2014-12-01

1

Równowaga makroekonomiczna

Równowaga makroekonomiczna

model AD - AS

Równowaga globalna (makroekonomiczna) - POJĘCIE

••

RÓWNOWAGA GLOBALNA

RÓWNOWAGA GLOBALNA

(rynkowa lub makroekonomiczna)

to stan gospodarki, w którym występuje zgodność pomiędzy
rozmiarami zagregowanego popytu (AD) i zagregowaną
podażą (AS) wszystkich dóbr i usług oferowanych w danym
czasie w danej gospodarce przy danej (przeciętnej) cenie.

•

Przeciętny poziom cen to zwykle średnia ważona cen wszystkich
dóbr i usług.

Od równowagi rynkowej makroekonomicznej należy odróżnić

równowagę gospodarczą

równowagę gospodarczą

, która dotyczy stanu zrównoważenie

na rynku czynników produkcji (pracy, kapitału i ziemi).

2

Popyt globalny i podaż globalna –

przebieg krzywych

•

Krzywa globalnego popytu (AD)

– malejąca

funkcja przeciętnego poziomu cen i rosnąca

funkcja dochodów ludności.

•

Krzywa globalnej podaży (AS) –

rosnąca funkcja

przeciętnego poziomu cen i malejąca funkcja

kosztów produkcji.

•

AD nie budzi kontrowersji, natomiast AS zależy

od modelu ekonomii, stąd można wskazać 3

sposoby kształtowania równowagi:

A)wg modelu neoklasycznego,
B)wg modelu keynesowskiego,
C)wg ujęcia kompromisowego.

MODEL AD

MODEL AD –– AS => model neoklasyczny

AS => model neoklasyczny

•

Ujęcie podażowe - długookresowe.

•

Jest opisem tworzenia produktu, w którym podstawową

rolę odgrywają tzw.

dostosowania cenowe.

•

Wytworzony w gospodarce produkt jest równy

produktowi potencjalnemu

, ponieważ efektywny popyt

jest wystarczający do wchłonięcia całej (wytworzonej przy

pełnym wykorzystaniu czynników) wielkości produkcji.

•

Równowaga globalna ustalana jest każdorazowego

poprzez dostosowania giętkich cen i płac.

•

Z modela neoklasycznego wynika teza o

ograniczonej roli

państwa w gospodarce.

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)

2014-12-01

2

MODEL AD

MODEL AD –– AS => model keynesowski

AS => model keynesowski

•

Ujecie popytowe, krótkookresowe.

•

Jest to opis tworzenia produktu, w którym podstawową

rolę odgrywają tzw.

dostosowania ilościowe.

•

Wytworzony w gospodarce produkt jest reguły niższy od

potencjalnego

, ponieważ efektywny popyt jest

niedostateczny do wchłonięcia całej (wytworzonej przy

pełnym wykorzystaniu czynników) wielkości produkcji.

•

Równowaga globalna jest ustalona poprzez powolne i

dostosowawcze zmiany zapasów i wielkości produkcji.

•

Z modelu keynesowskiego wynika pogląd o potrzebie

zwiększonej interwencji państwa zmierzającej zwłaszcza

do pobudzenia globalnego popytu

.

Równowaga makroekonomiczna krótko-

(keynesowska) i długookresowa (neoklasyczna)

•

Krótkookresowa krzywa zagregowanej podaży

(

SAS

) ilustruje zachowania przedsiębiorców w

krótkim okresie, gdzie ceny i płace nie są zupełnie

sztywne. Stąd krzywa SAS jest nachylona

dodatnio. Wzrost produkcji wywołuje - w krótkim

okresie - tylko niewielki wzrost cen.

•

Długookresowa krzywa zagregowanej podaży

(

LAS

) ilustruje produkt potencjalny, niezależny od

przeciętnego poziomu cen.

•

Równowaga krótkookresowa AD = SAS

•

Równowaga długookresowa AD = LAS

Równowaga krótko- a długookresowa -

RÓŻNICE

PRODUKCJA

•

Równowaga

krótkookresowa

może być osiągana przy

produkcji większej lub mniejszej niż produkcja potencjalna

(luka inflacyjna).

•

Równowaga

długookresowa

produkcja rzeczywista =

produkcji potencjalnej.

CZYNNIKI PRODUKCJI

•

Równowaga

krótkookresowa

oznacza, że czynniki

produkcji nie są w pełni wykorzystane.

•

W równowadze

długookresowej

są w pełni wykorzystane.

CENY

•

W równowadze

krótkookresowej

ceny czynników

produkcji są stałe.

•

W równowadze

długookresowej

zarówno ceny produktów

jak i czynników produkcji mogą ulec zmianie.

Nierównowaga w modelu AD-AS

•

Różnica między Y

p

i Y

E

czyli między wielkościami

produkcji potencjalnej i rzeczywistej powoduje
powstanie luki PKB, która może być dodatnia (Y

p

>Y

E

)

lub ujemna (Y

p

<Y

E

).

••

Luka inflacyjna (dodatnia luka PKB)

Luka inflacyjna (dodatnia luka PKB)

– nadwyżka

popytu nad podażą w warunkach pełnego
wykorzystania zdolności produkcyjnych. Likwidujemy
ją poprzez np.

redukcję G lub wzrost T,

co obniży

dochody realne => spadną możliwości nabywcze.

