Wydział Filozoficzno –

Wydział Filozoficzno –

Historyczny

Historyczny

Filologia Rosyjska I rok

Filologia Rosyjska I rok

Dramaturgia rosyjska

Dramaturgia rosyjska

drugiej połowy XVIII

drugiej połowy XVIII

wieku

wieku

Małgorzata Roszak

Justyna Błażewicz
Ania Głuszkiewicz

Dramaturgia rosyjska XVIII

Dramaturgia rosyjska XVIII

wieku

wieku



Nowożytna dramaturgia rosyjska sięga

Nowożytna dramaturgia rosyjska sięga

połowy XVIII wieku. Tytuł twórcy

połowy XVIII wieku. Tytuł twórcy

rosyjskiego dramatu -tragedii i

rosyjskiego dramatu -tragedii i

komedii należy do Aleksandra

komedii należy do Aleksandra

Sumarokowa. Zdołał on stworzyć

Sumarokowa. Zdołał on stworzyć

rosyjski repertuar teatralny i nakreślił

rosyjski repertuar teatralny i nakreślił

kierunek dalszego rozwoju sztuki

kierunek dalszego rozwoju sztuki

dramatopisarskiej. Aleksander

dramatopisarskiej. Aleksander

Sumarokow w 1756r. został

Sumarokow w 1756r. został

wyznaczony na stanowisko dyrektora,

wyznaczony na stanowisko dyrektora,

dopiero co założonego Teatru

dopiero co założonego Teatru

Rosyjskiego. Wydawał periodyk

Rosyjskiego. Wydawał periodyk

"Pracowita pszczola" - pierwsze w

"Pracowita pszczola" - pierwsze w

Rosji czasopismo literackie . Pod

Rosji czasopismo literackie . Pod

względem literackim tworczosc

względem literackim tworczosc

Sumarokowa mieści się w

Sumarokowa mieści się w

konwencjach klasycystycznych.

konwencjach klasycystycznych.

Nazywany był " Molierem północy "

Nazywany był " Molierem północy "

ponieważ wzorowal się na teatrze

ponieważ wzorowal się na teatrze

francuskim. Głosił klasycystyczną

francuskim. Głosił klasycystyczną

prostotę stylu i jasność języka

prostotę stylu i jasność języka

poetyckiego.

poetyckiego.

Aleksander Sumarokow

Jakub Kniażnin

Jakub Kniażnin



jego dorobek stanowi

jego dorobek stanowi

nową fazę w dziejach

nową fazę w dziejach

dramaturgii.

dramaturgii.



pisarz ograniczył element

pisarz ograniczył element

moralizatorski.

moralizatorski.



wykorzystywał na scenie

wykorzystywał na scenie

efekt pożaru i śmierci w

efekt pożaru i śmierci w

płomieniach.

płomieniach.



wprowadził do swojej

wprowadził do swojej

tragedii powikłaną intrygę

tragedii powikłaną intrygę

i więcej efektów

i więcej efektów

scenicznych.

scenicznych.



jedynie w tregedii

jedynie w tregedii

"Rossław " nawiązał on do

"Rossław " nawiązał on do

tradycji samarokowowskiej

tradycji samarokowowskiej

Jakub Kniażnin



najśmielszym utworem Kniażnina była tragedia

najśmielszym utworem Kniażnina była tragedia

"Wadim Nowogrodzki" pojęta została jako atak na

"Wadim Nowogrodzki" pojęta została jako atak na

monarchię , skonfiskowana a następnie przez senat

monarchię , skonfiskowana a następnie przez senat

skazana na spalenie publiczne.

skazana na spalenie publiczne.



pisał komedie wierszem i prozą. Największym

pisał komedie wierszem i prozą. Największym

powodzeniem cieszył się "Samochwał " i "Dziwacy " -

powodzeniem cieszył się "Samochwał " i "Dziwacy " -

pierwsze rosyjskie komedie wierszowane. Obie

pierwsze rosyjskie komedie wierszowane. Obie

błyskotliwie prezentowały galerię typów i przywar

błyskotliwie prezentowały galerię typów i przywar

ówczesnych.

ówczesnych.

