Przygotowanie
Przygotowanie
chorego do badań w
chorego do badań w
urologii
urologii
Mgr Bogusława Dolecka
Mgr Bogusława Dolecka
Zgodnie z przepisami „prawa atomowego”
Zgodnie z przepisami „prawa atomowego”
pacjent przychodzący na bad.rtg w urologii
pacjent przychodzący na bad.rtg w urologii
powinien
powinien
–
–
posiadać skierowanie
posiadać skierowanie
- w dniu poprzedzającym badanie powinien
- w dniu poprzedzającym badanie powinien
spożywać pokarmy nie wzdymające ,
spożywać pokarmy nie wzdymające ,
otrzymać łagodny środek przeczyszczający
otrzymać łagodny środek przeczyszczający
- w dniu badania pacjent pozostaje na czczo
- w dniu badania pacjent pozostaje na czczo
- u kobiet obowiązuje „zasada 10 dni”- bad
- u kobiet obowiązuje „zasada 10 dni”- bad
wykonuje się w pierwszych 10 dniach cyklu
wykonuje się w pierwszych 10 dniach cyklu
Do badania CT chory pozostaje na czczo
Do badania CT chory pozostaje na czczo
min 6 godz przed badaniem
min 6 godz przed badaniem
Do badania USG chory pozostaje na czczo,
Do badania USG chory pozostaje na czczo,
doustnie otrzymuje środek na
doustnie otrzymuje środek na
odgazowanie przewodu pokarmowego
odgazowanie przewodu pokarmowego
( espumisan) ,w celu wypełnienia
( espumisan) ,w celu wypełnienia
pęcherza moczowego na ok. 30 min przed
pęcherza moczowego na ok. 30 min przed
bad.wypija ok. 0,5 l płynu, do oceny
bad.wypija ok. 0,5 l płynu, do oceny
pęcherza moczowego
pęcherza moczowego
BADANIA STOSOWANE W
BADANIA STOSOWANE W
DIAGNOSTYCE UROLOGICZNEJ
DIAGNOSTYCE UROLOGICZNEJ
Rtg standardowe
Rtg standardowe
Badanie rtg z użyciem kontrastu
Badanie rtg z użyciem kontrastu
Badania naczyniowe
Badania naczyniowe
CT
CT
Badanie ultrasonograficzne
Badanie ultrasonograficzne
Badania radioizotopowe
Badania radioizotopowe
Rezonas magnetyczny
Rezonas magnetyczny
ZDJĘCIE PRZEGLĄDOWE JAMY
ZDJĘCIE PRZEGLĄDOWE JAMY
BRZUSZNEJ
BRZUSZNEJ
W urologii
W urologii
–
–
pozwala na ocenę zarysu nerek,
pozwala na ocenę zarysu nerek,
mięśni lędźwiowych większych
mięśni lędźwiowych większych
- pozwala rozpoznać kamicę moczową
- pozwala rozpoznać kamicę moczową
Rozpoznanie kamicy
Rozpoznanie kamicy
moczowej
moczowej
W drogach moczowych znajdują się
W drogach moczowych znajdują się
uwapnione ,cieniujące złogi w
uwapnione ,cieniujące złogi w
miejscach odpowiadających
miejscach odpowiadających
położeniu kielichów, miedniczki
położeniu kielichów, miedniczki
nerkowej, pęcherza moczowego,
nerkowej, pęcherza moczowego,
gruczołu krokowego, cewki
gruczołu krokowego, cewki
moczowej. Mogą mieć
moczowej. Mogą mieć
charakterystyczny kształt np. odlew
charakterystyczny kształt np. odlew
kielicha
kielicha
Ocena zarysów nerek, mięśni
Ocena zarysów nerek, mięśni
lędźwiowych większych
lędźwiowych większych
Powiększenie zarysu nerki, zwiększenie
Powiększenie zarysu nerki, zwiększenie
intensywności jej cienia może występować
intensywności jej cienia może występować
w obrzęku miąższu nerki, obecności dużej
w obrzęku miąższu nerki, obecności dużej
zmiany nowotworowej, wodonerczu.
zmiany nowotworowej, wodonerczu.
Zatarcie rysów nerki i przestrzeni
Zatarcie rysów nerki i przestrzeni
zaotrzewnowej występuje w rozległych
zaotrzewnowej występuje w rozległych
procesach zapalnych, nowotworowych
procesach zapalnych, nowotworowych
nerek i przestrzeni zaotrzewnowej
nerek i przestrzeni zaotrzewnowej
Urografia
Urografia
Urografia
Urografia
Badanie czynnościowo- morfologiczne, dożylnie
Badanie czynnościowo- morfologiczne, dożylnie
podawany środek cieniujący pozwala ocenić-
podawany środek cieniujący pozwala ocenić-
anatomię dróg moczowych, czynność
anatomię dróg moczowych, czynność
wydzielniczą nerek, stopień utrudnienia odpływu
wydzielniczą nerek, stopień utrudnienia odpływu
moczu z nerek i moczowodów.
moczu z nerek i moczowodów.
