Piotr

Piotr

Oleśniewic

Oleśniewic

z

z

Ucz

enie

się

Ucz

enie

się

m o

t o

r y

c z

n e

m o

t o

r y

c z

n e

Uczenie się motoryczne

Uczenie się motoryczne

Uczenie motoryczne określa się jako

Uczenie motoryczne określa się jako

zamierzone i nie zamierzone zdobywanie

zamierzone i nie zamierzone zdobywanie

i utrwalanie określonych umiejętności

i utrwalanie określonych umiejętności

ruchowych drogą powtarzania. To

ruchowych drogą powtarzania. To

proces zbierania indywidualnych

proces zbierania indywidualnych

doświadczeń (informacji), którego

doświadczeń (informacji), którego

wynikiem są względnie trwałe zmiany

wynikiem są względnie trwałe zmiany

motorycznego zachowania.

motorycznego zachowania.

Systematyka ruchów

Systematyka ruchów

człowieka

człowieka

wg. Gilewicza

wg. Gilewicza

I.

I.

Struktury ruchowe

Struktury ruchowe

II.

II.

Akty ruchowe

Akty ruchowe

III.

III.

Działania ruchowe

Działania ruchowe

IV.

IV.

Czynności ruchowe

Czynności ruchowe

V.

V.

Postępowanie

Postępowanie

VI.

VI.

Zachowanie się

Zachowanie się

Struktury

Struktury

ruchowe

ruchowe

(Ruchy elementarne)

(Ruchy elementarne)

...to ruchy wykonywane w jednym stawie, często w zasadzie

...to ruchy wykonywane w jednym stawie, często w zasadzie

odruchów. Wyróżniamy w śród nich: zginanie, prostowanie,

odruchów. Wyróżniamy w śród nich: zginanie, prostowanie,

przywodzenie, odwodzenie, nawracanie, odwracanie...

przywodzenie, odwodzenie, nawracanie, odwracanie...

z umiejętnością wykonywania ruchów elementarnych

z umiejętnością wykonywania ruchów elementarnych

(prostych) przychodzimy na świat, a częściowo są one

(prostych) przychodzimy na świat, a częściowo są one

rezultatem prostego uczenia się na zasadzie bodziec-

rezultatem prostego uczenia się na zasadzie bodziec-

reakcja (S - R)

reakcja (S - R)

Akty ruchowe

Akty ruchowe

zbiory połączonych

zbiory połączonych

ruchów elementarnych. Akt

ruchów elementarnych. Akt

ruchowy niekiedy cos wyraża

ruchowy niekiedy cos wyraża

(np.. Akt ruchowy w tańcu), a

(np.. Akt ruchowy w tańcu), a

niekiedy jest po prostu

niekiedy jest po prostu

zbiorem prostych ruchów

zbiorem prostych ruchów

charakterystyczną cecha

charakterystyczną cecha

jest to, że składa się on z

jest to, że składa się on z

kilku uwspółmiernionych ze

kilku uwspółmiernionych ze

sobą ruchowych struktur

sobą ruchowych struktur

Czynności ruchowe

Czynności ruchowe

w życiu

w życiu

ruchy rzemieślników, stolarzy, kowali

ruchy rzemieślników, stolarzy, kowali

w sporcie i ćwiczeniach fizycznych

w sporcie i ćwiczeniach fizycznych

rzuty, skoki, przeskoki, biegi, chody...

rzuty, skoki, przeskoki, biegi, chody...



zbiór aktów ruchowych, różniące się od aktów tym że nie są to

zbiór aktów ruchowych, różniące się od aktów tym że nie są to

mimowolne ruchy, lecz czynności ukierunkowane na

mimowolne ruchy, lecz czynności ukierunkowane na

realizację

realizację

bardziej lub mniej skomplikowanego zadania

bardziej lub mniej skomplikowanego zadania



poprzedza je zastanowienie się nad celem

poprzedza je zastanowienie się nad celem

Fenomen kultowych czynności

Fenomen kultowych czynności

sportowych

sportowych

wg.

wg.

