Działy etyki

Działy etyki

Natura etyki:

Natura etyki:



Realizm

Realizm



Intuicjonizm

Intuicjonizm



Naturalizm

Naturalizm



Relatywizm

Relatywizm



Subiektywizm

Subiektywizm

Etyka – działy etyki

Etyka – działy etyki



Etyka – moralność, nauka o

Etyka – moralność, nauka o

moralności, filozofia moralności;

moralności, filozofia moralności;

określony system etyczny; ogół zasad i

określony system etyczny; ogół zasad i

norm postępowania obowiązujących

norm postępowania obowiązujących

danej epoce i środowisku (wg Wł.

danej epoce i środowisku (wg Wł.

Kopalińskiego).

Kopalińskiego).



Etyka to nauka o wartościach.

Etyka to nauka o wartościach.

Rodzaje etyki

Rodzaje etyki



Etyka normatywna

Etyka normatywna

– zawdzięcza swą

– zawdzięcza swą

nazwę dedukcyjnemu wyprowadzaniu

nazwę dedukcyjnemu wyprowadzaniu

zasad i ocen z pewnych, ogólnych,

zasad i ocen z pewnych, ogólnych,

przyjmowanych jako trwałe wartości,

przyjmowanych jako trwałe wartości,

założeń czy dogmatów. Obejmuje swym

założeń czy dogmatów. Obejmuje swym

zasięgiem, także etykę perfekcjonizmu i

zasięgiem, także etykę perfekcjonizmu i

fundamentalizmu również etykę

fundamentalizmu również etykę

purytańską czy dogmatyczną. To co

purytańską czy dogmatyczną. To co

przyjmujemy za trwałe wartości etyczne

przyjmujemy za trwałe wartości etyczne

wytycza etykę normatywną.

wytycza etykę normatywną.

Rodzaje etyki

Rodzaje etyki



Etyka naturalna

Etyka naturalna

– opiera się na

– opiera się na

wartościach transcendentalnych i

wartościach transcendentalnych i

teologicznych i teologii moralnej.

teologicznych i teologii moralnej.



Etyka opisowa

Etyka opisowa

– jest wyrazem wyobrażeń

– jest wyrazem wyobrażeń

o wartościach moralnych kształtowanych

o wartościach moralnych kształtowanych

przez samego człowieka w warunkach

przez samego człowieka w warunkach

jakie samego kształtują i w jakich żyje, a

jakie samego kształtują i w jakich żyje, a

więc w określonych środowiskach

więc w określonych środowiskach

społecznych.

społecznych.



Etyka zawodowa

Etyka zawodowa

– zbiór zasad działania

– zbiór zasad działania

w określonym zawodzie.

w określonym zawodzie.

Etyka a etologia

Etyka a etologia



Etyka

Etyka

jest nauką o normatywnych

jest nauką o normatywnych

ocenach czynów ludzi, ocenach

ocenach czynów ludzi, ocenach

dokonywanych według określonego,

dokonywanych według określonego,

będącego miarą czynów, kryterium dobra,

będącego miarą czynów, kryterium dobra,

nauką o powinnościach moralnych.

nauką o powinnościach moralnych.



Etologia

Etologia

jest nauką empiryczną o

jest nauką empiryczną o

zachowaniach się i postawach w

zachowaniach się i postawach w

określonych środowiskach ludzkich

określonych środowiskach ludzkich

ocenianych według tego co ludzie sądzą

ocenianych według tego co ludzie sądzą

na temat dobra.

na temat dobra.

REALIZM

REALIZM



Realizm – realia to rzeczy realne,

Realizm – realia to rzeczy realne,

konkretne, fakty; pogląd teoriopoznawczy,

konkretne, fakty; pogląd teoriopoznawczy,

wg którego świat zewnętrzny istnieje

wg którego świat zewnętrzny istnieje

rzeczywiście, niezależnie od poznającego

rzeczywiście, niezależnie od poznającego

przedmiotu. Pod koniec XI wieku Anzelm z

przedmiotu. Pod koniec XI wieku Anzelm z

Cantenbury, Wilhelm z Champeaux toczą

Cantenbury, Wilhelm z Champeaux toczą

spór z nominalistami o uniwersalia, pytają

spór z nominalistami o uniwersalia, pytają

czy ideom, gatunkom, rodzajom,

czy ideom, gatunkom, rodzajom,

przypadają realne odpowiedniki w postaci

przypadają realne odpowiedniki w postaci

przedmiotów czy to tylko słowa?

przedmiotów czy to tylko słowa?

Intuicjonizm

Intuicjonizm



To doktryna epistemologiczna (nauka o

To doktryna epistemologiczna (nauka o

wiedzy - poznaniu) uważająca intuicję za

wiedzy - poznaniu) uważająca intuicję za

najwartościowsze źródło poznania.

najwartościowsze źródło poznania.