Przed badaniem konieczne jest oznaczenie poziomu
Przed badaniem konieczne jest oznaczenie poziomu
kreatyniny, w przypadku niewydolności zwiększa
kreatyniny, w przypadku niewydolności zwiększa
się il środka kontrastowego z 1ml/ kg masy ciała
się il środka kontrastowego z 1ml/ kg masy ciała
do 2 ml/kg masy ciała.
do 2 ml/kg masy ciała.
Zdjęcia późne ( odroczone) wykonuje się w
Zdjęcia późne ( odroczone) wykonuje się w
przypadku braku wydzielania lub opóźnionego
przypadku braku wydzielania lub opóźnionego
wydzielania środka cieniującego
wydzielania środka cieniującego
Pielografia
Pielografia
Środek cieniujący podaje się
Środek cieniujący podaje się
bezpośrednio do ukł. kielichowo-
bezpośrednio do ukł. kielichowo-
miedniczkowego nerki przez
miedniczkowego nerki przez
nefrostomijny cewnik założony po
nefrostomijny cewnik założony po
nakłuciu wodonercza (pielografia
nakłuciu wodonercza (pielografia
zstępująca) lub po zabiegach
zstępująca) lub po zabiegach
endourologicznych
endourologicznych
( ureteropielografia). Pozwala
( ureteropielografia). Pozwala
ocenić układ wydalający po str
ocenić układ wydalający po str
badanej aż do pęcherza moczowego
badanej aż do pęcherza moczowego
Uretrocystografia mikcyjna
Uretrocystografia mikcyjna
(MCV)
(MCV)
Wykonywana w celu oceny cewki
Wykonywana w celu oceny cewki
moczowej lub wykrycia odpływów
moczowej lub wykrycia odpływów
pęcherzowo –moczowodowych.
pęcherzowo –moczowodowych.
Środek cieniujący można podawać
Środek cieniujący można podawać
przez cewnik założony do pęcherza
przez cewnik założony do pęcherza
moczowego lub punkcję nadłonową.
moczowego lub punkcję nadłonową.
Cystografia
Cystografia
Badanie kontrastowe wykonywane do
Badanie kontrastowe wykonywane do
oceny wielkości i kształtu pęcherza
oceny wielkości i kształtu pęcherza
moczowego. Pęcherz wypełniany jest
moczowego. Pęcherz wypełniany jest
uropoliną z dodatkiem soli fizjologicznej.
uropoliną z dodatkiem soli fizjologicznej.
Podczas badania wykonuje się zdjęcia
Podczas badania wykonuje się zdjęcia
w pozycji przednio- tylnej, bocznej, po
w pozycji przednio- tylnej, bocznej, po
opróżnieniu pęcherza moczowego.
opróżnieniu pęcherza moczowego.
Badanie uwidacznia uchyłki, wycieki
Badanie uwidacznia uchyłki, wycieki
kontrastu, kamienie, nowotwory,
kontrastu, kamienie, nowotwory,
gruczolaka stercza
gruczolaka stercza
Angiografia nerkowa (aorto-,
Angiografia nerkowa (aorto-,
arteriografia)
arteriografia)
Badanie pozwala ocenić wielkość i kształt
Badanie pozwala ocenić wielkość i kształt
narządu, unaczynienie, nieprawidłowości.
narządu, unaczynienie, nieprawidłowości.
Wykazuje przemieszczenia naczyń,
Wykazuje przemieszczenia naczyń,
naczynia torebkowe, przetoki tętniczo-
naczynia torebkowe, przetoki tętniczo-
żylne wewnątrz nowotworu. Konieczne jest
żylne wewnątrz nowotworu. Konieczne jest
w przypadku guzów nadnercza. Nacieki i
w przypadku guzów nadnercza. Nacieki i
czopy nowotworowe oraz uciski przez guzy
czopy nowotworowe oraz uciski przez guzy
, węzły chłonne na aortę i żyłę główną
, węzły chłonne na aortę i żyłę główną
widoczne są przed zabiegiem.
widoczne są przed zabiegiem.
