PROCES NAUCZANIA-

UCZENIA SIĘ

MOTORYCZNEGO

NIEPEŁNOSPRAWNY

CH

Metody kształcenia sprawności

fizycznej w szkoleniu

niepełnosprawnych.

PRZYGOTOWAŁY:

AGNIESZKA WARSZAWSKA

I

ALEKSANDRA URBAŃSKA

Wykonywanie różnych czynności

związanych z pracą, aktywnym
wypoczynkiem, a przede wszystkim
wykorzystaniem nabytych(lub
nabywanych) umiejętności ruchowych
niezbędnych w codziennym życiu jest
efektem motoryki człowieka.



Sprawność fizyczna- to szeroko rozumiana
sprawność organizmu uwarunkowana poprzez
odpowiedni poziom strukturalny i funkcjonalny
naszego ciała. Na sprawność fizyczną ma wpływ
stan niemal wszystkich układów naszego
organizmu.



Sprawność motoryczna- określa możliwości
ruchowe, możliwości uczenia się nowych aktów
ruchowych oraz zdolność łączenia różnego typu
ruchów. Na ogólny poziom sprawności fiz. mają
wpływ(w większym lub mniejszym
stopniu)predyspozycje motoryczne, tzw.
komponenty.

KOMPONENTY SPRAWNOŚCI
MOTORYCZNEJ:



STRUKTURALNE-parametry somatyczne związane
ze sprawnością morfologiczną i szkieletowo-
mięśniową.



ENERGETYCZNE- parametry związane z e
sprawnością krążeniowo-oddechową i
metaboliczną(zaliczamy do nich parametry tlenowe,
beztlenowe i mieszane).



KOORDYNACYJNE- zespół parametrów
wpływających na możliwości łączenia oraz
wykonywania różnego typu ruchu. Zaliczamy do
nich: koordynację wzrokowo – ruchową, orientację
przestrzenną, równowagę.



PSYCHICZNE-zespół parametrów określających
predyspozycj enatury psychicznej jak temperament,
siłę woli, motywację, itd..

POJĘCIE UCZENIA SIĘ
MOTORYCZNEGO



Uczenie się jest rozważane w trzech
aspektach:



poznawczym,



afektywnym,



psychomotorycznym.

Schmidt zdefiniował uczenie się

motoryczne jako pewne wewnętrzne procesy,
wynikające z ćwiczenia lub nabytego
doświadczenia, które prowadzą do względnie
stałych zmian w zdolnościach służących
rozwojowi umiejętności ruchowych.

ETAPY UCZENIA SIĘ
MOTORYCZNEGO:



Etap poznawczy- uczący się musi
zrozumieć istotę i cele czynności, której
się ma nauczyć. Analizuje przekazane
informacje i podejmuje plan działania.
Pierwszym próbom wykonania danej
czynności towarzyszy zawsze wiele
błędów i zmienność w wykonaniu.
(często uczący się widzi błędy, ale nie
potrafi ich wyeliminować).

ETAPY UCZENIA SIĘ
MOTORYCZNEGO:



Etap kojarzeń- charakteryzuje się
dążeniem do łączenia danej czynności w
płynną całość oraz stałymi zabiegami o
osiągnięcie danego ruchu .Ilość błędów
znacznie się zmniejsza w porównaniu z
pierwszym etapem.

ETAPY NAUCZANIA
MOTORYCZNEGO:



Etap samodzielności- jest osiągany po
pewnym okresie praktyki. Uczący się
wykonuje daną czynność ruchową z
coraz mniejszą ilością błędów, dobrą
koordynacją oraz bez większych
trudności. Wykonywanie czynności
automatyzuje się.



Zautomatyzowany przebieg danej
czynności jest procesem, który
przebiega indywidualnie u każdego
człowieka i określany jest nawykiem, a
dokładniej jest to nawyk czuciowo
ruchowy.

NAWYK CZUCIOWO-RUCHOWY

Nawyk czuciowo-ruchowy – jest automatycznym

aktem ruchowym kształtowanym poprzez powtarzanie
i opartym o mechanizmy neurofizjologiczne, w tym
torowania i kształtowania się łuku odruchowego.
Nawyk czuciowo-ruchowy pozwala na uzyskiwanie z
góry przewidzianych działań i ich wyników z dużą
precyzją, pewnością oraz minimalna stratą czasu i
energii. Nawyk czuciowo-ruchowy ma podłoże
odruchowo-warunkowe i kształtuje się zgodnie z
prawami rządzącymi utrwalaniem związków
czasowych między ośrodkami czuciowymi i
ruchowymi, gdzie jedyną drogą powstawania,
rozwijania i późniejszej automatyzacji danego ruchu
jest proces systematycznego ćwiczenia ruchowego.

