleceniami ustalonymi przedoperacyjnie.

zaleceniami ustalonymi przedoperacyjnie.



W razie wystąpienia nowych chorób,

W razie wystąpienia nowych chorób,

konieczne jest przeprowadzenie szybkiej

konieczne jest przeprowadzenie szybkiej

diagnostyki dodatkowej i konsultacji ze

diagnostyki dodatkowej i konsultacji ze

specjalistą w danej dziedzinie.

specjalistą w danej dziedzinie.

Ułożenie chorego

Ułożenie chorego



Jeśli nie ma przeciwwskazań chory

Jeśli nie ma przeciwwskazań chory

powinien być odwracany z boku na

powinien być odwracany z boku na

bok, początkowo co 30 minut, a

bok, początkowo co 30 minut, a

potem co godzinę przez pierwsze 8-

potem co godzinę przez pierwsze 8-

12h.

12h.



Aby zapobiec zastojowi żylnemu i

Aby zapobiec zastojowi żylnemu i

powikłaniom

zakrzepowo-

powikłaniom

zakrzepowo-

zatorowym zalecane jest wczesne

zatorowym zalecane jest wczesne

uruchomienie chorego i chodzenie.

uruchomienie chorego i chodzenie.



Chorzy którzy nie mogą chodzić

Chorzy którzy nie mogą chodzić

powinni samodzielnie wykonywać

powinni samodzielnie wykonywać

ćwiczenia w łóżku lub korzystać z

ćwiczenia w łóżku lub korzystać z

pomocy rehabilitantów.

pomocy rehabilitantów.

Postępowanie z drenami

Postępowanie z drenami



Jeśli spodziewamy się, że drenaż jest

Jeśli spodziewamy się, że drenaż jest

większy niż 50ml w ciągu 8h, dren powinien

większy niż 50ml w ciągu 8h, dren powinien

być zaopatrzony w worek, dzięki któremu

być zaopatrzony w worek, dzięki któremu

minimalizuje się skażenie i możliwa jest

minimalizuje się skażenie i możliwa jest

ocena ilości i jakości wydzieliny.

ocena ilości i jakości wydzieliny.



Jeśli drenaż jest mało wydolny, dren może

Jeśli drenaż jest mało wydolny, dren może

zostać pokryty opatrunkiem- powinien być

zostać pokryty opatrunkiem- powinien być

zmieniany nie rzadziej niż raz na dobę

zmieniany nie rzadziej niż raz na dobę



Dren powinien być usunięty natychmiast

Dren powinien być usunięty natychmiast

kiedy nie jest potrzebny

kiedy nie jest potrzebny



Dreny nie powinny być pozostawione na

Dreny nie powinny być pozostawione na

miejscu dłużej niż 14 dni.

miejscu dłużej niż 14 dni.

Odżywianie chorego

Odżywianie chorego



Chorzy

poddani

operacjom,

które

Chorzy

poddani

operacjom,

które

naruszają ciągłość przewodu pokarmowego

naruszają ciągłość przewodu pokarmowego

oraz chorzy w stanie krytycznym nie

oraz chorzy w stanie krytycznym nie

powinni być żywieni doustnie dopóki nie

powinni być żywieni doustnie dopóki nie

powróci prawidłowa czynność przewodu

powróci prawidłowa czynność przewodu

pokarmowego.

pokarmowego.



Jeśli rodzaj przeprowadzonej operacji

Jeśli rodzaj przeprowadzonej operacji

pozwala, można chorych odżywiać przez

pozwala, można chorych odżywiać przez

sondę dożołądkowo lub dojelitowo.

sondę dożołądkowo lub dojelitowo.

Odżywianie chorego

Odżywianie chorego

Chorzy,

którzy nie mogą

być

Chorzy,

którzy nie mogą

być

odżywiani dojelitowo i u których nie

odżywiani dojelitowo i u których nie

przewiduje się możliwości takiego

przewiduje się możliwości takiego

odżywiania przez kolejnych 7 dni,

odżywiania przez kolejnych 7 dni,

powinni być odżywiani pozajelitowo.

powinni być odżywiani pozajelitowo.

Także chorych, którzy byli żywieni

Także chorych, którzy byli żywieni

przed operacją pozajelitowo należy tą

przed operacją pozajelitowo należy tą

drogą odżywiać również po zabiegu.

drogą odżywiać również po zabiegu.