Michał Chieraskow i Wasyl

Michał Chieraskow i Wasyl

Majkow

Majkow



Jako uczniowie Sumarokowa kontynuowali

Jako uczniowie Sumarokowa kontynuowali

jego założenia. Chieraskow wprowadził do

jego założenia. Chieraskow wprowadził do

tragedii elementy estetyki

tragedii elementy estetyki

sentymentalnej,jednak pozostawał wierny

sentymentalnej,jednak pozostawał wierny

wskazaniom i osiągnięciom mistrza w

wskazaniom i osiągnięciom mistrza w

dziedzinie tragedii . Majkow zastosował w

dziedzinie tragedii . Majkow zastosował w

tragedii "Agriopa " zmodyfikowany

tragedii "Agriopa " zmodyfikowany

schemat fabularny jako jedyne

schemat fabularny jako jedyne

odstępstwo od konwencji Sumarokowa.

odstępstwo od konwencji Sumarokowa.

Piotr Pławilszczykow

Piotr Pławilszczykow



podjął próbę odrodzenia

podjął próbę odrodzenia

tragedii

tragedii

sumarokowowskiej.

sumarokowowskiej.



przez wiele lat był

przez wiele lat był

czynnie związany z

czynnie związany z

życiem teatralnym.

życiem teatralnym.



występował na scenach

występował na scenach

Moskwy i Petersburga.

Moskwy i Petersburga.



wydawał czasopismo

wydawał czasopismo

"Utra„.

"Utra„.



w artykule "Teatr" bronił

w artykule "Teatr" bronił

systemu Sumarokowa

systemu Sumarokowa

.

.

Piotr Pławilszczykow

Katarzyna II

Katarzyna II



Ogółem napisała około 30 utworów

Ogółem napisała około 30 utworów

dramatycznych. Wyróżnia się cykl

dramatycznych. Wyróżnia się cykl

utworów z 1772r. „O, czasy!”,

utworów z 1772r. „O, czasy!”,

„Imieniny pani Worczałkiny” oraz „Pani

„Imieniny pani Worczałkiny” oraz „Pani

Wiestnikowa z rodziną”.

Wiestnikowa z rodziną”.



Utwory dramatyczne Katarzyny były

Utwory dramatyczne Katarzyny były

właściwie przeróbkami, w któych

właściwie przeróbkami, w któych

zaprezentowany został ponownie

zaprezentowany został ponownie

program satyryczny czasopisma

program satyryczny czasopisma

„Wsiakaja wsiaczina”.

„Wsiakaja wsiaczina”.



We własnoręcznych notatkach

We własnoręcznych notatkach

teatralnych Katarzyna formułowała

teatralnych Katarzyna formułowała

swoje stanowisko:Komedia powinna

swoje stanowisko:Komedia powinna

być szydercza, ale nie obraźliwa,

być szydercza, ale nie obraźliwa,

powinna ośmieszać ogólne słabości

powinna ośmieszać ogólne słabości

ludzkie, a nie konkretnych ludzi,

ludzkie, a nie konkretnych ludzi,

zawierać żarty, a nie obrazę, potrawę

zawierać żarty, a nie obrazę, potrawę

przyprawić solą, a nie żółcią bądź

przyprawić solą, a nie żółcią bądź

gorczycą.

gorczycą.



W latach 70-tych komedia klasycyzmu znacznie się

W latach 70-tych komedia klasycyzmu znacznie się

oddaliła od umowności wczesnej komedii literackiej.

oddaliła od umowności wczesnej komedii literackiej.

Obok tragedii i komedii klasycznej coraz częściej

Obok tragedii i komedii klasycznej coraz częściej

gościła na scenie komedia łzawa i opera komiczna

gościła na scenie komedia łzawa i opera komiczna



komedia łzawa odmiana dramatu

komedia łzawa odmiana dramatu

mieszczańskiego z XVIII w. o

mieszczańskiego z XVIII w. o

wymowie sentymentalnej i moralizującej oraz

wymowie sentymentalnej i moralizującej oraz

tematyce z życia codziennego klas średnich. Miała

tematyce z życia codziennego klas średnich. Miała

ona wzruszać widzów, budzić współczucie dla

ona wzruszać widzów, budzić współczucie dla

bohaterów pozytywnych i potępienie negatywnych.

bohaterów pozytywnych i potępienie negatywnych.

Przykład: D. DiderotOjciec rodziny. W XIX w. gatunek

Przykład: D. DiderotOjciec rodziny. W XIX w. gatunek

ten przekształcił się w melodramat.

ten przekształcił się w melodramat.