Tomografia komputerowa
Tomografia komputerowa
Tomografia komputerowa
Tomografia komputerowa
W urologii stosowana jako tzw bad. II
W urologii stosowana jako tzw bad. II
rzutu w celu potwierdzenia lub
rzutu w celu potwierdzenia lub
uściślenia rozpoznania. Uwidacznia
uściślenia rozpoznania. Uwidacznia
nowotwory, przerzuty, torbiele
nowotwory, przerzuty, torbiele
naczynia nerkowe, urazy. Obrazuje
naczynia nerkowe, urazy. Obrazuje
nadnercza, zwłaszcza guzy,
nadnercza, zwłaszcza guzy,
przerosty, urazy.
przerosty, urazy.
Badania usg
Badania usg
Ultrasonografia
Ultrasonografia
W urologii służy do oceny nerek i dróg
W urologii służy do oceny nerek i dróg
moczowych. Badanie wykonuje się gdy
moczowych. Badanie wykonuje się gdy
pęcherz moczowy jest wypełniony. Badanie
pęcherz moczowy jest wypełniony. Badanie
służy do różnicowania kamicy bezcieniowej
służy do różnicowania kamicy bezcieniowej
z nowotworami dróg moczowych,
z nowotworami dróg moczowych,
uwidacznia guzy torbielowate, torbiele,
uwidacznia guzy torbielowate, torbiele,
ropnie nerki, krwiaki, nacieki zapalne,
ropnie nerki, krwiaki, nacieki zapalne,
węzły chłonne. Wykorzystywane przy
węzły chłonne. Wykorzystywane przy
diagnostyce krwiomoczu, bezmoczu,
diagnostyce krwiomoczu, bezmoczu,
zespołu bólowego.
zespołu bólowego.
PRZYGOTOWANIE CHOREGO
PRZYGOTOWANIE CHOREGO
DO BADAŃ ENDOSKOPOWYCH
DO BADAŃ ENDOSKOPOWYCH
Przygotowanie obejmuje – uzyskanie zgody na
Przygotowanie obejmuje – uzyskanie zgody na
badanie
badanie
Uprzedzenie pacjenta o pozostaniu na czczo
Uprzedzenie pacjenta o pozostaniu na czczo
Zapewnienie intymności podczas badania
Zapewnienie intymności podczas badania
Wykonanie toalety krocza środkiem
Wykonanie toalety krocza środkiem
antyseptycznym ( zwłaszcza ujście cewki
antyseptycznym ( zwłaszcza ujście cewki
moczowej)
moczowej)
Ułożenie pacjenta w pozycji ginekologicznej
Ułożenie pacjenta w pozycji ginekologicznej
W ramach profilaktyki zakażeń stosowanie
W ramach profilaktyki zakażeń stosowanie
antybiotyków
antybiotyków
Cystoskopia
Cystoskopia
Badanie polega na oglądaniu
Badanie polega na oglądaniu
pęcherza moczowego za pomocą
pęcherza moczowego za pomocą
cystoskopu uzbrojonego w układ
cystoskopu uzbrojonego w układ
optyczny i źródło światła. Obraz z
optyczny i źródło światła. Obraz z
wnętrza pęcherza jest przesyłany na
wnętrza pęcherza jest przesyłany na
ekran monitora.
ekran monitora.
Rodzaje cystoskopów- sztywne i
Rodzaje cystoskopów- sztywne i
giętkie
giętkie
Rodzaje cystoskopów
Rodzaje cystoskopów
Cystoskopia pozwala na rozpoznanie
Cystoskopia pozwala na rozpoznanie
- guza pęcherza moczowego
- guza pęcherza moczowego
-krwiomoczu o nieznanej etiologii
-krwiomoczu o nieznanej etiologii
-nawracającego zapalenia pęcherza
-nawracającego zapalenia pęcherza
moczowego
moczowego
-
Wad rozwojowych cewki moczowej i
Wad rozwojowych cewki moczowej i
pęcherza moczowego
pęcherza moczowego
-
Pobrania wycinków do badania
Pobrania wycinków do badania
histopatologicznego
histopatologicznego
-
usunięcie ciał obcych
usunięcie ciał obcych
Przeciwwskazania
Przeciwwskazania
Ostre stany zapalne
Ostre stany zapalne
Znaczne powiększenie stercza
Znaczne powiększenie stercza
Mały marski pęcherz moczowy
Mały marski pęcherz moczowy
Stany po uszkodzeniu pęcherza w
Stany po uszkodzeniu pęcherza w
wyniku urazu
wyniku urazu
Powikłania
Powikłania
Krwisty mocz
Krwisty mocz
Zatrzymanie moczu
Zatrzymanie moczu
Pieczenie lub ból podczas mikcji
Pieczenie lub ból podczas mikcji
Częste oddawanie moczu i parcia
Częste oddawanie moczu i parcia
naglące
naglące
Gorączka z bólem okolicy podbrzusza
Gorączka z bólem okolicy podbrzusza
i okolicy lędźwiowej
i okolicy lędźwiowej
Uretroskopia
Uretroskopia
Jest to wziernikowanie cewki
Jest to wziernikowanie cewki
moczowej, pozwala na ocenę
moczowej, pozwala na ocenę
anatomii cewki, śluzówki cewki
anatomii cewki, śluzówki cewki
moczowej i jej średnicę.
moczowej i jej średnicę.
