Irydoidy I

• mają charakter monoterpenów cyklopentanowych

• substancje roślinne o 10, czasem 9 lub 8 atomach węgla

• biosynteza:

kwas mewalonowy (MVA)- lakton MVA- geraniol- loganina

• związki ciekłe lub stałe o wysokiej temperaturze topnienia, krystaliczne,

bezpostaciowe, trwałe

• dobrze rozpuszczalne w wodzie i etanolu

• pod wpływem kwasów irydoidy ulegają łatwo hydrolizie, tworząc

zabarwione na niebiesko związki

• nepetalakton-

występuje w olejku eterycznym gatunku Nepeta cataria z

rodziny Lamiaceae; bakteriostatyczny; przywabia koty

• aukubozyd (aukubina)

- występuje w: Euphrasia sp., Veronica sp.,

Verbascum sp., Melampyrum sp. z rodziny Scrophulariaceae, w Plantago sp.
z rodziny Plantaginaceae, w Aucuba japonica z rodziny Cornaceae;
bakteriostatyczny, ochronny dla miąższu wątroby, przeciwzapalny i
rozkurczowy

• katalpozyd

- występuje w liściach Plantago sp. i w Verbascum sp.;

moczopędny

• harpagozyd

- występuje w Scrophularia sp. z rodziny Scrophulariaceae,

Betonica sp., Galeopsis sp., Ajuga sp., Stachys sp., Teucrium sp. z rodziny
Lamiaceae,

w Harpagophytum procumbens z rodziny Pedaliaceae; przeciwbólowy,

przeciwzapalny

kocimiętka
właściwa

aukuba japońska

hakorośl rozesłana

• asperulozyd-

występuje w Rubia sp., Asperula sp., Galium sp. z rodziny

Rubiaceae, w Vaccinium sp. z rodziny Ericaceae

• monotropeina

- występuje w Monotropa sp., Chimophila sp., Pyrola sp. z

rodziny Pyrolaceae, w Vaccinium sp.

• werbenalina

- występuje w Verbena officinalis z rodziny Verbenaceae;

przeciwzapalny, ma właściwości antybiotyczne

• loganina

- występuje w nasionach Strychnos nux- vomica z rodziny

Strychnaceae, w liściach Menyanthes trifoliata z rodziny Menyanthaceae;
przeciwzapalny

werbena lekarska

kulczyba wronie oko

bobrek trójlistkowy