S.Gr

S.Gr

o

o

ssing

ssing

Czynności ruchowe są fenomenem

Czynności ruchowe są fenomenem

kulturowym, a nie biologicznym,

kulturowym, a nie biologicznym,

sztucznym a nie materialnym, ustawionym

sztucznym a nie materialnym, ustawionym

zgodnie z wolą człowieka a nie

zgodnie z wolą człowieka a nie

mimowolnie. W miarę ich doskonalenia

mimowolnie. W miarę ich doskonalenia

przybierają cechy umiejętności, a w

przybierają cechy umiejętności, a w

kolejnych etapach zachowań nawykowych.

kolejnych etapach zachowań nawykowych.

umiejętności - nawyk

umiejętności - nawyk

Sprawność w posługiwaniu

Sprawność w posługiwaniu

się właściwymi regułami

się właściwymi regułami

przy wykonaniu

przy wykonaniu

odpowiednich zadań.

odpowiednich zadań.

Czynności ruchowe w

Czynności ruchowe w

miarę doskonalenia stają

miarę doskonalenia stają

się umiejętnościami.

się umiejętnościami.

Dobrze wyćwiczona,

Dobrze wyćwiczona,

zautomatyzowana

zautomatyzowana

czynność, wykonywana

czynność, wykonywana

zawsze jednakowo bez

zawsze jednakowo bez

udziału uwagi

udziału uwagi

Teorie uczenia się

Teorie uczenia się

motorycznego

motorycznego

1.

1.

Pohlmann

Pohlmann

– spirala uczenia się, informacja

– spirala uczenia się, informacja

zwrotna,

zwrotna,

TUT-ory, inteligentne systemy tutoringu

TUT-ory, inteligentne systemy tutoringu

2.

2.

Hotz

Hotz

– wyobrażenia ruchowe a potencjał

– wyobrażenia ruchowe a potencjał

energetyczny

energetyczny

czynności ruchowych

czynności ruchowych

3.

3.

Schmidt

Schmidt

- teoria schematów

- teoria schematów

4.

4.

Umgerer

Umgerer

- uczenie się i nauczanie

- uczenie się i nauczanie

sensomotoryczne,

sensomotoryczne,

sekwencja

sekwencja

sensomotoryczna, sekwencja

sensomotoryczna, sekwencja

węzłowa,

węzłowa,

supersekwencja

supersekwencja

Spirala

Spirala

uczenia się

uczenia się

Wg. Pohlmanna

Wg. Pohlmanna

Przedstawia on proces

Przedstawia on proces

uczenia się i nauczania

uczenia się i nauczania

czynności ruchowych w

czynności ruchowych w

formie spirali. Na każdym

formie spirali. Na każdym

obwodzie spirali umieszcza

obwodzie spirali umieszcza

te same elementy procesu

te same elementy procesu

uczenia się, które na

uczenia się, które na

kolejnych obwodach

kolejnych obwodach

znajdowały się na coraz

znajdowały się na coraz

wyższym poziomie

wyższym poziomie

Funkcje :

Funkcje :

1) odbieranie, zbieranie i wstępne analizowanie informacji

1) odbieranie, zbieranie i wstępne analizowanie informacji

2) przygotowanie napływających informacji, wstępna analiza i

2) przygotowanie napływających informacji, wstępna analiza i

integracja

integracja

3) ocenianie i porównanie informacji z informacjami już

3) ocenianie i porównanie informacji z informacjami już

posiadanymi

posiadanymi

4) projektowanie wstępne czynności

4) projektowanie wstępne czynności

przykład:

przykład:

uczenie się skoku w wzwyż

uczenie się skoku w wzwyż

flopem

flopem

Rola informacji

Rola informacji

zwrotnej

zwrotnej

Uczenie się umiejętności nie zależy od poprawiania

Uczenie się umiejętności nie zależy od poprawiania

programu motorycznego na podstawie jakiegoś

programu motorycznego na podstawie jakiegoś

zewnętrznego rezultatu. Program motoryczny musi

zewnętrznego rezultatu. Program motoryczny musi

ulegać korekcie przez odniesienie do wewnętrznej

ulegać korekcie przez odniesienie do wewnętrznej

reprezentacji umiejętności - pamięci rozpoznawczej.

reprezentacji umiejętności - pamięci rozpoznawczej.