Badanie może być wykonane w
Badanie może być wykonane w
znieczuleniu miejscowym , w pozycji
znieczuleniu miejscowym , w pozycji
ginekologicznej
ginekologicznej
Uretrorenoskopia (URS)
Uretrorenoskopia (URS)
Zabieg polega na wprowadzeniu
Zabieg polega na wprowadzeniu
wziernika z kanałem roboczym przez
wziernika z kanałem roboczym przez
który wprowadza się urządzenie
który wprowadza się urządzenie
kruszące ( włókno laserowe) lub
kruszące ( włókno laserowe) lub
urządzenie umożliwiające usunięcie
urządzenie umożliwiające usunięcie
złogu ( koszyczek Dormii, kleszczyki)
złogu ( koszyczek Dormii, kleszczyki)
Wskazania do URS:
Wskazania do URS:
Kamienie moczowodowe
Kamienie moczowodowe
„
„
droga kamicza „ po ESWL
droga kamicza „ po ESWL
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
Zwężenie moczowodu
Zwężenie moczowodu
Zak.ukł. moczowego
Zak.ukł. moczowego
Skaza krwotoczna
Skaza krwotoczna
Znaczne powiększenie gruczołu
Znaczne powiększenie gruczołu
krokowego
krokowego
Powikłania:
Powikłania:
Uszkodzenie moczowodu
Uszkodzenie moczowodu
Krwawienie
Krwawienie
Zwężenie moczowodu
Zwężenie moczowodu
Przezskórne usuwanie kamieni
Przezskórne usuwanie kamieni
z nerki i moczowodu
z nerki i moczowodu
Polega na usuwaniu kamieni przez
Polega na usuwaniu kamieni przez
przetokę wytworzoną metodą
przetokę wytworzoną metodą
nakłucia. Zabieg wykonuje się za
nakłucia. Zabieg wykonuje się za
pomocą nefroskopu. Tą metoda
pomocą nefroskopu. Tą metoda
można usunąć niemal każdy kamień
można usunąć niemal każdy kamień
z nerki, znajdujący się w poszerzonej
z nerki, znajdujący się w poszerzonej
miedniczce nerkowej
miedniczce nerkowej
PCNL
PCNL
Wskazania
Wskazania
Nieskuteczne ESWL
Nieskuteczne ESWL
Kamień w uchyłku kielicha
Kamień w uchyłku kielicha
nerkowego
nerkowego
Kamica odlewowa nerki
Kamica odlewowa nerki
Kamica nerki z towarzyszącym
Kamica nerki z towarzyszącym
zwężeniem połączenia
zwężeniem połączenia
miedniczkowo-moczowodowego
miedniczkowo-moczowodowego
Przeciwwskazania
Przeciwwskazania
Zaburzenia krzepnięcia krwi
Zaburzenia krzepnięcia krwi
Ciąża
Ciąża
Zakażenia gruźlicze ukł. moczowego
Zakażenia gruźlicze ukł. moczowego
Niewydolność ukł. krążenia,
Niewydolność ukł. krążenia,
oddechowego
oddechowego
Chorzy w stanie septycznym na
Chorzy w stanie septycznym na
skutek zastoju zakażonego moczu w
skutek zastoju zakażonego moczu w
nerce
nerce
Przygotowanie do zabiegu
Przygotowanie do zabiegu
Poinformowanie chorego o istocie
Poinformowanie chorego o istocie
zabiegu i możliwych powikłaniach
zabiegu i możliwych powikłaniach
( nawet utrata nerki)
( nawet utrata nerki)
Zdjęcie rtg kl.piersiowej, urografia,
Zdjęcie rtg kl.piersiowej, urografia,
bad. usg
bad. usg
Przygotowanie przewodu
Przygotowanie przewodu
pokarmowego jak do każdej operacji
pokarmowego jak do każdej operacji
Nawodnienie chorego
Nawodnienie chorego
Profilaktyka zakażeń
Profilaktyka zakażeń
Postępowanie po zabiegu
Postępowanie po zabiegu
Podajemy leki wg zleceń lekarskich, zwykle
Podajemy leki wg zleceń lekarskich, zwykle
nie ma potrzeby podawania silnych
nie ma potrzeby podawania silnych
środków p/bólowych
środków p/bólowych
Dbamy o dobrą diurezę i drożność cewnika
Dbamy o dobrą diurezę i drożność cewnika
pozostawionego w przetoce nerkowej
pozostawionego w przetoce nerkowej
Od pierwszej doby chorego można żywić
Od pierwszej doby chorego można żywić
doustnie
doustnie
Jeżeli krwawienie nie jest zbyt duże chory
Jeżeli krwawienie nie jest zbyt duże chory
może w pierwszym dniu po zabiegu
może w pierwszym dniu po zabiegu
opuścić łóżko
opuścić łóżko
Powikłania po PCNL
Powikłania po PCNL
Krwawienie podczas zabiegu
Krwawienie podczas zabiegu
wymagające przetoczenia krwi
wymagające przetoczenia krwi
a nawet operacji.
