Leptyna i
adiponektyna

Biała tkanka tłuszczowa



Biała tkanka tłuszczowa (ang. WAT od white
adipose tissue) to nie tylko tkanka magazynująca
energię w postaci tłuszczu, ale także organ
endokrynny. Adipocyty produkują czynnik nekrozy
nowotworów TNF-α, a także adipocytokiny w tym
leptynę, adiponektynę i rezystynę.

Adipocytokiny

Adipocytokiny wpływają autokrynnie i parakrynnie
na adipocyty, ale działają także endokrynnie w
odległych tkankach i narządach. Adipocytokiny
biorą udział :



w regulacji procesu odżywania i utrzymania
równowagi energetycznej organizmu,



insulinowrażliwości,



metabolizmu węglowodanów i lipidów,



hemostazy,



angiogenezy,



ciśnienia tętniczego krwi oraz



procesów immunologicznych i zapalnych.

Leptyna i adiponektyna odpowiadają
za regulację uczucia sytości.



Adiponektyna zwiększa wrażliwość
tkanek na insulinę, podnosi poziom
lipoproteiny o dużej gęstości (HDL),
zwanej też „dobrym cholesterolem”,
zmniejsza za to poziom glukozy i
trójglicerdydów.



Leptyna zmniejsza poziom hormonów
stresowych i zwiększa poziom
hormonów tarczycy, tym samym
zwiększa zużycie energii.

LEPTYNA – HORMON SYTOŚCI



Nazwa leptyna pochodzi od greckiego
słowa leptos, które znaczy szczupły



białko zbudowane z 146 aminokwasów o
masie cząsteczkowej 16 kDa



jest produktem genu Ob (leżącego na
chromosomie 7)



należy do rodziny helikalnych cytokin klasy
I.

Struktura leptyny

Regulacja syntezy leptyny

Wzrost ekspresji

leptyny

Zmniejszenie ekspresji

leptyny

•

Otyłość

•

Spożycie pokarmu

•

Glukoza

•

Insulina

•

Kortyzol

•

Endotoksyny

•

cytokiny

•

Redukcja wagi

•

Głodzenie

•

Cukrzyca

insulinozależna

•

Ekspozycja na zimno

•

Antagoniści

receptorów b-

adrenergicznych

Wzrost i spadek

Leptyna a immunologia



W tkankach limfatycznych leptyna

odgrywa zasadniczą rolę w stymulacji

makrofagów i limfocytów T. Leptyna nasila

wydzielanie przez makrofagi takich cytokin

jak IL-6, IL-12, i TNF alfa, a poprzez

stymulację limfocytów T nasila syntezę i

wydzielanie IFN - g. Stwierdzono także, że

leptyna hamuje wydzielanie cytokin TH2

przez limfocyty T. Pozbawione leptyny

myszy wykazują zwiększoną wrażliwość na

stymulację LPS(Lipopolisacharydy) i TNF-a.

Wydzielanie hormonu wykazuje dobowe

wahanie, najwyższy poziom przypada na

noc (zwykle nie jemy wtedy posiłków).

Poza tkanką tłuszczową hormon jest

produkowany także przez:



nabłonek przewodu pokarmowego



łożysko



pęcherzyk jajnikowy



przysadka mózgowa.

Receptory dla leptyny

Obecność receptorów leptyny
stwierdzono między innymi w
podwzgórzu, mięśniu sercowym,
mięśniach szkieletowych, płucach,
trzustce, nerkach, wątrobie, jelicie
cienkim, gonadach żeńskich i
męskich, jak również w tkance
tłuszczowej.

ADIPONEKTYNA –
PRZYJACIÓŁKA SZCZUPŁYCH

Adiponektyna to wydzielane przez tkankę tłuszczową białko i
kodowane przez gen ACDC (nazywany także APM1), biorące
udział w regulacji metabolizmu glukozy i kwasów
tłuszczowych w wątrobie i w mięśniach, zwiększając
wrażliwość na insulinę. Pod jej wpływem zachodzi wzmożone
utlenianie kwasów tłuszczowych w wątrobie, jak i w
mięśniach, dzięki czemu spada w nich zawartość
triacylogliceroli. Ponadto, adiponektyna stymuluje pobieranie
i zużycie glukozy w mięśniach oraz hamuje glukoneogenezę
w wątrobie, co prowadzi do obniżenia poziomu glukozy we
krwi. U ludzi zaobserwowano
dodatnią zależność między stężeniem adiponektyny we krwi
a wrażliwością na insulinę. Adiponektyna występuje we krwi
w wielu postaciach multimerycznych.

ADIPONEKTYNA –
PRZYJACIÓŁKA SZCZUPŁYCH

Mechanizm działania
adiponektyny



W przeciwieństwie do innych adipokin
wydzielanie adiponektyny maleje przy
otyłości, insulinooporności, cukrzycy typu
2 oraz chorobie wieńcowej.



Podnosi poziom lipoproteiny o dużej
gęstości (HDL), zwanej też „dobrym
cholesterolem.



Adiponektyna jest obecna w mleku matki.
Biorąc pod uwagę, że dzieci karmione
piersią mają mniejsze skłonności do tycia,
można stwierdzić, że adiponektyna
korzystnie wpływa na ustalenie się
metabolizmu dziecka.

Adiponektyna ma również

właściwości
przeciwmiażdzycowe:



hamuje ekspresję cząsteczek
adhezyjnych w komórkach
śródbłonka naczyń



powstrzymuje rozwój odczynu
zapalnego



hamuje akumulację lipidów w
makrofagach oraz transformację
makrofagów w komórki piankowate.

Współdziałanie leptyny i
adiponektyny



Leptyna i adiponektyna, regulują łaknienie,

zawiadują procesami metabolizmu kwasów

tłuszczowych, zużyciem energii, a także

wpływają na remodeling naczyń i

tworzenie neointimy. Udowodniono, że u

osób otyłych stężenie leptyny jest

podwyższone, co wiąże się z rozwojem

powikłań naczyniowych.



współczynnik leptyna/adiponektyna jest

dobrym parametrem oceny

zaawansowania zmian miażdżycowych u

otyłych chorych na cukrzycę typu 2

Piśmiennictwo



Adiponectin gene polymorphism and protein

dysfunction in the development of insulin resistance, J.

Karbowska, E. Warczak, Z. Kochan

[http://www.phmd.pl/fulltxt.php?ICID=449216]



http://pl.wikipedia.org/wiki/Leptyna



http://www.czytelniamedyczna.pl/postepy_nauk_medy

cznych-233



http://www.przegladlubuski.pl/blogowisko/ploog6/?

page_id=23



Biochemia, L.Stryer, Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa 1997



http://www.wbc.poznan.pl/Content/17517/ch02.html



http://www.termedia.pl/magazine.php?

magazine_id=3&article_id=57&magazine_subpage=A

BSTRACT