Psychologia społeczna

Wprowadzenie

mgr Dominika Kurpiel

Metody badawcze

Obserwacja naturalna

• Cel: obserwacja zachowania, które

pojawia się w sposób
niesprowokowany

• Służy opisowi wrodzonych wzorców

zachowania ludzi i zwierząt

• Często wykorzystywana w badaniach

zachowań u dzieci( np. poziom agresji
u dzieci w wieku przedszkolnym
Hartupa)

Obserwacja z interwencją

1. Uczestnicząca: obserwacja zachowania przez

osobę ,która aktywnie uczestniczy i pełni

znaczącą rolę w sytuacji)

Rodzaje:

•

Niezamaskowana( osoby badane wiedzą o

obecności obserwatora)

•

Zamaskowana:( nie wiedzą o obecności

obserwatora

2.Ustrukturyzowana: obserwator wkracza

bezpośrednio w sytuację wywołując określone

zdarzenie( np. rozwój poznawczy u dzieci

Piageta)

Ocena obserwacji naturalnej

Zalety:
• Nie zmienia naturalnego biegu zdarzeń
• Nie jest w dużej mierze podatna na

ograniczenia wiedzy badacza

Wady:
• Nie wszystko można zaobserwować
• Niepowtarzalność niektórych zjawisk
• Słaba kontrola nad sytuacja badaną

Badania korelacyjne

• Pomiar zmiennych ma charakter

systematyczny, pomiar korelacji czyli
współzmienności zmiennych

• Narzędzia: testy i kwestionariusze, skale

szacunkowe, pytania ze zróżnicowanymi
kategoriami odpowiedzi (sondaże)

• Rozmowa ustrukturyzowana- wywiad,
• Retrospekcyjna rozmowa( katamneza)

Zapis danych

skale pomiarowe:

• Skala nominalna: operacja: „ten sam - różny”; cel

klasyfikacja bodźców do różnych kategorii np. płeć

• Porządkowa:” większy- mniejszy niż”;
cel: rangowanie bodźców na pojedynczym

wymiarze np. ranking uczniów

• Interwałowa „dodawanie/ mnożenie odejmowanie/

dzielenie” ; cel: określenie odległości dzielącej

bodźce na danym wymiarze np. temperatura

• Stosunkowa: „dodawanie/mnożenie,

odejmowanie /dzielenie” ; cel: określenie

odległości między bodźcami na danym wymiarze

oraz wyrażenie stosunków liczbowych- posiada

absolutny punkt zero

Ocena metody korelacyjnej

• Wysoka trafność czyli czy narzędzie pomiaru

mierzy to, do czego został stworzony

• Wysoka rzetelność czyli spójność pomiaru
• Równoczesna możliwość mierzenia zjawisk
Wady:
• Niewrażliwa na pozorny charakter związku
• Nie uwzględnia istnienia zmiennych trzecich
• Nie wskazuje kierunku zależności przyczyna-

skutek

Eksperyment

• Celowe wywołanie zjawiska

(kształtowanie natężenia) poprzez

manipulowanie jego przypuszczalnymi

przyczynami

Rodzaje ze względu na aranżację

(naturalny, laboratoryjny)

Ze względu na charakter porównań

(interpersonalne- grupa

eksperymentalna i kontrolna różne

osoby, intrapersonalne: te same osoby

Eksperyment - ocena

Zalety:
• Wskazuje kierunek przyczynowo-

skutkowy

• Kontrola poznawcza
• Możliwość powtarzalności badań

(społeczna kontrola)

Wady

• Badacz kreatorem sytuacji a nie

człowiek

• Nie wszystkie zmienne są

manipulowalne (względy etyczne)

• Wpływy czynników krótkotrwałych

Modele zwierzęce

Zalety
• Prosta forma zależności
• Zanik części ograniczeń technicznych

i etycznych

Wady:
• Różnice między gatunkami
• Specyfika człowieka