1

Witam Państwa na wykładzie z
podstaw makro-ekonomii, :)…

2

WAHANIA WIELKOŚCI

PRODUKCJI W GOSPODARCE

ZAMKNIĘTEJ

3

MODEL AD/AS opisuje CYKL KONIUNKTURALNY,
czyli od-chylenia rzeczywistej wielkości produkcji,
Y

E

, od produkcji poten-cjalnej, Yp, i pochodne

zmiany cen, P, i bezrobocia, U.

4

DYGRESJA

BARDZO

długookresowe

zmiany

potencjalnej

produkcji, Y

p

, stano-wią WZROST GOSPODARCZY.

W okresie krótszym, którego do-tyczy model AD/AS
popytowy

gospodarki,

zmiany

zagregowanych

wydatków, AE

PL

, powodują, że rzeczywista wielkość

produkcji, Y

E

, waha się wokół wielkości produkcji

potencjalnej, Y

P

.

KONIEC DYGRESJI

5

OTO MODEL AD/AS:

Y

P

LAS

AD

E

SAS

0

Y

P

Model AD/AS składa się z:

- LINII ZAGREGOWANEGO POPYTU, AD, która
jest ujemnie nachylona.

-

LINII

ZAGREGOWANEJ

PODAŻY

KRÓTKOOKRESOWEJ, SAS, która jest dodatnio
nachylona i płaska.

-

LINII

ZAGREGOWANEJ

PODAŻY

DŁUGOOKRESOWEJ, LAS, która jest pionowa.

6

1.

UJEMNIE

NACHYLONA

LINIA

ZAGREGOWANEGO PO-PYTU, AD

Linia AD ilustruje odwrotną zależność średniego
poziomu cen w gospodarce, P, i wielkości
zagregowanych wydatków, AE

PL

. Jak widać, wzrost

cen tłumi zagregowane wydatki.

AD

0

Y

P

7

Po pierwsze, zmiany średniego poziomu cen w
gospodarce, P, zmieniają zagregowane wydatki,
AE

PL

, poprzez EFEKT STOPY PROCENTOWEJ.

Po drugie, zmiany średniego poziomu cen, P,
zmieniają zagrego-wane wydatki, AE

PL

, poprzez

EFEKT MAJĄTKOWY.

AD

0

Y

P

8

EFEKT STOPY PROCENTOWEJ polega na tym, że
zmiana poziomu cen, P, wpływa na realną podaż
pieniądza M

SN

/P i po-ziom stopy procentowej, i

r

czyli ceny kredytów, powodując od-wrotną zmianę
wydatków na konsumpcję, C, i (lub) inwestycje, I.

AD

0

Y

P

9

EFEKT MAJĄTKOWY polega np. na tym, że spadek
poziomu cen, P, zwiększa realną wartość aktywów
(np. aktywów finanso-wych), zachęcając ich
posiadaczy

do

zwiększenia

wydatków

(np.

konsumpcji, C).

AD

0

Y

P

10

Poza cenami wpływ na zagregowane wydatki mogą
wywierać

np.

zmiany

poziomu

podatków,

wydatkow państwa, sytuacji na gieł-dzie itp., które
również zmieniają majątek ludzi.

11

Przesunięcia całej linii zagregowanego popytu, AD,
pokazują

skutki

MAKROEKONOMICZNYCH

SZOKÓW POPYTOWYCH. Ich przyczyną są, inne niż
spowodowane ruchem cen, P, zmiany skład-ników
zagregowanych wydatków, AE

PL

.

Np. dla każdego poziomu cen, P, wzrost

wydatków pań-stwa, G, zwiększa zagregowane
wydatki, AE

PL

, i produkcję, Y, w gospodarce:

(GAE

PL

Y).

AD

0

Y

P

AD

2

AD

1

12

WYPIERANIE:

GAE

PL

YM

D

i C+IAE

PL

.

Rosnące wydatki publiczne (G) zastępują wydatki

prywatne (C +I ). W efekcie zagregowane wydatki, AE

PL

,

zmieniają się stosunkowo słabo.

13

POZYTYWNE

MAKROEKONOMICZNE

SZOKI

POPYTOWE (np. ekspansywna polityka pieniężna
banku centralnego) zwięk-szają zagregowane
zapotrzebowanie na dobra finalne, AE, odpo-
wiadające poszczególnym poziomom cen, P (zob.
ADAD

1

).

Odwrotny skutek mają SZOKI NEGATYWNE (np.
spadek wy-datków prywatnych inwestorów) (zob.
ADAD

2

).

AD

0

Y

P

AD

2

AD

1

14

2. PŁASKA LINIA ZAGREGOWANEJ PODAŻY
KRÓT-KOOKRESOWEJ, SAS

Ekonomiści opisujący reakcje gospodarki na
różne zdarzenia (np. zmiany zagregowanej
podaży) rozróżniają krótki i długi okres.

