MONITORING HAŁASU

Monitoring hałasu - proces

identyfikacji zmian stanu klimatu
akustycznego za pomocą
pomiarów cyklicznych,
wykonywanych w ustalonej sieci
punktów pomiarowych, zgodnie z
obowiązującymi metodami
pomiarów hałasu.

Zadanie monitoringu hałasu - uzyskanie w

ujednolicony sposób danych dotyczących

klimatu akustycznego.

Klimat akustyczny - zespół zjawisk zachodzących

w środowisku zewnętrznym, określany za

pomocą parametrów akustycznych(funkcji

częstotliwości, czasu i przestrzeni).

Dane służą do:
• oceny uciążliwości lub zagrożenia hałasem,
• przewidywania poziomu hałasu i innych jego

parametrów,

• doboru metod, środków zmierzających do

ograniczenia hałasu i utrzymania tego

natężenia hałasu na możliwie niskim poziomie.

Rozpoznanie klimatu akustycznego

wykonywane metodami pomiarowymi i

obliczeniowymi prowadzone jest przez

WIOŚ.

Zakres prac WIOŚ obejmuje również:
• ewidencję
• i monitoring hałasu.
W ramach Państwowego Monitoringu

funkcjonuje:

1. sieć krajowa
oraz
• sieci regionalne
• i lokalne.

Ze względu na charakter zjawiska hałasu

pomiary w sieci krajowej i w sieciach
regionalnych międzywojewódzkich nie są
prowadzone.

Sieci regionalne wojewódzkie obejmują

badania wykonywane w zależności od
potrzeb w miejscach o szczególnym
zagrożeniu i obejmują pomiary hałasu
emitowanego z dróg krajowych i
wojewódzkich.

Sieci lokalne obejmują pomiarami źródła

przemysłowe i komunikacyjne

Zbiór danych z wykonanych pomiarów

we wszystkich sieciach może być
uwzględniony w:

• opracowaniu map akustycznych

miast

oraz
• określaniu obszarów o

ponadnormatywnym poziomie hałasu

Monitoring i metody

pomiarów

Warunkiem prawidłowego pomiaru jest dobór

sprzętu pomiarowego i metody pomiarów
odpowiednio do parametrów danego
zjawiska i celu pomiarów.

Do pomiaru hałasu stosuje się:
• różnego typu sonometry (mierniki poziomu

dźwięku) i dozymetry hałasu,

• a w celach specjalnych, także bardziej

złożone zestawy pomiarowe składające się
ze specjalnych mierników filtrów i różnych
mniej lub bardziej złożonych analizatorów
dźwięku.

Aparatura do pomiaru hałasu może być

technicznie różnie rozwiązana co do:

• precyzji pomiarów,
• ilości i złożoności zadań wykonywanych
oraz
• ilości możliwych do wykonywania

parametrów akustycznych hałasu w
zależności od celu wykonywanych
pomiarów.

Mimo różnic między przyrządami,

pewne podstawowe elementy
układów pomiarowych są stałe.

Mimo różnic między przyrządami, pewne

podstawowe elementy układów pomiarowych są

stałe

.

Mikrofon

miernik

zestaw

filtrów

Przetwornik
sygnału

akustycznego

sonometr

filtry o różnej
szerokości

pasma

dozymetr

wzmacniacze

pomiarowe

Dopuszczalny poziom hałasu wyrażony równoważnym
poziomem dźwięku A w dB

Lp Przeznaczenie

terenu

Hałas

komunikacy

jny

dzień
noc

Pozostałe grupy

Źródła hałasu

dzień
noc

1

a. obszary A ochrony
uzdrowiskowej

50 40

40

35

b. Tereny szpitali poza
miastem

2

a. Tereny wypoczynkowo-
rekreacyjne poza miastem

55 45

45

40

b. Tereny zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej

c. Tereny zabudowy
związanej ze stałym lub
wielogodzinnym pobytem
dzieci i młodzieży

3

a. Tereny zabudowy
mieszkaniowej

wielorodzinnej

I zamieszkania zbiorowego

60 50

50

40

c. Tereny zabudowy
zagrodowej

Dopuszczalny poziom hałasu wyrażony

równoważnym poziomem dźwięku A w dB

Lp

Przeznaczenie terenu

Hałas

komunikacyj

ny

Pozostałe grupy

Źródła hałasu

dzie

ń

noc

dzień

noc

4

Tereny w strefie

śródmiejskiej

miast powyżej 100
mieszkańców
ze zwartą zabudową

mieszkaniową i

koncentracją obiektów
administracyjnych,

handlowych

65 55

55

45

Skala decybelowa

Dźwięk = wrażenie słuchowe wywołane drganiami

akustycznymi

Biorąc pod uwagę właściwości ucha ludzkiego, drgania

akustyczne dzielimy na słyszalne i niesłyszalne.