a nawet operacji.
Przebicie miedniczki nerkowej
Przebicie miedniczki nerkowej
Uszkodzenie narządów sąsiednich
Uszkodzenie narządów sąsiednich
Zatrucie wodne
Zatrucie wodne
Powikłania ze str. ukł. oddechowego
Powikłania ze str. ukł. oddechowego
i krążenia
i krążenia
Powikłania późne
Powikłania późne
Gorączka
Gorączka
Stan septyczny
Stan septyczny
Niedrożność porażenna jelit
Niedrożność porażenna jelit
Krwiak okołonerkowy
Krwiak okołonerkowy
Naciek moczowy
Naciek moczowy
Przetoka nerkowa
Przetoka nerkowa
Kamica nawrotowa
Kamica nawrotowa
Nawrotowe zakażenia ukł. moczowego
Nawrotowe zakażenia ukł. moczowego
Biopsja nerki
Biopsja nerki
Badanie pozwalające na
Badanie pozwalające na
mikroskopową ocenę miąższu nerki
mikroskopową ocenę miąższu nerki
poprzez pobranie wycinka nerki i
poprzez pobranie wycinka nerki i
ocenę mikroskopową. Badanie
ocenę mikroskopową. Badanie
służy do oceny budowy miąższu
służy do oceny budowy miąższu
nerkowego. Badania nie wykonuje się
nerkowego. Badania nie wykonuje się
u chorych posiadających jedna
u chorych posiadających jedna
nerkę.
nerkę.
Wskazania
Wskazania
Pierwotne i wtórne kłębuszkowe zap.
Pierwotne i wtórne kłębuszkowe zap.
nerek
nerek
Ostre śródmiąższowe zap.nerek
Ostre śródmiąższowe zap.nerek
Białkomocz
Białkomocz
Krwiomocz
Krwiomocz
Ocena nerki przeszczepionej
Ocena nerki przeszczepionej
Wykonanie badania:
Wykonanie badania:
Pacjent leży w pozycji na brzuchu, pole
Pacjent leży w pozycji na brzuchu, pole
wokół miejsca biopsji okrywa się jałową
wokół miejsca biopsji okrywa się jałową
serwetą , miejsce do nakłucia znieczula się
serwetą , miejsce do nakłucia znieczula się
miejscowo lignokainą, przy pomocy sondy
miejscowo lignokainą, przy pomocy sondy
określa się głębokość położenia nerki,
określa się głębokość położenia nerki,
następnie wprowadza się igłę biopsyjną
następnie wprowadza się igłę biopsyjną
w celu pobrania wycinków. Miejsce do
w celu pobrania wycinków. Miejsce do
biopsji uciska się jałowymi gazikami, a
biopsji uciska się jałowymi gazikami, a
następnie zakłada jałowy opatrunek i
następnie zakłada jałowy opatrunek i
bandażuje. Chory pozostaje w łóżku do
bandażuje. Chory pozostaje w łóżku do
następnego dnia.
następnego dnia.
Powikłania
Powikłania
Wystąpienie przejściowego
Wystąpienie przejściowego
krwiomoczu
krwiomoczu
Przygotowanie do biopsji
Przygotowanie do biopsji
Uzyskanie pisemnej zgody na badanie
Uzyskanie pisemnej zgody na badanie
Oznaczenie gr krwi, morfologii,
Oznaczenie gr krwi, morfologii,
wskaźników krzepnięcia
wskaźników krzepnięcia
Oznaczenie stężenia kreatyniny w
Oznaczenie stężenia kreatyniny w
surowicy
surowicy
Wykonanie scyntygrafii nerek
Wykonanie scyntygrafii nerek
Pomiar RR, tętna
Pomiar RR, tętna
Ocena wydolności ukł.krążenia i
Ocena wydolności ukł.krążenia i
oddechowego
oddechowego
Wykonanie toalety całego ciała
Wykonanie toalety całego ciała
Postępowanie z wycinkiem
Postępowanie z wycinkiem
Wycinek wkłada się do naczynia z
Wycinek wkłada się do naczynia z
solą fizjologiczną i po oznaczeniu
solą fizjologiczną i po oznaczeniu
odsyła się do pracowni
odsyła się do pracowni
histopatologicznej.
histopatologicznej.