Włodzimierz Łukin

Włodzimierz Łukin



Włodzimierz Łukin (1737 –

Włodzimierz Łukin (1737 –

1794), utwory dramatyczne,

1794), utwory dramatyczne,

które cieszyły się popularnością:

które cieszyły się popularnością:

Papla, a zwłaszcza komedia

Papla, a zwłaszcza komedia

Kupiec galanteryjny, będąca

Kupiec galanteryjny, będąca

przeróbką sztuki Claude Patu.

przeróbką sztuki Claude Patu.



Do swoich dramatów obficie

Do swoich dramatów obficie

wprowadził motywy obyczajowe.

wprowadził motywy obyczajowe.

Łamał przy tym konwencje

Łamał przy tym konwencje

klasycystyczne, mieszał styl

klasycystyczne, mieszał styl

„podniosły” z „podłym”,

„podniosły” z „podłym”,

wprowadzał na scenę bohaterów

wprowadzał na scenę bohaterów

ze środowisk miejskich i

ze środowisk miejskich i

przedstawiał ich w sytuacjach

przedstawiał ich w sytuacjach

łzawych i patetycznych.

łzawych i patetycznych.



Jedyny oryginalny utwór Łukina,

Jedyny oryginalny utwór Łukina,

Rozrzutnik przez miłość

Rozrzutnik przez miłość

nawrócony, został uznany za

nawrócony, został uznany za

pierwszą próbę tego gatunku na

pierwszą próbę tego gatunku na

gruncie rosyjskim.

gruncie rosyjskim.

Michał Wieriowkin

Michał Wieriowkin



Michał Wieriowkin (1732-

Michał Wieriowkin (1732-

1795) przebywał jakiś

1795) przebywał jakiś

czas na Uniwersytecie

czas na Uniwersytecie

Moskiewskim, gdzie

Moskiewskim, gdzie

stykał się z kółkiem

stykał się z kółkiem

Chieraskowa.

Chieraskowa.



Następnie został

Następnie został

dyrektorem gimnazjum

dyrektorem gimnazjum

kozańskiego.

kozańskiego.



Opowiedział się za nową

Opowiedział się za nową

formą dramatyczną, ale

formą dramatyczną, ale

próbował ją wykorzystać

próbował ją wykorzystać

dla realizacji programu

dla realizacji programu

szlacheckiego.

szlacheckiego.

Opera komiczna

Opera komiczna

Była ona gatunkiem niezwykle produktywnym

Była ona gatunkiem niezwykle produktywnym

i chętnie eksploatowanym. W chwili obecnej

i chętnie eksploatowanym. W chwili obecnej

znamy nazwiska 27 pisarzy i 20

znamy nazwiska 27 pisarzy i 20

kompozytorów, którzy gatunek ów uprawiali.

kompozytorów, którzy gatunek ów uprawiali.

Sięgali do niego nawet najwybitniejsi

Sięgali do niego nawet najwybitniejsi

przedstawiciele literatury. W przeciwieństwie

przedstawiciele literatury. W przeciwieństwie

do opery poważnej rosyjska opera komiczna

do opery poważnej rosyjska opera komiczna

stanowiła nie tylko kategorię muzyczną, ale

stanowiła nie tylko kategorię muzyczną, ale

też – fakt literacki. Opera komiczna zajmowała

też – fakt literacki. Opera komiczna zajmowała

w dorobku literackim XVIII wieku bodaj czy nie

w dorobku literackim XVIII wieku bodaj czy nie

główną pozycję.

główną pozycję.

Właściwości opery komicznej ukształtowały

Właściwości opery komicznej ukształtowały

się kilka dziesięcioleci wcześniej na

się kilka dziesięcioleci wcześniej na

Zachodzie. Wyrosła ona z teatru

Zachodzie. Wyrosła ona z teatru

jarmarcznego XVII i XVIII wieku. Pierwsze

jarmarcznego XVII i XVIII wieku. Pierwsze

gatunkowo czyste opery komiczne

gatunkowo czyste opery komiczne

pojawiają się na gruncie rosyjskim w

pojawiają się na gruncie rosyjskim w

latach 50-tych. Rosyjska wersja gatunku

latach 50-tych. Rosyjska wersja gatunku

przypominała swoisty typ lekkiej komedii

przypominała swoisty typ lekkiej komedii

obyczajowej ze wstawkami muzycznymi.

obyczajowej ze wstawkami muzycznymi.

