AFAZJA

AKUSTYCZNO -

GNOSTYCZNA

NATALIA KLEIN
ELWIRA MASZK
KATARZYNA TATOL

TROCHĘ

HISTORII

Czyli:

od Broca

do

Carla

Wernickego

SYNONIMICZNE NAZWY

AFAZJI WERNICKIEGO



afazja akustyczno - gnostyczna



czysta głuchota słów

wg D.F. Bensona i Geschwinda (1971)



afazja skroniowa wg Szumskiej



tylnia



sensoryczna



transkorowa afazja czuciowa



dekodująca wg Pąchalskiej



percepcyjna



selekcji



asocjacji

AFAZJA AKUSTYCZNO -

GNOSTYCZNA

Ten typ afazji wywołują ogniskowe

uszkodzenia

tylnego trzeciego, oraz górnego zawoju
skroniowego
(okolicy Wernickego)

, co prowadzi do rozpadu

słuchu fonemowego.

Stanowi to patomechanizm afazji akustyczno-
gnostycznej.

Zasadniczym zaś objawem tej afazji są zaburzenia
rozumienia mowy.

WEDŁUG

ŁURII:



Mowa agramatyczna, żargonowa,

niezrozumiała, często ma postać słowotoku.



Występują parafazje werbalne.



Osoba chora ma również duże trudności

z czytaniem i pisaniem.



W lżejszej postaci może rozumieć proste

słowa, w cięższej – nie rozumie żadnych.



W czasie powstania i publikowania tej

koncepcji, Łuria położył kamień milowy

pod

rozumienie afazji tego typu.

CECHY MOWY W AFAZJI

WERNICKEGO:



mowa płynna



normalna melodyjność i intonacja



słowotok



używanie słów niezgodnie z ich
znaczeniem



występowanie perseweracji

(Uporczywe

obstawanie przy czymś, powtarzanie tego samego słowa)



występowanie parafazji werbalnych

TERAPIA

AFAZJI

AKUSTYCZNO -
GNOSTYCZNEJ

Głównym zadaniem

rehabilitacji jest

odbudowanie słuchu

fonemowego,

a w konsekwencji

przywrócenie zdolności

rozumienia mowy

i prawidłowej ekspresji

słownej.

Terapia podzielona jest

na cztery etapy:

I ETAP REHABILITACJI

CEL:

ZAHAMOWANIE POTOKU

NIEPRODUKTYWNEJ MOWY

By osiągnąć ten cel stosujemy:



metody przestawiające uwagę chorego z mowy
na inne formy działalności,



metody organizujące reżim językowy chorego.



takie formy działania jak metoda klasyfikacji,
operacje na cyfrach, rysowanie ze wzoru oraz
na zadany temat, układanie serii obrazków
tematycznych w historyjki obrazkowe, dowolne
formy działalności konstrukcyjnej



terapia zajęciowa - przygotowanie pomocy
naukowych, cięcie papieru, klejenie pudełek
i kopert, itp.



Równolegle, na tym etapie rehabilitacji,
prowadzimy pracę nad uświadamianiem
znaczenia instrukcji związanych z
bytowymi potrzebami pacjenta
(proszę podejść do stołu, proszę usiąść,
otworzyć zeszyt itp.).



Wykorzystujemy maksymalnie gry w szachy,
warcaby, lotto itp.



Opisane metody prowadzą do zahamowania
u chorych nieproduktywnego wielosłowia.

II ETAP REHABILITACJI

CEL:

PRZYGOTOWANIE PACJENTÓW DO

SŁUCHANIA MOWY.



Stosowane obecnie metody prowadzą początkowo
do rozumienia ogólnego sensu i skrótu tekstu, później
do rozumienia zdania, a w końcu oddzielnych słów.



W końcowych stadiach tego etapu prowadzimy pracę
nad dokładnym rozumieniem tekstu dźwiękowego
na różnych poziomach jego organizacji.



Stosujemy metodę „wprowadzenia w kontekst"

METODA WPROWADZANIA W
KONTEKST

-

SCENARIUSZ JEJ PRZEPROWADZENIA



Wyjaśniamy choremu o czym będzie mowa,
jaki jest temat opowiadania, które przeczytamy
(o przyrodzie, o zwierzętach i roślinach Syberii,
o suchym klimacie).



Czytamy tekst - powoli i wyraźnie. W tym czasie
przed chorym leżą trzy obrazki tematyczne.
Jeden z nich odpowiada treści opowiadania,
drugi jest mu bliski, trzeci zaś neutralny.



Zadaniem chorego jest słuchać, zrozumieć
przeczytane opowiadanie i znaleźć właściwą
ilustrację.