Podstawowe zabiegi
Podstawowe zabiegi
urologiczne
urologiczne
Cewnikowanie
Cewnikowanie
pęcherza
pęcherza
moczowego
moczowego
–
–
wykonywane w celu
wykonywane w celu
diagnostycznym, aby rozpoznać
diagnostycznym, aby rozpoznać
zwężenie cewki moczowej lub w celu
zwężenie cewki moczowej lub w celu
wykonania cystografii
wykonania cystografii
- W celu leczniczym- odbarczenie
- W celu leczniczym- odbarczenie
pęcherza moczowego
pęcherza moczowego
Rodzaje cewników
Rodzaje cewników
a)Nelatona, b) Couveleire’a c) Tiemana d) Melecota e)Pezzera
f)Foley’a
Wykonanie
Wykonanie
Chory leży na leżance
Chory leży na leżance
Cewnikowanie wykonuje się po umyciu
Cewnikowanie wykonuje się po umyciu
zewnętrznego ujścia cewki moczowej :
zewnętrznego ujścia cewki moczowej :
u mężczyzny po ściągnięciu napletka, u
u mężczyzny po ściągnięciu napletka, u
kobiety po rozchyleniu warg sromowych
kobiety po rozchyleniu warg sromowych
Osoba cewnikująca zakłada jałowe
Osoba cewnikująca zakłada jałowe
rękawiczki i obkłada okolice krocza , dół
rękawiczki i obkłada okolice krocza , dół
brzucha, krocze jałowymi serwetami
brzucha, krocze jałowymi serwetami
odsłaniając ujście cewki moczowej
odsłaniając ujście cewki moczowej
Płynem odkażającym po raz kolejny
Płynem odkażającym po raz kolejny
odkaża ujście cewki moczowej
odkaża ujście cewki moczowej
Żelem z lignokainą znieczula cewkę
Żelem z lignokainą znieczula cewkę
moczową
moczową
Pensetą ujmuje podany cewnik ok. 5-6 cm
Pensetą ujmuje podany cewnik ok. 5-6 cm
od zakończenia
od zakończenia
Koniec cewnika wprowadza się do ujścia
Koniec cewnika wprowadza się do ujścia
cewki moczowej i zagłębia do momentu aż
cewki moczowej i zagłębia do momentu aż
zacznie wypływać mocz.
zacznie wypływać mocz.
Cewnik mocuje napełniając balonik solą
Cewnik mocuje napełniając balonik solą
fizjologiczną.
fizjologiczną.
Wskazania do pozostawienia
Wskazania do pozostawienia
cewnika na stałe
cewnika na stałe
Zatrzymanie moczu z powodu
Zatrzymanie moczu z powodu
przeszkody podpęcherzowej
przeszkody podpęcherzowej
Zwężenie cewki moczowej
Zwężenie cewki moczowej
Rostrzeń pęcherza moczowego po
Rostrzeń pęcherza moczowego po
urazach rdzenia kręgowego
urazach rdzenia kręgowego
We wstrząsie
We wstrząsie
Pacjent nie jest w stanie opróżnić
Pacjent nie jest w stanie opróżnić
całkowicie pęcherza moczowego
całkowicie pęcherza moczowego
Pacjent oddaje mocz w sposób
Pacjent oddaje mocz w sposób
niekontrolowany,
niekontrolowany,
Pacjent z przetoką pęcherzowo-
Pacjent z przetoką pęcherzowo-
odbytniczą
odbytniczą
Pacjent z rakiem prostaty
Pacjent z rakiem prostaty
Pacjent z dysfunkcją pęcherza
Pacjent z dysfunkcją pęcherza
moczowego związaną z
moczowego związaną z
uszkodzeniem rdzenia kręgowego
uszkodzeniem rdzenia kręgowego
Przeciwwskazania
Przeciwwskazania
Ostre zapalenia gruczołu krokowego
Ostre zapalenia gruczołu krokowego
Podejrzenie o rozerwanie cewki
Podejrzenie o rozerwanie cewki
moczowej związane z tępym lub
moczowej związane z tępym lub
drążącym urazem
drążącym urazem
Obecność krwi w ujściu cewki
Obecność krwi w ujściu cewki
moczowej
moczowej
Krwiak worka mosznowego,
Krwiak worka mosznowego,
wybroczyny w okolicach krocza
wybroczyny w okolicach krocza
Znaczne zwężenie cewki moczowej
Znaczne zwężenie cewki moczowej
U chorych w stanie krytycznym
U chorych w stanie krytycznym
większość przeciwwskazań jest
