Choroba pęcherzykowa
Choroba pęcherzykowa
świń
świń
(morbus vesicularis suum,
swine vesicular disease)
Katarzyna Kruk
• Choroba zakaźna i zaraźliwa
• Pęcherzyki w bł. Śl. J. ustnej oraz
skórze koronek racic i wymienia
• Objawy zapalenia mózgu i ronienia
• Przy braku obj. mózgowych trudno
odróżnić od pryszczycy
• Chorują tylko świnie i dziki
WYSTĘPOWANIE
• Stwierdzono po raz pierwszy we
Włoszech w ‘66r.
• Szerzyła się szybko i obejmowała
coraz większe obszary
• Obecnie wyst. w europie
sporadycznie
• W PL nie wyst., ostatni przypadek w
‘72r.
ETIOLOGIA
• Wirus należy do rodzaju Enterovirus z
rodziny Picornaviridae
• Bardzo oporny na wszelkie środki
odkażające
• Najskuteczniejszy jest 2% NaOH, który
zabija wirusa w 1 godz.
• Ze środków nowej generacji skuteczne są
te oparte na bazie chloru lub aldehydów
• Oraz 2% Virkon
64*C
2min.
INAKTYWACJA
INAKTYWACJA
69*C
INAKTYWAC
INAKTYWAC
JA
JA
Solenie,wędze
nie,peklowanie
BRAK
BRAK
INAKTYWACJI
INAKTYWACJI
• Wykazano pokrewieństwo
antygenowe wirusa z wirusem
Coxackie B5, należącym do
Enterowirusów ludzkich -> wirus
ch.p.ś. Może być chorobotwórczy dla
ludzi
ŹRÓDŁA I DROGI
ZAKAŻENIA
• Per os i uszkodzona skóra
• Chore świnie, które wydalają wirusa z
płynem i ściankami pęcherzyków oraz
kałem i moczem
• Bezobjawowi nosiciele
• Mięso i produkty mięsne, odpadki
poubojowe i kuchenne
• Środki transportu zanieczyszone wydalinami
zwierząt, ich mięsem lub odpadami
• Wpływ na to ma duża rozsiewalność
zarazka oraz duża przeżywalność w
środowisku zew.
• Dość często stwierdzano nawroty
choroby w fermach po wybiciu całego
stada i wprowadzeniu nowych sztuk.
PATOGENEZA
• Wirus namnaża się w bramie wejścia w
kom. nabłonka powodując powst.
pęcherzyków pierwotnych
• po przełamaniu odporności miejscowej
dostaje się do krwi i powoduje wiremię
• Roznoszony po całym org. Powoduje
gorączkę i powstanie pęcherzyków
wtórnych w miejscach predylekcyjnych:
skóra koronek racic, szpar
międzyracicowych, gruczoł mlekowy,
jama usta i okolice
• Istotną rolę w rozwoju choroby odgrywa ilość
wirusa w dawce zakaźnej oraz w środowisku
chlewni
• Tylko duże dawki wirusa powodują pełny
rozwój choroby
• Przy małych dawkach powst. tylko
p.pierwotne lub obserwujemy brak zmian
• W ciężkim przebiegu choroby u starszych zw.
Dochodzić może do zap. Mózgu i opon
mózgowych, zejścia puszki rogowej racic,
poronień.
• Uszkodzenie bł.śl.żoł., jelit cienkich, wątroby,
płuc i mięśnia sercowego może również
nastąpić w stanie posocznicy.
OBJAWY KLINICZNE
• Inkubacja 2-14 dni
• Postać ostra:
gorączka (40-41,5)
kulawizna (następstwo tworzenia p.wtórnych)
zmiany pęcherzykowe w j.ustnej, na tarczy
ryjowej i na wymieniu
• po 1-2 dniach pęcherzyki pękają, temp. spada,
zw. wracają do zdrowia ale tracą kondycję.
• Powikłaniem może być zap. Mózgu ( ruchy
maneżowe i wiosłowe,parcie na przeszkody)
powodując śmierć w ciągu 1-3 dni
• Lochy w laktacji mogą stracić mleko
• Postać podostra:
lekki przebieg
p. pierwotne lub wtórne na 1-2
konczynach.
• Postać przewlekła:
silna kulawizna spowodowana zejściem
puszki rogowej racic
• Postać bezobjawowa:
powstanie swoistych przeciwciał w
surowicy
AP
• Charakterystyczne zmiany – pęcherzyki
w miejscach predylekcyjnych
• Po ich pęknięciu powst. ubytki nabł. I
owrzodzenia
• U loch na wymieniu widoczne
pęcherzyki lub małe, czarne strupy
• U zw. padłych z objawami zap. mózgu
widoczny obrzęk opon mózgowych i
mózgu
ZMIANY
HISTOPATOLOGICZNE
• naczyniowe i okołonaczyniowe
nacieki komórek limfocytopodobnych
• zwyrodnienie kom. glejowych
• ogniska rozmiękania mózgu
ROZPOZNANIE
• Kliniczne odróznienie od choroby
pęcherzykowej jest niemożliwe
• Do bad. Lab. Materiał pobiera się w
identyczny sposób jak przy pryszczycy
• Pobiera się materiał ze ścian
pęcherzyków (3g) do jałowej probówki,
umieszcza się ją w termosie z lodem i
przesyła do
ZAKŁADU BADANIA PRYSZCZYCY PIWet
w Zduńskiej Woli, ul. Wodna 7
• W przypadku zmian wyst. Tylko w
okolicach racic można zarządzić ubój
diagnostyczny i wówczas do badania
wysyła się odcięta racicę.
• ELISA
• OWD
wykrycie antygenów
• PCR
• SN i ELISA do bad.serologicznych
DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA
• Pryszczyca
• Wysypka pęcherzykowa świń
• Pęcherzkowe zapalenie jamy ustnej
POSTEPOWANIE
• Leczenie jest zabronione
• PODLEGA OBOWIĄZKOWI ZWALCZANIA
Z URZĘDU
• Znajduję się na liście chorób zakaźnych
OIE
• Najważniejsze jest jak najszybsze
rozpoznanie choroby i rozpoczęcie jej
zwalczania w celu zapobiegania
dalszego jej rozprzestrzeniania
• Najlepszą metodą jest wybicie
wszystkich zwierząt, oczyszczenie i
odkażenie pomieszczeń, gnojowicy,
przedmiotów zanieczyszczonych
wirusem oraz gospodarstwa wraz z
otoczeniem
• Immunoprofilaktyka swoista nie jest
stosowana
• Kraj jest uznany za wolny od choroby,
gdy w okresie ostatnich 2 lat nie
została stwierdzona
Literatura:
• „Ochrona zdrowia świń” Z. Pejsak
• „Choroby zakaźne zwierząt z
elementami epidemiologii i zoonoz”
Z. Gliński, K.Kostro