INFLACJA
INFLACJA
POJĘCIE INFLACJI I JEJ
POJĘCIE INFLACJI I JEJ
POMIAR
POMIAR
Inflacja
Inflacja
-
-
jest zjawiskiem
jest zjawiskiem
gospodarczym przejawiającym się
gospodarczym przejawiającym się
trwałym wzrostem ogólnego
trwałym wzrostem ogólnego
poziomu cen w określonym czasie.
poziomu cen w określonym czasie.
(tj. zarówno cen towarów i usług,
(tj. zarówno cen towarów i usług,
jak i płac jako ceny siły roboczej,
jak i płac jako ceny siły roboczej,
stopy procentowej jako ceny
stopy procentowej jako ceny
kredytu, czynszów
kredytu, czynszów
mieszkaniowych
mieszkaniowych
jako ceny
jako ceny
wynajęcia mieszkania
wynajęcia mieszkania
itp.).
itp.).
Miary Poziomu
Miary Poziomu
inflacji
inflacji
Do najważniejszych wskaźników wzrostu
Do najważniejszych wskaźników wzrostu
cen należą:
cen należą:
deflator PKB,
deflator PKB,
indeks cen dóbr konsumpcyjnych (CPI),
indeks cen dóbr konsumpcyjnych (CPI),
indeks cen dóbr produkcyjnych ( PPI).
indeks cen dóbr produkcyjnych ( PPI).
stopień nasilenia się
stopień nasilenia się
zjawisko inflacji
zjawisko inflacji
mierzy się także
mierzy się także
poprzez ustalenie
poprzez ustalenie
roczna stopy inflacji.
roczna stopy inflacji.
Roczna stopa inflacji
Roczna stopa inflacji
= CPIt1-CPIto/CPI to x 100%
= CPIt1-CPIto/CPI to x 100%
gdzie:- CPIt1 = oznacza indeks cen
gdzie:- CPIt1 = oznacza indeks cen
towarów konsumpcyjnych w danym
towarów konsumpcyjnych w danym
roku przyjętym do badania poziomu
roku przyjętym do badania poziomu
inflacji.
inflacji.
- CPIto = oznacza indeks cen
- CPIto = oznacza indeks cen
towarów konsumpcyjnych tzw. roku
towarów konsumpcyjnych tzw. roku
bazowym.
bazowym.
Stosując deflator PKB możemy obliczyć stopę
Stosując deflator PKB możemy obliczyć stopę
inflacji.
inflacji.
Przykład:
Przykład:
poziom cen w roku bieżącym wynosi
poziom cen w roku bieżącym wynosi
110,0%,
110,0%,
poziom cen w roku poprzednim wynosi
poziom cen w roku poprzednim wynosi
105,9
105,9
%;
%;
Wykorzystując przedstawiony wyżej wzór,
Wykorzystując przedstawiony wyżej wzór,
obliczymy stopę inflacji
obliczymy stopę inflacji
Stopa inflacji = 110,0 – 105,9 / 105, 9 x
Stopa inflacji = 110,0 – 105,9 / 105, 9 x
100%= 3,9 %
100%= 3,9 %
Indeks cen towarów
Indeks cen towarów
konsumpcyjnych
konsumpcyjnych
Obejmuje dobra i usługi
Obejmuje dobra i usługi
regularnie nabywane przez
regularnie nabywane przez
konsumentów w ramach tzw.
konsumentów w ramach tzw.
„ koszyka dóbr
„ koszyka dóbr
konsumpcyjnych” stąd też
konsumpcyjnych” stąd też
traktowany jest jako indeks
traktowany jest jako indeks
kosztów utrzymania.
kosztów utrzymania.
CPI = koszt koszyka towarów
CPI = koszt koszyka towarów
konsumpcyjnych w roku t1 / koszt
konsumpcyjnych w roku t1 / koszt
koszyka towarów konsumpcyjnych w
koszyka towarów konsumpcyjnych w
roku to x 100%
roku to x 100%
Obliczenie indeksu cen
Obliczenie indeksu cen
dóbr konsumpcyjnych
dóbr konsumpcyjnych
tabela
tabela
RODZAJE INFLACJI
RODZAJE INFLACJI
W teorii ekonomii najczęściej
W teorii ekonomii najczęściej
inflację klasyfikuje się według
inflację klasyfikuje się według
dwu kryteriów.
dwu kryteriów.
1.
1.
według kryterium tempa
według kryterium tempa
wzrostu stopy inflacji,
wzrostu stopy inflacji,
2.