••

Luka deflacyjna (ujemna luka PKB)

Luka deflacyjna (ujemna luka PKB)

– nadwyżka

podaży nad popytem, co oznacza niepełne
wykorzystanie czynników produkcji (BEZROBOCIE).

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)

2014-12-01

3

Nierównowaga makroekonomiczna

Nierównowaga makroekonomiczna

Stany nierównowagi makroekonomicznej

Stany nierównowagi makroekonomicznej

••

Nadwyżka AS nad AD

Nadwyżka AS nad AD

(AD<AS) tzw.

nierównowaga deflacyjna

(inaczej

nierównowaga podażowa - typowa dla gospodarek rynkowych) –
występują nadwyżki towarów, tworzą się przymusowe zapasy, trudność
ze sprzedażą, wydłuża się cykl obrotowy, Pr > Pe => stąd mechanizm
rynkowy będzie wywoływał presję na spadek ceny, a to w efekcie
wywoła rozszerzeniem popytu i skurczeniem podaży.

••

Niedobór AS

Niedobór AS

(AD>AS) tzw.

nierównowaga inflacyjna

(inaczej

nierównowaga popytowa – typowa w gospodarce centralnie
planowanej) –wystąpią niedobory towarów, upłynnienie zapasów,
Pr < Pe => stąd mechanizm rynkowy zanim produkcja wzrośnie do
punktu E będzie wywoływał presję na wzrost ceny, a to w efekcie
wywoła skurczenie popytu a rozszerzenie podaży.

DEFLACJA

– stan w gospodarce, w którym ceny maleją.

9

Szoki makroekonomiczne a równowaga

Szoki makroekonomiczne a równowaga

Popytowy szok makroekonomiczny

Popytowy szok makroekonomiczny

- powstaje wskutek nagłych i

nieprzewidzianych zmian popytu wewnętrznego i zewnętrznego.

Zmiany te mogą być wołane m. in. przez
•

politykę gospodarczą,

•

otwarcie na nowe rynki,

•

zmiany preferencji pozytywne (wzrost popytu globalnego) lub

negatywne (spadek popytu globalnego).

Przykładami szoku popytowego są:
•

wzrost popytu wewnętrznego w RFN po włączeniu NRD w 1990 r.

do RFN(szok pozytywny)

•

spadek popytu w latach 1929-1930 w USA wywołany głównie

spadkiem podaży pieniądza (szok negatywny)

Szoki makroekonomiczne a równowaga (2)

Szoki makroekonomiczne a równowaga (2)

Podażowy szok makroekonomiczny

Podażowy szok makroekonomiczny

- jest wywołany przez

zmiany w sferze realnej na przykład:

•

przez duże zmiany technologiczne,

•

wahania cen surowców (m.in. wskutek klęski żywiołowej,

zmiany kartelowej)

•

wahania poziomu płac.
Oddziaływanie szoku podażowego może być

pozytywne

pozytywne

(wzrost podaży globalnej i spadek kosztów produkcji) albo

negatywne

negatywne

(spadek podaży globalnej i wzrost kosztów

produkcji).

Przykładami szoku podażowego są:
•

długotrwałe obniżenie cen ropy naftowej w latach 90. ubiegłego wieku lub

wzrost produktywności gospodarki w latach 60 i 70. (szok pozytywny)

•

gwałtowny wzrost cen ropy naftowej w latach 1973/1974 i 1979 (szok

negatywny)

WYSZCZEGÓLNIENIE

MODEL

NEOKLASYCZNY

KEYNESOWSKI

Wykorzystanie zdolności

produkcyjnych

Pełne

Niepełne

Zachowania podmiotów

gospodarujących

Racjonalne.

Instynkty.

Okres analizy

Długi

Krótki

Czynniki determinujące

produkcję

Dostępność czynników wytwórczych i

efektywności ich wykorzystania

Determinanty popytowe C+I+G +NX

Model rynku

Konkurencja doskonała

Konkurencja niedoskonała

(monopole i związki zawodowe)

Ceny i płace

(Doskonale) elastyczne

Sztywne (lepkie)

Znaczenie globalnego

popytu

Popyt zawsze wchłania produkcję

Niedostateczny popyt

Przebieg ( nachylenie )

krzywej podaży

Pionowa

Według podejścia skrajnego odwrócenia litera L.

Według podejścia kompromisowego podaż jest

elastyczna do Yp, po czym jest nieelastyczna.

Oszczędności i inwestycje

Inwestycje dostosowują się natychmiast do

nagromadzonych oszczędności za

pośrednictwem elastycznej stopy
procentowej.

Zgodnie z paradoksem zapobiegliwości oszczędności

dostosowują się inwestycji

za pośrednictwem zmian wytwarzanego dochodu
narodowego przy stałej KSO.

Interwencja państwa

Samoregulujący mechanizm rynkowy

oznacza zbędność inwestycji państwa

a nawet jej szkodliwość

Korygująca inwestycja państwa jest konieczna

by zwiększyć stopień wykorzystania czynników

wytwórczych.

Deficyt budżetowy

Budżet zrównoważony, gdyż deficyt

prowadzi jedynie do inflacji.

Zasadny, gdy wynikające z niego efekty podażowe są

większe od efektów inflacyjnych.

Rola pieniądza

Neutralny. Wpływa tylko na wielkości

nominalne.

Aktywnie wykorzystuje podaż pieniądza.

Bezrobocie

Dobrowolne i naturalne

Przymusowe, spowodowane niedostatecznym

efektywnym popytem globalnym.

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (

http://www.novapdf.com

)