większość przeciwwskazań jest
względna
względna
Zasady pielęgnacji cewników
Zasady pielęgnacji cewników
moczowych
moczowych
Założenie cewnika musi odbywać się w
Założenie cewnika musi odbywać się w
warunkach jałowości
warunkach jałowości
Cewnik wymieniamy co 10-14 dni
Cewnik wymieniamy co 10-14 dni
Okresowo wykonujemy badanie moczu i badanie
Okresowo wykonujemy badanie moczu i badanie
bakteriologiczne
bakteriologiczne
Podajemy dużą il . płynów i zakwaszamy mocz
Podajemy dużą il . płynów i zakwaszamy mocz
Należy stosować zamknięty drenaż moczu, nie
Należy stosować zamknięty drenaż moczu, nie
wolno trzymać otwartych cewników, nie należy
wolno trzymać otwartych cewników, nie należy
zamykać cewników gdyż zastój moczu sprzyja
zamykać cewników gdyż zastój moczu sprzyja
namnażaniu się bakterii
namnażaniu się bakterii
Częsta zmiana worków
Częsta zmiana worków
Pobieranie moczu do badań
Pobieranie moczu do badań
u pacjentów z cewnikiem
u pacjentów z cewnikiem
Pobieramy mocz przed
Pobieramy mocz przed
zastosowaniem antybiotykoterapii
zastosowaniem antybiotykoterapii
lub bezpośrednio przed podaniem
lub bezpośrednio przed podaniem
kolejnej dawki leku
kolejnej dawki leku
Zawsze do jałowego pojemnika
Zawsze do jałowego pojemnika
Aby uzyskać próbkę najwyższej
Aby uzyskać próbkę najwyższej
jakości należy pobrać ok. 30 ml
jakości należy pobrać ok. 30 ml
moczu podczas wymiany cewnika
moczu podczas wymiany cewnika
W przypadku pobrania moczu z
W przypadku pobrania moczu z
cewnika który nie był wymieniany
cewnika który nie był wymieniany
badanie nie jest wiarygodne
badanie nie jest wiarygodne
Nie wolno pobierać moczu z worka na
Nie wolno pobierać moczu z worka na
mocz
mocz
Próbka moczu musi trafić do
Próbka moczu musi trafić do
laboratorium w ciągu dwóch godz od
laboratorium w ciągu dwóch godz od
pobrania
pobrania
próbkę moczu przechowujemy w
próbkę moczu przechowujemy w
temp 4 stopni
temp 4 stopni
Badanie urodynamiczne
Badanie urodynamiczne
Wskazania
Wskazania
trudności w opróżnianiu pęcherza
trudności w opróżnianiu pęcherza
moczowego
moczowego
Trudności w utrzymaniu moczu
Trudności w utrzymaniu moczu
Moczenie nocne
Moczenie nocne
Pęcherz neurogenny
Pęcherz neurogenny
Wodonercze lub zaleganie moczu
Wodonercze lub zaleganie moczu
przy braku cech przeszkody
przy braku cech przeszkody
anatomicznej
anatomicznej
Ocena dolnych dróg moczowych
Ocena dolnych dróg moczowych
przed planowanym przeszczepem
przed planowanym przeszczepem
Punkcja nadłonowa
Punkcja nadłonowa
Anatomia pęcherza
Anatomia pęcherza
moczowego
moczowego
Miejsce nakłucia
Anatomia pęcherza
Anatomia pęcherza
moczowego
moczowego
Miejsce nakłucia
Zestaw do wykonania
Zestaw do wykonania
punkcji nadłonowej
punkcji nadłonowej
Nakłucie pęcherza
Nakłucie pęcherza
moczowego- punkcja
moczowego- punkcja
nadłonowa
nadłonowa
Wykonywana w celu odbarczenia
Wykonywana w celu odbarczenia
pęcherza moczowego jeżeli nie jest
pęcherza moczowego jeżeli nie jest
możliwe cewnikowanie.
możliwe cewnikowanie.
Wykonanie
Wykonanie
Po odkażeniu skóry i obłożeniu skóry
Po odkażeniu skóry i obłożeniu skóry
jałowymi serwetami znieczula się skórę i
jałowymi serwetami znieczula się skórę i
tkanki w kierunku pęcherza moczowego w
tkanki w kierunku pęcherza moczowego w
linii pośrodkowej 2-3 cm nad spojeniem
linii pośrodkowej 2-3 cm nad spojeniem
łonowym.