Niezależnie od tego czy występuje zewnętrzna

Niezależnie od tego czy występuje zewnętrzna

informacja zwrotna, czy też nie, zawsze istnieje

informacja zwrotna, czy też nie, zawsze istnieje

reprezentacja wewnętrzna i program motoryczny

reprezentacja wewnętrzna i program motoryczny

podlega korekcie po każdej próbie. Nie jest konieczne

podlega korekcie po każdej próbie. Nie jest konieczne

utrzymywanie informacji zwrotnej po każdej próbie dla

utrzymywanie informacji zwrotnej po każdej próbie dla

zbudowania wewnętrznej reprezentacji umiejętności;

zbudowania wewnętrznej reprezentacji umiejętności;

sporadyczna informacja na temat tego, jak postępuje

sporadyczna informacja na temat tego, jak postępuje

wykonanie, jest wystarczająca dla dokonania poprawek

wykonanie, jest wystarczająca dla dokonania poprawek

w reprezentacji pożądanego zachowania.

w reprezentacji pożądanego zachowania.

TUT-ory

TUT-ory



Techniczne urządzenia trenujące

Techniczne urządzenia trenujące

wykonywane głównie przez biomechaników

wykonywane głównie przez biomechaników

zapewniają bieżącą korektę wykonywanej czynności

zapewniają bieżącą korektę wykonywanej czynności

proces uczenia się polega na stopniowym eliminowaniu błędów

proces uczenia się polega na stopniowym eliminowaniu błędów

Informacja

Informacja

docierająca do uczącego się jest obiektywna,

docierająca do uczącego się jest obiektywna,

przekazywana przy pomocy urządzeń technicznych.

przekazywana przy pomocy urządzeń technicznych.

Informacja

Informacja

bieżąca

bieżąca

natychmiastowa

natychmiastowa

szybka

szybka

przykład:

przykład:

nauka jazdy na łyżwach

nauka jazdy na łyżwach

Teoria schematów

Teoria schematów

wg.

wg.

Schmidt

Schmidt

W naszym

W naszym

zachowaniu należy

zachowaniu należy

wyróżnić dwa

wyróżnić dwa

schematy:

schematy:

uczenie się

uczenie się

czynności

czynności

trwających bardzo

trwających bardzo

krótko

krótko

(bez kontroli i

(bez kontroli i

korygowania)

korygowania)

uczenie czynności

uczenie czynności

trwających bardzo

trwających bardzo

długo

długo

(gdy jesteśmy w

(gdy jesteśmy w

stanie

stanie

włączyć

włączyć

świadome

świadome

sterowanie

sterowanie

ruchem)

ruchem)

uczenie się i

uczenie się i

nauczanie

nauczanie

...można sprowadzić do systemu

komunikacji dydaktycznej. System taki
tworzą następujące podsystemy:

Wg.

Wg.

Ungerera

Ungerera

Nauczający

Nauczający

(„nadajnik”)

(„nadajnik”)

Kanał

Kanał

informacyj

informacyj

ny

ny

Uczący się

Uczący się

(„odbiornik

(„odbiornik

”)

”)

W teorii sensomotorycznego nauczania nie

W teorii sensomotorycznego nauczania nie

uwzględnia się sfery emocjonalnej, nastawienia

uwzględnia się sfery emocjonalnej, nastawienia

uczniów i motywacji

uczniów i motywacji

przykład:

przykład:

skok w

skok w

dal

dal

Sekwencja

Sekwencja

sensomotoryczna

sensomotoryczna



spełnia ona funkcję nośnika informacji w systemie

spełnia ona funkcję nośnika informacji w systemie

komunikacji dydaktycznej

komunikacji dydaktycznej

Wg.

Wg.

Ungerera

Ungerera



...elementarna konfiguracja

...elementarna konfiguracja

czynności, ograniczona dwoma

czynności, ograniczona dwoma

miejscami decyzji, między którymi nie

miejscami decyzji, między którymi nie

podejmuje się żadnej innej decyzji w

podejmuje się żadnej innej decyzji w

strukturze systemu

strukturze systemu

sensomotorycznego

sensomotorycznego

przykład:

przykład:

pływanie żabką

pływanie żabką

kolejne sekwencje ruchów kończyn górnych

kolejne sekwencje ruchów kończyn górnych









nawracanie

nawracanie

przywodzeni

przywodzeni

e

e

zginanie dłoniowe

zginanie dłoniowe

zginanie w

zginanie w

stawach

stawach

łokciowych

łokciowych

K o n i e
c