ANALIZA STRATEGICZNA
OTOCZENIA
METODY ANALIZY
STRATEGICZNEJ
PRZEDSIĘBIORSTWA
Przedsiębiorstwo i jego
otoczenie
Otoczenie zewnętrzne
To zestaw sił spoza przedsiębiorstwa, które
na
niego oddziałują;
Składa się ono z dwóch warstw nazywanych:
- otoczeniem ogólnym (makro-otoczeniem
lub otoczeniem zewnętrznym dalszym);
- otoczeniem celowym (otoczeniem
konkurencyjnym lub otoczeniem
zewnętrznym bliższym).
Otoczenie
zewnętrzne dalsze
Są to wymiary i siły,
wśród których działa
organizacja i które mogą
wywierać wpływ na jej
działanie.
Otoczenie zewnętrzne
dalsze
Składa się ono z kilku wymiarów, zwanych
także strefami otoczenia lub sub-otoczeniami:
Wymiar:
- ekonomiczny
- technologiczny
- socjokulturowy
- prawno-polityczny
- międzynarodowy
- demograficzny.
Wymiar ekonomiczny:
Otoczenie ekonomiczne jest
wyznaczane przez kondycję
gospodarki i jej wskaźniki.
Wymiar ekonomiczny
c.d.
- stopa wzrostu ekonomicznego
- stopa %
- wahania kursów walut
- stopa inflacji
- liczba zatrudnionych i poziom bezrobocia
- zmiany cykliczne
- poziom rozwoju rynków inwestycyjnych i
kapitałowych.
Wymiar technologiczny:
- nowe technologie
- dostępność innowacyjnych
rozwiązań
- cena nowych technologii
- wysokość środków
przeznaczanych na R&D
- jakość naukowo-badawcza
zaplecza przemysłu.
Wymiar technologiczny
c.d.
-
tempo zmian w procesach
produkcyjnych
- technologie ekologiczne
- systemy informacji i
komunikacji
- infrastruktura transportowa
- poziom kadry inżyniersko-
technicznej.
Wymiar socjokulturowy
Procesy socjokulturowe
określają jakie
produkty, usługi i normy
postępowania społeczeństwo
- w którym działa
organizacja - najbardziej
będzie sobie ceniło.
Wymiar socjokulturowy
c.d.:
- zwyczaje, obyczaje, tradycje,
kultura
- sposób życia i sposób spędzania
wolnego czasu
- ochrona środowiska
- standardy pracy i postawy wobec
pracy
- poziom edukacji i wykształcenia
- etyka działalności gospodarczej.
Wymiar demograficzny:
- struktura wieku społeczeństwa
- struktura społeczna i etniczna
- struktura płci
- struktura wykształcenia
-
rozlokowanie
geograficzne
ludności
- ruchy migracyjne i emigracyjne.
Wymiar prawno-
polityczny:
Odnosi się do państwowej
regulacji działalności
gospodarczej i stosunków
między gospodarką a
państwem.
Wymiar prawno-
polityczny c.d.
- system polityczny w kraju
- stabilność polityczna
- akty prawne
- częsta zmiana norm prawnych
- dostępność subsydiów rządowych
- poziom protekcjonizmu
handlowego
- przepisy podatkowe.
Wymiar
międzynarodowy:
Jest to zakres, w jakim
przedsiębiorstwo znajduje się pod
wpływem działalności
gospodarczej w innych krajach
lub uczestniczy w tej działalności.
Wymiar
międzynarodowy c.d.
- stosunki polityczne z innymi
państwami
- konkurenci z innych krajów
- przynależność do organizacji
międzynarodowych
- należenie do bloków handlowych.
Otoczenie zewnętrzne
bliższe
- Jest ono dla przedsiębiorstwa
łatwiejsze do zidentyfikowania i
obserwacji niż otoczenie dalsze.
- Są to wszystkie podmioty, które
mają wobec przedsiębiorstwa
jakiś określony cel, dlatego też
nazywane jest ono otoczeniem
celowym.
Otoczenie zewnętrzne
bliższe
Cechą charakterystyczną tego
otoczenia jest sprzężenie zwrotne,
tzn. podmioty tego otoczenia
oddziaływują na przedsiębiorstwo,
ale i ono ma na nie aktywny wpływ i
może kształtować wzajemne
stosunki ekonomiczne.
Elementy otoczenia
zewnętrznego bliższego:
- konkurenci,
- klienci,
- dostawcy,
- regulatorzy,
- grupy interesu,
- związki zawodowe,
- właściciele,
- sojusznicy strategiczni,
- instytucje ubezpieczeniowe,
itp.