Kryterium stanowi stopień dostosowania się płac i
cen do zmie-nionych warunków gospodarowania.

OKRES KRÓTKI (kilkanaście miesięcy? dwa
lata?) jest za krótki, aby płace i ceny mogły się
zmienić.
OKRES DŁUGI (pięć lat?) jest na to
wystarczająco długi.
W efekcie w krótkim okresie gospodarka
zachowuje się zwykle „PO KEYNESOWSKU” (po
szoku zmienia się raczej pro-dukcja, Y, niż ceny,
P), a w długim „KLASYCZNIE” (po szoku
zmieniają się raczej ceny, P, a nie produkcja, Y).

15

Linia SAS ilustruje dotyczącą krótkiego okresu
prostą zależność średniego poziomu cen w
gospodarce, P, i wielkości produkcji Y.

Np. w krótkim okresie na zmiany zapotrzebowania
firmy reagują „po keynesowsku”, czyli raczej
zmianą wielkości produkcji, a nie zmianą cen [(Y

P

-

Y)>(P*-P

1

)].

0

Y

P

SAS

1

16

W krótkim okresie na zmiany zapotrzebowania
firmy reagują ra-czej zmianą wielkości produkcji,
nie cen. Nawet, gdy produkcja jest bliska
potencjalnej, na krótko można ją zwiększyć,
intensyw-nie eksploatując zasoby.

Ogólnie, CENY SĄ „LEPKIE” (ANG.

STICKY), PO-NIEWAŻ PŁACE NOMINALNE SĄ
„LEPKIE” (w warunkach konkurencji „lepkość
płac” powoduje „lepkość” cen).

CENY SĄ „LEPKIE” TAKŻE DLATEGO, ŻE:

a.

Występuje

„problem

koordynacji”

(na

konkurencyjnych ryn-kach firmy zwlekają z
podwyżkami cen, aby „nie wyrwać się przed
szereg”).
b. Państwo kontroluje wiele cen.
c. Niektóre firmy wolno zmieniają ceny, ponieważ
koszty zmie-nianych jadłospisów (ang. menu
costs) są wysokie.

17

CENY

SĄ

„LEPKIE”,

PONIEWAŻ

PŁACE

NOMINALNE SĄ „LEPKIE”. A PŁACE SĄ
„LEPKIE”, BO:

a. Umowy o pracę są długoterminowe i
zdecentralizowane.

b. Niektóre firmy w trosce o wydajność pracy i
stabilność zatrud-nienia oferują wysokie i
stabilne płace (ang. efficiency wages).

c. Konkurencja na rynku pracy jest słaba: koszty
zwalniania i re-krutowania pracowników są
wysokie; to zatrudnieni insiders (a nie bezrobotni
outsiders)

biorą

udział

w

negocjacjach

płacowych. Utrudnia to spadek płac pod presją
bezrobocia.

d. W dodatku normy kulturowe czynią płace
„lepkimi”.

18

3. PIONOWA LINIA ZAGREGOWANEJ PODAŻY
DŁUGOOK-RESOWEJ, LAS.

0

Y

P

LAS

Y

P

19

3. PIONOWA LINIA ZAGREGOWANEJ PODAŻY
DŁUGOOK-RESOWEJ, LAS.

0

Y

P

LAS

Y

P

W długim okresie wszystkie ceny, w tym ceny
czynników produk-cji, są doskonale „giętkie” (a
nie „lepkie”), więc na rynkach czyn-ników panuje
stale równowaga.

W efekcie - przy danym położeniu linii

popytu i podaży na rynku pracy, a także stałej
produkcyjnosci pracy – rzeczy-wista produkcja, Y,
równa się stałej produkcji potencjalnej, Y

p

.

20

W długim okresie linia podaży zagregowanej, LAS,
przebiega pio-nowo. Zmiany poziomu cen, P, nie
wpływają na wielkość produkcji potencjalnej, Y

P

.

Inaczej: wielkość zasobów pracy, kapitału i

ziemi, który-mi dysponuje gospodarka, nie zależy
od poziomu cen w gospo-darce. A to przecież
dostępna w gospodarce ilość pracy (i jej – za-leżna
m. in. od ilości kapitału i ziemi w gospodarce –
produkcyj-ność) decydują o wielkości produkcji
potencjalnej, Y

P

.

0

Y

P

LAS

Y

P

21

Zmiany wielkości produkcji potencjalnej, Y

p

, (czyli

przesunięcia linii LAS) następują na skutek:
1.Szoków np. podażowych na rynkach pracy (np.
skutki niżu demograficznego na rynku pracy).
2. Zmian produkcyjności pracy (np. postęp
techniczny).

Y

P

LAS

2

LAS LAS

1

0

Y

P

Y

2

Y

1

22

ZADANIE
a)

Narysuj

długookresową

linię

podaży

zagregowanej, LAS, w gos-podarce.

