Dobór i selekcja w
Dobór i selekcja w
gimnastyce
gimnastyce
sportowej
sportowej
dziewcząt na
dziewcząt na
podstawie T.G.S. -
podstawie T.G.S. -
S.M.S. Olsztyn
S.M.S. Olsztyn
(
(
dawniej S.M.S. „Stomil” w Olsztynie
dawniej S.M.S. „Stomil” w Olsztynie
)
)
Paulina Lech
Paulina Lech
gr.k2
gr.k2
Pojęcie dobór i selekcji często są
Pojęcie dobór i selekcji często są
łączone ze sobą, a tymczasem są to
łączone ze sobą, a tymczasem są to
dwie różne czynności…
dwie różne czynności…
* Dobór
* Dobór
polega na tworzeniu i
polega na tworzeniu i
powiększaniu grup treningowych;
powiększaniu grup treningowych;
*Selekcja
*Selekcja
jest działaniem przeciwnym i
jest działaniem przeciwnym i
polega na eliminowaniu ze szkolenia
polega na eliminowaniu ze szkolenia
osób nie rokujących szans na sukcesy
osób nie rokujących szans na sukcesy
sportowe.
sportowe.
DOBÓR
DOBÓR
Postępowanie, które umożliwia wyłonienie
Postępowanie, które umożliwia wyłonienie
osobników w odpowiednim wieku, najbardziej
osobników w odpowiednim wieku, najbardziej
utalentowanych oraz rokujących rozwój cech i
utalentowanych oraz rokujących rozwój cech i
właściwości niezbędnych do osiągnięcia w
właściwości niezbędnych do osiągnięcia w
przyszłości wysokiego poziomu sportowego.
przyszłości wysokiego poziomu sportowego.
Należy też wzbudzić zainteresowanie sportem
Należy też wzbudzić zainteresowanie sportem
poprzez ukierunkowanie kandydatów do
poprzez ukierunkowanie kandydatów do
określonych dyscyplin sportu zgodnie z ich
określonych dyscyplin sportu zgodnie z ich
zainteresowaniami i prognostycznymi
zainteresowaniami i prognostycznymi
możliwościami.
możliwościami.
wg. Sozańskiego
wg. Sozańskiego
„
„
Dobór jest czynnością jednorazową”.
Dobór jest czynnością jednorazową”.
wg. Naglaka
wg. Naglaka
Selekcja
Selekcja
Zorganizowane postępowanie, mające na
Zorganizowane postępowanie, mające na
celu znalezienie utalentowanej jednostki,
celu znalezienie utalentowanej jednostki,
zainteresowanej sportem i w przyszłości
zainteresowanej sportem i w przyszłości
osiągającej mistrzowskie wyniki.
osiągającej mistrzowskie wyniki.
wg. Sozańskiego
wg. Sozańskiego
„
„
Selekcja nie może być jednorazowa akcją,
Selekcja nie może być jednorazowa akcją,
lecz winna stanowić wieloetapowy
lecz winna stanowić wieloetapowy
system”.
system”.