2.
według kryterium przyczyny
według kryterium przyczyny
inflacji
inflacji
według kryterium tempa
według kryterium tempa
wzrostu stopy inflacji
wzrostu stopy inflacji
Inflacja dzieli się na:
Inflacja dzieli się na:
1)
1) pełzającą
– jednocyfrową,
– jednocyfrową,
umownie przyjmuje się , że wzrost
umownie przyjmuje się , że wzrost
indeksu cen do 5% rocznie,
indeksu cen do 5% rocznie,
2
2
)
)
kroczącą
kroczącą
- umownie przyjmuje się,
- umownie przyjmuje się,
że jest to wzrost cen w granicach 5
że jest to wzrost cen w granicach 5
% do 10 % rocznie)
% do 10 % rocznie)
3
3
)
)
galopującą
galopującą
- przyjmuje się, że
- przyjmuje się, że
dotyczy ona wzrostu cen w
dotyczy ona wzrostu cen w
granicach 10 % do 100% rocznie,
granicach 10 % do 100% rocznie,
4
4
)
)
Hiperinflację
Hiperinflację
- przyjmuje się, że
- przyjmuje się, że
wzrost indeks cen przekracza 100%
wzrost indeks cen przekracza 100%
rocznie.
rocznie.
według kryterium przyczyny
według kryterium przyczyny
inflacji
inflacji
Inflacja dzieli się na:
Inflacja dzieli się na:
inflacja popytowa,
inflacja popytowa,
inflacja kosztowa,
inflacja kosztowa,
ilość pieniądza w obiegu,
ilość pieniądza w obiegu,
inflacja strukturalna,
inflacja strukturalna,
inflacja instytucjonalna.
inflacja instytucjonalna.
Tutaj dnia 05-05-2009
Tutaj dnia 05-05-2009
Inflacja popytowa
Inflacja popytowa
pojawia się w sytuacji , w której
pojawia się w sytuacji , w której
popyt globalny przekracza
popyt globalny przekracza
zdolności produkcyjne
zdolności produkcyjne
gospodarki ( gdy całkowita
gospodarki ( gdy całkowita
wielkość planowanych
wielkość planowanych
wydatków wzrasta szybciej niż
wydatków wzrasta szybciej niż
całkowita wielkość produkcji).
całkowita wielkość produkcji).
Inflacja kosztowa
Inflacja kosztowa
jest „ pchana” przez koszty
jest „ pchana” przez koszty
produkcji. Jeżeli rosną koszty
produkcji. Jeżeli rosną koszty
surowców, materiałów,
surowców, materiałów,
paliwa, energii czy wreszcie
paliwa, energii czy wreszcie
siły roboczej, to producenci
siły roboczej, to producenci
nie mają innego wyjścia, tylko
nie mają innego wyjścia, tylko
muszą podwyższać ceny.
muszą podwyższać ceny.
Ilość pieniądza w obiegu
Ilość pieniądza w obiegu
M.V = P.Q zgodnie z tym równaniem
M.V = P.Q zgodnie z tym równaniem
niezakłócona realizacja popytu
niezakłócona realizacja popytu
globalnego wymaga by iloczyn
globalnego wymaga by iloczyn
zasobów pieniądza( M)
zasobów pieniądza( M)
i szybkości obiegu pieniądza ( V)
i szybkości obiegu pieniądza ( V)
był równy iloczynowi poziomu cen
był równy iloczynowi poziomu cen
( P) i rozmiarów produkcji ( Q ).
( P) i rozmiarów produkcji ( Q ).
Każdy wzrost zasobów
Każdy wzrost zasobów
pieniądza w tempie
pieniądza w tempie
wyższym od stopy
wyższym od stopy
wzrostu produkcji
wzrostu produkcji
prowadzić musi do
prowadzić musi do
wzrostu cen.
wzrostu cen.
Przyczyną inflacyjnego
Przyczyną inflacyjnego
wzrostu cen jest więc
wzrostu cen jest więc
nadmierna w stosunku
nadmierna w stosunku
do potrzeb ilość
do potrzeb ilość
pieniądza w obiegu.
pieniądza w obiegu.
Inflacja strukturalna
Inflacja strukturalna
Występuje wtedy, gdy zagregowany
Występuje wtedy, gdy zagregowany
popyt wprawdzie jest równy
popyt wprawdzie jest równy
zagregowanej podaży, jednak
zagregowanej podaży, jednak
struktura oferty podażowej nie
struktura oferty podażowej nie
odpowiada strukturze popytu
odpowiada strukturze popytu
zgłoszonego przez społeczeństwo.
zgłoszonego przez społeczeństwo.