23

a)

Narysuj

długookresową

linię

podaży

zagregowanej, LAS, w gos-podarce.

Oto stosowny rysunek:

b) Dlaczego jest ona pionowa? Co wspólnego ma z
tym ilość zaso-bów w tej gospodarce?

P

Y

LAS

Yp

24

a)

Narysuj

długookresową

linię

podaży

zagregowanej, LAS, w gos-podarce.

Oto stosowny rysunek:

b) Dlaczego jest ona pionowa? Co wspólnego ma z
tym ilość zaso-bów w tej gospodarce?

Pionowy przebieg linii zagregowanej podaży
długookresowej,

LAS,

oznacza,

że

wielkość

produkcji w gospodarce w długim okresie nie zależy
od średniego poziomu cen w gospodarce, lecz od
ilości

czynni-ków

produkcji

dostępnych

w

gospodarce (i od ich produkcyjności).

c) Dlaczego położenie linii LAS odpowiada wielkości
produkcji po-tencjalnej? Co wspólnego ma z tym
„giętkość” cen w gospodarce w długim okresie?

P

Y

LAS

Yp

25

a)

Narysuj

długookresową

linię

podaży

zagregowanej, LAS, w gos-podarce.

Oto stosowny rysunek:

b) Dlaczego jest ona pionowa? Co wspólnego ma z
tym ilość zaso-bów w tej gospodarce?

Pionowy przebieg linii zagregowanej podaży
długookresowej,

LAS,

oznacza,

że

wielkość

produkcji w gospodarce w długim okresie nie zależy
od średniego poziomu cen w gospodarce, lecz od
ilości

czynni-ków

produkcji

dostępnych

w

gospodarce.

c) Dlaczego położenie linii LAS odpowiada wielkości
produkcji po-tencjalnej? Co wspólnego ma z tym
„giętkość” cen w gospodarce w długim okresie?

Linia LAS przecina oś poziomą w punkcie, który
odpowiada pro-dukcji potencjalnej, Yp. Przyczyną
jest „giętkość” cen w długim ok-resie. Gwarantuje
ona powstanie równowagi m. in. na rynkach
czynników

produkcji,

a

wielkość

produkcji

potencjalnej, Yp, odpo-wiada właśnie pełnemu
wykorzystaniu

zasobów

czynników

produk-cji

istniejących w gospodarce, czyli – równowadze na
wszystkich rynkach czynników.

P

Y

LAS

Yp

26

Ogólnie,

przyczyną

MAKROEKONOMICZNYCH

SZOKÓW

PO-DAŻOWYCH

są

w

gospodarce

wszystkie te zdarzenia, które po-wodują zmianę
wielkości zagregowanej oferty dóbr, odpowiadają-
cej poszczególnym poziomom cen w gospodarce.
Ich graficzną ilus-tracją są przesunięcia linii
zagregowanej podaży, SAS i (lub) LAS.

P

0

Y

P

SAS,
LAS

SA
S

LAS

2

LAS

LAS

1

SA
S

2

SA
S

1

27

POZYTYWNEMU makroekonomicznemu SZOKOWI
podażowe-mu

odpowiada

przesunięcie

linii

zagregowanej podaży w prawo. Np. skutkiem
zawodowej aktywizacji kobiet jest przesunięcie
linii LAS w prawo.

NEGATYWNEMU makroekonomicznemu SZOKOWI
podażowe-mu

odpowiada

przesunięcie

linii

zagregowanej podaży (w lewo) w górę. Np.
skutkiem wzrostu ceny ropy naftowej jest
przesunięcie linii SAS w lewo (w górę).

P

0

Y

P

SAS,
LAS

SA
S

LAS

2

LAS

LAS

1

SA
S

2

SA
S

1

28

MAKROEKONOMICZNĄ RÓWNOWAGĄ oznacza, że
wydatki zagregowane, AE

pl

, są równe zagregowanej

podaży, AS (krótkook-resowej, SAS, i (lub)
długookresowej, LAS). Kiedy AE

pl

=SAS= LAS,

istnieje jednocześnie równowaga krótkookresowa i
długook-resowa.

P

A
D

AD

pl

,

AS

E

0

LAS

SA
S

P*

Y

P

4.

RÓWNOWAGA MAKROEKONOMICZNA I JEJ

ZAKŁÓ-CENIA

„Siły rynkowe” zapewniają makroekonomiczną
równowagę w gos-podarce.

29

KRÓTKOOKRESOWE I DŁUGOOKRESOWE SKUTKI
ZMIAN POPYTU W GOSPODARCE (PRZYKŁADY)
Negatywny szok popytowy przesuwa linię AD w
lewo. W krótkim okresie punktem równowagi
okazuje się E

1

. W długim okresie na-stępuje powrót

produkcji do poziomu Y

P

, możliwy m. in. dzięki wy-

muszonej przez bezrobocie obniżce płac i cen.