Kiedy nauczymy pacjenta słuchać

i słyszeć, przechodzimy do ćwiczeń

nad różnicującym rozumieniem tekstu.

Umożliwi nam to metoda „analitycznego słuchania

tekstu". Jest to metoda skłaniającą pacjenta

do analitycznej percepcji tekstu.

Realizacja tej metody powinna przebiegać

w następujący sposób:
Czytamy pacjentowi tekst. Chory powinien powiedzieć,

jaki jest temat opowiadania lub pokazać właściwą

ilustrację. Powinien też policzyć zdania w tekście.

W TAKI SAM SPOSÓB POSTĘPUJEMY

ZE ZDANIEM, W KOLEJNYM KROKU.

III ETAP REHABILITACJI

CEL:

ODBUDOWANIE ŚWIADOMEGO I

RÓŻNICUJĄCEGO WYDZIELANIA FRAZ Z

TEKSTU I SŁÓW Z FRAZY.



Na początku etapu nadal pracujemy metodą

„analitycznego słuchania tekstu”, tym razem na

płaszczyźnie fraz.



Materiał do ćwiczeń powinien być specjalnie dobrany pod

kątem doświadczenia zawodowego pacjenta, jego

sytuacji rodzinnej. Temat musi być choremu dobrze

znany.

Musi też wywoływać w nim pozytywne emocje.



Tekst nie jest zbyt długi. Składa się z 3-7 zdań. Długość

zdania nie przekracza 5 słów, W ten sposób pracujemy

na 7-10 tekstach, które początkowo wyraźnie różnią się

między sobą tematem i doborem leksyki. Później

przygotowujemy 7-l0 nowych tekstów, w których

zarówno tematyka, jak i leksyka są zbliżone.



Dopiero wtedy, gdy wypracujemy umiejętność słuchania

i rozumienia tekstu dźwiękowego, możemy przejść

do odbudowywania słuchu fonemowego.

IV ETAP REHABILITACJI

CEL:

ODBUDOWANIE SŁUCHU

FONEMOWEGO.



Jest to najważniejsze zadanie w całej terapii
afazji akustyczno – gnostycznej.



Bezpośrednie różnicowanie dźwięków jest
niemożliwe dla chorych z afazją akustyczno-
gnostyczną. Jednak powinniśmy uczyć
rozpoznawania dźwięków mowy poprzez
serię czynności i operacji, które odwołują się
do zachowanego analizatora wzrokowego
i kinestetycznego oraz do zachowanej
percepcji semantycznej organizacji mowy.

PRZYKŁAD

PRAWIDŁOWO PRZEPROWADZONYCH

ĆWICZEŃ:



Polecamy rozdzielić obrazki na dwie grupy -
owoce i transport.



Dalej praca nad wydzielaniem pierwszych głosek
w słowie (Od jakiej głoski zaczyna się to słowo?).
Początkowo dajemy choremu podpórkę wzrokową,
kładąc przed nim trzy duże litery, wyraźnie
różniące się graficznie: O, M, K.



Proponowana metoda nosi nazwę klasyfikacji
optyczno-akustycznej.



Przechodzimy do klasyfikacji akustycznej,
która polega na tym, że chory musi dobrać
obrazki do głoski wypowiedzianej przez logopedę.



Utrwalenie rezultatów w ćwiczeniach



Ważne znaczenie ma wykorzystanie magnetofonu
i innych środków audiowizualnych podczas terapii.



Na tym etapie należy skorzystać z metody
kojarzenia dźwięku z jego artykulacją.



Do odtwarzania słuchu fonemowego przygotowane
są specjalne programy złożone z serii następujących
po sobie operacji. Pomocą do realizacji jednego
z nich jest ilustracja przedmiotu. Program ten
usprawnia proces przechodzenia od przedmiotu
do litery, a od niej do dźwięku. Po nim realizujemy
z chorym program o wyższym stopniu złożoności,
ukierunkowany bezpośrednio na odbudowę
rozumienia mowy dźwiękowej.



Celem tej metody jest odbudowanie percepcji
mowy, odbudowanie umiejętności różnicowania
dźwięków oraz odnoszenia dźwięków do
przedmiotów.
Metoda opiera się na współdziałaniu analizatorów
- słuchowego, wzrokowego i kinestetycznego.



W metodyce zwalczania defektów słuchu
fonemowego ważne miejsce zajmują metody:
intonacyjne, rytmiczno-melodyczne,
wprowadzanie w kontekst.



Pacjenta należy cały czas przygotowywać do
słuchania mowy, relacjonować mu co się dzieje.
Od samego początku rehabilitacji na zajęciach
odtwarzamy sprawność czytania i pisania.