Odżywianie chorego

Odżywianie chorego

W

bezpośrednim

przebiegu

W

bezpośrednim

przebiegu

pooperacyjnym żołądek może być

pooperacyjnym żołądek może być

odbarczony przez sondę. Należy

odbarczony przez sondę. Należy

jednak

pamiętać

o

utrzymaniu

jednak

pamiętać

o

utrzymaniu

drożności

sondy

i

często

ją

drożności

sondy

i

często

ją

przepłukiwać. Sonda powinna być

przepłukiwać. Sonda powinna być

pozostawiona na miejscu przez 2-

pozostawiona na miejscu przez 2-

3dni

lub

do

czasu

powrotu

3dni

lub

do

czasu

powrotu

prawidłowej perystaltyki.

prawidłowej perystaltyki.

Opieka nad raną

Opieka nad raną

operacyjną

operacyjną

Opatrunki z ran zamkniętych powinny być

Opatrunki z ran zamkniętych powinny być

usuwane dopiero 3 lub 4 dnia po operacji.

usuwane dopiero 3 lub 4 dnia po operacji.

Odstępstwem od tego są sytuacje, gdy

Odstępstwem od tego są sytuacje, gdy

opatrunek przesiąka treścią surowiczą,

opatrunek przesiąka treścią surowiczą,

krwistą

lub

ropną.

Zmiana

takiego

krwistą

lub

ropną.

Zmiana

takiego

opatrunku

likwiduje

pożywkę

dla

opatrunku

likwiduje

pożywkę

dla

potencjalnego ogniska infekcji bakteryjnej.

potencjalnego ogniska infekcji bakteryjnej.

Opatrunek powinien być także usunięty,

Opatrunek powinien być także usunięty,

gdy u chorego wystąpią objawy zakażenia.

gdy u chorego wystąpią objawy zakażenia.

Wtedy należy ranę skontrolować i delikatnie

Wtedy należy ranę skontrolować i delikatnie

ucisnąć obszar do niej przylegający.

ucisnąć obszar do niej przylegający.

Wydzielina z rany powinna zostać zbadana.

Wydzielina z rany powinna zostać zbadana.

Opieka nad raną

Opieka nad raną

operacyjną

operacyjną

W razie skażenia rany podczas operacji:

W razie skażenia rany podczas operacji:



Należy pozostawić skórę lub tkankę

Należy pozostawić skórę lub tkankę

podskórną otwartą i wykonać szew pierwotny

podskórną otwartą i wykonać szew pierwotny

odroczony lub pozostawić ranę do zagojenia

odroczony lub pozostawić ranę do zagojenia

przez ziarninowanie

przez ziarninowanie



Jeśli po upływie 4-5 dni rana zawiera tylko

Jeśli po upływie 4-5 dni rana zawiera tylko

płyn surowiczy lub niewielką ilość wysięku,

płyn surowiczy lub niewielką ilość wysięku,

brzegi rany można zbliżyć szwami

brzegi rany można zbliżyć szwami



Jeśli wyciek z rany jest znaczny lub

Jeśli wyciek z rany jest znaczny lub

występuje zakażenie, rana powinna być

występuje zakażenie, rana powinna być

pozostawiona do zamknięcia przez

pozostawiona do zamknięcia przez

ziarninowanie

ziarninowanie

-

-

ranę należy pokryć

ranę należy pokryć

wilgotnym opatrunkiem i zmieniać 1-2 razy

wilgotnym opatrunkiem i zmieniać 1-2 razy

dziennie.

dziennie.

Opieka nad raną

Opieka nad raną

operacyjną

operacyjną



Gojenie się ran przebiega

Gojenie się ran przebiega

szybciej, jeśli stan odżywienia

szybciej, jeśli stan odżywienia

jest prawidłowy i jeśli nie

jest prawidłowy i jeśli nie

występują niedobory białka,

występują niedobory białka,

witamin, zwłaszcza C i A, oraz

witamin, zwłaszcza C i A, oraz

miedzi, magnezu i innych

miedzi, magnezu i innych

pierwiastków śladowych.

pierwiastków śladowych.



Jeśli spodziewany jest deficyt

Jeśli spodziewany jest deficyt

witamin lub mikroelementów,

witamin lub mikroelementów,

należy

wprowadzić

należy

wprowadzić

pooperacyjną suplementację.

pooperacyjną suplementację.

Dziękuję

Dziękuję