wg. Raczka
wg. Raczka
Proces selekcji można
Proces selekcji można
podzielić na 4 etapy:
podzielić na 4 etapy:
1 Etap
1 Etap
–
–
dobór wstępny
dobór wstępny
-
-
stosowanie badań i
stosowanie badań i
próby prognostyczne
próby prognostyczne
cel
cel
: ujawnienie
: ujawnienie
uzdolnień do sportu w ogóle, mające
uzdolnień do sportu w ogóle, mające
znaczenie w wielu dyscyplinach sportowych;
znaczenie w wielu dyscyplinach sportowych;
2
2
Etap
Etap
-
-
dobór właściwy-
dobór właściwy-
2-3 letnia obserwacja
2-3 letnia obserwacja
młodzieży w trakcie wszechstronnego
młodzieży w trakcie wszechstronnego
szkolenia sportowego
szkolenia sportowego
cel
cel
: wykrycie
: wykrycie
uzdolnień do różnych dyscyplin na podstawie
uzdolnień do różnych dyscyplin na podstawie
szybkości przyrostu cech i elementów
szybkości przyrostu cech i elementów
determinujących wyniki w tych dyscyplinach;
determinujących wyniki w tych dyscyplinach;
3 Etap
3 Etap
-selekcja właściwa-
-selekcja właściwa-
kwalifikacja
kwalifikacja
zawodników do specjalistycznego
zawodników do specjalistycznego
etapu treningu-
etapu treningu-
cel
cel
: wybór
: wybór
najlepszych zawodników do szkolenia
najlepszych zawodników do szkolenia
specjalnego w wybranej dyscyplinie
specjalnego w wybranej dyscyplinie
sportowej;
sportowej;
4 Etap
4 Etap
–
–
selekcja specjalistyczna
selekcja specjalistyczna
ma
ma
miejsce przed fazą doskonalenia
miejsce przed fazą doskonalenia
sportowego zawodników i
sportowego zawodników i
osiągnięciem przez nich mistrzostwa
osiągnięciem przez nich mistrzostwa
sportowego w określonych
sportowego w określonych
dyscyplinach.
dyscyplinach.
Bardzo wysoki poziom gimnastyki
Bardzo wysoki poziom gimnastyki
sportowej na świecie zmusza
sportowej na świecie zmusza
trenerów do doboru dzieci wybitnie
trenerów do doboru dzieci wybitnie
zdolnych i utalentowanych. Nie
zdolnych i utalentowanych. Nie
posiadamy w Polsce jednak testów
posiadamy w Polsce jednak testów
sprawdzonych, popartych
sprawdzonych, popartych
doświadczeniami, które można
doświadczeniami, które można
wprowadzić przy doborze i selekcji z
wprowadzić przy doborze i selekcji z
pewną gwarancją powodzenia. Każdy
pewną gwarancją powodzenia. Każdy
klub posiada test dostosowany do
klub posiada test dostosowany do
własnych potrzeb i możliwości.
własnych potrzeb i możliwości.
Dobór i selekcja w T.G.S. - S.M.S. w
Dobór i selekcja w T.G.S. - S.M.S. w
Olsztynie
Olsztynie
Proces ten
Proces ten
przedstawia się następująco:
przedstawia się następująco:
1 Etap-
1 Etap-
przegląd sześciolatków
przegląd sześciolatków
w
w
przedszkolach- dobór wstępny;
przedszkolach- dobór wstępny;
2 Etap-
2 Etap-
przegląd dzieci przedszkolnych
przegląd dzieci przedszkolnych
na
na
Sali specjalistycznej- dobór właściwy;
Sali specjalistycznej- dobór właściwy;
3 Etap- pierwszy rok
3 Etap- pierwszy rok
szkolenia
szkolenia
początkowego-
początkowego-
ogólnorozwojowego
ogólnorozwojowego
-
-
selekcja właściwa;
selekcja właściwa;
4 Etap- drugi rok
4 Etap- drugi rok
szkolenia początkowego-
szkolenia początkowego-
specjalistycznego
specjalistycznego
, selekcja specjalistyczna.
, selekcja specjalistyczna.
1 Etap-
1 Etap-
przegląd sześciolatków
przegląd sześciolatków
w przedszkolach- dobór
w przedszkolach- dobór
wstępny
wstępny
Etap ten zaczyna się od preselekcji,
Etap ten zaczyna się od preselekcji,
czyli wszechstronnej obserwacji przed
czyli wszechstronnej obserwacji przed
rozpoczęciem szkolenia. Bardzo duży
rozpoczęciem szkolenia. Bardzo duży
wpływ na wybór dzieci na tym etapie
wpływ na wybór dzieci na tym etapie
ma ocena wizualna.
ma ocena wizualna.
Dziewczynki w wieku 6-ciu lat powinny
Dziewczynki w wieku 6-ciu lat powinny
charakteryzować się stosunkowo
charakteryzować się stosunkowo
niskim wzrostem, małą masą ciała
niskim wzrostem, małą masą ciała
.
.