U Plotyna (ur. Egipt 204 – zm. 270

U Plotyna (ur. Egipt 204 – zm. 270

Kampania) intuicja jest czysto duchowym

Kampania) intuicja jest czysto duchowym

oglądem tego co ponadzmysłowe, ma

oglądem tego co ponadzmysłowe, ma

charakter ekstazy, poznania mistycznego.

charakter ekstazy, poznania mistycznego.

Wilhelm Okham ( ok. 1285 – 1346/ 1349)

Wilhelm Okham ( ok. 1285 – 1346/ 1349)

uznawał intuicję za podstawę poznania,

uznawał intuicję za podstawę poznania,

dzięki niej możemy stwierdzić czy coś

dzięki niej możemy stwierdzić czy coś

istnieje czy nie.

istnieje czy nie.

Naturalizm

Naturalizm



Naturalia non sunt turpia

Naturalia non sunt turpia

(łac.) – rzeczy

(łac.) – rzeczy

(sprawy) przyrodzone nie są obrzydliwe,

(sprawy) przyrodzone nie są obrzydliwe,

brzydkie, haniebne; grzeszne.

brzydkie, haniebne; grzeszne.

To kierunek odrzucający wszelki byt

To kierunek odrzucający wszelki byt

nadprzyrodzony, uznający prawa przyrody za

nadprzyrodzony, uznający prawa przyrody za

jedyne, które rzeczywistością rządzą i

jedyne, które rzeczywistością rządzą i

tłumaczą ją.

tłumaczą ją.

Jan Jakub Rousseau (ur. 1712 Genewa – zm.

Jan Jakub Rousseau (ur. 1712 Genewa – zm.

1778) sądził, że: człowiek jako naturalne

1778) sądził, że: człowiek jako naturalne

dziecko przyrody najlepiej rozwijać się

dziecko przyrody najlepiej rozwijać się

będzie w naturalnych warunkach przyrody.

będzie w naturalnych warunkach przyrody.

Relatywizm

Relatywizm



Pogląd głoszący względność i

Pogląd głoszący względność i

subiektywność poznania, a także wartości i

subiektywność poznania, a także wartości i

ocen etycznych i estetycznych.

ocen etycznych i estetycznych.

Subiektywny – względny, warunkowy.

Subiektywny – względny, warunkowy.

Epikura (ur. 342/341na Samos- zm. 271/70

Epikura (ur. 342/341na Samos- zm. 271/70

w Atenach) głosił, że: „ należy czynić rzeczy

w Atenach) głosił, że: „ należy czynić rzeczy

przyjemne a co przyjemne to etyczne.”

przyjemne a co przyjemne to etyczne.”

Epikurejczycy głosili potrzebę unikania

Epikurejczycy głosili potrzebę unikania

cierpienia a dążenia do przyjemności.

cierpienia a dążenia do przyjemności.

Epikurejczyk Horacy wołał: Carpe diem!

Epikurejczyk Horacy wołał: Carpe diem!

Subiektywizm

Subiektywizm



Karl Jaspers (ur. 1883 – zm.1969) sądził, że:

Karl Jaspers (ur. 1883 – zm.1969) sądził, że:

„

„

zadaniem człowieka jest zwrócenie się ku

zadaniem człowieka jest zwrócenie się ku

swojemu wnętrzu. Człowiek doznaje swojego

swojemu wnętrzu. Człowiek doznaje swojego

subiektywnego (podmiotowego) bytu w sytuacjach

subiektywnego (podmiotowego) bytu w sytuacjach

granicznych przeżywając strach, w obliczu

granicznych przeżywając strach, w obliczu

śmierci.

śmierci.

Subiektywizm – to nurt doktryn, które za punkt

Subiektywizm – to nurt doktryn, które za punkt

wyjścia przyjmują podmiotowe( subiektywne)

wyjścia przyjmują podmiotowe( subiektywne)

doznanie, a nie obiektywną rzeczywistość. W

doznanie, a nie obiektywną rzeczywistość. W

ocenie faktów jako miernika dobra czy zła

ocenie faktów jako miernika dobra czy zła

kierujemy się osobistymi względami,

kierujemy się osobistymi względami,

upodobaniami, obawami, uprzedzeniami i

upodobaniami, obawami, uprzedzeniami i

pragnieniami.

pragnieniami.

„

„

Cnotliwie postępuje

Cnotliwie postępuje

ten, kto nigdy nie

ten, kto nigdy nie

robi tego co potępia u

robi tego co potępia u

innych. ”

innych. ”

Tales z Miletu

Tales z Miletu