ORGANIZACJA RATOWNICTWA

MEDYCZNEGO

dr inż. Witold Skomra

Cele i zadania ratownictwa medycznego.

źródła współczesnych zagrożeń;

ryzyko, a zagrożenie i poczucie bezpieczeństwa wśród obywateli;

akceptowalność ryzyka;

podatność i wrażliwość społeczeństw;

gotowość cywilna;

ratownictwo medyczne, jako element bezpieczeństwa narodowego;

teoria domen;

zarządzanie kryzysowe w administracji publicznej

Katastrofy i sytuacje kryzysowe

europejskie wymagania dla systemu „112”;

koordynacja działań na poziomie powiatowym, wojewódzkim i krajowym;

Kierujący Akcją Ratowniczą, jako organ administracji publicznej – jego relacje z
Kierującym Czynnościami Medycznymi;

cykl działania zorganizowanego w procesie planowania

ORGANIZACJA RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

Światowe standardy funkcjonowania ratownictwa medycznego.

System zintegrowanego ratownictwa w Polsce

łańcuch przeżycia;

pierwsza pomoc;

kwalifikowana pierwsza pomoc;

ratownictwo przedszpitalne;

szpitalne oddziały ratunkowe.

System zintegrowanego ratownictwa medycznego w Polsce

wprowadzenie do problemu medycyny katastrof;

organizacja miejsca działań;

zjawisko przeniesienia katastrofy;

segregacja;

system wsparcia randez-vous;

ratownictwo medyczne przy działaniach specjalistycznych;

ratownictwo medyczne imprez masowych;

zasady postępowania po ogłoszeniu zagrożenia epidemicznego, bądź stanu epidemii.

Organizacja działań przy zdarzeniach mnogich, masowych i katastrofach

ORGANIZACJA RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

organizacja sztabu akcji;

komunikacja w czasie działań;

psychologiczne aspekty katastrof.

Zintegrowane działanie w czasie katastrof

Ferenc A., Zintegrowany system ratowniczy w Polsce, Wyd. Promotor Warszawa 2007.

Schroeder M., Płotica M., Żuber vel Michałowski J., Krajowy system ratowniczo –

gaśniczy w systemie bezpieczeństwa państwa. Czy jesteśmy bezpieczni, KG PSP

Warszawa 1994.

Ciećkiewicz J. (red.), Ratownictwo medyczne w wypadkach masowych. Medycyna

katastrof w zarysie, Górnicki Wydawnictwo Medyczne Wrocław2005.

Zawadzki A., Medycyna ratunkowa i katastrof, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.

Wolanin J. Zarys teorii bezpieczeństwa obywateli - ochrona ludności na czas pokoju.
SGSP Warszawa 2005.

Wołoszyn P., Ratownicy medyczni – nowa grupa interesu, Wyd. Adam Marszałek, Toruń

2007.

Ładny J.R., Cele i zadania medycyny ratunkowej i systemu zintegrowanego

ratownictwa medycznego, (referat wygłoszony w ramach Międzynarodowego Sympozjum

Ratowniczego Białowieża 2006, www.straz.bialystok.pl/pliki/bialowieza2006/I-6.pdf)

Literatura

ORGANIZACJA RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

Literatura

Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej (t.j. DzU 2002, nr

147, poz. 1229 zm).

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 grudnia 1999

roku w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-

gaśniczego (DzU 1999, nr 111, poz. 1311).

Ustawa z dnia 8 września 2006 roku o Państwowym Ratownictwie Medycznym (DzU z

2006, nr 191, poz. 1410 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 roku o zarządzaniu kryzysowym (DzU z 2007, nr 89,

poz. 590).

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (DzU z 2001 nr

126 poz.1384 ).

Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu

zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej (t.j. DzU z 1999, nr 66, poz.

752 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. (DzU z 1994, nr

111, poz. 535).

ORGANIZACJA RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ

NIEMILITARNYCH

Zmiany klimatyczne a katastrofy naturalne

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH

Epidemie

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH

Bioterroryzm i terroryzm

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH

Środowisko bezpieczeństwa a wrażliwość i odporność
współczesnych społeczeństw

RYZYKO

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH

Ryzyko

jest

iloczynem

prawdopodobieństwa

wystąpienia i jego skutków.

R = P x G

R – ryzyko,
P – prawdopodobieństwo jego wystąpienia,
G – waga ryzyka lub jego skutki

RYZYKO

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH

Ryzyko

jest

iloczynem

prawdopodobieństwa

wystąpienia i jego skutków.

R = P x G x w

R – ryzyko,
P – prawdopodobieństwo jego wystąpienia,
G – waga ryzyka lub jego skutki,
w – współczynnik wrażliwości społecznej

RYZYKO

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH

Ryzyko

jest

iloczynem

prawdopodobieństwa

wystąpienia i jego skutków.