Stosuje się skalę ocen od 1 do 5
Stosuje się skalę ocen od 1 do 5
punktów:
punktów:
1)
1)
Postawa- ocena wizualna- wzrost do 120cm,
Postawa- ocena wizualna- wzrost do 120cm,
waga- 20kg, budowa ciała, wygląd
waga- 20kg, budowa ciała, wygląd
zewnętrzny;
zewnętrzny;
2)
2)
Skłon tułowia w przód z postawy;
Skłon tułowia w przód z postawy;
3)
3)
„
„
Cecha”- wyprust kolan i stóp;
Cecha”- wyprust kolan i stóp;
4)
4)
Skłon tułowia w siadzie prostym;
Skłon tułowia w siadzie prostym;
5)
5)
Ruchomość w stawach barkowych;
Ruchomość w stawach barkowych;
6)
6)
Gibkość- z leżenia przodem ugięcie nóg i
Gibkość- z leżenia przodem ugięcie nóg i
dotknięcie głową do stóp;
dotknięcie głową do stóp;
7)
7)
Szpagat poprzeczny (turecki);
Szpagat poprzeczny (turecki);
8)
8)
Uginanie ramion w podporze leżąc przodem;
Uginanie ramion w podporze leżąc przodem;
9)
9)
Podskoki obunóż w miejscu.
Podskoki obunóż w miejscu.
W ciągu ostatnich lat w pierwszym etapie
W ciągu ostatnich lat w pierwszym etapie
wybierano średnio 70-90 dziewcząt
wybierano średnio 70-90 dziewcząt
2 Etap-
2 Etap-
przegląd dzieci
przegląd dzieci
przedszkolnych
przedszkolnych
na sali
na sali
specjalistycznej- dobór
specjalistycznej- dobór
właściwy;
właściwy;
Polega na stosowaniu testów z możliwością
Polega na stosowaniu testów z możliwością
wykorzystania przyrządów, pozwalających
wykorzystania przyrządów, pozwalających
określić aktualny poziom cech motorycznych.
określić aktualny poziom cech motorycznych.
Szczególna uwagę zwraca się na prawidłowy chód
Szczególna uwagę zwraca się na prawidłowy chód
i bieg jako naturalna umiejętność dziecka,
i bieg jako naturalna umiejętność dziecka,
bardzo ważną w gimnastyce.
bardzo ważną w gimnastyce.
Z 90 wybranych dziewcząt zgłasza się około 50-60.
Z 90 wybranych dziewcząt zgłasza się około 50-60.
W drugim etapu bierze udział minimum 3
W drugim etapu bierze udział minimum 3
trenerów oraz lekarz.
trenerów oraz lekarz.
Podobnie jak w pierwszym etapie ocena
Podobnie jak w pierwszym etapie ocena
wynosi od 1 do 5 punktów:
wynosi od 1 do 5 punktów:
1.
1.
Postawa- ocena wizualna;
Postawa- ocena wizualna;
2.
2.
„
„
Cecha”- wyprost kolan i stóp;
Cecha”- wyprost kolan i stóp;
3.
3.
Skłon w przód w siadzie;
Skłon w przód w siadzie;
4.
4.
Siad wykroczno-zakroczny – szpagat na PN,
Siad wykroczno-zakroczny – szpagat na PN,
szpagat na LN, szpagat poprzeczny
szpagat na LN, szpagat poprzeczny
5.
5.
Gibkość- podpór leżąc tyłem łukiem (mostek);
Gibkość- podpór leżąc tyłem łukiem (mostek);
6.
6.
Siła- uginanie RR w podporze leżąc przodem,
Siła- uginanie RR w podporze leżąc przodem,
uginanie RR w zwisie, uginanie NN w zwisie;
uginanie RR w zwisie, uginanie NN w zwisie;
7.
7.
Skoczność- podskoki obunóż z miejsca;
Skoczność- podskoki obunóż z miejsca;
8.
8.
Szybkość- bieg;
Szybkość- bieg;
9.
9.