Zakres częstotliwości tonów słyszalnych przez

człowieka zawiera się w przedziale od 20 Hz do 20000

Hz. Poniżej tych częstotliwości (<20 Hz) rozciąga się

zakres infradźwięków, a powyżej (>20000 Hz)-

ultradżwięków.

Dźwięki spotykane w praktyce pomiarowe

charakteryzują się bardzo szerokim zakresem zmian

parametrów takich jak ciśnienie akustyczne czy

odpowiadające im wielkości moc lub natężenie

dźwięku. Zakres ciśnienia dźwięku (mocy),

charakteryzujących pole słuchowe (pole znajdujące

się miedzy krzywą progu słuchu, krzywą progu bólu)

człowieka jest bardzo duże i z tego względu

posługiwanie się bezwzględnymi wielkościami w

praktyce było by bardzo trudne.

Skala decybelowa

W celu uniknięcia operowania tak dużymi

liczbami wprowadzono do akustyki

logarytmiczną skalę pomiarową. W miejsce

miar bezwzględnych wprowadzono względną

miarę natężenia dźwięku. Natężenie (moc)

dowolnego dźwięku jest odnoszone do

wielkości odniesienia progu słyszalności

dźwięku o częstotliwości 1000Hz o ciśnieniu

Pa co odpowiada natężeniu W/m2.

Skala decybelowa

• Gdzie:
• LdB – poziom natężenia dźwięku
• I – natężenie mierzone aktualnie
• I

0

– natężenie progu słyszalności

Natężenie dźwięku i odpowiadające im

poziomy natężeń źródeł dźwięku w

środowisku człowieka

poziom

natężenia

(dB)

Przykłady źródeł

dźwięku

200

Rakieta „Saturn”

160

Start samolotu Jumbo Jet

130
120

Granica bólu

Młot pneumatyczny

100

Duża orkiestra

60

Zwykła mowa

20

Szept

0

Próg słyszenia

Klasyfikacja hałasu

W zależności od parametru hałasu

(dźwięku), który zostanie wybrany

za podstawę kryterium, hałas

może być różnie sklasyfikowany.

Istotną klasyfikacją jest podział

ze względu na środowisko, w

którym hałas występuje.

Podział ten wyróżnia:

Klasyfikacja hałasu

• Hałas przemysłowy – stanowiska pracy

- źródła hałasu

• Hałas komunalny – mieszkania

- tereny otwarte
- budynki użyteczności

publicznej

• Hałas komunikacyjny - drogowy

- kolejowy

- lotniczy

- na statkach

Klasyfikacja hałasu

Hałas można ocenić biorąc pod uwagę jego przebieg

czasowy. Dzielimy go wówczas na ciągły, przerywany i

impulsowy.

Przyjmując częstotliwość za podstawę podziału

hałasu, można go podzielić na:

poddźwiękowy

słyszalny

naddźwiękowy

(infradźwięków)

(akustyczny) (ultradźwiękowy)

Innym sposobem kwalifikacji, jest podział ze względu

na charakter oddziaływania:

- uciążliwy – nie wywołujące trwałych skutków w

organizmie

- szkodliwe – wywołujące trwałe skutki lub stwarzające

określone ryzyko wystąpienia takich zmian.

Mapa akustyczna

Mapy akustyczne obszarów

zurbanizowanych (miast, dzielnic,

osiedli mieszkaniowych) czy też mapy

emisji hałasu z terenów przemysłowych

stanowią dzisiaj podstawę oceny

klimatu akustycznego. Wykonuje się je

w celu graficznego wykreślenia

rozkładu pola akustycznego na danym

obszarze. Mapy takie oblicza się z

uwzględnieniem lokalizacji źródeł

hałasu i ich parametrów akustycznych.

Strategiczna mapa

akustyczna

strategiczna mapa akustyczna to

uśredniona mapa hałasu
emitowanego do środowiska przez
różne grupy źródeł, dająca możliwość
całościowej oceny stopnia zagrożenia
hałasem na terenie miasta, możliwość
stwierdzenia przyczyn tego stanu
oraz możliwość realizacji ogólnych
prognoz (tendencji) zmian hałasu.

Strategiczna mapa

akustyczna

Mapa strategiczna tworzona jest dla

średnich lub średniorocznych wartości

danych wejściowych, a więc z natury

rzeczy nie odzwierciedla sytuacji

akustycznej w konkretnej chwili czasu.

Zatem nie można na jej podstawie

stwierdzić, że w wybranym punkcie

miasta w określonej chwili czasu

będziemy obserwować poziom dźwięku

o odczytanej z mapy wartości.

Mapa akustyczna