Ryzyko stanowi współzależność zagrożeń, na które
narażona jest społeczność i jej podatności na te
zagrożenia

Czynniki związane z rodziną i warunkami życia rodzinnego:

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH



lokalizacja miejsc zamieszkania w strefie zagrożenia lub poza
nią;



fizyczna odporność budynków na zagrożenie lub jej brak;



wiek mieszkańców;



sprawność fizyczna mieszkańców (czy są osobami kalekimi,
czy nie);



poziom dochodów;



więzi ze społeczeństwem (silny lub słaby udział w życiu
społeczności lokalnej);



dostęp do służb ratowniczych (dobry lub słaby);



zdolność do podjęcia właściwych zachowań (wiedza i
umiejętności adekwatne do zagrożenia, pozwalające podjąć
działania ochronne);



zdolność do improwizacji (indywidualna zdolność do pomocy
sobie przy użyciu wszystkiego co jest dostępne);



społeczności na te zagrożenia oraz gotowości cywilnej tej
społeczności.

Czynniki związane z życiem społecznym i więzami społecznymi:

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH



średni wiek populacji;



stan zdrowia społeczeństwa;



stopień zespolenia społecznego odrębnych grup etnicznych;



poziom bezrobocia;



infrastrukturę

ratowniczą

(dostępność

służb

ratowniczych

i

medycznych);



stan infrastruktury krytycznej (transport, sieci energetyczne, woda,
kanalizacja, telekomunikacja);



przemysł lokalny i możliwości zatrudnienia;



lokalny potencjał umożliwiający reagowanie na zagrożenia i
odbudowę ewentualnych szkód;



więzi społeczne (silne lub słabe);



zaangażowanie społeczne w proces planowania działań łagodzących
skutki zagrożeń;



możliwość zewnętrznego wsparcia finansowego i politycznego;



poziom ochrony obiektów mających znaczenie społeczne i kulturowe;



istnienie i skuteczność rządowych programów i planów
zawierających politykę łagodzenia skutków zagrożeń.

Infrastruktura krytyczna

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH

Zagrożenia wynikające ze współzależności

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH

Sprawność systemów interwencyjnych
jako element infrastruktury krytycznej

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH



kryzys współdziałania różnych systemów



niewydolność systemu wiodącego



wystąpienie zdarzenia nie przyporządkowanego
żadnemu systemowi branżowemu

Fazy reagowania

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH

Poziomy reagowania

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH



reagowanie
doraźne



sytuacja kryzysowa



kryzys



stan

klęski

żywiołowej

Klęska żywiołowa

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH

wszelkiego rodzaju zdarzenia żywiołowe zagrażające
bezpieczeństwu życia lub mienia większej liczby osób albo
też mogące wywołać poważne zakłócenia gospodarki
narodowej,

w

szczególności

w komunikacji miejskiej na skutek nadmiernych opadów
śnieżnych

dla

których

zwalczania

konieczna

jest

zorganizowana akcja społeczna
katastrofa naturalna lub awaria techniczna, których skutki
zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w
wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych
obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie
podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków,
we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz
specjalistycznych służb i formacji działających pod
jednolitym kierownictwem.

Zmiana odpowiedzialności władz w zależności od poziomu reagowania

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH

Autonomiczne działania

Doraźne pragmatyki

Koordynacja
(kompetencje)

Wspomaganie

(obowiązki państwa)

Zmiana odpowiedzialności władz w zależności od poziomu reagowania

WSPÓŁCZESNE ŹRÓDŁA ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

ZARZĄDZANIE SYTUACJĄ KRYZYSOWĄ

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

Cel działania państwa i rządu dla „zapewnienia
wewnętrznych

i

zewnętrznych

warunków

sprzyjających rozwojowi państwa, jego życiowym
interesom oraz ochrony przed istniejącymi i
potencjalnymi zagrożeniami

Bezpieczeństwo narodowe (...) jest nie tylko
ochroną naszego narodu i terytorium przed
fizyczną napaścią, lecz również ochroną – za
pomocą

różnych

środków

–

żywotnych

interesów

ekonomicznych

i politycznych,

których

utrata

zagroziłaby

żywotnie podstawowym wartościom państwa

Poczucie

bezpieczeństwa

jest

jedną

z

podstawowych potrzeb ludzkich i dlatego jest tak
istotne zarówno dla jednostki, jak i dla państwa.

Schemat organizacji bezpieczeństwa powszechnego

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

Bezpieczeństwo

państwa

Bezpieczeństwo

obywatela

Zagrożenia zewnętrzne

Zagrożenia wewnętrzne

Schemat organizacji bezpieczeństwa powszechnego

polityczne

ekonomiczne

społeczne

ekologiczne

informatyczne

System ratownictwa

pożarowe

chemiczne

ekologiczne

górnicze

górskie

wodne

lotnicze

System ochrony zdrowia

specjalistyczne leczenie specjalne

podstawowa opieka zdrowotna

rehabilitacja

świadczenia medyczne

ZA

G

R

O

ŻE

N

IE

RATOWNICTWO MEDYCZNE

(medycyna ratunkowa)

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

Schemat organizacji bezpieczeństwa powszechnego

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

ZAGROŻENIE

Wszystkie zdarzenia niekorzystne zakłócające
rozwój lub trwanie: jednostkom, społecznościom
lokalnym, czy też całym społeczeństwom, a w
skrajnych przypadkach, wręcz uniemożliwiające
im przetrwanie.



domena bezpieczeństwa indywidualnego



domena bezpieczeństwa mikrospołecznego



domena bezpieczeństwa lokalnego



domena bezpieczeństwa państwowego

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

Dziękuję za uwagę