Y

P

LAS

AD

AD’

E

0

E

1

SAS

1

SAS

0

0

Y

P

P

0

P

1

E

2

P

2

Y

1

30

Zauważ:

w

krótkim

okresie

gospodarka

zareagowała „PO KEYNE-SOWSKU” (reakcja na
szok była raczej ilościowa, niż cenowa). Zaś w
długim

okresie

gospodarka

okazała

się

„KLASYCZNA”

(„gięt-kość”

cen

umożliwiła

odzyskanie pełnej równowagi makroekono-micznej.

Y

P

LAS

AD

AD’

E

0

E

1

SAS

1

SAS

0

0

Y

P

P

0

P

1

E

2

P

2

Y

1

31

A oto skutki pozytywnego szoku popytowego. Tym
razem produkcja po upływie długiego okresu wraca
do poziomu Y

P

na skutek spowo-dowanego m. in.

niedoborem rąk do pracy stopniowego wzrostu płac
i cen.

Y

P

LAS

AD’

AD

E

0

E

1

SAS

1

SAS

0

0

Y

P

P

1

P

0

P

2

E

2

Y

1

32

KRÓTKOOKRESOWE I DŁUGOOKRESOWE SKUTKI
ZMIAN PODAŻY W GOSPODARCE (PRZYKŁADY)
Negatywny makroekonomiczny szok podażowy
(ropa drożeje…) przesuwa linię krótkookresowej
podaży zagregowanej, SAS, do góry. W krótkim
okresie punktem równowagi jest E

1

. (To jest stag-

flacja!). W długim okresie może być różnie: np.
spadek płac może spowodować powrót krzywej
krótkookresowej podaży zagregowa-nej, SAS

1

, do

pierwotnego położenia.

Y

P

LAS

AD

E

1

SAS

0

SAS

1

0

Y

P

P

1

P

0

E

0

Y

1

33

A oto skutki pozytywnego makroekonomicznego
szoku podażo-wego.

Y

P

LAS

AD’

E

0

E

1

SAS

1

SAS

0

0

Y

P

P

0

P

1

Y

1

34

SKUTKI ZMIANY PRODUKCJI POTENCJALNEJ W
GOSPO-DARCE (PRZYKŁADY)
Kiedy produkcja potencjalna zwiększa się, na
rynku pracy poja-wia się przymusowe bezrobocie.
Powolny spadek płac i cen umożli-wia zwiększenie
się zagregowanego popytu. Po upływie długiego
okresu gospodarka odzyskuje równowagę przy
niższych cenach (P

2

<P

1

) i większej produkcji

(Y

P

’>Y

P

).

Y

P

AD

0

E

2

SAS

SAS

1

0

Y

P

P

2

P

1

Y

P

’

E

1

LAS

LAS’

35

A kiedy produkcja potencjalna maleje, brak pracy
na rynku pracy powoduje powolny wzrost płac i cen.
Zmniejsza się zagregowany popyt. Po upływie
długiego okresu gospodarka odzyskuje równowa-
wagę przy wyższych cenach (P

2

>P

1

) i mniejszej

produkcji (Y

P

’<Y

P

).

Y

P

’

AD

0

E

1

SAS

1

SAS

0

0

Y

P

P

1

P

2

Y

P

E

2

LAS’

LAS

ZADANIE
Rysun

ek dotyczy gospodarki opisywanej w tym

rozdziale. Używając oznaczeń z rysunku (np.
E

1

AE

0

), pokaż możliwe krótkookre-sowe i

długookresowe skutki tych zdarzeń: a) Wzrost
wydatków państwa. b) Zwiększenie się ilości
kapitału w przedsiębiorstwach. c) Znaczny wzrost
PIT-u. d) Znaczny wzrost VAT-u. e) Wzrost zasił-ków
dla bezrobotnych. f) Powszechna komputeryzacja i
spadek kosztów produkcji. g) „Uwłaszczenie”, czyli
rozdanie ludziom ma-jątku państwa (np. mieszkań
komunalnych).

Y

P

AS

AD

2

AD

1

E

1

E

0

SAS

A

SAS

B

A

B

0

Y

P

P

1

P

0

36

Rysun

ek dotyczy gospodarki opisywanej w tym

rozdziale. Używając oznaczeń z rysunku (np.
E

1

AE

0

), pokaż możliwe krótkookre-sowe i

długookresowe skutki tych zdarzeń: a) Wzrost
wydatków państwa. b) Zwiększenie się ilości
kapitału w przedsiębiorstwach. c) Znaczny wzrost
PIT-u. d) Znaczny wzrost VAT-u. e) Wzrost zasił-ków
dla bezrobotnych. f) Powszechna komputeryzacja i
spadek kosztów produkcji. g) „Uwłaszczenie”, czyli
rozdanie ludziom ma-jątku państwa (np. mieszkań
komunalnych).