Wyróżniała się dostępną, prostą i

Wyróżniała się dostępną, prostą i

bezpretensjonalną formą, w jej tematyce

bezpretensjonalną formą, w jej tematyce

przeważały wątki z życia realnego,

przeważały wątki z życia realnego,

bohaterami byli najczęściej ludzie prości,

bohaterami byli najczęściej ludzie prości,

ze środowiska chłopskiego lub miejskiego.

ze środowiska chłopskiego lub miejskiego.

Za pierwszą na gruncie rosyjskim oryginalną

Za pierwszą na gruncie rosyjskim oryginalną

operę komiczną uważa się powszechnie

operę komiczną uważa się powszechnie

Aniutę Michała Popowa. 27 sierpnia w 1722r.

Aniutę Michała Popowa. 27 sierpnia w 1722r.

Została wystawiona w Carskim Siole. Operę

Została wystawiona w Carskim Siole. Operę

Popowa słusznie uznaje się za „oryginalną i

Popowa słusznie uznaje się za „oryginalną i

śmiałą dla tego czasu próbę stworzenia

śmiałą dla tego czasu próbę stworzenia

dramatu społeczno-psychologicznego”.

dramatu społeczno-psychologicznego”.

Nikolew w swojej pierwszej operze Rozana i

Nikolew w swojej pierwszej operze Rozana i

Lubim zastosował schemat fabularny Aniuty.

Lubim zastosował schemat fabularny Aniuty.

Michał Popow

Nikolew

Denis Fonwizin

Denis Fonwizin



Denis Fonwizin (ur.1745 w

Denis Fonwizin (ur.1745 w

Moskwie, zm. 1792 w

Moskwie, zm. 1792 w

Petersburgu).

Petersburgu).



rosyjski satyryk i

rosyjski satyryk i

komediopisarz;

komediopisarz;

przedstawiciel Oświecenia;

przedstawiciel Oświecenia;

twórca wierszowanych satyr i

twórca wierszowanych satyr i

komedii obyczajowych.

komedii obyczajowych.



W swojej pierwszej komedii

W swojej pierwszej komedii

"Brygadier" (1769)

"Brygadier" (1769)

skrytykował niski poziom

skrytykował niski poziom

kształcenia i niemoralność

kształcenia i niemoralność

zarówno urzędników jak i

zarówno urzędników jak i

drobnej szlachty.

drobnej szlachty.

Denis Fonwizin

Kryłow Pławiliszczykow

Kryłow Pławiliszczykow

Kłuszyn

Kłuszyn



Pisarze ci stanowili w

Pisarze ci stanowili w

latach 90-tych zwartą

latach 90-tych zwartą

grupę, na której czele stał

grupę, na której czele stał

Iwan Kryłow. Wysławiony

Iwan Kryłow. Wysławiony

późniejszą działalnością

późniejszą działalnością

bajkopisarską,

bajkopisarską,

reprezentował pisarstwo

reprezentował pisarstwo

młode, sięgając do różnych

młode, sięgając do różnych

form wypowiedzi. Jego

form wypowiedzi. Jego

komedie nie weszły do

komedie nie weszły do

repertuaru sceny rosyjskiej,

repertuaru sceny rosyjskiej,

zdecydowały o tym

zdecydowały o tym

przyczyny pozaartystyczne.

przyczyny pozaartystyczne.

Iwan Kryłow

Wasyl Kapnist

Wasyl Kapnist

Wasyl Kapnist (1757-1823) debiutował odą o

Wasyl Kapnist (1757-1823) debiutował odą o

zawarcie pokoju w Turcji. Poruszał problematykę

zawarcie pokoju w Turcji. Poruszał problematykę

społeczną. Jego najbardziej znanym utworem

społeczną. Jego najbardziej znanym utworem

jest komedia ,,Matactwa” poruszająca problem

jest komedia ,,Matactwa” poruszająca problem

społeczno-obyczajowy – ostra satyra

społeczno-obyczajowy – ostra satyra

dramaturga na sądownictwo rosyjskie.

dramaturga na sądownictwo rosyjskie.

Dramat rosyjski XVIII wieku cieszył się w

Dramat rosyjski XVIII wieku cieszył się w

Polsce pewnym powodzeniem,

Polsce pewnym powodzeniem,

wystawiano sztuki carycy Katarzyny II,

wystawiano sztuki carycy Katarzyny II,

Michaiła Chieraskowa, Aleksandra

Michaiła Chieraskowa, Aleksandra

Sumarokowa.

Sumarokowa.

Dziękujemy za uwagę

Dziękujemy za uwagę





!

!