Inflacja instytucjonalna
Inflacja instytucjonalna
Jest ona skutkiem błędnej polityki
Jest ona skutkiem błędnej polityki
gospodarczej państwa. Jeśli
gospodarczej państwa. Jeśli
państwo ustala ceny urzędowe
państwo ustala ceny urzędowe
towarów, nie biorąc pod uwagę
towarów, nie biorąc pod uwagę
relacji rynkowych popytu i podaży, to
relacji rynkowych popytu i podaży, to
po uwolnieniu cen przez państwo,
po uwolnieniu cen przez państwo,
które zrzeka się praw do ustalania
które zrzeka się praw do ustalania
cen , następuje natychmiast,
cen , następuje natychmiast,
gwałtowny wzrost cen.
gwałtowny wzrost cen.
Inflacja jest kosztem
Inflacja jest kosztem
powoduje koszty
powoduje koszty
zarówno
zarówno
ekonomiczne, jak i
ekonomiczne, jak i
społeczne.
społeczne.
Ekonomiczne skutki inflacji
Ekonomiczne skutki inflacji
Cena przestaje być instrumentem
Cena przestaje być instrumentem
alokacji zasobów, czyli przestaje spełniać
alokacji zasobów, czyli przestaje spełniać
jedną, że swych podstawowych funkcji.
jedną, że swych podstawowych funkcji.
Cena powinna być parametrem, w oparciu
Cena powinna być parametrem, w oparciu
o który podejmują swe decyzje zarówno
o który podejmują swe decyzje zarówno
konsumenci, jak i producenci.
konsumenci, jak i producenci.
Wysoki poziom inflacji prowadzi do spadku
Wysoki poziom inflacji prowadzi do spadku
skłonności do oszczędzania. (pojawia się w
skłonności do oszczędzania. (pojawia się w
gospodarce zjawisko
gospodarce zjawisko
„gorącego” pieniądza.
„gorącego” pieniądza.
Ludzie kupują, co się da , bo za te same
Ludzie kupują, co się da , bo za te same
pieniądze później kupią zdecydowanie mniej)
pieniądze później kupią zdecydowanie mniej)
inflacja hamuje inwestycji. Wynika
inflacja hamuje inwestycji. Wynika
to :
to :
- po pierwsze z niewiadomej co do
- po pierwsze z niewiadomej co do
efektu poczynionych nakładów.
efektu poczynionych nakładów.
- po drugie jest to spowodowane
- po drugie jest to spowodowane
związanym z inflacją wzrostem
związanym z inflacją wzrostem
oprocentowania kredytów udzielanych
oprocentowania kredytów udzielanych
na działalność inwestycyjną.
na działalność inwestycyjną.
wysoki poziom inflacji prowadzi w
wysoki poziom inflacji prowadzi w
konsekwencji do ucieczki kapitału
konsekwencji do ucieczki kapitału
miejscowego za granicę, do krajów o
miejscowego za granicę, do krajów o
ustabilizowanych warunkach
ustabilizowanych warunkach
gospodarowania,
gospodarowania,
wraz z upływem czasu, inflacja
wraz z upływem czasu, inflacja
prowadzi do dewaluacji.
prowadzi do dewaluacji.
inflacja powoduje, że każde odroczenie
inflacja powoduje, że każde odroczenie
płatności przynosi korzyści dłużnikom, a
płatności przynosi korzyści dłużnikom, a
jest źródłem strat dla wierzycieli.
jest źródłem strat dla wierzycieli.
Społeczne skutki inflacji
Społeczne skutki inflacji
Inflacyjny wzrost cen obniża realne
Inflacyjny wzrost cen obniża realne
dochody przede wszystkim tej części ludność
dochody przede wszystkim tej części ludność
która pracuje w tzw. sferze budżetowej oraz
która pracuje w tzw. sferze budżetowej oraz
utrzymuje się ze świadczeń społecznych.
utrzymuje się ze świadczeń społecznych.
(emeryci, renciści, stypendyści itp..)
(emeryci, renciści, stypendyści itp..)
Na inflacji tracą wszyscy oszczędzający,
Na inflacji tracą wszyscy oszczędzający,
jednak ta część ludności odczuwa te straty
jednak ta część ludności odczuwa te straty
szczególnie dotkliwie – ich oszczędności
szczególnie dotkliwie – ich oszczędności
dotyczą bowiem głownie środków
dotyczą bowiem głownie środków
przeznaczonych na tzw. czarną godzinę.
przeznaczonych na tzw. czarną godzinę.