łonowym.
Nacina się skórę na dł kilku mm
Nacina się skórę na dł kilku mm
Do pęcherza wkłuwa się igłę zakończoną
Do pęcherza wkłuwa się igłę zakończoną
drenem ( cystofix)
drenem ( cystofix)
Jeżeli jest to zabieg jednorazowy to po
Jeżeli jest to zabieg jednorazowy to po
opróżnieniu pęcherza igłę usuwamy, jeżeli
opróżnieniu pęcherza igłę usuwamy, jeżeli
nie to cewnik jest przyszywany lub
nie to cewnik jest przyszywany lub
wypełniany jest balonik.
wypełniany jest balonik.
Płukanie pęcherza
Płukanie pęcherza
moczowego
moczowego
Jest zabiegiem wykonywanym
Jest zabiegiem wykonywanym
rzadko, do pęcherza wpuszcza się
rzadko, do pęcherza wpuszcza się
płyn w il 30-40 ml. płyn powinien być
płyn w il 30-40 ml. płyn powinien być
podawany małymi porcjami
podawany małymi porcjami
i ogrzany.
i ogrzany.
Stałe płukanie pęcherza
Stałe płukanie pęcherza
moczowego
moczowego
Zabieg wykonywany u chorych z krwawieniem,
Zabieg wykonywany u chorych z krwawieniem,
ponieważ skrzepy zatykają cewnik i powodują
ponieważ skrzepy zatykają cewnik i powodują
tamponadę. Do tego celu używa się cewnika
tamponadę. Do tego celu używa się cewnika
Foleya dwubieżnego, do pęcherza wlewa się płyn,
Foleya dwubieżnego, do pęcherza wlewa się płyn,
szybkość reguluje w zależności od intensywności
szybkość reguluje w zależności od intensywności
krwawienia. Przepływ MUSI BYĆ CIĄGŁY, aby nie
krwawienia. Przepływ MUSI BYĆ CIĄGŁY, aby nie
powodować tamponady. Ewakuację skrzepów
powodować tamponady. Ewakuację skrzepów
wykonuje się za pomocą strzykawki typu Janeta i
wykonuje się za pomocą strzykawki typu Janeta i
grubego cewnika Couvelair;a.jeżeli nie ma
grubego cewnika Couvelair;a.jeżeli nie ma
możliwości usunięcia skrzepów to wykonuje się
możliwości usunięcia skrzepów to wykonuje się
zabieg w znieczuleniu za pomocą
zabieg w znieczuleniu za pomocą
elektroresektora i gruszki Ellika
elektroresektora i gruszki Ellika
Przezskórne nakłucie nerki-
Przezskórne nakłucie nerki-
przetoka nerkowa
przetoka nerkowa
Cel
Cel
- diagnostyczny - nakłucie guza nerki
- diagnostyczny - nakłucie guza nerki
-
Nakłucie ukł. kielichowo-miedniczkowego
Nakłucie ukł. kielichowo-miedniczkowego
i podanie środka cieniującego
i podanie środka cieniującego
Cel leczniczy
Cel leczniczy
-odprowadzenie moczu stałe lub okresowe
-odprowadzenie moczu stałe lub okresowe
-drenaż ropnia, torbiel
-drenaż ropnia, torbiel
- Usuwanie lub rozbijanie kamieni
- Usuwanie lub rozbijanie kamieni
nerkowych, nacinanie zwężeń, pobieranie
nerkowych, nacinanie zwężeń, pobieranie
materiału do badań histopatologicznych
materiału do badań histopatologicznych
Wykonanie przetoki
Wykonanie przetoki
Chory leży na plecach z uniesionym do
Chory leży na plecach z uniesionym do
góry bokiem, w połowie odległości między
góry bokiem, w połowie odległości między
łukiem żebrowym a grzebieniem kości
łukiem żebrowym a grzebieniem kości
biodrowej w linii pachowej tylnej po
biodrowej w linii pachowej tylnej po
znieczuleniu miejscowym wykonuje się
znieczuleniu miejscowym wykonuje się
wkłucie , po odkażeniu pola i obłożeniu
wkłucie , po odkażeniu pola i obłożeniu
jałowymi serwetami, skórę nacina się na
jałowymi serwetami, skórę nacina się na
dł.kilku mm następnie wprowadza się igłę
dł.kilku mm następnie wprowadza się igłę
punkcyjną i wkłuwa do ukł kielichowo-
punkcyjną i wkłuwa do ukł kielichowo-
miedniczkowego, cewnik nefrostomijny
miedniczkowego, cewnik nefrostomijny
wprowadza się na końcu i przyszywa do
wprowadza się na końcu i przyszywa do
skóry.
skóry.