Równowaga/ zarazem odwaga- przejście po
Równowaga/ zarazem odwaga- przejście po
wysokiej równoważni, zeskok do dołu (na gąbki).
wysokiej równoważni, zeskok do dołu (na gąbki).
Drugi etap doboru kończy się wybraniem 20-23 dziewcząt
Drugi etap doboru kończy się wybraniem 20-23 dziewcząt
do klasy sportowej gimnastycznej
do klasy sportowej gimnastycznej
3 Etap- pierwszy rok
3 Etap- pierwszy rok
szkolenia
szkolenia
początkowego-
początkowego-
ogólnorozwojowego
ogólnorozwojowego
-
-
selekcja właściwa;
selekcja właściwa;
Kończy się etap naboru i rozpoczyna się etap
Kończy się etap naboru i rozpoczyna się etap
szkolenia początkowego oraz selekcji.
szkolenia początkowego oraz selekcji.
Podstawowym zadaniem w tym etapie jest
Podstawowym zadaniem w tym etapie jest
zbadanie zdolności dzieci i określenie ich
zbadanie zdolności dzieci i określenie ich
przydatności do gimnastyki, podniesienie
przydatności do gimnastyki, podniesienie
poziomu ogólnego i specjalnego przygotowania
poziomu ogólnego i specjalnego przygotowania
fizycznego- siły , gibkości, skoczności,
fizycznego- siły , gibkości, skoczności,
rozwinięcie umiejętności koordynacyjnych
rozwinięcie umiejętności koordynacyjnych
pozwalających ocenić ćwiczenie w przestrzeni,
pozwalających ocenić ćwiczenie w przestrzeni,
rozwój równowagi i umiejętność zachowania
rozwój równowagi i umiejętność zachowania
postawy w czasie i po wykonaniu ćwiczeń
postawy w czasie i po wykonaniu ćwiczeń
gimnastycznych, kształtowanie cech
gimnastycznych, kształtowanie cech
emocjonalnych takich jak: śmiałość,
emocjonalnych takich jak: śmiałość,
stanowczość, kolektywność i zdyscyplinowanie.
stanowczość, kolektywność i zdyscyplinowanie.
Do podstawowych metod etapu ogólnorozwojowego za pomocą
Do podstawowych metod etapu ogólnorozwojowego za pomocą
których realizuje się program należą: gry i zabawy, wyścigi.
których realizuje się program należą: gry i zabawy, wyścigi.
Dziewczynki ćwiczą 5 razy w tygodniu- łącznie 12 godzin lekcyjnych.
Dziewczynki ćwiczą 5 razy w tygodniu- łącznie 12 godzin lekcyjnych.
Treścią przygotowania ogólnorozwojowego są ćwiczenia
Treścią przygotowania ogólnorozwojowego są ćwiczenia
bezpośrednio ukierunkowane na rozwój cech
bezpośrednio ukierunkowane na rozwój cech
motorycznych:
motorycznych:
1)ROZWÓJ SIŁY
1)ROZWÓJ SIŁY
-elementy siłowe bez obciążeń, np.:
-elementy siłowe bez obciążeń, np.:
wspinanie na drabinki, przemieszczanie w podporze,
wspinanie na drabinki, przemieszczanie w podporze,
czy przemieszczanie w zwisie;
czy przemieszczanie w zwisie;
2)ROZWÓJ GIBKOŚCI
2)ROZWÓJ GIBKOŚCI
-elementy gibkościowe spełniają
-elementy gibkościowe spełniają
elementarne ćwiczenia kształtujące w rozgrzewce;
elementarne ćwiczenia kształtujące w rozgrzewce;
3)ROZWÓJ SZYBKOŚCI
3)ROZWÓJ SZYBKOŚCI
- np: biegi na krótkich odcinkach
- np: biegi na krótkich odcinkach
z maksymalną szybkością w formie wyścigów i zabaw;
z maksymalną szybkością w formie wyścigów i zabaw;
4)ROZWÓJ SKOCZNOŚCI
4)ROZWÓJ SKOCZNOŚCI
- np: podskoki w miejscu i z
- np: podskoki w miejscu i z
przemieszczeniem, czy skoki przez niskie przeszkody;
przemieszczeniem, czy skoki przez niskie przeszkody;
5)KOORDYNACJA RUCHOWA, RÓWNOWAGA
5)KOORDYNACJA RUCHOWA, RÓWNOWAGA
- np.: łączne
- np.: łączne
ruchy NN i RR w sposób symetryczny i asymetryczny,
ruchy NN i RR w sposób symetryczny i asymetryczny,
proste i utrudnione przejścia po ławeczce.
proste i utrudnione przejścia po ławeczce.