Polityka przeciwdziałania
Polityka przeciwdziałania
inflacji
inflacji
Nazrzędzi polityki antyinflacyjnej jest
Nazrzędzi polityki antyinflacyjnej jest
określony przez źródła inflacji.
określony przez źródła inflacji.
a)
a)
Inflacja mająca swe źródło w
Inflacja mająca swe źródło w
nadmiernie rosnącym popycie,
nadmiernie rosnącym popycie,
( popytowa i monetarna) musi być
( popytowa i monetarna) musi być
zwalczana poprzez ograniczanie
zwalczana poprzez ograniczanie
zbędnych wydatków budżetowych,
zbędnych wydatków budżetowych,
wzrost opodatkowania dochodów, oraz
wzrost opodatkowania dochodów, oraz
ograniczania w dostępie do kredytów.
ograniczania w dostępie do kredytów.
b) Inflacja mająca swe źródło w rosnących
b) Inflacja mająca swe źródło w rosnących
kosztach produkcji musi być zwalczana
kosztach produkcji musi być zwalczana
głównie poprzez tworzenie
głównie poprzez tworzenie
odpowiedniego otoczenia
odpowiedniego otoczenia
infrastrukturalnego, pozwalającego na
infrastrukturalnego, pozwalającego na
sprawniejsze funkcjonowanie
sprawniejsze funkcjonowanie
prywatnych przedsiębiorstw, tworzenie
prywatnych przedsiębiorstw, tworzenie
warunków do rozwoju konkurencji oraz
warunków do rozwoju konkurencji oraz
prawidłowe kształtowanie kursów walut.
prawidłowe kształtowanie kursów walut.
INFLACJA A
INFLACJA A
BEZROBOCIE
BEZROBOCIE
Środki zastosowane dla przeciwdziałania
Środki zastosowane dla przeciwdziałania
bezrobociu niestety nakręcają inflację,
bezrobociu niestety nakręcają inflację,
przyczyniając się do wzrostu popytu.
przyczyniając się do wzrostu popytu.
Związek pomiędzy tymi dwoma
Związek pomiędzy tymi dwoma
zjawiskami nie jest jednoznacznie
zjawiskami nie jest jednoznacznie
postrzegany w teorii ekonomii,
postrzegany w teorii ekonomii,
Neokeynesiści opierając się o tzw.
Neokeynesiści opierając się o tzw.
krzywa Philipsa
krzywa Philipsa
wykazuje ona wysoki
wykazuje ona wysoki
stopień zależności między tymi
stopień zależności między tymi
wielkościami,
wielkościami,
Niskiej stopie inflacji
Niskiej stopie inflacji
towarzysza wysoka stopa
towarzysza wysoka stopa
bezrobocia, natomiast przy
bezrobocia, natomiast przy
wysokiej stopie inflacji
wysokiej stopie inflacji
występuje stosunkowo
występuje stosunkowo
niska stopa bezrobocia.
niska stopa bezrobocia.
Deflacja, Stagflacja,
Deflacja, Stagflacja,
Slumpflacja
Slumpflacja
Deflacja
Deflacja
jest
jest
odwrotnością inflacji i
odwrotnością inflacji i
polega ona na
polega ona na
utrzymującym się spadku
utrzymującym się spadku
poziomu cen towarów i
poziomu cen towarów i
czynników produkcji
czynników produkcji
Stagflacja
Stagflacja
to pojęcie powstałe
to pojęcie powstałe
w wyniki połączenia dwóch
w wyniki połączenia dwóch
terminów:
terminów:
stagnacja i inflacja
stagnacja i inflacja
oznacza ona taki stan koniunktury,
oznacza ona taki stan koniunktury,
w którym równocześnie ma miejsce
w którym równocześnie ma miejsce
i stagnacja i inflacja. (czyli wysoka
i stagnacja i inflacja. (czyli wysoka
inflacja towarzyszy duże
inflacja towarzyszy duże
bezrobocie)
bezrobocie)
Slumpflacja-
Slumpflacja-
mamy do
mamy do
czynienia zarówno z
czynienia zarówno z
inflacją, jak i ze
inflacją, jak i ze
spadkiem produkcji.
spadkiem produkcji.
DZIĘKUJĘ PAŃSTWU
DZIĘKUJĘ PAŃSTWU
ZA UWAGĘ
ZA UWAGĘ