Otoczenie wewnętrzne
- to warunki i siły wewnątrz
organizacji;
- przedsiębiorstwo może kształtować to
otoczenie;
- elementy składowe:
- zarząd,
- pracownicy,
- kultura organizacyjna.
Zasoby w
przedsiębiorstwie
a otoczenie wewnętrzne
Przedsiębiorstwo zorientowane
marketingowo powinno:
1. Badać rynek (analiza otocznia
zewnętrznego)
2. Monitorować swój potencjał i pozycję
konkurencyjną (analiza otoczenia
wewnętrznego).
Analiza strategiczna w
przedsiębiorstwach
zorientowanych
marketingowo
Metody analizy
otoczenia
Metody
analizy
otoczenia
zewnętrzneg
o dalszego
- ekstrapolacja trendów
- analiza luki strategicznej
- opinie ekspertów
- metody scenariuszowe
Metody
analizy
otoczenia
zewnętrzneg
o bliższego
- analiza 5 sił rynkowych Portera
- profil ekonomiczny sektora
(rynku)
- punktowa ocena atrakcyjności
sektora
- mapa grup strategicznych
Metody
analizy
otoczenia
wewnętrzneg
o
(metody
portfelowe)
- macierz BCG
- macierz McKinsey’a
- macierz ADL
- macierz Hofera
- macierz Ansoffa
Analiza 5 sił rynkowych
Portera
Profil ekonomiczny
rynku
Jest to charakterystyka rynku, na którym
działa firma, według ściśle określonych
cech, takich jak:
rozmiar rynku, zakres konkurowania, stopa
wzrostu rynku, liczba konkurentów i struktura
udziałów w rynku, liczba i rodzaj klientów,
poziom i możliwość integracji pionowej,
wysokość barier wejścia i wyjścia z rynku,
tempo zmian technologii i komercjalizacji
nowych produktów, stopień zróżnicowania
produktów, występowanie efektu skali,
zależność poziomu kosztów od wykorzystania
mocy produkcyjnych, wymagania kapitałowe na
rynku, rentowność rynku.
Mapa grup
strategicznych
Grupa rywalizujących ze sobą firm, które:
- oferują produkty porównywalne pod względem
jakości, poziomu technicznego oraz nowoczesności;
- używają podobnych kanałów dystrybucji;
- oferują podobne usługi, serwis, pomoc techniczną;
- są nastawione na zaspokajanie tych samych potrzeb
klientów;
- prowadzą podobne kampanie reklamowe, oferują
produkty po zbliżonych cenach, itd.
Co to jest grupa
strategiczna?
BUDOWANIE MAPY
GRUP
STRATEGICZNYCH -
PRZYKŁAD
Sporządź mapy grup strategicznych
przedsiębiorstw, jeżeli dane dotyczące
konkurentów działających na danym rynku,
strategie marketingowe oraz przypisane im rangi
zawarto w poniższej tabeli:
Strategie rynkowe A B C D E F G H
Strategia cen
produktów
1
3
2
5
4 2 4 4
Strategia
zróżnicowania
asortymentu
3
2
1
4
2 3 5 4
Strategia
koncentracji
(wg rynku)
1
3
1
5
3 5 3 3
Konkurenci:
A i F
B i E
D H i G
Konkuren
ci:
A i C
G H E i B
Konkurenc
i:
E i B
G i H
MACIERZ BCG
(BCG - BOSTON CONSULTING
GROUP)
Została ona skonstruowana na bazie 2
zmiennych:
- wzrostu rynku, czyli tempa, w jakim z roku
na rok wzrasta popyt na dany produkt;
- względnego udziału w rynku, mierzonego
stosunkiem %-owego udziału w rynku
badanego przedsiębiorstwa do udziału
przedsiębiorstwa
najbardziej
konkurencyjnego.
Macierz BCG
a
b
Względny
udział
w rynku
Wzro
stryn
ku
Produkty te przynoszą firmie nadwyżkę
netto i finansują produkcję pozostałych
wyrobów.
Wzrost rynku jest dla nich niski, ale mają
one duży udział w rynku i mocną
pozycję rynkową.
Produkty znane i kupowane.
Dojne
krowy
(żywiciele)
Gwiazdy
(przeboje)
Są to produkty, które wymagają
jeszcze nakładów, choć uzyskuje
się z nich znaczne przychody.
Należy w nie inwestować, gdyż w
przyszłości mogą stać się
„dojnymi krowami” i przynosić
duże zyski.