Y

P

AS

AD

2

AD

1

E

1

E

0

SAS

A

SAS

B

A

B

0

Y

P

P

1

P

0

a) E

0

AE

1

.

37

Rysun

ek dotyczy gospodarki opisywanej w tym

rozdziale. Używając oznaczeń z rysunku (np.
E

1

AE

0

), pokaż możliwe krótkookre-sowe i

długookresowe skutki tych zdarzeń: a) Wzrost
wydatków państwa. b) Zwiększenie się ilości
kapitału w przedsiębiorstwach. c) Znaczny wzrost
PIT-u. d) Znaczny wzrost VAT-u. e) Wzrost zasił-ków
dla bezrobotnych. f) Powszechna komputeryzacja i
spadek kosztów produkcji. g) „Uwłaszczenie”, czyli
rozdanie ludziom ma-jątku państwa (np. mieszkań
komunalnych).

Y

P

AS

AD

2

AD

1

E

1

E

0

SAS

A

SAS

B

A

B

0

Y

P

P

1

P

0

a) E

0

AE

1

.

b)
E

1

A. Zwiększa się produkcyjność pracy. Linia LAS

przesuwa się w prawo. Jednak punktem równowagi
krótkookresowej pozostaje E

1

. W długim okresie

bezrobocie wymusza spadek płac nominalnych i
cen. Linia SAS

B

zajmuje położenie SAS

A

. Wzrost

wydatków

za-pewnia

odbudowanie

równowagi

rynków.

38

Rysun

ek dotyczy gospodarki opisywanej w tym

rozdziale. Używając oznaczeń z rysunku (np.
E

1

AE

0

), pokaż możliwe krótkookre-sowe i

długookresowe skutki tych zdarzeń: a) Wzrost
wydatków państwa. b) Zwiększenie się ilości
kapitału w przedsiębiorstwach. c) Znaczny wzrost
PIT-u. d) Znaczny wzrost VAT-u. e) Wzrost zasił-ków
dla bezrobotnych. f) Powszechna komputeryzacja i
spadek kosztów produkcji. g) „Uwłaszczenie”, czyli
rozdanie ludziom ma-jątku państwa (np. mieszkań
komunalnych).

Y

P

AS

AD

2

AD

1

E

1

E

0

SAS

A

SAS

B

A

B

0

Y

P

P

1

P

0

a) E

0

AE

1

.

b)
E

1

A. Zwiększa się produkcyjność pracy. Linia LAS

przesuwa się w prawo. Jednak punktem równowagi
krótkookresowej pozostaje E

1

. W długim okresie

bezrobocie wymusza spadek płac nominalnych i
cen. Linia SAS

B

zajmuje położenie SAS

A

. Wzrost

wydatków

za-pewnia

odbudowanie

równowagi

rynków.
c) E

1

BE

0

. Zakładam, że wzrost podatku nie

wpływa na podaż pracy.

39

Rysun

ek dotyczy gospodarki opisywanej w tym

rozdziale. Używając oznaczeń z rysunku (np.
E

1

AE

0

), pokaż możliwe krótkookre-sowe i

długookresowe skutki tych zdarzeń: a) Wzrost
wydatków państwa. b) Zwiększenie się ilości
kapitału w przedsiębiorstwach. c) Znaczny wzrost
PIT-u. d) Znaczny wzrost VAT-u. e) Wzrost zasił-ków
dla bezrobotnych. f) Powszechna komputeryzacja i
spadek kosztów produkcji. g) „Uwłaszczenie”, czyli
rozdanie ludziom ma-jątku państwa (np. mieszkań
komunalnych).

Y

P

AS

AD

2

AD

1

E

1

E

0

SAS

A

SAS

B

A

B

0

Y

P

P

1

P

0

a) E

0

AE

1

.

b)
E

1

A. Zwiększa się produkcyjność pracy. Linia LAS

przesuwa się w prawo. Jednak punktem równowagi
krótkookresowej pozostaje E

1

. W długim okresie

bezrobocie wymusza spadek płac nominalnych i
cen. Linia SAS

B

zajmuje położenie SAS

A

. Wzrost

wydatków

za-pewnia

odbudowanie

równowagi

rynków.
c) E

1

BE

0

. Zakładam, że wzrost podatku nie

wpływa na podaż pracy.
d) Np.: E

0

BE

0

lub E

0

BE

1

.

40

Rysun

ek dotyczy gospodarki opisywanej w tym

rozdziale. Używając oznaczeń z rysunku (np.
E

1

AE

0

), pokaż możliwe krótkookre-sowe i

długookresowe skutki tych zdarzeń: a) Wzrost
wydatków państwa. b) Zwiększenie się ilości
kapitału w przedsiębiorstwach. c) Znaczny wzrost
PIT-u. d) Znaczny wzrost VAT-u. e) Wzrost zasił-ków
dla bezrobotnych. f) Powszechna komputeryzacja i
spadek kosztów produkcji. g) „Uwłaszczenie”, czyli
rozdanie ludziom ma-jątku państwa (np. mieszkań
komunalnych).