NAWYK CZUCIOWO-
RUCHOWY



W związku z umiejscowieniem nawyku czuciowo-
ruchowego w CUN obserwuje się silny wpływ na
jego tworzenie (oprócz systematycznych
ćwiczeń) takich czynników jak jasność obrazu
(wyobrażenie ruchu będącego), koncentracji
uwagi na danym zadaniu ruchowym, a także
posiadanym zasobie nabytych nawyków
ruchowych. Dodatkowo proces uczenia

kolejnego aktu ruchowego (nowego nawyku) jest

powiązany ze stanem podniet zewnętrznych
towarzyszących uczeniu się, im większe jest
oddziaływanie zewnętrznych bodźców
zakłócających, tym proces uczenia jest dłuższy i
mniej trafny.

NAWYK CZUCIOWO
-RUCHOWY



Nawyk czuciowo-ruchowy w zależności na
interakcję ze środowiskiem zewnętrznym dzieli
się na:



Zamknięty, – w którym wykonywane zadanie ruchowe
polega na wykonaniu jak najbardziej zbliżonym do
wzorca technicznego. Proces kształtowania oparty jest
głównie na wyuczeniu określonego wzorca ruchowego,
na który czynniki zewnętrzne mają ograniczony wpływ.



Otwarty, – w którym określone zadanie ruchowe
stanowiące wzorzec ulegają ciągłym modyfikacjom
uzależnionym od warunków otoczenia. Proces
kształtowania oparty jest głównie na wyuczeniu
określonego wzorca ruchowego oraz umiejętności
dokonywania modyfikacji tego wzorca w uzależnionych
od warunków zewnętrznych.

NAWYKI ZAMKNIĘTE



Są to nawyki oparte głównie na bodźcach
pochodzących ze środowiska wew., ruchy
niemal niezmienne wykonywane wg. z
góry założonego programu.



Dziedziny sportu :



gimnastyka, jazda figurowa, skoki do
wody(dbałość o wierne precyzyjne
odtworzenie określonej formy ruchów)



Rzuty, skoki, biegi, podnoszenie ciężarów,
wioślarstwo(ruch jest podporządkowany
przejawom siły, szybkości, wytrzymałości
w celu uzyskania jak najlepszego wyniku)

NAWYKI OTWARTE



Są to nawyki oparte głównie na bodźcach
ze środowiska zew. ruchy bardzo zmienne
i różnorodne, zależne od ciągłych zmian
w sytuacji taktycznej. Często stanowią
przejawy reakcji na działanie
przeciwnika, mogą być stosowane
odruchowo(umiejętności taktyczno-
techniczne*)lub w sposób przewidziany i
przemyślany(umiejętności taktyczne*).



Dziedziny sportu: szermierka, boks,
zapasy, judo, tenis, piłka nożna,
siatkówka, koszykówka.

•

umiejętności taktyczno –techniczne :
sprawne, celowe, odruchowe zastosowanie
poszczególnych nawyków ruchowych w czasie
walki, przy czym wybór działania i sposób
jego wykonania dostosowane są do sytuacji
taktycznej

•

umiejętności techniczne:

odnoszą się do dokładności ruchu,

umiejętności rozluźniania i napinania mięśni,
zmienności wykonywania danego działania.

•

umiejętności taktyczne :

zaplanowane, wyuczone działanie w danej

sytuacji .

NAUCZANIE TECHNIKI RUCHÓW



1-faza uczenia się: celem jest przyswojenie
podstaw techniki, prawidłowej struktury
ruchów i wykonanie danych elementów bez
dodatkowych ruchów i zbędnego wysiłku.
trwanie tej fazy- ok.2lata zależy od
umiejętności i zdolności nauczania
uczącego oraz trudności technicznej.



2-faza doskonalenia: celem jest
kształtowanie i osiągnięcie techniki
mistrzowskiej na jak najwyższym poziomie.
Brak ram czasowych- tak długo gdy
zawodnik doskonali się w procesie treningu.

ZOSTAĆ MISTRZEM- CZYLI
ETAPY NAUCZANIA
TECHNIKI



1-pokaz i objaśnienie



2-nauczanie i doskonalenie w warunkach
,najprostszych i najprzystępniejszych dla
ćwiczącego,



3- nauczanie i kształcenie w warunkach
zbliżonych do zawodów(sparingi),



4- doskonalenie w czasie zawodów.

Metody
nauczania
umiejętności
(czynności
ruchowych)

1.METODA CAŁOŚCI

(SYNTETYCZNA)



Zawodnikowi zostaje pokazana cała
umiejętność, którą następnie próbuje w
całości wykonać.