Produkty nowe, wchodzące na
rynek.
Dylematy –
znaki
zapytania
Są to produkty deficytowe, obarczone
dużym ryzykiem.
Trudno określić ich możliwości
rozwojowe.
Jeśli zostaną dobrze doinwestowane to
mogą stać się „dojnymi krowami”, a
jeśli nie to „kulami u nogi”.
Kule u nogi – psy
Są to produkty nie
przynoszące znacznej
nadwyżki i nierozwojowe.
Mają one słabą pozycję
konkurencyjną i nie generują
dodatnich przepływów
pieniężnych.
Należy je wyeliminować z
portfela produkcji.
Ustalanie punktu a i b
a – to granica między rynkiem
rosnącym a rynkiem o ustabilizowanej
lub niskiej dynamice wzrostu -
wyznaczana na podstawie stopy
wzrostu dochodu narodowego brutto.
b – stosunek udziału w rynku naszego
produktu do udziału w rynku produktu
firmy najbardziej konkurencyjnej.
Rodzaje portfeli
produktów:
- ROZWOJOWY
-
odmładzanie
produkcji,
stopniowe zastępowanie starych produktów nowymi
- ZRÓWNOWAŻONY -
przychody generowane są
głownie przez produkty rentowne, dojne krowy i
dojrzałe gwiazdy
- SCHYŁKOWY -
nieprawidłowy, zawierający tylko
produkty o małym wzroście rynku dojne krowy i
kule u nogi
- MŁODZIEŃCZY –
nieprawidłowy, zawiera
produkty tylko o dużym wzroście rynku, dylematy i
gwiazdy
Podejmowanie decyzji o
przyszłym
portfelu produkcji:
1. dbaj o „dojne krowy”
2. wycofuj „kule u nogi”
3. wyeliminuj „dylematy” o słabej
perspektywie rozwojowej
4. zużywaj środki finansowe z
„dojnych krów” na doinwestowanie
„gwiazd” i „dylematów”.
Macierz Ansoffa
Zaliczana jest do strategii
produktowo-rynkowych,
które związane są zarówno
z wyborem rynku, jak i
pozycjonowaniem produktu
w świadomości klienta
Macierz Ansoffa
Strategia penetracji
rynku
Niewielkie
modyfikacje produktu
Ten sam produkt – ten sam rynek
Zwiększenie sprzedaży i konsumpcji wśród
dotychczasowych klientów i zdobycie nowych
klientów
Agresywna promocja
Obniżka cen
Intensywna
dystrybucja
Strategia rozwoju rynku
Stary produkt – nowy rynek
Realizacja tej strategii odbywa się
przez:
- ekspansję geograficzną
(nowe rynki lokalne,
krajowe, międzynarodowe)
- zdobycie nowych segmentów
rynku (np. Kinder Bueno,
który postrzegany był jako batonik
dla maluchów. Natomiast kampania
„Nie tylko dla dzieci” zmieniła jego
wizerunek.
Strategia rozwoju
produktu
- wprowadzenie na rynek zupełnie
nowych produktów, czyli rozszerzenie
portfela działalności.
- innowacje w dotychczasowej ofercie
– zmiana opakowania, dozowania czy
designu, przy jednoczesnym
polepszeniu jakości.
Nowy produkt – stary rynek
Strategia dywersyfikacji
Pionowa, zwana wertykalną - przejęcie
naszych dostawców (wstecz) lub odbiorców
(wprzód), dzięki czemu mamy kontrolę nad
całym procesem produkcyjnym.
Pozioma (horyzontalna) to poszerzenie
portfela działalności, czyli zaspokajanie nowych
potrzeb tych samym konsumentów przez
wprowadzenie nowych produktów.
Równoległa oznacza zaangażowanie się w
zupełnie nową branżę, inny profil działalności.
wprowadzanie nowych produktów na nowe
rynki zbytu
Macierz Ansoffa w ujęciu
dynamicznym
Strategia I Strategia L
Strategia Z
Macierz Ansoffa w ujęciu
dynamicznym
Strategia I – oznacza ruch w stronę nowych rynków.
Strategia L – oznacza najpierw wejście na nowe rynki,
następnie przejście na strategię dywersyfikacji.
Strategia Z – wymaga najwięcej „ruchów” i przejście
przez wszystkie inne strategie. Najpierw
przedsiębiorstwo wprowadza nowe produkty, a
następnie wchodzi na nowe rynki. Ostatnim etapem
jest dywersyfikacja.
Dziękuję za uwagę.