Y

P

AS

AD

2

AD

1

E

1

E

0

SAS

A

SAS

B

A

B

0

Y

P

P

1

P

0

a) E

0

AE

1

.

b)
E

1

A. Zwiększa się produkcyjność pracy. Linia LAS

przesuwa się w prawo. Jednak punktem równowagi
krótkookresowej pozostaje E

1

. W długim okresie

bezrobocie wymusza spadek płac nominalnych i
cen. Linia SAS

B

zajmuje położenie SAS

A

. Wzrost

wydatków

za-pewnia

odbudowanie

równowagi

rynków.
c) E

1

BE

0

. Zakładam, że wzrost podatku nie

wpływa na podaż pracy.
d) Np.: E

0

BE

0

lub E

0

BE

1

.

e) E

0

B. Naturalne bezrobocie zwiększa się, maleje

produkcja po-tencjalna. LAS przesuwa się w lewo;
jednak

punktem

równowagi

krótkookresowej

pozostaje E

0

. W długim okresie niedobór rąk do

pracy powoduje wzrost płac nominalnych i cen.
Spadek

zagregowa-nych

wydatków

zapewnia

odbudowanie równowagi na rynkach.

41

Rysun

ek dotyczy gospodarki opisywanej w tym

rozdziale. Używając oznaczeń z rysunku (np.
E

1

AE

0

), pokaż możliwe krótkookre-sowe i

długookresowe skutki tych zdarzeń: a) Wzrost
wydatków państwa. b) Zwiększenie się ilości
kapitału w przedsiębiorstwach. c) Znaczny wzrost
PIT-u. d) Znaczny wzrost VAT-u. e) Wzrost zasił-ków
dla bezrobotnych. f) Powszechna komputeryzacja i
spadek kosztów produkcji. g) „Uwłaszczenie”, czyli
rozdanie ludziom ma-jątku państwa (np. mieszkań
komunalnych).

Y

P

AS

AD

2

AD

1

E

1

E

0

SAS

A

SAS

B

A

B

0

Y

P

P

1

P

0

f) Np.: E

1

AE

1

. Spadek kosztów produkcji sprawia,

że linia SAS

B

przesuwa się w dół do położenia SAS

A

.

To

jest

pozytywny

ma-kroekonomiczny

szok

podażowy. Ceny obniżają się, na rynku pracy
pojawia się brak rąk do pracy. Wzrost płac i cen
powoduje, że w długim okresie gospodarka powraca
do punktu E

1

.

42

Rysun

ek dotyczy gospodarki opisywanej w tym

rozdziale. Używając oznaczeń z rysunku (np.
E

1

AE

0

), pokaż możliwe krótkookre-sowe i

długookresowe skutki tych zdarzeń: a) Wzrost
wydatków państwa. b) Zwiększenie się ilości
kapitału w przedsiębiorstwach. c) Znaczny wzrost
PIT-u. d) Znaczny wzrost VAT-u. e) Wzrost zasił-ków
dla bezrobotnych. f) Powszechna komputeryzacja i
spadek kosztów produkcji. g) „Uwłaszczenie”, czyli
rozdanie ludziom ma-jątku państwa (np. mieszkań
komunalnych).

Y

P

AS

AD

2

AD

1

E

1

E

0

SAS

A

SAS

B

A

B

0

Y

P

P

1

P

0

f) Np.: E

1

AE

1

. Spadek kosztów produkcji sprawia,

że linia SAS

B

przesuwa się w dół do położenia SAS

A

.

To

jest

pozytywny

ma-kroekonomiczny

szok

podażowy. Ceny obniżają się, na rynku pracy
pojawia się brak rąk do pracy. Wzrost płac i cen
powoduje, że w długim okresie gospodarka powraca
do punktu E

1

.

g) E

0

AE

1

. Efekt majątkowy jest tu przyczyną

pozytywnego

ma-kroekonomicznego

szoku

popytowego.

43

ZADANIE
W gospodarce „keynesowskiej” w krótkim, a
„klasycznej” w długim okresie panowała równowaga.
Produkcja potencjalna wynosiła 1000, linię SAS
opisywało równanie: P = 1, a linię AD równanie: P =
-0.005 Y + 6,0. Pod wpływem wzrostu wynagrodzeń

linia SAS w krótkim okresie przesunęła się do
położenia P = 1,25. a) Narysuj tę sytuację. b) Ile
wynosi inflacja „na krótki okres”? Jak zmieni się
stopa bezrobo-cia (działa „prawo Okuna”)? c) Stała
nominalna podaż pieniądza, M

SN

wynosi 450, a realny

popyt na pieniądz to: M

D

= 0,5Y - 1000i. O ile

wzrośnie stopa procentowa, i, po upływie krótkiego
okresu? d) Co wspólnego ma to z zachowaniem
produkcji?