Po zakończeniu pierwszego roku następuje
Po zakończeniu pierwszego roku następuje
dalsza selekcja na podstawie umiejętności
dalsza selekcja na podstawie umiejętności
wykonywania podstawowych ćwiczeń
wykonywania podstawowych ćwiczeń
gimnastycznych.
gimnastycznych.
Po pierwszym roku szkolenia dziewczęta powinny
Po pierwszym roku szkolenia dziewczęta powinny
opanować:
opanować:
1)
1)
Stanie na RR;
Stanie na RR;
2)
2)
Przerzut bokiem;
Przerzut bokiem;
3)
3)
Szpagaty- na PN i na LN i szpagat poprzeczny;
Szpagaty- na PN i na LN i szpagat poprzeczny;
4)
4)
Mostki- w tył i w przód na LN i na PN;
Mostki- w tył i w przód na LN i na PN;
5)
5)
Siłowy wymyk ze zwisu na poręczach;
Siłowy wymyk ze zwisu na poręczach;
6)
6)
Przeskok kuczny i rozkroczny przez4 części skrzyni;
Przeskok kuczny i rozkroczny przez4 części skrzyni;
7)
7)
Naskok do stania na RR o NN ugiętych.
Naskok do stania na RR o NN ugiętych.
Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że 50%
Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że 50%
dziewcząt kwalifikuje się do dalszego szkolenia.
dziewcząt kwalifikuje się do dalszego szkolenia.
4 Etap- drugi rok
4 Etap- drugi rok
szkolenia
szkolenia
początkowego-
początkowego-
specjalistycznego
specjalistycznego
,
,
selekcja specjalistyczna.
selekcja specjalistyczna.
Głównym zadaniem tego okresu szkolenia jest
Głównym zadaniem tego okresu szkolenia jest
przygotowanie dziewcząt do startu w klasie młodzieżowej
przygotowanie dziewcząt do startu w klasie młodzieżowej
złotej.
złotej.
Dziewczęta mają w planie 24 godziny lekcyjne tygodniowo.
Dziewczęta mają w planie 24 godziny lekcyjne tygodniowo.
Po drugim roku szkolenia następuje selekcja specjalistyczna,
Po drugim roku szkolenia następuje selekcja specjalistyczna,
w której miernikiem jest opanowanie klasy młodzieżowej
w której miernikiem jest opanowanie klasy młodzieżowej
złotej oraz przejście do Szkoły Mistrzostwa Sportowego.
złotej oraz przejście do Szkoły Mistrzostwa Sportowego.
Równocześnie, żeby dobór i selekcja była pełniejsza,
Równocześnie, żeby dobór i selekcja była pełniejsza,
prowadzone jest kilka punktów gimnastycznych w dużych
prowadzone jest kilka punktów gimnastycznych w dużych
szkołach posiadających kilkanaście klas pierwszych.
szkołach posiadających kilkanaście klas pierwszych.
Zajęcia odbywają się 2 razy w tygodniu po 1,5 godziny.
Zajęcia odbywają się 2 razy w tygodniu po 1,5 godziny.
Zmierza się w tych szkołach do wprowadzenia układów
Zmierza się w tych szkołach do wprowadzenia układów
gimnastycznych, wzbudzając zainteresowanie szkół, a
gimnastycznych, wzbudzając zainteresowanie szkół, a
przede wszystkim nauczycieli wf.
przede wszystkim nauczycieli wf.
KONIEC
KONIEC