Stosujemy ją w przypadku prostych,
zamkniętych umiejętności, w stałym
przewidywalnym otoczeniu.



Jej zaletą jest szybkie nauczenie, gdy
zawodnik jest w stanie jednorazowo się jej
nauczyć.



Skuteczność tej metody maleje, gdy
umiejętność jest złożona(skomplikowana).

2.METODA ANALIZY ZADAŃ-
ANALITYCZNA



Umiejętnośc(czynność ruchowa) zostaje
rozłożona na części.Uczy się i ćwiczy
każdą z nich oddzielnie. Np. analiza
zadań przy rzuci piłki do kosza
jednorącz.



Po nauczeniu poszczególnych
elementów, następuje ich ŁĄCZENIE,
tak, aby wykonać całe zadanie.

Metoda analityczna cd..



Łączenie do przodu- uczymy kolejno wszystkich
następujących po sobie części składowych,
począwszy od pierwszej do ostatniej.



Łączenie do tyłu- rozpoczyna się od ostatniej
czynności składowej i postępuje w kierunku
odwrotnym, aż do części pierwszej. Skuteczne gdy
efekt końcowy całego zadania jest
najważniejszy(np. trafienie piłką do kosza).



Kształtowanie- polega na uproszczeniu
umiejętności i początkowym nauczaniu tylko jednej
uproszczonej wersji. Brakujące(trudniejsze
elementy dodaje się później). Metoda ta pozwala
sportowcowi uczestniczyć w grze, nawet jeśli jego
umiejętności wymagają jeszcze doskonalenia.
Później doskonali się pozostałe czynności.

3.METODA MIESZANA
(ANALITYCZNO- SYNTETYCZNA)



Prezentacja umiejętności jako całość oraz
umożliwienie jej wykonania.



Analiza ewentualnych problemów oraz
korygowanie pojedynczych komponentów



Stopniowe przekształcanie umiejętności,
aż sportowiec jest w stanie wykonać ją
jako całość.



Zaletą jest zaoszczędzenie czasu gdy
sportowiec jest w stanie wykonać od razu
całą umiejętność; gdy są jakieś problemy,
można określić z jaką częścią i skorygować
błędy.



Zdobywanie, doskonalenie oraz
utrwalanie nowych czynności ruchowych
jest procesem ciągłym, w którym można
zauważyć pewną prawidłowość w
pojawianiu się zmian będących wynikiem
opanowywania czynności ruchowych na
ich podstawie stworzony został wg. K
Meinel kolejny podział na fazy przebiegu
nauczania ruchu.

FAZY NAUCZANIA
MOTORYCZNEGO



Koordynacji ogólnej - rozpoczynająca się od wyobrażenia ruchu do jego
wstępnego opanowania w tzw "zarysie", czyli opanowywany ruch charakteryzuje
się brakiem płynności, harmonii oraz "kanciastym przebiegiem". W trakcie tego
etapu zasadniczą metodą nauczania jest metoda syntetyczna umożliwiająca
wyrobienie zmysłu kinestetycznego, a dzięki niemu szybsze opanowanie
nauczanego ruchu.



Koordynacji precyzyjnej - polegającej na poprawieniu, doskonaleniu uczonego
ruchu - aż do pełnego jego opanowania. Uczony ruch staje się płynny,
skoordynowany - niewymagający dużych nakładów sił jak i obciążenia układu
nerwowego w jego synchronizacji. Główną metodą używaną podczas uczenia ruchu
w tej fazie to metoda mieszana (syntetyczno analityczna), gdzie część analityczna
przewidziana jest głównie do poprawy błędów powstałych w fazie pierwszej.



Adaptacji i stabilizacji - podczas której nauczana czynność staje się nawykiem
mogącym w precyzyjny sposób łączyć się z różnego typu przejawami zachowania
motorycznego. Po osiągnięciu tej fazy ruch staje się ergonomiczny, płynny oraz
posiada dużą odporność na zakłócenia zewnętrzne. Trenujący posiada pełną
możliwość jego dostosowania do warunków zewnętrzynch przy zachowaniu pełnej
płynności.



Osiągnięcie fazy stabilizacji i adaptacji w nauczanych ruchach jest celem każdego
treningu technicznego, ponieważ osiągając poziom nawyku stają się ruchami
wywołującymi najmniejsze obciążenie układu nerwowego koordynującego
poszczególne mięśnie oraz wymagają najmniejszego nakładu energii dzięki czemu
możliwe jest ich wielokrotne powtarzanie bez zmniejszenia ich precyzji.



KONIEC