44

W gospodarce „keynesowskiej” w krótkim, a
„klasycznej” w długim okresie panowała równowaga.
Produkcja potencjalna wynosiła 1000, linię SAS
opisywało równanie: P = 1, a linię AD równanie: P =
-0.005 Y + 6,0. Pod wpływem wzrostu wynagrodzeń

linia SAS w krótkim okresie przesunęła się do
położenia P = 1,25. a) Narysuj tę sytuację. b) Ile
wynosi inflacja „na krótki okres”? Jak zmieni się
stopa bezrobo-cia (działa „prawo Okuna”)? c) Stała
nominalna podaż pieniądza, M

SN

wynosi 450, a realny

popyt na pieniądz to: M

D

= 0,5Y - 1000i. O ile

wzrośnie stopa procentowa, i, po upływie krótkiego
okresu? d) Co wspólnego ma to z zachowaniem
produkcji?

a) 

 
 
 
 

 
 
 

LAS

SAS

SAS

1

P





A





0



Y

950=Y

1

Y

P

=1000

E

0

AD

P=1

P=1.25

45

W gospodarce „keynesowskiej” w krótkim, a
„klasycznej” w długim okresie panowała równowaga.
Produkcja potencjalna wynosiła 1000, linię SAS
opisywało równanie: P = 1, a linię AD równanie: P =
-0.005 Y + 6,0. Pod wpływem wzrostu wynagrodzeń

linia SAS w krótkim okresie przesunęła się do
położenia P = 1,25. a) Narysuj tę sytuację. b) Ile
wynosi inflacja „na krótki okres”? Jak zmieni się
stopa bezrobo-cia (działa „prawo Okuna”)? c) Stała
nominalna podaż pieniądza, M

SN

wynosi 450, a realny

popyt na pieniądz to: M

D

= 0,5Y - 1000i. O ile

wzrośnie stopa procentowa, i, po upływie krótkiego
okresu? d) Co wspólnego ma to z zachowaniem
produkcji?

a) 

 
 
 
 

 
 
 b) Inflacja wynosi 25% „na krótki okres”. PKB
zmalał o 1000 – 950, czyli o 5%, więc - zgodnie z
prawem Okuna - bezrobocie musi wzros-nąć o 2.0 –
2,5 p. proc.

LAS

SAS

SAS

1

P





A





0



Y

950=Y

1

Y

P

=1000

E

0

AD

P=1

P=1.25

46

W gospodarce „keynesowskiej” w krótkim, a
„klasycznej” w długim okresie panowała równowaga.
Produkcja potencjalna wynosiła 1000, linię SAS
opisywało równanie: P = 1, a linię AD równanie: P =
-0.005 Y + 6,0. Pod wpływem wzrostu wynagrodzeń

linia SAS w krótkim okresie przesunęła się do
położenia P = 1,25. a) Narysuj tę sytuację. b) Ile
wynosi inflacja „na krótki okres”? Jak zmieni się
stopa bezrobo-cia (działa „prawo Okuna”)? c) Stała
nominalna podaż pieniądza, M

SN

wynosi 450, a realny

popyt na pieniądz to: M

D

= 0,5Y - 1000i. O ile

wzrośnie stopa procentowa, i, po upływie krótkiego
okresu? d) Co wspólnego ma to z zachowaniem
produkcji?

a) 

 
 
 
 

 
 
 b) Inflacja wynosi 25% „na krótki okres”. PKB
zmalał o 1000 – 950, czyli o 5%, więc - zgodnie z
prawem Okuna - bezrobocie musi wzros-nąć o 2.0 –
2,5 p. proc.
c) Przed wzrostem płac: M

S

=M

D

450=0,51000-

1000ii=5%.

Po

tym

wzroście:

M

S

=M

D

450/1,25=0,5950-1000 i’  i’ =11,5%.

LAS

SAS

SAS

1

P





A





0



Y

950=Y

1

Y

P

=1000

E

0

AD

P=1

P=1.25

47

W gospodarce „keynesowskiej” w krótkim, a
„klasycznej” w długim okresie panowała równowaga.
Produkcja potencjalna wynosiła 1000, linię SAS
opisywało równanie: P = 1, a linię AD równanie: P =
-0.005 Y + 6,0. Pod wpływem wzrostu wynagrodzeń

linia SAS w krótkim okresie przesunęła się do
położenia P = 1,25. a) Narysuj tę sytuację. b) Ile
wynosi inflacja „na krótki okres”? Jak zmieni się
stopa bezrobo-cia (działa „prawo Okuna”)? c) Stała
nominalna podaż pieniądza, M

SN

wynosi 450, a realny

popyt na pieniądz to: M

D

= 0,5Y - 1000i. O ile

wzrośnie stopa procentowa, i, po upływie krótkiego
okresu? d) Co wspólnego ma to z zachowaniem
produkcji?

a) 

 
 
 
 

 
 
 b) Inflacja wynosi 25% „na krótki okres”. PKB
zmalał o 1000 – 950, czyli o 5%, więc - zgodnie z
prawem Okuna - bezrobocie musi wzros-nąć o 2.0 –
2,5 p. proc.
c) Przed wzrostem płac: M

S

= M

D

 450 = 0,5  1000

- 1000  i  i = 5%. Po tym wzroście: M

S

= M

D



450/1,25 = 0,5  950 - 1000  i’  i’ = 11,5%.

d)A zatem, po upływie krótkiego okresu stopa
procentowa wzrasta z 5% do 11.5%. Wzrost ten -
poprzez efekt stopy procentowej – zmniej-sza
zagregowany popyt i jest przyczyną spadku produkcji
z Y = 1000 do Y

P

‘ = 950.

LAS

SAS

SAS

1

P





A





0



Y

950=Y

1

Y

P

=1000

E

0

AD

P=1

P=1.25

48

ZADANIE
Na skutek wojny na Bliskim Wschodzie ropa
podrożała o 20% i w krótkim okresie w Hipotecji
doszło do negatywnego makroekono-micznego
szoku podażowego. a) Za pomocą modelu AD/AS
przed-staw tę sytuację. W długim okresie pod
wpływem bezrobocia płace nominalne spadły i
wystąpił efekt substytucji ropy innymi czynni-kami.
b) Jak zmieniły się koszty produkcji i położenie linii
SAS

2

(wy-konaj rysunek)? c) Jak zmieniła się

produkcyjność pracy i położenie linii LAS [uzupełnij
rysunek z podpunktu (b)].

49

Na skutek wojny na Bliskim Wschodzie ropa
podrożała o 20% i w krótkim okresie w Hipotecji
doszło do negatywnego makroekono-micznego
szoku podażowego. a) Za pomocą modelu AD/AS
przed-staw tę sytuację. W długim okresie pod
wpływem bezrobocia płace nominalne spadły i
wystąpił efekt substytucji ropy innymi czynni-kami.
b) Jak zmieniły się koszty produkcji i położenie linii
SAS

2

(wy-konaj rysunek)? c) Jak zmieniła się

produkcyjność pracy i położenie linii LAS [uzupełnij
rysunek z podpunktu (b)].

a)

Y

P

LAS

AD

E

2

E

1

SAS

1

SAS

2

0

Y

P

A

50

Na skutek wojny na Bliskim Wschodzie ropa
podrożała o 20% i w krótkim okresie w Hipotecji
doszło do negatywnego makroekono-micznego
szoku podażowego. a) Za pomocą modelu AD/AS
przed-staw tę sytuację. W długim okresie pod
wpływem bezrobocia płace nominalne spadły i
wystąpił efekt substytucji ropy innymi czynnika-mi.
b) Jak zmieniły się koszty produkcji i położenie linii
SAS

2

(wy-konaj rysunek)? c) Jak zmieniła się

produkcyjność pracy i położenie linii LAS [uzupełnij
rysunek z podpunktu (b)].

a)

b)

Spadek

płac

nominalnych

oznacza

ob-niżkę

przeciętnych

kosztów

produkcji.

Efektem

jest

przesunięcie się linii SAS

2

w

dół.

Y

P

LAS

AD

E

2

E

1

SAS

1

SAS

2

0

Y

P

A

Y

P

LAS

AD

E

2

E

1

SAS

1

SAS

2

0

Y

P

A

SAS

3

51

Na skutek wojny na Bliskim Wschodzie ropa
podrożała o 20% i w krótkim okresie w Hipotecji
doszło do negatywnego makroekono-micznego
szoku podażowego. a) Za pomocą modelu AD/AS
przed-staw tę sytuację. W długim okresie pod
wpływem bezrobocia płace nominalne spadły i
wystąpił efekt substytucji ropy innymi czynni-kami.
b) Jak zmieniły się koszty produkcji i położenie linii
SAS

2

(wy-konaj rysunek)? c) Jak zmieniła się

produkcyjność pracy i położenie linii LAS [uzupełnij
rysunek z podpunktu (b)].

a)

b)

Spadek

płac

nominalnych

oznacza

ob-niżkę

przeciętnych

kosztów

produkcji.

Efektem

jest

przesunięcie się linii SAS

2

w

dół.

Y

P

LAS

AD

E

2

E

1

SAS

1

SAS

2

0

Y

P

A

Y

P

LAS

AD

E

2

E

1

SAS

1

SAS

2

0

Y

P

A

SAS

3

Y

P

LAS

AD

E

2

E

1

0

Y

P

A

LAS’

SAS

1

SAS

2

SAS

3

Na skutek zastępowania ropy
pracą zmalała produkcyjność
pracy

co

spo-wodowało

przesunięcie się linii LAS w
lewo.

c)

52